dogu-turkistan-sempozyumu

dulala dulai li
Özet
61 yıldır devam eden Çin işgal yönetimi altında Doğu Türkistan halkının çekmekte
olduğu sıkıntılar saymakla bitmez: İnsan hakları ihlalleri, dini yaşama özgürlüğünün
engellenmesi, sosyal adaletsizlik, Doğu Türkistanlı kimliğinin unutturulması,
asimilasyon… Liste bu şekilde uzayıp gitmektedir. Bu çalışma kendi öz topraklarında
yaşayan Uygur halkının ızdırabının, öfkesinin ve huzursuzluğunun nedeni olan ve
dünyanın her yerinden çok sayıda uluslararası gözlemci için gündem konulardan biri
hâline gelen sorunlardan birine ışık tutmaktadır. Bu sorun “Doğu Türkistan’da ekonomik
alanda yaşanan dengesizlikler ve bunun halk üzerindeki etkisidir”. Bu mütevazı
çalışmanın komünist Çin rejiminin kirli oyunlarına ışık tutmasını ve Çin hükümetinin
yandaşlığını yapan çokları için de bir uyanış vesilesi olmasını diliyorum.
Giriş
Doğu Türkistan
-Ekonomik Yaşamdaki Kısıtlamalar-
Yoksulluk ve Yoksulluğun Sosyal Etkileri
Sunumuma Doğu Türkistan’ın kısa bir tarihçesini aktararak başlamak istiyorum.
Fars dilinde Türklerin yurdu anlamına gelen Doğu Türkistan, Orta Asya’da 1,8
milyon km 2 yüz ölçümüne sahip bir yerdir. Yüz ölçümü bakımından Türkiye’nin
iki katı ya da Fransa’nın dört katı büyüklükte olup, tüm Çin topraklarının 1/6’sını
teşkil etmektedir. Tarih boyunca bu bölge çeşitli medeniyetlerin kavşak noktası
olmuştur. Bugün de doğuda Çin ve Moğolistan, kuzeyde Rusya, Kazakistan, Kırgızistan,
Tacikistan, Afganistan, Pakistan, doğuda Hindistan ve güneyde Tibet ile
komşudur.
Doğu Türkistan Türkçe konuşan Uygurların ve Kazaklar, Kırgızlar, Özbekler,
Tatarlar ve Tacikler gibi diğer Orta Asya halklarının yurdudur.
145