dogu-turkistan-sempozyumu

sözü verdi”, 07.01.2002, http://www.aljazeera.net/
News/archive/archiveArchiveId=23856.
37 Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü 14 Kasım 2002
tarihinde, Doğu Türkistan’da son 10 yıl içinde meydana
gelen sözde terör eylemleri ile ilgili Uygurları
suçladı. Buna gerekçe olarak da 90’lı yıllarda Uygurların
Çin baskılarına karşı protesto mahiyetindeki
ayaklanmalarını gösterdi. Örneğin 1990 Baren
ayaklanması, 5 Şubat 1997 Gulca ayaklanması,
Ağustos 1998 Hoten gösterileri ve bundan başka
Çinli makamlarca yapılan baskıya, kötü muameleye,
etnik ayrımcılığa karşı Uygurların protesto
mahiyetindeki eylemlerini dile getirmiştir. Bkz.
Tuhti Ahun Arkın, “Turkistanu’l-Muslime ve’l-
Kadiyyetu’l-Mensiyye (Müslüman Türkistan ve
Unutulan Dava)”, a.g.e.
38 Türkistanlı bir araştırmacının ifadesine göre, bu
dört örgütün ortak paydası başkanlarının gençler
olması, Doğu Türkistan komünist okullarında eğitim
görmeleri ve 1985’ten beri yurt dışında olmalarıdır.
BM’nin terörist örgütler listesinde yer alan
birinci örgüt dışında diğerlerinin başkanlarının
İslami eğitimleri yoktur. Dinî bilgileri de zayıftır.
Radikal dinî bir gruba liderlik yapmaya yeterli
dinî bir donanımları yoktur. İçlerinden hiçbiri ne
imamlık ne vaizlik ne de hocalık yapmıştır. Çin’in
yöneltmiş olduğu suçlamalar da açık ve anlaşılır
değildir. Sadece bütün bu örgütleri terörist örgütler
olarak nitelemektedir. Bkz. Tuhti Ahun Arkın,
“Turkistanu’ş-Şarkiyye Ba’de Ahdas-i 11 Sebtenbir
2001 (11 Eylül 2001 Olayları Sonrası Doğu Türkistan)”,
Al-Manar al-Cedid dergisi, Sayı 27, Temmuz
2004.
40 “Çin terörizmle savaşında ceza kanununda değişiklikler
yapmayı tartışmaktadır”, el-Cezire televizyonu,
17.12.2001, http://www.aljazeera.net/
News/archive/archiveArchiveId=22507.
41 “Shengyang’da sıkı güvenlik önlemleri ve Müslümanların
endişeli bekleyişi”, el-Cezire televizyonu,
09.07.2009, http://www.aljazeera.net/NR/exeres/
E1293941-C813-45D8-B448-EB53A06981EE.
htm.
42 Uygur direnişini terörizm olarak niteleyen Arap
duruşuna örnek olarak Yemen’in Çin Büyükelçisi
Abdülmelik el-Muallimi’nin açıklamalarını
verebiliriz. Büyükelçi, Xinhua haber ajansına verdiği
demeçte, Urumçi olaylarına ilişkin Çin iddialarını
teyit eder ifadeler kullanmıştır. Hem bu
olayları terörist eylemler olarak nitelemiş hem de
bütün Doğu Türkistan tarihi ile ilgili Çin tezlerini
desteklemiştir. Oysa bu halkın onlarca yıldır
karşılaştığı katliamları anlatmak mümkün değildir.
Bkz. “Turkiya Tettehimu Bekin bi’l-ibadeti’l-
Cemaiyye ve Sefirü’l-Yemeni fi’s-Sın Yettehimu
Muslimi’l-Uygur fi’s-Sin bi’l-irhab (Türkiye,
Pekin’i soykırım ile suçlamakta, Yemen’in Çin büyükelçisi
ise Çin’deki Uygur Müslümanları terörizm
ile suçlamaktadır.)”, 25.07.2009, marebpress
web sayfası: http://marebpress.net/news_details.
phpsid=17754.
43 “Çin, olaylara karışanların yurt dışındaki birtakım
güçlerle temas hâlinde olduklarını gösteren kanıtların
olduğunu ısrarla söylemektedir.” 10.07.2009,
Ekonomik Bülten, Sayı 5751, http://www.aleqt.
com/2009/07/10/article_250448.html.
39 Amnesty International, Bülten No 288, Londra,
19.12.2003.
80