1 GRAIMÉAR GAEILGE na mBRÁITHRE CRÍOSTAÍ An ... - Scriobh.ie

AN MODH ORDAITHEACH18015.1 Níl ach am amháin i gceist sa mhodh ordaitheach: an fáistineach. Is iad seo na cásannaina n-úsáidtear é•chun ordú nó achainí a léiriú: éist liom; maith dó; ná caitear tobac; ná cluinimtrácht air•i gclásal faomhach (tríú pearsa, bí): bíodh nach dtuigim é, tuigim as; is cás liom é,bíodh nach bhfuil aithne agam air•i gclásal neamhchúiseach: stadadh an fhearthainn nó ná stadadh, rachaidh mé ashnámh.AN MODH TÁSCACH15.2 Is de réir rialacha 14.4-5 go hiondúil a úsáidtear aimsirí an mhodha tháscaigh chun aman ghníomhaithe a léiriú: tiocfaidh sé amárach agus ceannóidh sé an talamh; deir sé gombeidh sé in am feasta cé go mbíodh sé déanach anuraidh; thosaigh sí ag gol nuair a chualasí an scéal; tá sí chomh céillí inniu agus a bheidh sí choíche.Tugtar na heisceachtaí is tábhachtaí in 15.3-4.Na rialacha atá in 15.5-14, tá siad faoi réir rialacha 15.23-28.15.3 Tá aimsir láithreach ag gach briathar•i gcuntas reatha ar an raidió, etc.: cromann sí síos, ardaíonn an sliotar agusbuaileann, agus téann sé thar an trasnán.•i ndeasghnátha eaglasta agus i bpaidreacha: baistim thú in ainm an Athar, etc.;cuirimid sinn féin faoi do choimirce, a Naomh-Mháthair Dé.•sa láithreach stairiúil.15.4 I gcomhrá agus in óráidíocht, áfach, níl aon táscach láithreach de ghnáth ach ag bí, isagus ag briathra a léiríonn gníomhú na gcéadfaí agus na haigne: feicim, cloisim, mothaím,ceapaim, creidim, deirim, etc. I gcás na mbriathra sin cuireann an comhthéacs in iúl de