1 GRAIMÉAR GAEILGE na mBRÁITHRE CRÍOSTAÍ An ... - Scriobh.ie

(ii) Déanfaidh mé féin é. Dúirt Tomás go ndéanfadh sé féin é.346(iii) Déanfaidh seisean é. Dúirt Tomás go ndéanfadh seisean é.(iv) Déanfaidh sé féin é. Dúirt Tomás go ndéanfadh seisean é.Sna claoninsintí is do Thomás a thagraíonn sé féin (aisbhreathnaitheach); do dhuine éigin eilea thagraíonn seisean.ATHRUITHE AR ORDAITHEACH NA hINSINTE DÍRÍ35.8 An dara pearsa den bhriathar agus an saorbhriathar:•[Ná+] briathar gan chuspóir -> [gan +] ainm briathartha:Éirigh [, a Stiofáin]; dúirt sé [le Stiofán] éirí.Suígí [, a leanaí]; dúirt sí [leis na leanaí] suí.Éistear leis; dúirt sí éisteacht leis.Ná stad [, a Éamainn]; dúirt Eoin [le hÉamann] gan stad.Ná héirígí [, a chairde]; d'iarr sí [ar a cairde] gan éirí.Ná moillítear; deir an fógra gan moilliú.•[Ná+] briathar + cuspóir -> [gan+] cuspóir + a (réamhfhocal) + ainm briathartha, gohiondúil.Las an solas[, a chailín]; dúirt sé [leis an gcailín] an solas a lasadh.Ithigí bhur gcuid [,a leanaí]; d'iarr sí ar na leanaí a gcuid a ithe.Ligtear isteach mé; d'iarr sé é a ligean isteach.Ná bris iad [, a Cháit]; dúirt mo mháthair [le Cáit] gan iad a bhriseadh.Ná labhraígí focal [, a fheara]; d'ordaigh sé [do na fir] gan focal a labhairt.Ná hosclaítear an doras; d'ordaigh sé gan an doras a oscailt.35.9 Más frása ainm bhriathartha nó clásal i gcuspóir na hinsinte dírí atá sa chuspóircoinnítear an cuspóir ag deireadh na claoninsinte agus cuirtear a (aidiacht shealbhachréamhthagrach) roimh an ainm briathartha.