Oudenbosch.pdf

Grafiek A (links): totaal tonnage aan goederenvan in- en uitvarende schepen in haven van Oudenbosch(1865-1930) en per trein (1880-1910).Grafiek B (rechts): aantal schepen per jaar naaren van haven van Oudenbosch (1865-1930).vleugelen. In grafiek B is het aantal schepen perjaar aangegeven. De beide grafieken laten enigefeiten duidelijk zien:Na 1890 werd de verwerkingscapaciteit van dedrie suikerfabrieken sterk opgevoerd. In 1896 en1901 werden records gevestigd in de hoeveelhedenper schip aangevoerde bieten. De sluitingvan de suikerfabriek van de Firma Granpré Molière,Jäger & Co in 1902 deed de aanvoer weerflink dalen. Na 1902 werd de verwerkingscapaciteitvan de overgebleven suikerfabrieken zodanigopgevoerd, dat in 1912 het peil van 1901 weerwerd bereikt. Nadat de beide suikerfabrieken hunpoorten in 1916 en 1917 hadden gesloten, wasTabel 1.Laadvermogen schepen (vijfjaarlijkse gemiddelden)in haven Oudenbosch, 1866-1930.A B C1866-1870 5810 224879 38,71871-1875 6634 273466 41,21876-1880 6179 294968 47,71881-1885 6182 326427 52,81886-1890 6251 346396 55,41891-1895 9102 528756 58,11896-1900 14750 925127 62,71901-1905 9801 696832 71,11906-1910 8622 716262 83,11911-1915 6776 712630 105,21916-1920 2685 283502 105,61921-1925 2192 157201 71,71926-1930 1726 157595 91,3A = aantal schepen, B = totaal tonnage,C = gemiddeld tonnage per schipde drukte in de haven voorgoed verleden tijd. Erbleef slechts wat kruimelwerk over. Het vervoervan suikerbieten had in de loop der jaren voorsteeds grotere schepen gezorgd. Na sluiting vande suikerfabrieken kwamen slechts kleinere schepenin de haven (zie tabel 1).Uitbreiding van het spoorwegnetIn 1860 besloot het parlement tot de aanleg opstaatskosten van de lijnen Roosendaal − Vlissingenen Breda − Rotterdam. Pas later kwam ookde ontbrekende schakel Lage Zwaluwe − Zevenbergentot uitvoering. Het stuk Roosendaal − Bergenop Zoom opende men al op 23 december1863. Na het afdammen van de Zeeuwse waterenKreekrak en Sloe werden Goes en Vlissingenin de jaren 1868-1872 per trein bereikbaar. Opnieuwjaarsdag 1872 kwam de brug bij Moerdijkmet een lengte van 1470 meter in gebruik. Hethart van Rotterdam werd in 1877 bereikt, maarniet door de Belgische maatschappij, die na 1863meer bekendheid genoot onder de benamingGrand Central Belge. Zij moest in 1880 afstanddoen van haar spoorwegen in West-Brabant. Inhet zuiden van het land zwaaide sindsdien deMaatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen(SS) de scepter.De spoorwegen kregen vrij snel een monopoliepositiein het verkeer en vervoer over land op delange afstand. De trein wakkerde de reislust vande rijken en de middenstand aan. Al in 1856 redende eerste ‘pleiziertreinen’ van Moerdijk enBreda naar Antwerpen. Na 1872 reden in de zo-12