<strong>िव</strong> <strong>दे</strong> <strong>ह</strong> <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> <strong>Videha</strong> <strong>িবেদহ</strong> <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> थम मैिथली पािक्षक ई पिका <strong>Videha</strong> Ist Maithili Fortnightly e Magazine <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong>थम मैिथली पािक्षक ई पिका '<strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong>' ३४ म अंक १५ मई २००९ (वषर् २ मास १७ अंक ३४)http://www.videha.co.in/ मानुषीिम<strong>ह</strong> संस्कृ ताम्डा. मश ंकर िसं<strong>ह</strong> (१९४२- ) ाम+पो- जोिगयारा, थाना- जाले, िजला- दरभंगा। 24ऋचायन, राधारानी िसा रोड, भागलपुर-812001(िब<strong>ह</strong>ार)। मैिथलीक विर स ृजनशील, मननशील आऽअयनशील ितभाक धनी साि<strong>ह</strong>-िचक, िदशा-बोधक, समालोचक, नाटक ओ र ंगम ंचक िनातगवेषक,मैिथली गकेँ नव-प <strong>दे</strong>िन<strong>ह</strong>ार, कुशल अवादक, वीण सादक, मैिथली, ि<strong>ह</strong>ी, संृतसाि<strong>ह</strong>क खर <strong>िव</strong>ान ् तथा बाङला एव ं अंजी साि<strong>ह</strong>क अयन-अेषणमे िनरत ोफेसर डा. मश ंकरिसं<strong>ह</strong> ( २० जनवरी १९४२ )क <strong>िव</strong>लक्षण लेखनीसँ एकपर एक अक्षय कृित भेल अिछ िनःस ृत। ि<strong>ह</strong>नकब<strong>ह</strong>ुम ू गवेषणाक, मौिलक, अन ू िदत आऽ सािदत कृित र<strong>ह</strong>ल अिछ अ<strong>िव</strong>रल चिच र्त-अिच र्त। ओऽअद उा<strong>ह</strong>, धैय, र् लगन आऽ संघष र् कऽ तयताक संग मैिथलीक ब<strong>ह</strong>ुम ू धरोरािदक अेषण कऽ <strong>दे</strong>लिनपुकाकार प। ि<strong>ह</strong>नक अेषण प ूण र्संृितक आऽ परराक िथक धरो<strong>ह</strong>र। ि<strong>ह</strong>नक स ृजनशीलतासँ आऽ बकार आलेखािद ापक, िचन, मनन, मैिथलअािणत भऽ चेतना सिमित, पटनािमिथला <strong>िव</strong>भूित सान (ता-प) एव ं िमिथला-दप र्ण,मुई विर लेखक सानसँ कयलक अिछ अलंकृत।सम्ित चािर दशक धिर भागलपुर <strong>िव</strong><strong>िव</strong>ालयक ोफेसर एव ं मैिथली <strong>िव</strong>भागाक्षक गिरमाप ूण र् पदसँअवकाशोपरा अनवरत मैिथली <strong>िव</strong>भागाक्षक गिरमाप ूण र् पदसँ अवकाशोपरा अनवरत मैिथली साि<strong>ह</strong>कभारकेँ अिभविर्त करबाक िदशामे संल छिथ,त सारत-साधनामे।कृित-मौिलक मैिथली: १.मैिथली नाटक ओ र ंगम ंच,मैिथली अकादमी, पटना, १९७८ २.मैिथली नाटकपिरचय, मैिथली अकादमी, पटना, १९८१ ३.पुषाथ र् ओ <strong>िव</strong>ापित, ऋचा काशन, भागलपुर, १९८६४.िमिथलाक <strong>िव</strong>भूित जीवन झा, मैिथली अकादमी, पटना, १९८७५.नाााचय, शेखर काशन, पटना २००२६.आधिनक ु मैिथली साि<strong>ह</strong>मे <strong>ह</strong>ा-ं, मैिथली अकादमी, पटना, २००४ ७.पािणका, कण र्गोी, कोलकाता२००५, ८.ईक्षण, ऋचा काशन भागलपुर २००८ ९.युगसंिधक ितमान, ऋचा काशन, भागलपुर २००८१०.चेतना सिमित ओ नाम ंच, चेतना सिमित, पटना २००८मौिलक ि<strong>ह</strong>ी: १.<strong>िव</strong>ापित अशीलन और म ूा ंकन, थमख, िब<strong>ह</strong>ार ि<strong>ह</strong>ी अकादमी, पटना १९७१२.<strong>िव</strong>ापित अशीलन और म ूा ंकन, ितीय ख, िब<strong>ह</strong>ार ि<strong>ह</strong>ी अकादमी, पटना १९७२, ३.ि<strong>ह</strong>ी नाटककोश, शनल पिब्लकेशन <strong>ह</strong>ाउस, िदी १९७६.10
<strong>िव</strong> <strong>दे</strong> <strong>ह</strong> <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> <strong>Videha</strong> <strong>িবেদহ</strong> <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> थम मैिथली पािक्षक ई पिका <strong>Videha</strong> Ist Maithili Fortnightly e Magazine <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong>थम मैिथली पािक्षक ई पिका '<strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong>' ३४ म अंक १५ मई २००९ (वषर् २ मास १७ अंक ३४)http://www.videha.co.in/ मानुषीिम<strong>ह</strong> संस्कृ ताम्अवाद: ि<strong>ह</strong>ी एव ं मैिथली- १.ीपादकृ कोटकर, साि<strong>ह</strong> अकादमी, नई िदी १९८८, २.अरफिसल, साि<strong>ह</strong> अका<strong>दे</strong>मी, नई िदी २००१ ३.पागल द ु िनया, साि<strong>ह</strong> अका<strong>दे</strong>मी, नई िदी२००१, ४.गो<strong>िव</strong>दास, साि<strong>ह</strong> अका<strong>दे</strong>मी, नई िदी २००७ ५.रानल, ऋचा काशन, भागलपुर २००८.िलारण-१. अीयानाट, मज काशन, भागलपुर, १९६७। सादन-गवरी, म<strong>ह</strong>ेश काशन, भागलपुर, १९६६, २. नव एका ंकी, म<strong>ह</strong>ेश काशन, भागलपुर, १९६७, ३.प-पु, म<strong>ह</strong>ेश काशन, भागलपुर, १९७०, ४.पदलितका,म<strong>ह</strong>ेश काशन, भागलपुर, १९८७, ५. अनिमलआखर, कण र्गोी, कोलकाता, २००० ६.मिणकण, कण र्गोी, कोलकाता २००३, ७.<strong>ह</strong>ुनकासँ भेट भेलछल,कण र्गोी, कोलकाता २००४, ८. मैिथली लोकगाथाक इित<strong>ह</strong>ास, कण र्गोी, कोलकाता २००३, ९. भारतीकिबलाड़ि◌, कण र्गोी, कोलकाता २००३, १०.िचा-<strong>िव</strong>िचा, कण र्गोी, कोलकाता २००३, ११. साि<strong>ह</strong>कारकिदन, िमिथला सा ंृितक पिरषद, कोलकाता, २००७. १२. व ुआड़ि◌भितरिणी, ऋचा काशन,भागलपुर२००८, १३.मैिथली लोकोि कोश, भारतीय भाषा संान, मैस ूर, २००८, १४.पा सोना<strong>ह</strong>ीरा, कण र्गोी, कोलकाता, २००८।पिका सादन- भूिमजा २००२<strong>ह</strong>ास ्यव ्य ंग ्य साट ोफेसर <strong>ह</strong>िरमो<strong>ह</strong>न झाआधिनक ु जीवन िनश ्चये <strong>िव</strong>िभन ्न कारक <strong>िव</strong>संगित एव ं <strong>िव</strong>षमता ारा खंिडत भेल जार<strong>ह</strong>ल अिछ। ए<strong>ह</strong>न िितमे अिभव ्यिमे ितक् तता आयब अस ्वाभा<strong>िव</strong>क नि<strong>ह</strong>। गंभीरपेँ आ<strong>ह</strong>त भेल मष ्य जखन बाजत तखन ओ व ्य ंग ्ये बाजत, जखन ओ िकछु करततखन <strong>ह</strong>ारे करत। इऐ<strong>ह</strong> कारण अिछ जे जखन रचनाकार आन ्तिरक एव ं बा पेँअपनाकेँ आ<strong>ह</strong>त अभव करैत छिथ तखनओ व ्य ंग ्यकार बिन जाइत छिथ।व ्य ंग ्यकारक उरदाियत् व भ’ जाइत छिन जे समसामियक युगक समस ्त <strong>िव</strong>संगितकआलोचना स ्तुत करिथ। वस ्तुत: व ्य ंग ्य एक ए<strong>ह</strong>न साि<strong>ह</strong>िक अिभव ्यि अिछ जाि<strong>ह</strong>मेव ्यि तथा समाजक द ुब र्लता, करनी-कथनीक अन ्तरक समीक्षा वा िनन ्दाकेँ वऋभिगमादए वाण र्त: स ्पष ्ट शब ्दक माध ्यमे <strong>ह</strong>ार कयल जाइत अिछ। व ्य ंग ्य ण र्त: अगंभीररि<strong>ह</strong>त<strong>ह</strong>ु ँ गंभीर भ’ सकैछ, िनद र्य रि<strong>ह</strong>त<strong>ह</strong>ु ँ दयालु भ’ सकैछ, <strong>ह</strong>ारात् मक <strong>ह</strong>ोइत<strong>ह</strong>ु ँतटस ्थ लािग सकैछ, मखौल लिगत<strong>ह</strong>ु ँ वौिक भ’ सकैछ, अितश-योि एव ं अितर ंजनाकआभास <strong>दे</strong>वाक बदला प ूण र्त: सत् य भ’ सकैछ। व ्य ंग ्यमे आमणक मुा तँ अिनवाय र्अिछ। ाय व ्यग ्यकेँ उप<strong>ह</strong>ास, उपालभ्म, पिर<strong>ह</strong>ास, <strong>ह</strong>सन, वाकू-वैदग ्ध ्य एव ं वऋ<strong>िव</strong>तआिदसँ प ृथक क’ <strong>दे</strong>खबाक चलन नि<strong>ह</strong> अिछ, िकन ्तु <strong>ह</strong>ास ्य एव ं व ्य ंग ्यम िकछु <strong>िव</strong>पनताअिछ। <strong>ह</strong>ास ्य िनप ्योजन मुक् त एव ं बा धरातलक वस ्तु <strong>ह</strong>ोइछ तेँ ओ <strong>िव</strong>िशष ्ट11
- Page 1 and 2: िव दे ह िवदेह V
- Page 3 and 4: िव दे ह िवदेह V
- Page 5 and 6: िव दे ह िवदेह V
- Page 7 and 8: िव दे ह िवदेह V
- Page 9: िव दे ह िवदेह V
- Page 13 and 14: िव दे ह िवदेह V
- Page 15 and 16: िव दे ह िवदेह V
- Page 17 and 18: िव दे ह िवदेह V
- Page 19 and 20: िव दे ह िवदेह V
- Page 21 and 22: िव दे ह िवदेह V
- Page 23 and 24: िव दे ह िवदेह V
- Page 25 and 26: िव दे ह िवदेह V
- Page 27 and 28: िव दे ह िवदेह V
- Page 29 and 30: िव दे ह िवदेह V
- Page 31 and 32: िव दे ह िवदेह V
- Page 33 and 34: िव दे ह िवदेह V
- Page 35 and 36: िव दे ह िवदेह V
- Page 37 and 38: िव दे ह िवदेह V
- Page 39 and 40: िव दे ह िवदेह V
- Page 41 and 42: िव दे ह िवदेह V
- Page 43 and 44: िव दे ह िवदेह V
- Page 45 and 46: िव दे ह िवदेह V
- Page 47 and 48: िव दे ह िवदेह V
- Page 49 and 50: िव दे ह िवदेह V
- Page 51 and 52: िव दे ह िवदेह V
- Page 53 and 54: िव दे ह िवदेह V
- Page 55 and 56: िव दे ह िवदेह V
- Page 57 and 58: िव दे ह िवदेह V
- Page 59 and 60: िव दे ह िवदेह V
- Page 61 and 62:
िव दे ह िवदेह V
- Page 63 and 64:
िव दे ह िवदेह V
- Page 65 and 66:
िव दे ह िवदेह V
- Page 67 and 68:
िव दे ह िवदेह V
- Page 69 and 70:
िव दे ह िवदेह V
- Page 71 and 72:
िव दे ह िवदेह V
- Page 73 and 74:
िव दे ह िवदेह V
- Page 75 and 76:
िव दे ह िवदेह V
- Page 77 and 78:
िव दे ह िवदेह V
- Page 79 and 80:
िव दे ह िवदेह V
- Page 81 and 82:
िव दे ह िवदेह V
- Page 83 and 84:
िव दे ह िवदेह V
- Page 85 and 86:
िव दे ह िवदेह V
- Page 87 and 88:
िव दे ह िवदेह V
- Page 89 and 90:
िव दे ह िवदेह V
- Page 91 and 92:
िव दे ह िवदेह V
- Page 93 and 94:
िव दे ह िवदेह V
- Page 95 and 96:
िव दे ह िवदेह V
- Page 97 and 98:
िव दे ह िवदेह V
- Page 99 and 100:
िव दे ह िवदेह V
- Page 101 and 102:
िव दे ह िवदेह V
- Page 103 and 104:
िव दे ह िवदेह V
- Page 105 and 106:
िव दे ह िवदेह V
- Page 107 and 108:
िव दे ह िवदेह V
- Page 109 and 110:
िव दे ह िवदेह V
- Page 111 and 112:
िव दे ह िवदेह V
- Page 113 and 114:
िव दे ह िवदेह V
- Page 115 and 116:
िव दे ह िवदेह V
- Page 117 and 118:
िव दे ह िवदेह V
- Page 119 and 120:
िव दे ह िवदेह V
- Page 121 and 122:
िव दे ह िवदेह V
- Page 123 and 124:
िव दे ह िवदेह V
- Page 125 and 126:
िव दे ह िवदेह V
- Page 127 and 128:
िव दे ह िवदेह V
- Page 129 and 130:
िव दे ह िवदेह V
- Page 131 and 132:
िव दे ह िवदेह V
- Page 133 and 134:
िव दे ह िवदेह V
- Page 135 and 136:
िव दे ह िवदेह V
- Page 137 and 138:
िव दे ह िवदेह V
- Page 139 and 140:
िव दे ह िवदेह V
- Page 141 and 142:
िव दे ह िवदेह V
- Page 143 and 144:
िव दे ह िवदेह V
- Page 145 and 146:
िव दे ह िवदेह V
- Page 147 and 148:
िव दे ह िवदेह V
- Page 149 and 150:
िव दे ह िवदेह V
- Page 151 and 152:
िव दे ह िवदेह V
- Page 153 and 154:
िव दे ह िवदेह V
- Page 155 and 156:
िव दे ह िवदेह V
- Page 157 and 158:
िव दे ह िवदेह V
- Page 159 and 160:
िव दे ह िवदेह V
- Page 161 and 162:
िव दे ह िवदेह V
- Page 163 and 164:
िव दे ह िवदेह V
- Page 165 and 166:
िव दे ह िवदेह V
- Page 167 and 168:
िव दे ह िवदेह V
- Page 169 and 170:
िव दे ह िवदेह V
- Page 171 and 172:
िव दे ह िवदेह V
- Page 173 and 174:
िव दे ह िवदेह V
- Page 175:
िव दे ह िवदेह V