OCAK - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 Azınlıkça 1

OCAK - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012Sayı: 67Fiyatı: 3 €Azınlıkça 1

Cami meselesinekarışanların büyükçoğunluğu bunu sadeceoy ya da etki kazanmakiçin yaptıAzınlıkça: Sorun derhal çözülebilirmiydi?Yorgos Kalantzis: Tabiî ki de, eğer kaçakolarak inşa edilenler yıkılsaydı sorunçözülürdü. Size bir fikir beyan edeyim.Hiç kimse devlete acaba “Yanlış yaptık,kaçak olarak inşa ettik. Kaçak olarak yapılanıyıkıyoruz ancak yeterli paramızyok camiyi tekrar inşa edebilmemiz içinbize yardım edebilir misiniz?” demeyidüşündü mü? Camiyi göstererek “Bakındevlet Müslüman olduğumuz için inşaatıtamamlamamıza izin vermiyor” diyenleredevletin bu yetkiye sahip olmasınarağmen camiyi yıkmadığını belirtmekistiyorum. Devlet oylarla ilgilenmiyor,devlet yasaların uygulanmasıyla ve vatandaşlarınhaklarını korumakla ilgilenir.Maalesef birçok sorun vardı ve hala davar çünkü cami meselesine karışanlarınbüyük çoğunluğu bunu sadece ve sadeceoy ya da para veyahut etki kazanmak içinyaptı.Azınlıkça: Kaçak yapılarla ilgili yeniyasa soruna bir çözüm sunabilir mi?Yorgos Kalantzis: Bu yasa olmasaydı,caminin yıkılması gerekirdi. Başka çözümyolu yoktu. Bu yasanın 21 Eylül 2011tarihinden itibaren geçerli olduğunu sizehatırlatmak isterim. Eylül ayından sonrabize çözüm bulma imkânı tanıyan biryasal çerçeve var. O zamandan beri süreçbaşlamıştır.Azınlıkça: Dolaphan camisiyle ilgiliEğitim Bakanlığı’nın girişimleri nelerdir?Yorgos Kalantzis: Eğitim Bakanlığıyasaların uygulanması için ve aynı zamandaMüslümanların saygın bir ibadethanedeibadet etme hakkının korunmasıiçin ne gerekliyse yapmıştır. Biri birkaçgün önce olmak üzere iki karar imzalanmıştır.Bu kararlarla Bakanlık bahsekonu yeri “umumun yararına” bir mekânolarak nitelendirmiş ve yasaların öngördüğüşekilde mevcut caminin yerine yenibir caminin inşa edilmesi için işlemlerinilerletilmesi mevzusunda mutabakatavarmıştır. Böylece 4014/2011 sayılı vetarihli yasa tarafından da şekillenen yasalçerçeve içerisinden gerekli işlemlerebaşlama imkânı mevcuttur. Yasallaştırmaişlemlerinin tamamlanmasından sonraçalışma izni için Bakanlığa ilgili başvurununyapılması gerekecek. Bu konuya özelbir hassasiyetle yaklaştık çünkü yapılankanun ihlalleri dışında Müslüman vatandaşlarımızınsaygın bir yerde ibadet etmeihtiyacı da mevcuttur. Sorun çözüldüdemiyorum, ancak problemin sonununbaşında bulunuyoruz diyebilirim. Temmuzayının başından itibaren Bakanlıktagörev yapıyorum ve böyle bir konudaVakıflar İdaresinin bir görüşme talep etmesinibekliyordum. Konuya ilişkin neolduğunu ve tam olarak nelerin yapılmasıgerektiğini anlamak için neden devletinbaşkenti olan Atina’ya gelerek EğitimBakanlığının tüm yetkilileri ve ÇevreBakanlığı yetkilileriyle görüşmüyorlar?Çözümler başka yerde değil buradaydı ve6 Azınlıkça

urada olmaya da devam edecek...Peyniri herkes görüyorama fare kapanınıçok az kişi görüyorAzınlıkça: Cezanın silinmesi konusundakolaylık sağlanabilir mi?Yorgos Kalantzis: Buna cevap vermeyetkisine sahip değilim. Cezaların silinmesiya da indirilmesi önerisi cezayı ödemelerigerekenlerinin kulaklarına ne kadarhoş duyuluyor olsa da herkesten öncebu kendileri için bir o kadar da tehlikeli.Şu anda bu konuda daha fazla konuşmakistemiyorum. Peyniri herkes görüyor amafare kapanını çok az kişi görebiliyor. Fakatfare kapanını görenlerin herkesin iyiliğiiçin konuşması iyi olacaktır. Ancak,her şey en baştan yasal olarak yapılsaydı,şu anda cami normal şekilde ibadete açılacaktıve hiçbir sorun yaşanmayacaktı.Yunanistan’ın bazı tarihîeserleri sırf Osmanlıeseri diye korumadığınısöylemek yalandırAzınlıkça: Rodos’taki Recep PaşaCamii’nin durumu hakkında görüşünüzüalmak istiyoruz. Yetkililer camininrestorasyonu için gerekli fonların bulunmadığınısöylediler, bu eserin kurtarılmasıiçin hangi süreç izlenebilir?Yorgos Kalantzis: Bildiğiniz üzereRecep Paşa Camii II. Dünya Savaşındakibombardımanlardan büyük hasar gördü.Bu cami Rodos Vakfına ait ve Yunandevleti caminin korunması için zatenpara vermişti. Ön cephesinin bir bölümükötü hava koşulları nedeniyle yıkıldı. BuYunanistan’daki başka eserlerin de başınagelmiş bir durum. Ancak, yetkili birimlerve Belediye konuya doğru çözümler bulunabilmesiamacıyla çabalarını sürdürmektedirler.Ebetteki para yok, ülkeninmali durumunun ne olduğunu biliyorsunuz.Maaşların ve emekli maaşlarının kesildiğibir dönemde para hakkında konuşurkençok dikkatli olmanız gerekiyor.Ancak ESPA programı var. Bu konularıçok iyi bilen Bakanlık çözüm bulmakiçin uğraşıyor. Fakat, bir kişi sadece birolayı tecrit ediyor ve kanun budur demeyekalkıyorsa, haksızlık ediyor demektir.Çünkü bu yönde çalışan ve gayretsarf edenlere haksızlık ederek yalan söylemektedir.Müslüman vatandaşlarımızaKuran’dan bir ayeti hatırlatmak isterim:“Yalan söyledikleri için onları bekleyenceza acıdır”.Ben bir Batı Trakyalı olsaydım,Rodos’ta ne olduğunadeğil memleketimdenelerin olduğunun üzerindedaha çok dururdumAzınlıkça 7

Ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων τουΥπουργείου Παιδείας Γιώργος Καλαντζήςαπάντησε τις ερωτήσεις του ΑζινλίκτσαΡωτήσαμε στον Γενικό Γραμματέα των Θρησκευμάτων τις ερωτήσειςγια τα θέματα τις επικαιρότητας και ζητήσαμε τις απαντήσεις του.Ο κ. Καλαντζής που γνωρίζειπολύ καλά την Δυτική Θράκη, ειδικόςεπιστήμονας στα θέματα τηςμειονότητας και Ισλάμ, απάντησεμε ειλικρίνεια τις ερωτήσεις για τηνυπόθεση του τεμένους στην Αθήνα,αναφέρθηκε στη κατάσταση του τεμένουςΣμίνθης, μίλησε για το θέματης ανακαίνισης του τεμένους Ρε-τζέπ Πασά της Ρόδου καθώς και γιατο τέμενος Βαγιαζίτ του Διδυμοτείχου.Δεν είναι ανάγκη να πολυλογήσουμε,σας αφήνουμε να διαβάσετετην συνέντευξη που κάναμε με τονΓενικό Γραμματέα Θρησκευμάτωντου Υπουργείου Παιδείας.Azınlıkça 9

Το μπαλάκι για τηνκατασκευή του τεμένουςστην Αθήνα βρίσκεταιστο Υπουργείο ΥποδομώνΜεταφορών και Δικτύων- Διαβάσαμε ότι προέκυψαν προβλήματαστο θέμα της κατασκευής του τεμένουςστην Αθήνα, τελικά η υπόθεση πουβρίσκεται; Πιστεύετε ότι στο επόμενοδιάστημα τα πολιτικά σχήματα των κυβερνήσεωνμπορούν να επηρεάσουν τηνδιαδικασία κατασκευής του τζαμιού στηνΑθήνα;- Αρμόδιο για την κατασκευή τουΤεμένους της Αθήνας σύμφωνα με τον.4014/2011, είναι το Υπουργείο Υποδομών,Μεταφορών και Δικτύων όπως είναιφυσικό αφού είναι το αρμόδιο Υπουργείογια να κατασκευάζει κτήρια του Δημοσίου.Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω τις εσωτερικέςδιαδικασίες ενός άλλου Υπουργείου.Το Τέμενος των Αθηνών, όπως γνωρίζετε,θα κατασκευαστεί με χρήματα της ελληνικήςκυβέρνησης. Αν λοιπόν εμφανίζονταικάποιοι στην Θράκη και ειδικά στα χωριά,ζητώντας χρήματα από τους μουσουλμάνουςγια να χτιστεί το Τέμενος της Αθήνας,λένε ψέματα και αυτό που θέλουν είναι ναεκμεταλλευθούν το Ισλάμ για να βάλουνχρήματα στην τσέπη τους. Δεν έχουν καμίαάδεια από το κράτος και αυτό που κάνουνείναι παράνομο. Γι’ αυτό όποιος μουσουλμάνοςδεχθεί αίτημα να δώσει χρήματα γιατο Τέμενος των Αθηνών, πρέπει να το καταγγέλλειαμέσως στην Αστυνομία.Μην πιστεύετε σε αυτούςπου συγκεντρώνουνχρήματα για τηνκατασκευή του τεμένουςστην Αθήνα- Γνωρίζετε, ασφαλώς, την υπόθεσητου τζαμιού της Σμίνθης. Γιατί καθυστερείτόσο πολύ η λύση του προβλήματος;- Έχω επισκεφθεί τη Σμίνθη πριν πολλάχρόνια. Είναι πανέμορφο χωριό και έχειφιλόξενους ανθρώπους, περήφανους μεχιλιόχρονες παραδόσεις που είναι γέννημαθρέμμα του βουνού. Έχουν τη δική τουςγλώσσα, έχουν μια πανέμορφη παραδοσιακήφορεσιά και θυμάμαι ότι τότε είχα ζητήσεινα αγοράσω ένα μαντήλι. Δεν μου τοπούλησαν αλλά μου το χάρισαν και το έχωακόμα. Αυτό που γίνεται στη Σμίνθη μαςστενοχωρεί όλους μας γιατί οι συμπολίτεςμας κατέληξαν να προσεύχονται σ’ ένα υπόγειο.Έγιναν λάθη από πολλούς και αν ταλάθη διορθωθούν με λάθη, τόσο χειρότεραθα γίνουν τα πράγματα. Όταν προσεύχεσαισ’ ένα υπόγειο, δεν έχεις υπομονή αλλά θαήταν χρήσιμο να σκεφθείς τι δεν έκανεςκαλά εσύ για να καταλήξεις εκεί. Οι νόμοιπαραβιάστηκαν κατά την κατασκευή τουκαινούργιου Τεμένους και αυτό ήταν ένακρίσιμο λάθος. Ορισμένοι σκέφτηκαν ότιαυτή είναι η ευκαιρία να δημιουργήσουνένα ακόμα πρόβλημα στην περιοχή. Η πικρήαλήθεια είναι ότι το κατάφεραν. Δενυπάρχουν μαγικές λύσεις ούτε είναι δυνατόνοι νόμοι να τεθούν σε σιωπηρή αχρησία.Πρέπει λοιπόν να βρεθεί μια νόμιμηλύση στο πρόβλημα. Ποιος είπε ότι αυτόείναι εύκολο ή ότι γίνεται με μια διαταγή;Μόνο σε αυταρχικά καθεστώτα γίνεταιαυτό που θέλει όποιος έχει την εξουσία κιόχι αυτό που λένε οι νόμοι. Υπάρχει λοιπόνμια καθυστέρηση που έχει αιτίες.Πολλοί από αυτούς πουανακατεύτηκαν στην10 Azınlıkça

υπόθεση του Τζαμιού τοέκαναν μόνο και μόνογια να κερδίσουνψήφους ή επιρροή- Θα μπορούσε να έχει λυθεί αμέσωςτο πρόβλημα;- Φυσικά, αν γκρεμιζόταν ότι χτίστηκεπαράνομα. Να σας πω μιαν ιδέα. Σκέφτηκεκάποιος να πει στο Κράτος. «Κάναμελάθος, χτίσαμε παράνομα. Γκρεμίζουμετα παράνομα αλλά επειδή δεν έχουμε τόσαχρήματα, μπορείτε να μας βοηθήσετε νατο ξαναχτίσουμε;». Για όσους δείχνουν τοΤζαμί και λένε «κοιτάξτε, το κράτος δενμας αφήνει να το τελειώσουμε γιατί είμαστεμουσουλμάνοι» θέλω να τους πω ότιμπορούν και δείχνουν το Τζαμί γιατί τοΚράτος δεν το γκρέμισε όπως θα μπορούσενα έχει κάνει.Το κράτος δεν ενδιαφέρεται για ψήφους,ενδιαφέρεται να τηρούνται οι νόμοι,ενδιαφέρεται να προστατεύει τα δικαιώματατων πολιτών του. Δυστυχώςπολλά προβλήματα υπήρξαν και υπάρχουνγιατί πολλοί από αυτούς που ανακατεύτηκανστην υπόθεση του Τζαμιού το έκανανμόνο και μόνο για να κερδίσουν ψήφους ήχρήματα ή επιρροή.- Ο καινούργιος νόμος για τα αυθαίρεταμπορεί να δώσει τη λύση;- Χωρίς αυτό το νόμο, το Τζαμί θα έπρεπενα γκρεμιστεί. Άλλη λύση δεν υπήρχε.Ο νόμος αυτός να σας θυμίσω ότι ισχύειαπό τις 21 Σεπτεμβρίου 2011. Από τον Σεπτέμβρηλοιπόν και μετά υπάρχει το νομοθετικόπλαίσιο που μας επιτρέπει να βρούμελύση. Από τότε μετρά ο χρόνος.- Ποιες ήταν οι πρωτοβουλίες τουΥπουργείου Παιδείας για το τέμενος τηςΣμίνθης;- Το Υπουργείο Παιδείας έχει κάνει όσαόφειλε για να τηρηθούν οι νόμοι και συγχρόνωςνα προστατευθεί το δικαίωμα τωνμουσουλμάνων να προσεύχονται σε έναναξιοπρεπή χώρο λατρείας. Υπεγράφησανδύο αποφάσεις, η μία πριν λίγες ημέρες, μετις οποίες το Υπουργείο έχει χαρακτηρίσεικοινωφελή τον χώρο και έχει συμφωνήσειστην προώθηση των σχετικών διαδικασιώνγια την ανέγερση νέου Τεμένους στη θέσητου προϋπάρχοντος σύμφωνα με τις προβλέψειςτων νόμων. Έτσι υπάρχει η δυνατότητανα ξεκινήσουν οι απαραίτητες διαδικασίεςμέσα στο νομικό πλαίσιο όπως διαμορφώθηκεκαι από τον ν.4014/2011. Μετά την ολοκλήρωσητων διαδικασιών νομιμοποίησήςτου όμως θα πρέπει να κατατεθεί η σχετικήαίτηση στο Υπουργείο για τη χορήγηση τηςάδειας λειτουργίας. Αντιμετωπίσαμε το ζήτημαμε ιδιαίτερη ευαισθησία γιατί πέρα απότις παρανομίες που έχουν γίνει, υπάρχει καιη πραγματική ανάγκη των μουσουλμάνωνσυμπολιτών μας να προσεύχονται σε έναναξιοπρεπή χώρο. Δεν λέω ότι το πρόβλημαέχει λυθεί, λέω όμως ότι βρισκόμαστε στηναρχή του τέλους του προβλήματος. Πάντωςβρίσκομαι στο Υπουργείο από τον Ιούλιοκαι θα περίμενα ότι για ένα τέτοιο θέμα, ηΒακουφική Επιτροπή θα είχε ζητήσει να συναντηθούμε.Γιατί δεν έρχονται στην Αθήναπου είναι η πρωτεύουσα του Κράτους, νασυναντήσουν όλους τους αρμόδιους από τοΥπουργείο Παιδείας και το Υπουργείο Περιβάλλοντοςγια να καταλάβουν τι ακριβώςγίνεται και τι πρέπει να γίνει; Εδώ ήταν, είναικαι θα είναι οι λύσεις, πουθενά αλλού.Το τυρί το βλέπουν όλοι,αλλά την φάκα λίγοι- Μπορούν να γίνουν διευκολύνσεις στοθέμα της διαγραφής του προστίμου;Azınlıkça 11

- Δεν έχω αρμοδιότητα να απαντήσω.Όμως η πρόταση για την διαγραφή ή τημείωση των προστίμων όσο ωραία ακούγεταιστα αυτιά αυτών που πρέπει να πληρώσουντόσο επικίνδυνη είναι πρώτα απ’ όλαγια τους ίδιους. Δεν θέλω να πω τώρα περισσότερα.Το τυρί το βλέπουν όλοι, αλλάτην φάκα λίγοι. Καλό θα ήταν, όμως, αυτοίπου βλέπουν τη φάκα, να μιλήσουν γιατο καλό όλων. Πάντως αν όλα είχαν γίνεινόμιμα από την αρχή, τώρα το Τέμενος θαλειτουργούσε και δεν θα υπήρχε κανέναπρόβλημα.Είναι ψέμα να λέεικάποιος ότι η Ελλάδαδεν προστατεύει ορισμέναμνημεία της ιστορίας τηςεπειδή είναι οθωμανικά- Θα θέλαμε τη γνώμη σας για τηνκατάσταση του τεμένους Ρετζέπ Πασάτης Ρόδου. Οι αρμόδιοι δήλωσαν ότι δενυπάρχουν τα απαραίτητα κονδύλια γιατην ανακαίνιση του, ποια διαδικασία θαμπορούσε να ακολουθηθεί για την διάσωσητου κτιρίου;- Το Τζαμί του Ρετζέπ, όπως ξέρετε,υπέστη σοβαρές ζημιές από τους βομβαρδισμούςτου Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.Ανήκει στο Βακούφ Ρόδου και το ελληνικόκράτος έχει ήδη δώσει χρήματα γιατην προστασία του. Ένα μέρος της πρόσοψήςτου κατέρρευσε εξαιτίας των πολύέντονων καιρικών φαινομένων. Αυτό έχεισυμβεί και σε άλλα μνημεία στην Ελλάδα.Πάντως είναι ήδη σε εξέλιξη οι προσπάθειεςτων αρμοδίων υπηρεσιών αλλά καιτου Δήμου για να δοθούν οι σωστές λύσεις.Χρήματα φυσικά και δεν υπάρχουν, γνωρίζετεποια είναι η οικονομική κατάστασητης χώρας. Την ώρα που κόβονται μισθοίκαι συντάξεις πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοίόταν μιλάτε για χρήματα. Υπάρχει,όμως, το ΕΣΠΑ. Το αρμόδιο Υπουργείοπου γνωρίζει πολύ καλά τα θέματα εργάζεταιγια να βρει λύσεις. Όμως, όταν κάποιοςαπομονώνει μια μόνο περίπτωση καιπροσπαθεί να πει ότι αυτός είναι ο κανόνας,κάνει μια άδικη πράξη γιατί λέει έναψέμα αδικώντας εκείνους που δουλεύουν.Θα ήθελα να θυμίσω στους μουσουλμάνουςσυμπολίτες μας, μια φράση από τοΚοράνι: «Κι οδυνηρή είναι η τιμωρία πουτους περιμένει, γιατί έλεγαν ψέματα».Εάν ήμουν Θρακιώτης θα στεκόμουνπερισσότερο όχι στο τι γίνεται στη Ρόδοαλλά τι γίνεται στον τόπο μου.- Ποιο είναι το ψέμα;- Το ψέμα είναι ότι η Ελλάδα δεν προστατεύειορισμένα μνημεία της ιστορίαςτης γιατί είναι μουσουλμανικά ή οθωμανικά.Αυτό κρύβεται πίσω από την δημοσιότηταπου δόθηκε στην υπόθεση τουΡετζέπ Τζαμί. Να σας πω λοιπόν ότι η Ελλάδαεπειδή ακριβώς είναι μια σύγχρονη,δημοκρατική χώρα που ξέρει να σέβεταιτην ιστορία και τον πολιτισμό της χωρίςδιακρίσεις, έχει διαθέσει 13.346.491ευρώ από το Γ’ ΚΠΣ για την αναστύλωσηκαι ανάδειξη των μουσουλμανικών ή τωνοθωμανικών μνημείων που βρίσκονταισε όλη τη χώρα. Στο ΕΣΠΑ 2007-2013έχουν ενταχθεί έργα 8.286.000 ευρώ γιατον ίδιο σκοπό. Ας μην ξεχνάμε επίσηςότι στη Ρόδο αναστυλώθηκε και αναδείχθηκετο Τέμενος του Σουλεϊμάν που είναιένα πραγματικό στολίδι για την πόλη.Το Υπουργείο Πολιτισμού μάλιστα τοπαραχώρησε και για το Ραμαζάνι. Αυτάείναι που έχουν πραγματική σημασία καιδείχνουν με πράξεις ποιος νοιάζεται γιατη χώρα και ποιος απλώς θέλει να δημιουργείσυνέχεια προβλήματα. Πάντως,12 Azınlıkça

Η Ελλάδα νοιάζεται για όλα τα παιδιάτης ανεξάρτητα από τη θρησκεία τους ήτη φυλή τους ή το χρώμα τους.Μπορείτε να κάνετεεξαγωγή κρέατος πουη σφαγή του έχει γίνεισύμφωνα με τιςπροσταγές του Ισλάμ- Αν θέλατε να μας δώσετε ένα τελευταίομήνυμα, ποιο θα ήταν αυτό;αν ήμουν Θρακιώτης θα στεκόμουν περισσότεροόχι στο τι γίνεται στη Ρόδοαλλά τι γίνεται στον τόπο μου.Σε μια τόσο δύσκολη οικονομική συγκυρίαεντάχθηκε στο ΕΣΠΑ το έργοαποκατάστασης του Τεμένους Βαγιαζήτμε προϋπολογισμό 4 εκατομμύρια ευρώ- Γιατί το λέτε αυτό;- Γιατί εδώ υπάρχει το Τέμενος τουΒαγιαζήτ που είναι ένα μνημείο ιδιαίτερηςαρχιτεκτονικής αξίας. Το ΥπουργείοΠολιτισμού στις 2/12/2011 ενέταξε στοΕΣΠΑ το έργο της αποκατάστασής τουύψους 4.156.000 ευρώ. Σκεφθείτε τι σημαίνειαυτό όχι μόνο για το μνημείο αλλάκαι για το πόσοι Θρακιώτες θα βρουνδουλειά σε μια τόσο δύσκολη οικονομικήσυγκυρία.- Ζούμε μέρες πολύ δύσκολες. Τώρα είναιη ώρα να σηκώσουμε ψηλά το κεφάλικαι να εργαστούμε σκληρά ξεπερνώνταςτον εαυτό μας προς όφελος της χώραςκαι των παιδιών μας. Αν οι μεταρρυθμίσεις,όπως αυτές που πραγματοποίησε ηΥπουργός Παιδείας χωρίς να υπολογίσειτο προσωπικό κόστος, είχαν ξεκινήσει καισε άλλους τομείς από την πρώτη στιγμή,σήμερα θα είχαμε λίγα να μας προβληματίσουν.Κάθε μέρα που περνάει και εμείςπαραμένουμε ίδιοι, είναι μια χαμένη μέραπου αυξάνει το κόστος που πρέπει να καταβάλλουμεγια να σταθούμε ξανά στα πόδιαμας. Κι αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τημειονότητα. Όσο αφήνει άλλους να αποφασίζουνγι’ αυτή, όσο αφήνει άλλους ναχτίζουν τείχη γύρω της τόσο πιο φτωχή,τόσο πιο απομονωμένη θα γίνεται. Είναιδυνατόν, για να σας πω ένα απλό παράδειγμα,ενώ στα βουνά της Θράκης παράγεταιτο καλύτερο κρέας των Βαλκανίωνκαι υπάρχουν οι νόμιμοι Μουφτήδες πουείναι αναγνωρισμένοι από τα αραβικάκράτη και μπορούν να πιστοποιήσουν ότικατά τη σφαγή του ζώου όλα έγιναν σύμφωναμε τις προσταγές του Ισλάμ, να μηνγίνεται εξαγωγή αυτού του κρέατος στηΜέση Ανατολή;Azınlıkça 13

*İrfan Uzun: Dolaphan camisinde olumlu süreç başladıDoğu Makedonya Trakya Eyalet BaşkanYardımcısı İrfan Uzun, Dolaphan (Sminthi)Camii ile ilgili sorunun en sonunda çözülmeistikametine girdiği müjdesini verdi.Eğitim ve Dinişleri Bakanı Anna Diamantopoulou’nunimzasını taşıyan resmi kararlaDolaphan Camii sorunun büyük ölçüde halledilmeküzere rayına girdiğini söyleyen İrfanUzun, “Dolaphan Camii sorununun çözümüyolunda olumlu süreç başladı. Eğitim ve DinişleriBakanlığı Dinişleri Genel MüdürlüğüYabancı Din ve Mezhepler Dairesi YabancıDinler 2. Şubesi tarafından Doğu MakedonyaTrakya Eyalet Başkanlığı Şehir Planlama Birimiile Dolaphan Camii Mütevelli Heyetine gönderilenresmi kararla, Dolaphan Camii ile ilgiliolumlu yönde süreç başlatılmış oldu.” açıklamasındabulundu.Eğitim ve Dinişleri Bakanlığı tarafından, İskeçeBelediyesi Şehir Planlama Müdürlüğü’nün2560/ protokol numaralı ve 26.09.2011 tarihliDolaphan yerleşim bölgesindeki caminin işlevselliğininonayına yönelik başvuru yazısınaverilen yanıtta, “Öncelikle biriminiz tarafındantüm yasal koşulların yerine getirildiğinintespit edilmesi halinde, Dolaphan’da öncedenvar olan caminin yerinde yeni bir caminin inşaedilmesine yönelik işlemlerin ilerletilmesindemutabık kalındığı bilinmelidir.” deniliyor.Eğitim ve Dinişleri Bakanı Anna Diamantopoulou’nunimzasını taşıyan 12 Ocak 2012tarihli kararda ayrıca şu ifadelere yer veriliyor:“Verilen söz konusu onay hiçbir şekildecaminin faaliyetine yönelik izni oluşturmamaktadır.Yetkili Şehir Planlamacılığı Birimitarafından yasallaştırma işlemlerinin tamamlanmasındansonra, başvuru sahiplerinin ilgilibaşvuru ve gerekli tüm evraklarla birlikte sözkonusu caminin yasal olarak faaliyete geçebilmesiiçin gerekli izinin verilmesi amacıylaEğitim, Ömür Boyu Öğrenim ve DinişleriBakanlığı’na söz konusu belgeleri sunmalarımecburidir.”*14 Azınlıkça

Genç BakışAydın Bostancıbostanciaydin@yahoo.comYanya’nın medarıiftiharı Nizamettin BeyGeçen yıl Yanya şehrini ilk defa ziyaretimdenönce bu güzel tarihi kenti hep Tepedelenli Ali Paşave Yanya şehrine hâkim meşhur Aslan Paşa Camiiile biliyor, meşhur adası ve gümüşçüleriyle hayal ediyordum.Hakikaten de Yanya görülmeye değer bir şehir.Minareleriyle süzülen tarihî camileri, eski kiliseleri,Yunanistan’ın en eski havraları ve tarihî konaklarıylabüyüleyici bir kent. Tarihle iç içe barışık kozmopolitbir şehir. Kaldığım otelin tam karşısındaOsmanlı’nın son sadrazamlarından Tevfik Paşa’nınyaptırdığı saat kulesi, padişah turaları, rik’a ve farisîhatlarıyla yazılmış nefis kitabeleri ve Osmanlı armasıyladimdik ayakta duruyor. Aslan Paşa ve FethiyeCamileri ise ince uzun minareleriyle Yanya şehrinintarihi siluetini tamamlıyorlardı. Yanya denilince ilkakla gelen Tepedelenli Ali Paşa ve onun yaptırdığıcami, medrese ve hayır kurumları bugün hâlâ varlıklarınıkoruyor ve Osmanlı Paşası aradan neredeyseiki asırlık bir zaman geçmesine rağmen Yanya’da bugünbile saygıyla anılmaya devam ediyor.Tarihçiler tarafından çelişkili rivayetlerle anılanAli Paşa, öyle veya böyle günümüzde Yanya’nınyegâne sembolü halinde varlığını korumaya devamediyor. Bu tarih dolu şehirde, hayatta kalan tek OsmanlıMüslüman’ıyla tanışacağım aklıma gelebileceken son şeydi. Tarihin içinden fışkıran bu Osmanlıbeyefendisini, Sultan II. Abdülhamit’in 1899 yılındayaptırdığı Hamidiye İnas Rüştiyesi karşısında bulunantarihî bir kafeteryada tanıma fırsatı buldum.84 yaşında ama capcanlı ve coşku dolu bu beyefendison Yanya Müftüsü Mustafa Fuat Efendi’nin dama-dı Nizamettin Metkobey’den başkası değildi. Şık giyimive sosyal kişiliğiyle her görenin yanına gelerekkendisine selam verdiği ve yanında taşıdığı iki ceptelefonuyla herkesi hayrete düşüren bu yaşlı çınar, etrafınacanlılık ve sevgi saçan büyüleyici bir karakteresahipti. Bizleri masasına davet ettiğinde daha doğrudürüst tanışamadan yanına beş on kişinin gelip büyükbir saygı ve sevgi ile hal hatır ettiğini hayretleizledim. Yunanca, Musevice ve Arnavutçayı ana diligibi kusursuz konuşuyor, kendisinin hatırını sormayagelen herkese ayrı bir ustalıkla hitap ediyor, halhatırını soranlar yanından âdeta ayrılmak istemiyorlardı.Konuşurken insanın gözünün içine bakarakkeskin fakat sevgi dolu bakışlarıyla karşısındakinihayrete bırakacak şekilde etkileyebiliyordu. Hayatımdailk defa böyle bir kişilikle tanışıyordum. Tammanasıyla Yanya’nın ileri gelen eşrafından bir insankarşımda duruyordu. Bizi olanca nezaketi ve canlılığıylakabul etti ve tanıştık.Nizamettin Bey, 24 Aralık 1927 yılında GazaliBey ile Melek Hanım’ın oğlu olarak Yanya’da dünyayagelmiş. İlk ve ortaöğreniminden sonra Yanya’dakiAlliance Musevi Okulu’na ilk giden Müslümanöğrenciler arasında yer almış. Uzun yıllar ticaretleuğraşan Nizamettin Bey, akrabalarını ziyarete gittiğiArnavutluk’ta diktatör Enver Hoca yönetimitarafından 17 yıl Tiran’da tutsak tutularak memleketinedönmesine izin verilmemiş. Uzun bir aradansonra memleketi Yanya’ya dönen Nizamettin Bey,1900’lü yılların başında Yanya Mahkeme-i ŞeriyyeBaşkâtipliği görevinde bulunan ve 1913 yılındaİstanbul’daki Şeyhülislamlık (Meşihat) makamı tara-Azınlıkça 15

fından Yanya Mahkeme-i Şeriyye BaşkatipliğindenYanya Müftülüğü görevine terfi ederek 1949 yılındakivefatına kadar son Yanya Müftüsü olarak görevyapan Mustafa Fuat Efendi’nin kızı İhsan hanımlaevlenmiş. 1916 yılında Yanya’nın Yunanistan’a geçmesiylebirlikte, Yunan hükümeti Yanya Müftüsünüdeğiştirmemiş ve vefatının sonuna kadar MustafaFuat Efendi müftülük görevini sürdürmüştür. NizamettinBey Mustafa Fuat Efendinin kızı İhsanhanımla evlenmiş. 1924’teki zorunlu nüfus mübadelesindenmuaf tutulan bazı Osmanlı ailelerive civardaki Müslümanlara yönelik dini hizmetleriyürüten Müftü Mustafa Fuat Efendi’nin 1949 yılındavefatından sonra, damadı Nizamettin Bey bölgeMüslümanlarının problemleriyle hayatının sonunakadar yakından ilgilenmiş, onların âdeta manevibabalığını yürütmüştür. Nizamettin Bey Batı Trakyaile de daima yakın temas içerisinde olmuş her yılazınlığın fakir ve fukarasına dağıtılmak üzere onlarcakurban bağışlarında bulunmuştur. Rodop ilindekiMerhum Karacaoğlan Köyü İmamı AbdullahTopal Hüseyinoğlu 1945’li yıllarda askerlik göreviiçin gittiği Yanya’da askeriye komutanı tarafındanMüftü Mustafa Fuat Efendi’nin hizmetine verilirve askerlik görevi tamamlanana kadar müftününhizmetinde bulunur. Müftü Mustafa Fuat Efendivefat ettiğinde kendisi için askeri tören düzenlenir vedefin işlemlerini merhum Karacaoğlan köyü imamıAbdullah Topal Hüseyinoğlu gerçekleştirir. MüftüFuat Efendi ve damadı Nizamettin Bey ile ailevidostluk kuran merhum Karacaoğlan köyü imamı,oğlu Mustafa İmamoğlu’nu da aile ile tanıştırır veNizamettin Bey vefat edene kadar bu dostluk devameder. Nitekim, Mustafa Fuat Efendi’nin cenazeve defin işlemlerini gerçekleştiren merhum KaracaoğlanKöyü İmamı Abdullah Topal Hüseyinoğluolmuş, Fuat Efendi’nin damadı Nizamettin Bey’indefin işlemleri ve cenazesini kıldırma görevi ise oğluMustafa İmamoğlu tarafından gerçekleştirilmiştir.17 Aralık 2011 Cumartesi gecesi hayata gözleriniyuman Nizamettin Bey’in vefatını öğrendiğimdetarif edilemez bir üzüntü hissettim.Hâlbuki kendisini çok az tanımış ve kendisiylebir kaç saate sığan bir zamanı birlikte geçirmiştim.Fakat vefatına çok üzüldüm; belki de içimde hissettiğimbu tarif edilemez burukluk onun Yanya’nın sonOsmanlı Müslümanlarından ve kendisini etrafa bukadar çok sevdirmesinden kaynaklanıyordu. Keşkekendisini daha çok tanıyabilme fırsatım olsaydı.Buna rağmen kısa zaman için bile olsa kendisiyletanışma fırsatı yakaladığım için kendimi şanslı addediyorum.Dinine ve kültürüne bağlı olarak yaşayanfakat bölgedeki Müslüman, Hıristiyan, Musevîvatandaşlar ile siyasî, askerî ve dinî zevatın tamamınıntakdir ve saygısını kazanan Nizamettin Bey ilegururlanmamak elde değil. Kendisine kayınpederiMüftü Mustafa Fuat Efendi’nin nerede metfun bulunduğunusorduğumda, “Aslan Paşa Camii’ndeEsat Paşa’nın yanında gömülü, sancak yeri olan EsatPaşa’nın kabridir. Yanındaki ise Müftü Efendi’nindir,ziyaret edersen ruhuna bir fatiha oku” dedi ve dediğiüzere Aslan Paşa Camii’ne gidip son Yanya Müftüsüolarak görev yapan Mustafa Fuat Efendi’ninkabrini buldum. Mezar taşı yok, fakat Esat Paşa’nınkabrinin yanında gömülü. Sağanak yağan bir Mayısyağmuru altında son Yanya Müftüsünün kabribaşında bulunmanın mutluluk ve hazzını satırlarlatarif etmek mümkün değil. Hayattayken bizler tarafındanbilinmeyen bu insanlar, öldükten sonra bilearkalarında kabirlerinde kim olduklarını yazan emarelerbırakmamışlardı. Aslan Paşa Camii haziresindeisimsiz onlarca mezarın bulunduğunu fark ettim, kimisipaşa, kimisi bey, kimisi de yerli Osmanlı Müslümanlarınınyalnız ve mahzun kabirleriydi.Kendisinden ayrılmadan önce Nizamettin Bey’eYanya’da kendisini yalnız hissedip hissetmediğinisorduğumda bana gülümseyerek “Hayır! Nasıl yalnızhissedebilirim ki, Yanya bana ait, ben de Yanya’yaaidim” dedi.21 Aralık 2011 Çarşamba günü öğle namazınımüteakip yağmurlu bir havada toprağa verilen NizamettinBey’in cenazesine katılanlar arasında yeralan sabık Epir Bölge Genel Sekreteri P. Papadopulos,“Bugün Yanya’nın önemli bir tarihî mirası aramızdanayrılmıştır. Kişiliğiyle Yanya’ya renk katanNizamettin Bey’i arayacağız.” dediğini öğrendiğimde,Nizamettin Bey’in bana ayrılmadan önce “Yanyabana ait ben de Yanya’ya aidim” derken ne demekistediğini daha iyi anladım.Allah rahmet eylesin ve mekânı cennet olsun...16 Azınlıkça

Yanya’nın son Müslümanı Nizamettin MetkobeySon Yanya Müftüsü Mustafa Fuat Efendi ile Esat Paşa’nınYanya’daki Aslan Paşa Camii haziresindeki kabirleri23 Mayıs 1949 tarihinde son Yanya Müftüsü Mustafa FuatEfendi’nin askeri tören eşliğinde Aslan Paşa Camii haziresinedefnedilişi. Sağdan birinci asker merhum KaracaoğlanKöyü İmamı Abdullah Topal Hüseyinoğlu’dur. Tabutunüzerinde ise Müftü’nün sarığı görülmektedirAzınlıkça 17

İslam Uzmanı Avukat Yorgos DoudosSokratis Ksinidis’in “Yeni müftü kanunuşer’i yetkilerin kaldırılmasına kadar olanbir köprüdür” açıklamasına cevap verdiİslam Uzmanı Avukat Yorgos Doudos,Kalkınma ve Rekabetçilik Bakan Vekili İskeçe(Xanthi) PASOK milletvekili SokratisKsinidis’in 9 Ocak 2012 tarihinde düzenlediğibasın toplantısında, “Yeni müftü kanunuşer’i yetkilerin tamamen kaldırılmasınakadar olan bir köprüdür” şeklindeki açıklamasınacevap verdi.Yorgos Doudos’un Azınlıkça Online ekibitarafından Türkçeye çevrilen cevap makalesişu şekildedir:SOKRATİS KSİNİDİS’İN13.1.2012 TARİHLİ BASIN TOPLANTISIKalkınma Rekabetçilik ve DenizcilikBakan Vekili Sokratis Ksinidis’in kısa süreönce (Batı) Trakya’daki basın yayın mensuplarınayönelik düzenlediği ve kendisi tarafından13 Ocak 2012 tarihinde interneteyüklenen basın toplantısını izleme fırsatıyakaladım.Sayın Bakanın düzenlediği basın toplantısınıntamamını yorumlayarak sözüuzatmak niyetinde değilim. Fakat sadecemüftüler konusuyla ilgili beyanlarını yorumlamaklayetineceğim.18 Azınlıkça

Sayın Ksinidis Trakya Dimokritos ÜniversitesiHukuk Fakültesi’nde öğrenimgörmüş İskeçeli bir avukattır. Düzenlediğibasın toplantısında müftüler konusundakigörüşlerine ağırlık kazandırmak amacıylakendisinin avukatlık, bilim adamlığı veAvrupa vatandaşlığı vasıflarına atıfta bulunmuştur.Din farkı gözetilmeksizin bu ülkenin hervatandaşı, kamu yaşamını ilgilendiren herkonuda görüşlerini hiçbir engelle karşılaşmaksızınaçıkça dile getirme hakkına sahiptir.Ayrıca profesyonel politikacılar herne kadar halkın gerçek anlamda çıkarlarınazarar veren ve devlet meselelerini idareetmede itimattan uzak ve sonuç vermeyenbir politik sisteme etkin olarak katılarak vatandaşlarıngözünde değer kaybına uğramışve ikna edici olmaktan uzak olsalar da, serbestçegörüşlerini dile getirebilirler. SayınKsinidis, İskeçe milletvekili seçildiğindenitibaren, hem PASOK içerisinde hem degeçmiş ve gelecek hükümet oluşumlarındasüratli bir gelişme kaydetti. Dolayısıyla,uluslararası vurguncuların çıkarlarının güvencealtına alınması adına ülkeyi topluca“hacze” götüren ve Hristiyan, Müslümanve Musevi herkesi boyunduruk altına sokansiyasî sisteme, eğer kendisinin de etkinolarak katıldığını kabul edersek, kendisininbundan şikâyet etmemesi gerektiğini düşünüyoruz.Sayın Ksinidis bir avukat, bir bilim adamıve bir Avrupa vatandaşı olarak, bugüngeçerli olan hukuk kapsamındaki müftülerinşer’i yetkilerine karşı olduğunu beyanetti. Hatta dile getirdiği bu görüşününYunanistan’daki müftüler meselesinde sergilenmesi“lazım gelen” bir tutum olduğunu“Sanki diyeceksin ki, Müslümanlarzihinsel özürlüler vecemaatlerinin önceliklerini belirlemektenacizler!belki ama herkesin yenidenfikirlerini dile getirmesindefayda var sanıyorum...”öne sürdü. Herhalde kendisi bunu söylerkenbakanlık vasfının yanı sıra seçim bölgesindekigazetecilere ve seçmenlerine ne kadarilerici bir insan olduğunu göstermek içinAvrupa vatandaşı sıfatını da ekledi. Bunagöre, eski yıllardan beri taklitçiliğin hâkimolduğu Yunanistan, Avrupa ile özdeşleşen veher halükârda ilerici sayılan bir ülke olmaklabirlikte kazanılmış bir Avrupa’da gericilerarasında yer almaya mahkûm edilmiştir.Hükümet üyesi olan Bay Ksinidis basıntoplantısında, resmi müftü ile kendisine“İskeçe Müftüsü” sıfatıyla tebrik kartlarıgönderen “sözde” müftünün varlığınınkarmakarışık bir durum yarattığını belirtti.Eğer arapsaçına dönen bu durum devlettarafından tanınan bir müftü ile bakanınifadesiyle “sözde müftü” olarak bir diğerşahsın varlığından kaynaklanıyorsa, bu onyıllardır Yunan devletinin bu gerçeğe isabetlibir yaklaşım sergileyememesi ve bunacesaret edememesinden ileri gelmektedir.İskeçe’den profesyonel bir siyasetçi olarakbakanlık koltuğunda oturan Ksinidis kendisininarapsaçı olarak nitelendirdiği budurumun yaşanmasında bizatihi ciddi sorumluluksahibidir.Sokratis Ksinidis müftülerin şer’i yetkilerinekarşı olduğunu belirterek bunun geç-Azınlıkça 19

mişin bir kalıntısı olduğunu ve iptal edilmesigerektiğini ifade etti. Ksinidis bununbilimsel ve kültürel açıdan yapılması “lazımgelen” bir çözüm olduğunu söylerken, müftününşer’i yetkilerinden arındırılmasının,azınlıktaki olgunluk eksikliği nedeniyle tökezleyebileceğinide sözlerine ekledi.Bay Ksinidis gibi (Batı) Trakya’dakiavukatların büyük çoğunluğu, hangi dinemensup olursa olsunlar, hiçbir zaman İslamhukuku ile bilimsel olarak ilgilenmemişlerve şer’i kanunlara bilimsel açıdan yaklaşmamışlardır.Bunun aksine, İslam kültürününyüzyıllarca geliştirdiği ve dünyadaki 2milyar Müslümana canlı bir gerçek olarakhitap eden hukuk geleneğini bir kendinibeğenmişlikle küçümsemişlerdir. Diğeryandan, bir zamanlar İngiliz sömürgecilerinLondra şehrinden Hindistan halklarınınyaşamlarının iyileştirilmesi için neyinyararlı ve gerekli olduğuna karar vermelerigibi, bugün de ister Atina’dan siyasî kariyerpeşindeki politikacılar olsun, isterse deGümülcine (Komotini), Selanik veya başkabir yerde bulunan üniversite kürsülerindenolsun, Batı Trakya’daki Müslümanlarınmedenîleştirilmesi için ne yapılması gerektiğininkararını vermeye kalkıyorlar. Sankidiyeceksin ki, Müslümanlar zihinsel özürlülerve cemaatlerinin önceliklerini belirlemektenacizler!Açıkça haberi olmadığı anlaşıldığı içinBay Ksinidis’e şunu hatırlatmak isterim:“Parlak” Büyük Britanya’da 2008 yılındanitibaren Müslümanlara yönelik şer’i mahkemelerkurulmuş ve faaliyete geçirilmiştir.Kurulan bu şer’i mahkemeler tüm BüyükBritanya adalarında yaşayan Müslümanlarıkapsayacak şekilde aynen buradaki müftügibi Büyük Britanya’daki Müslümanlararasında İslam aile hukukunu tatbik edenşer’i hâkimlerce yürürlüğe girmiştir. Buşer’i mahkemeler tarafından alınan kararlarBritanya devleti tarafından tanınmaktadır!Almanya Federasyonu’nda evlilik ve boşanmameselelerine bakan devlet mahkemeleri,Müslümanlar arasında şer’i hukuka göreevlenenlerin boşanma işlemlerini, Almanmedenî kanununa göre değil, İslam şer’ihukukunun öngördüğü şartlara göre değerlendirmektedirler!Eğer Atlantik’e geçerde Kanada’da bulunursak, Müslümanlarayönelik şer’i mahkemelerin resmî olarakfaaliyetlerini sürdürdükleri sürpriziyle karşılaşmışoluruz.Ülkemizdeki müftülere kadı vasfıylatanınan şer’i yetkilerin kurumsal çerçevesindeiyileştirmeler yapılması gerektiğinezaten kimsenin itiraz edeceğini zannetmiyorum.Bugünkü geçerli yasalarda Müslümanvatandaşlar hukuk yazımındaki teknikbazı sıkıntılarla karşılaşmaktadırlar. Teknikolan bu hatalar nedeniyle medenî hukukhâkimleri müftünün davası tamamlanmışve icra edilmek üzere çıkardığı kararlarıntanınması aşamasında, aynı konu üzerinemüftünün kararına zıtlık teşkil eden kararlarçıkararak Müslüman vatandaşlar arasındaadaletin tesisinde güvensizlik duygusunasebebiyet vermekte ve fakir vatandaşları dakabul edilemez bir sıkıntı ve telaşa sürüklemektedirler.Bu konuda birçok iyileştirmeleregidilebilir, fakat şu anda bunun üzerindedurup sözü uzatmayacağım.Bu koşullar altında parlamentoda çoğunluğubulunan ve sosyalistlik iddiasındabulunan bir parti, bu ideolojiyi bayağılaştıraraken uç seviyelere çekmesini başarmış vesosyalistliği yerli ve yabancı bankaların kapitalistsisteminin metresi haline getirmiş ve20 Azınlıkça

haksız da olsa şüphesiz şekilde demokrasiyiaksaklığa uğratmıştır. Çünkü halk egemenliğiniçürüten bir demokrasi, aynen bugünboyunduruk altına sokulan Yunanistan’daolduğu gibi, halkın özgürlüğünün elindenalınması için bir mazeret teşkil etmektedir.Dolayısıyla demokrasi ile ilgili konuşmamızboş lakırdı olacaktır. Bütün bunlararağmen, bugünkü durumu kabul etmediğimizve bunun aksine şüphe ettiğimiz içinBay Ksinidis ve benzerlerine, kendileri debu krizin ve boyunduruğun bir parçasınıoluşturmalarına rağmen, şunu hatırlatmakisteriz: Gerçek demokrasi, kurumsal ademimerkeziyetçiliği bile adalet nezdinde desteklememecburiyetindedir!(Batı) Trakya’daki avukatların ve azınlıksiyasetçilerinin müftülerin şer’i yetkilerinekarşı olduklarını gözlemlemiş bulunmaktayım.Avukatların, müftülerin şer’i yetkilerinekarşı olmalarının altında meslekî çıkarlarınınbulunduğunu ve müftünün bir yargıçolarak avukatlık mesleklerinin içeriğiniazalttığını düşündüklerinden bu yetkilerekarşı çıktıklarını düşünüyorum. Azınlık siyasetçileriise müftünün bu yetkilerle basitbir din adamı olmadığı ve Müslümanlarınanayasası gereğince bir dizi konuya bakannormal bir yargıç olarak ön plana çıkarakbir cemaat lideri vasfı bulunduğu için müftününMüslüman seçmen üzerindeki kendidenetim ve etkilerini kısıtladığını düşünüyorlar.Bay Ksinidis’in basın toplantısında değindiğibir bölümü de yorumlamadan geçemeyeceğim.Kendisi düzenlediği basıntoplantısında, iki eşlilik, çok eşlilik ve erkenyaşta evlenmelere değinerek müftülere tanınanve yürürlükte olan bugünkü şer’i hukukstatüsü kapsamında bütün bunların gerçekleştiğiniihtiyatsızca ima etti. Yani müftülerinYunanistan’da iki eşliliği ve çok eşliliğiuyguladıklarını ve erken yaşta evlilikleremüsaade ettiklerini kastetti. Bay Ksinidisyaşça ve siyasetçe genç birisi olarak gerçekleriçarpıtma sanatını iyi öğrenmiş gözüküyor.Avukatlık mesleğinde de yeni olduğuiçin kendisine konuyla ilgili şunu söylemekistiyorum. Hakikaten on yıllar önce İskeçe(Xanthi) bölgesinde iki eşli olduğu tespitedilen bir Müslüman vatandaş aleyhinecezai kovuşturma açılmış ve mahkeme sözkonusu vatandaşın bunun suç olduğununbilincinde olmadığı gerekçesiyle beraatınakarar vermişti.Hatta söz konusu karar, zihnim beni yanıltmıyorsa,ceza ruznamelerinde de yayınlanmıştı.Bu dava dışında Batı Trakya’nınhiçbir müftülüğü tarafından “çok eşli evlilik”için şer’i izin verilmemiştir. Erken yaştaevlilikler konusuna gelince, gerçekten debazı dönemlerde bu gibi evliliklerin yapıldığıgörülmüş ve bu tür evliliklerin sadecebelirli bir etnik grup tarafından ve din farkıgözetilmeksizin erken yaşlarda evlenmekzorunda kaldıkları bilinmektedir.Batı Trakya’da saygınlığı ve ilmi ile tanınanbir müftü tarafından, bu tür erken evlilikdurumlarında nikâhın kıyılabilmesinigerektirecek sebeplerin söz konusu olup olmadığınıtespit edebilmek amacıyla itinalıbir süreç izlendiğini ve benzer uygulamanınYunan Medenî Hukuku tarafından da ilgilisebepler söz konusu olduğunda erken yaştaevlenmeye yargıç izniyle müsaadesinin öngörüldüğünübelirtmek isterim.YORGOS A. DOUDOSAVUKAT VE İSLAM UZMANISELANİKAzınlıkça 21

Απάντησε στις δηλώσεις του κ. Ξυνίδη πουδήλωσε ότι «το καινούργιο νομοσχέδιο είναιμια γέφυρα μέχρι την οριστική κατάργησητων δικαστικών αρμοδιοτήτων»O Ειδικός Ισλαμολόγος και ΔικηγόροςΓιώργος Δούδος απάντησε στιςδηλώσεις του Αναπληρωτή ΥπουργούΑνάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας καιΒουλευτή ΠΑΣΟΚ Ξάνθης κ. ΣωκράτηΞυνίδη στη συνέντευξη τύπου πουπαρέθεσε στις 9 Ιανουαρίου 2012 καιδήλωσε ότι «το καινούργιο νομοσχέδιοείναι μια γέφυρα μέχρι την οριστικήκατάργηση των δικαστικών αρμοδιοτήτων».Το άρθρο του κ. Γιώργου Δούδουέχει ως εξής:ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ 13.01.2012ΣΩΚΡΑΤΗ ΞΥΝΙΔΗΕίχα την ευκαιρία να παρακολουθήσωτην πρόσφατη συνέντευξη τύπου πουπαραχώρησε προς τα ΜΜΕ της Θράκηςο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης,Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας κ.Σωκράτης Ξυνίδης και αναρτήθηκε απότον ίδιο στο διαδίκτυο από τον ίδιο στις13 Ιανουαρίου 2012.Δεν έχω την πρόθεση να πλατειάσωσχολιάζοντας το σύνολο της συνέντευξης22 Azınlıkça

του κυρίου Υπουργού, αλλά θα περιορισθώστα όσα ανέφερε σχετικά με το θέματων Μουφτήδων.Ο κ. Ξυνίδης είναι δικηγόρος Ξάνθηςκαι έχει σπουδάσει στην Νομική Σχολήτου Δημοκριτείου Πανεπιστημίου. Όταναναφέρθηκε στη συνέντευξή του στοθέμα των Μουφτήδων επικαλέσθηκε τηνιδιότητά του ως δικηγόρου, ως επιστήμονακαι ως Ευρωπαίου πολίτη, προφανώςγια να προσδώσει βαρύτητα στις θέσειςπου εξέφρασε.Είναι δικαίωμα κάθε πολίτη αυτής τηςχώρας, ανεξαρτήτως θρησκεύματος, ναδιατυπώνει ανεμπόδιστα τις απόψεις τουγια κάθε θέμα που απασχολεί τη δημόσιαζωή.Επίσης οι επαγγελματίες πολιτικοί,ανεξαρτήτως της απαξίας που τους επιφυλάσσουνοι πολίτες, λόγω της εν γένειενεργού συμμετοχής τους σε ένα πολιτικόσύστημα, που έχει αποδειχθεί επιζήμιογια τα πραγματικά συμφέροντα του λαούκαι τον αφερέγγυο και αναποτελεσματικότρόπο διαχείρισης των ζητημάτων τουκράτους, μπορούν να αρθρώνουν λόγοακώλυτα, έστω και αν ο λόγος τους συνήθωςδεν πείθει.Ο κ. Σωκράτης Ξυνίδης αφότου εκλέχτηκεβουλευτής Ξάνθης είχε μια αλματώδηεξέλιξη τόσο στους κόλπους τουΠΑΣΟΚ, όσο και στα κυβερνητικά σχήματαπαρελθόντος και παρόντος….Επομένως, ας μη διαμαρτυρηθεί αντον θεωρούμε, συμμέτοχο του πολιτικούσυστήματος που έχει οδηγήσει τη χώρασε συνολική «υποθήκευση» χάριν τηςδιασφάλισης των συμφερόντων των διεθνώνκερδοσκόπων δανειστών της καιτον λαό μας, Χριστιανούς, Μουσουλμάνους,Εβραίους κ.λπ. υπό κηδεμονία!Ο κ. Ξυνίδης, ως δικηγόρος και επιστήμονας,αλλά και ως Ευρωπαίος εξέφρασετη θέση ότι είναι αντίθετος προςτις δικαστικές δικαιοδοσίες του Μουφτή,που προβλέπει το ισχύον νομικό πλαίσιοσήμερα. Μάλιστα διατύπωσε την άποψηότι αυτή η θέση του αποτελεί το ‘δέον’ως προς το θέμα των Μουφτήδων στηνΕλλάδα. Μάλλον πρόσθεσε στις ιδιότητεςπου φέρει ο κ. Υπουργός και αυτήντου Ευρωπαίου πολίτη για να καταδείξειστο κοινό του, στους δημοσιογράφουςτης εκλογικής περιφέρειάς του αλλά καιστην εκλογική πελατεία του, ότι είναιπροοδευτικός άνθρωπος (!) αφού στηνΕλλάδα του μιμητισμού από παλαιούςχρόνους ό,τι ταυτίζεται με την Ευρώπη,θεωρείται ούτως ή άλλως προοδευτικό,ενώ ό,τι αντιμετωπίζει με επιφυλάξειςτο λεγόμενο ευρωπαϊκό κεκτημένο είναικαταδικασμένο να προσμετρηθεί μεταξύτων οπισθοδρομικών….Το μέλος της κυβέρνησης κ. Ξυνίδηςέκανε λόγο περί τραγέλαφου από τηνύπαρξη νόμιμου Μουφτή και «ψευτομουφτή»,που στέλνει επιστολές και ευχές καιπρος τον ίδιο σαν Μουφτής Ξάνθης.Ο τραγέλαφος, αν πράγματι είναι αυτήςτης ποιότητας το φαινόμενο από τηνύπαρξη ενός Μουφτή, που αναγνωρίζεταιαπό την πολιτεία και ενός άλλουπροσώπου, που ο υπουργός αναφέρει ως«ψευτομουφτή», οφείλεται στην ατολμίατου ελληνικού κράτους που εδώ και δεκαετίεςδεν αντιμετωπίζει εύστοχα αυτήνAzınlıkça 23

την πραγματικότητα. Ως επαγγελματίαςπολιτικός από την Ξάνθη, που κατέλαβεκαι υπουργικό θώκο ο κ. Ξυνίδης, φέρεισοβαρή ευθύνη στην επιβίωση του φαινομένουπου χαρακτήρισε ο ίδιος σαντραγέλαφο!Ο κ. Σωκράτης Ξυνίδης δήλωσε πωςείναι αντίθετος προς τις δικαστικές δικαιοδοσίεςτου Μουφτή, διότι τις θεωρείπροφανώς απαράδεκτο κατάλοιπο ενόςπαρελθόντος που πρέπει να απαλειφθεί.Και επειδή το ‘δέον’ επιστημονικά καιπολιτιστικά συνηγορεί υπέρ μιας τέτοιαςλύσης. Αλλά προσθέτει, ότι μια αποψίλωσητου Μουφτή από τις δικαιοδοσίεςαυτές ίσως θα προσκρούσει στην έλλειψηωριμότητας της Μειονότητας!Ο κ. Ξυνίδης, όπως και η σχεδόν συντριπτικήπλειοψηφία των συναδέλφωντου δικηγόρων της Θράκης, ανεξαρτήτωςθρησκεύματος, ουδέποτε είχαν το επιστημονικόερέθισμα να ασχοληθούν με τηνπροσέγγιση του Ιερού ΜουσουλμανικούΝόμου. Απαξίωσαν με οίηση τη νομικήπαράδοση που επί αιώνες καλλιέργησε ομουσουλμανικός πολιτισμός και είναι μιαζωντανή πραγματικότητα που αφορά 2δισεκατομμύρια 100 εκατομμύρια Μουσουλμάνωντου πλανήτη.Από την άλλη μεριά, όπως οι Βρετανοίαποικιοκράτες αποφάσιζαν από το City(Λονδίνο) τί ήταν ωφέλιμο και αναγκαίογια τη βελτίωση της ζωής των λαών τωνΙνδιών, αποφαίνονται σήμερα είτε απότην Αθήνα ως πολιτικοί καριέρας, είτεαπό τα «θερμοκήπια» των πανεπιστημιακώνσπουδαστηρίων τους, σε Κομοτηνή,Θεσσαλονίκη και αλλού, τί πρέπεινα γίνει για να «εκπολιτιστούν» οι Μουσουλμάνοιτης Δυτικής Θράκης, λες καιοι Μουσουλμάνοι πάσχουν από νοητικήυστέρηση και δεν είναι σε θέση να προσδιορίζουντις προϋποθέσεις λειτουργίαςτης Κοινότητάς τους!Θα ήθελα να υπενθυμίσω στον κ. Ξυνίδη,γιατί είναι ολοφάνερο πως το αγνοεί,ότι στην «φωτισμένη» Μεγάλη Βρετανία,από το 2008 ιδρύθηκαν και λειτουργούνμουσουλμανικά Ιεροδικεία, καλύπτονταςγεωγραφικά όλο το εύρος των βρετανικώννησιών, όπου Ιεροδίκες, όπως εδώ οΜουφτής, εφαρμόζοντας τον Ιερό Νόμοτου Ισλάμ (την Σαρία) στην επίλυση οικογενειακών,κληρονομικών κ.λπ. διαφορώνπου αναφύονται μεταξύ των ΒρετανώνΜουσουλμάνων.Οι αποφάσεις αυτών των Ιεροδικείωναναγνωρίζονται από το βρετανικό κράτος!Στην Ομοσπονδιακή Γερμανία, τακρατικά δικαστήρια γαμικών διαφορώνσε υποθέσεις διαζυγίων μεταξύ Μουσουλμάνων,που είχαν τελέσει θρησκευτικόγάμο εφαρμόζουν όχι το κοινό γερμανικόδίκαιο, αλλά τους όρους περί διαζυγίουπου προβλέπει ο Ιερός ΜουσουλμανικόςΝόμος!Αν περάσουμε τον Ατλαντικό και βρεθούμεστον Καναδά με έκπληξη θα συναντήσουμεμουσουλμανικά Ιεροδικεία πουλειτουργούν νόμιμα!Το ότι χρειάζονται βελτιώσεις στο θεσμικόπλαίσιο που ορίζει τις αρμοδιότητεςκαι τις δικαιοδοσίες του Μουφτή ως Ιεροδίκηστην χώρα μας, νομίζω πως κανέναςδεν θα τολμούσε να εγείρει αντιρρήσεις.Στην ισχύουσα νομοθεσία υπάρχουν νομοτεχνικέςπλημμέλειες που προκαλούν24 Azınlıkça

ταλαιπωρία στους Μουσουλμάνους πολίτες.Οι πλημμέλειες αυτές παρέχουντην ευχέρεια σε τακτικούς δικαστές μεαποφάσεις τους, όταν πρόκειται να αναγνωρισθείτο δεδικασμένο των αποφάσεωντων Μουφτήδων και να αποκτήσουνεκτελεστότητα να εκδίδουν αντικρουόμενεςμεταξύ τους αποφάσεις, ως προςόμοιο αντικείμενο, προκαλώντας αίσθημαανασφάλειας δικαίου στους πολίτεςκαι απαράδεκτη ταλαιπωρία σε φτωχούςανθρώπους. Τα περιθώρια των βελτιώσεωνείναι πολλά, αλλά θα ήταν περιττή πολυλογίανα θιγούν αυτή τη στιγμή.Υπό τις παρούσες συνθήκες, όπου τοκόμμα που πλειοψηφεί στη Βουλή καιεπικαλείται τον σοσιαλισμό, κατάφερε ναευτελίσει σε ακραία επίπεδα αυτήν τηνιδεολογία, καθιστώντας την παλακίδατου καπιταλιστικού συστήματος των ημεδαπώνκαι διεθνών τραπεζιτών, έστω άδικα,η δημοκρατία χωλαίνει αναμφίβολα.Γιατί δημοκρατία που αναιρεί τη λαϊκήκυριαρχία αποτελεί ένα πρόσχημα εξανδραποδισμούτου λαού, όπως έχει συμβείστην υποτελή Ελλάδα των ημερών μας.Επομένως, ίσως το να μιλήσουμε περίδημοκρατίας μπορεί να φανεί κενός λόγος.Παρόλα αυτά, επειδή δεν αποδεχόμαστετην κατάσταση που επικρατεί,αλλά αντιθέτως την αμφισβητούμε, θαθέλαμε να υπενθυμίσουμε στον κ. Ξυνίδηκαι στους ομοίους του, μολονότι οιίδιοι αποτελούν μέρος της ελληνικής κρίσηςκαι υποτέλειας, ότι η αληθινή δημοκρατίαευνοεί και οφείλει να ενθαρρύνειακόμα και την θεσμική αποκέντρωση στοεπίπεδο του δικαίου!Έχω παρατηρήσει ότι δικηγόροι τηςΘράκης, αλλά και πολιτευτές της μειονότηταςβάλουν κατά των δικαστικών δικαιοδοσιώντου Μουφτή. Οι μεν πρώτοιθαρρώ πως κινούνται από επαγγελματικάσυμφέροντα, θεωρώντας ότι οι δικαιοδοσίεςτου Μουφτή ως δικαστή μειώνεικατά κάποιον τρόπο τη δικηγορική ύλη.Οι δεύτεροι θεωρούν ότι εφόσον οΜουφτής δεν είναι ένας απλός θρησκευτικόςλειτουργός, αλλά αναδεικνύεται εκτων πραγμάτων, λόγω της ιδιότητάς τουως φυσικός δικαστής κατά το Σύνταγματων Μουσουλμάνων για μια σειρά υποθέσεων,και επομένως κοινοτικός ηγέτης,τους περιορίζει τις δυνατότητες άσκησηςελέγχου και ευρύτερης επιρροής στουςΜουσουλμάνους εκλογείς τους.Δεν μπορώ να αφήσω ασχολίαστη μιαπερίοδο από τη συνέντευξη του κ. Ξυνίδη.Αναφέρθηκε σε διγαμίες, σε πολυγαμίακαι σε γάμους ανηλίκων, αφήνονταςεπιπόλαια να εννοηθεί ότι υπό το ισχύονκαθεστώς των δικαστικών δικαιοδοσιώντων Μουφτήδων συμβαίνουν αυτάτα πράγματα. Δηλαδή ότι οι Μουφτήδεςενέχονται σε φαινόμενα διγαμιών, σεεφαρμογή της μουσουλμανικής πολυγαμίαςστην Ελλάδα και σε ανοχή τέλεσηςγάμων ανηλίκων.Ο κ. Ξυνίδης αν και νέος τόσο στηνηλικία, όσο και στην πολιτική, φαίνεταιπως έμαθε ικανοποιητικά την τέχνη τηςπαραπληροφόρησης!Επειδή είναι νέος και στην δικηγορίαθα ήθελα να του πω, ότι πράγματι πριναπό δεκαετίες στην περιφέρεια της Ξάν-Azınlıkça 25

θης είχε ασκηθεί ποινική δίωξη κατά ενόςΜουσουλμάνου για διγαμία, ο οποίοςαθωώθηκε από το δικαστήριο που αναγνώρισετη συνδρομή στο πρόσωπό τουσυγγνωστής πλάνης.Η απόφαση μάλιστα είχε δημοσιευθείαν δεν με απατά η μνήμη στα ΠοινικάΧρονικά. Εκτός απ’ αυτήν την περίπτωση,σε καμιά Μουφτεία της ΔυτικήςΘράκης δεν έγινε γνωστό να εκδόθηκειερονομική άδεια για την τέλεση «πολυγαμικούγάμου».Όσον αφορά τους γάμους ανηλίκους,πράγματι κατά καιρούς εμφανίζεται τοφαινόμενο τέλεσης τέτοιων γάμων, οιοποίοι αφορούν σχεδόν αποκλειστικάμέλη συγκεκριμένης φυλετικής ομάδας,που ανεξαρτήτως θρησκεύματος ενθαρρύνουνή καλύπτουν τις σεξουαλικές σχέσειςμεταξύ ανηλίκων ακόμα και με αποτελέσματατεκνογονίας, είτε εντός είτεεκτός γάμου.Έχω υπόψη μου ότι σε περιπτώσεις πουτίθεται ενώπιον συγκεκριμένου Μουφτήτης Θράκης, αναγνωρισμένου κύρουςγια το ήθος, την σοφία και τη μόρφωσήτου, ζήτημα τέλεσης γάμου ανηλίκου ήανηλίκων, ακολουθείται μια ενδελεχήςδιαδικασία διάγνωσης της συνδρομής ήόχι εξαιρετικών λόγων, που δικαιολογούντην τέλεση του γάμου, παρόμοια με αυτήνπου προβλέπει ο Αστικός Κώδικαςπροκειμένου να επιτραπεί η τέλεση γάμουανηλίκων και ακολουθεί ο τακτικόςδικαστής!ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΔΟΥΔΟΣΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣΕΙΔΙΚΟΣ ΙΣΛΑΜΟΛΟΓΟΣYargıtay Güney EvrosAzınlık Derneği’ninitirazını haklı bulduGüney Evros Azınlık Eğitim ve Kültür Derneği’ninYargıtay’daki (Arios Pagos) davası sonuçlandı. Yargıtay,Güney Evros Derneği’nin itirazını haklı buldu. Derneğinavukatı Ahmet Kara, Yargıtay’ın ilgili kararının ardındandavanın yeniden Trakya İstinaf Mahkemesi’nde görüşüleceğinibelirtti. Kara: “Bu sefer olumlu yönde karar verilmesiniumuyorum. İnşallah umutlarımız boşa çıkmaz.”diye konuştu.Adındaki “azınlık” kelimesinden dolayı yerel mahkemetarafından kurulmasına izin verilmeyen Güney EvrosAzınlık Eğitim ve Kültür Derneği’nin Atina’da en üstmahkeme olan Yargıtay’daki görüşmesinde derneğin itirazıhaklı bulundu. Karar 13 Ocak Cuma günü açıklandı.Atina’da 7 Ekim 2011 tarihinde Yargıtay nezdindegörüşülen davada Güney Evros Azınlık Eğitim ve KültürDerneği yerel mahkemenin olumsuz kararına itiraz etmişti.Yargıtay derneğin talebini haklı bularak 13 Ocak Cumagünü kararını açıkladı. Karara göre Güney Evros AzınlıkEğitim ve Kültür Derneği’nin kurulması için dava, ilk duruşmayakatılan yerel hâkimler heyetinin bakmaması kaydıylayeniden Trakya İstinaf Mahkemesi’ne gönderildi.Güney Evros Azınlık Eğitim ve Kültür Derneği’ninavukatı Ahmet Kara Azınlıkça’ya yaptığı açıklamada şuşekilde konuştu:Derneğin Atina’da Yargıtay’a itiraz dilekçesini hazırlayanAvukat Adem Bekiroğlu’dur. Adem Beyin emekliolmasıyla birlikte Güney Evros Azınlık Eğitim ve KültürDerneği’nin söz konusu davasını devraldım. Mücadelemizisürdürmeye devam ediyoruz.. Bildiğiniz gibi isminde‘azınlık’ kelimesinin bulunmasından dolayı bu derneğimizinkurulmasına izin verilmemiştir. Yargıtay nezdinde yapılanitiraz neticesinde hâkimler derneğimizin dilekçesinikabul ettiler ve itirazımızı da haklı buldular.Bu noktadan sonra Yargıtay aynı davayı yeniden görüşmesiiçin tekrar Trakya İstinaf Mahkemesi’ne göndermiştir.Dolayısıyla dava, İstinaf Mahkemesi’nde tekrar görüşülecektir.Fakat bu sefer dava farklı yargıçlar tarafındanele alınacaktır. İstinaf mahkemesi ya derneğin kuruluşunukabul edecek ve bu iş bitecektir, ya da tekrar aynı olumsuzkararı verecek ve derneğin isminden dolayı kuruluşunukabul etmeyecektir. Eğer olumsuz bir karar çıkarsa davayıyeniden Yargıtay’a taşıyacağız. Esasında Yargıtay’ınitirazımızı haklı bulmasını göz önünde bulundurarak busefer Trakya İstinaf Mahkemesi’nin derneğimiz hakkındaolumlu yönde karar vermesini umuyorum. İnşallah umutlarımızboşa çıkmaz.”26 Azınlıkça

Yunanistan Kalkınma ve Rekabetçilik BakanVekili İskeçe (Xanthi) PASOK milletvekili SokratisKsinidis düzenlediği basın toplantısında yenimüftülük kanunu konusunda önemli açıklamalardabulundu. Ksinidis perde arkasında düşünüleniortaya dökerek, “Yeni müftü kanunu şer’i yetkilerintamamen kaldırılmasına kadar olan bir köprüdür”dedi.Hatırlanacağı üzere İskeçe PASOK milletvekiliÇetin Mandacı ve Ahmet Hacıosman daha öncemüftü seçimi istemişlerdi. Parlamento’da dile getirdikleribu taleplerinin gerçekleşmesi durumundada kesinlikle şer’i yetkilerin kaldırılmayacağını söylemişlerdi.Ancak görülen, İskeçe PASOK milletvekili SokratisKsinidis’in ifadeleriyle, yapılacak müftü seçimiBatı Trakya’daki şer’i yetkilerin tamamen kaldırılmasınakadar köprü vazifesi görecek!Yeni müftü kanunu, şer’i yetkilerin tamamenkaldırılmasına kadar olan bir köprüKalkınma ve Rekabetçilik Bakan Vekili İskeçePASOK milletvekili Sokratis Ksinidis, müftülerleilgili yasal çerçevenin değiştirilmesi konusundayaptığı açıklamada, “Atanmış (resmi) ve sözde (seçilmiş)müftüyle ilgili bugün hâkim olan arapsaçıgibi durum ve aralarındaki çekişme devam edemez”dedi.Sokratis Kisnidis Azınlıkça Online ekibi tarafındanTürkçeye çevrilen açıklamalarında, “Devlet,temsilcileriyle işbirliği içerisinde ilgili yasal çerçevededeğişikliğe gitmelidir. Diyalog sonrası ortayaçıkan bir plan mevcut. Bir hukukçu olarak müftülerinşer’i yetkilerine karşıyım. Ancak gelenekseltoplumun böyle bir şeyi kabul etmeye hazır olmadığıyönünde bir korku var. Yani bu yasal çerçeveninbaşarılı olması için toplum tarafından kabuledilmesi gerekiyor” diye konuştu.Bakan Vekili sözlerinin devamında, “Anayasalhaklar karşılandığında ve demokrasinin ilkeleri veAvrupa müktesebatıyla çelişmemesi durumunda,bu yasal çerçevenin yasal sınıf tarafından toleranslakarşılanabileceğine karar verdik. Bu çerçeve, şer’iyetkilerin tamamen kaldırılmasına kadar olan birköprü niteliğindedir.” dedi.Mandacı abartıyor. Konu hakkında bilgilendirilmişlerdiMeslektaşı PASOK milletvekili Çetin Mandacı’nıntutumu hakkında da iğneli açıklamalarda bulunanKsinidis, Mandacı’nın tezlerinin biraz abartılıolduğunu ifade ederek müftülük konusundakiyasal çerçevenin azınlığın tutumunu tatmin ettiğinive bu konu hakkında iki milletvekilinin de Eğitimve Dinişleri Bakanlığı’nın yetkili sekreteri tarafındanbilgilendirildiğini dile getirdi.Ksinidis “Müftülük konusunun açılması bazılarınıdaha fazla korkutuyor” diye imalı açıklamadabulunurken, bu konuyu bazı kişilerin yıllardır azınlığıkullanmak için vesile saydığını ileri sürdü.Azınlıkça 27

DİSİ Partisi Merkez Komitesi ve KurucuÜyesi Sabık Rodop Milletvekili Avukat İlhanAhmet, Kalkınma ve Rekabetçilik BakanVekili, İskeçe (Xanthi) PASOK milletvekiliSokratis Ksinidis’in “Yeni müftü kanunuşer’i yetkilerin tamamen kaldırılmasına kadarolan bir köprüdür” şeklindeki ifadelerinikabul edilemez olarak nitelendirdi.Sokratis Ksinidis’in müftülük konusundakiyeni yasanın şer’i yetkilerin kaldırılmasınakadar köprü olacağı şeklindeki ifadesini,“Şer’i yetkilerin tamamen ilga edilmek istenmesihukuka aykırıdır ve azınlık tarafındankabul edilemez!” açıklamasıyla sert birşekilde eleştiren İlhan Ahmet, Ksinidis’inbu sözleri sonrası sessiz kalmayı tercih edenPASOK milletvekilleri Çetin Mandacı veAhmet Hacıosman’ı da ciddi şekilde eleştirerek,“Azınlıkta şu anda görevde olan halihazırdaiki azınlık milletvekilinin hazırlananbu yasa hakkında bilgilendirildiklerini, ilgilibakandan öğreniyoruz. Milletvekillerininbu yasanın içeriği hakkında bilgi almalarınarağmen, partilerinin ve kendilerinin şahsenazınlık nezdinde büyük siyasi kayba uğramamasıiçin ve kendilerinin bu konuda sunacakbir teklifleri olmadığından ve çaresizliklerindenötürü azınlık kurum ve kuruluşlarınakapsamlı bilgi aktarmamalarını talihsizlikolarak nitelendiriyorum. Bu olası kabul edilmezdüzenlemenin meclis tarafından onaylanmasıhalinde, onların da idare ile berabermüşterek sorumlulukları olduğu yegane birgerçektir.” ifadelerini kullandı.Hatırlanacağı üzere İslam Uzmanı SelanikliAvukat Yorgos Doudos da, Kalkınmave Rekabetçilik Bakan Vekili, İskeçe (Xanthi)PASOK milletvekili Sokratis Ksinidis’in“Yeni müftü kanunu şer’i yetkilerin tamamenkaldırılmasına kadar olan bir köprüdür”ifadelerini eleştirmiş ve bir cevap yazısıyayınlamıştı.DİSİ Partisi Kurucu Üyesi Sabık RodopMilletvekili Avukat İlhan Ahmet’in ilgili basınduyurusu şu şekildedir:BASIN DUYURUSUGümülcine, 18 -01-2012Yunanistan Kalkınma ve RekabetçilikBakan Vekili, İskeçe (Xanthi) PASOK milletvekiliSokratis Ksinidis düzenlediği basın28 Azınlıkça

toplantısında yeni müftülük kanunu konusunda,“Yeni müftü kanunu şer’i yetkilerintamamen kaldırılmasına kadar olan bir köprüdür”demiştir. Aynı zamanda bu konu hakkındaiki azınlık milletvekilinin de Eğitim veDinişleri Bakanlığı’nın yetkili sekreteri tarafındanbilgilendirildiğini dile getirmiştir.Lozan Andlaşması, azınlığa aile ve mirashukuku alanında (ahvali şahsiye) OsmanlıDevleti zamanında kendi tebasına uygulananörf ve adet hukukunun uygulanacağınıöngörmektedir.Yunan devletinin sınırları içerisindekendi milli hukukunun dışında LozanAndlaşması’na binaaen Yunan Anayasası’nabir ayrıcalık getirerek bellirli bir bölgede(Trakya’da) ve belirli bir kesim insana(Müslüman dinine mensub olan ve etabli ilemûkim olan) uygulanacak olan bu bölgesel–İslam Hukuku’nu temel alan örf ve adethukukunu uygulamak üzere müftülere yargıyetkisi ihdas etmiş ve kendilerine yargıç sıfatınımüftü sıfatı ile birlikte tanımıştır.Halk arasında Osmanlı döneminden beriasırlarca uygulanan ve uyulmasında halktarafından zorunluluk görülen bu kurallartopluluğu zaman içerisinde bölgemizdebir örf ve adet hukuku oluşturmuştur. BatıTrakya’mızda uygulanan bu örf ve adet hukukununkuralları ise her ne kadar şeriathukukunda var olan bazı kurallara dayansada, asla müftülükte uygulanan bu hukuk birşeriat hukuku uygulaması olarak kabul edilemez.Örnek olarak, aile hukukuna ait olantalak hakkı (boşanma) ve miras hakkı gibikonularda şeriatın kuralları müftülük tarafındantam uygulanmamaktadır.Yargı yetkisi ile donatılan müftülük makamında,bireylere ahvali şahsiye alanındauygulanacak olan örf ve adet hukuk kurallarınınyazılı olarak (bir kodeks halinde) varolmaması, tarafları bağlayıcı kararların verildiğibu mahkemede uyulması gereken asgariusul hukuk kurallarının olmaması (celp–savunma usulu v.s) ve verilen kararlara itirazınöngörülmemesi gibi temel hukuk kurallarınınvar olmaması ve bu konuda hiçbirkuralın ve düzenlenmenin bugüne dek benimsenmemesi,toplumumuz içerisinde pekçok haksızlıkların ve eksikliklerin ortaya çıkmasınasebebiyet vermiş ve müftünün yargıyetkisi yanlış uygulama sebebi ile eleştirileremaruz kalmıştır.Bu eksikliklerin var oluşu, çağdaş hukuknizamı içerisinde kabul edilmesi mümkündeğildir. Bu kuralsız uygulamalar, Osmanlıtarihinden gelen bu çok hukukluluk zenginliğinegölge düşürmüştür.Tarihimizden gelen bu örf ve adet hukukununuygulamasının çağdaş bir hukuk reformuile reform edileceğine, mevcut hükümettarafından tamamen ilga edilmek istenmesihukuka aykırıdır ve azınlık tarafından kabuledilemez, edilmemelidir.PASOK–ND–LAOS ortak hükümeti tarafındanmüşterek bir karar ile 500 yıllık birtarihin ve uygulamanın (yargı yetkisinin) tamamenkaldırılması ve azınlığın kendi kararverdiği usule göre belirlediği müftünün (seçtiği)tanınması talebinin hiç nazarı itibarealınmaması ve bu hükümetin müftü belirlenmesikonusunda genişletilmiş TAYİN usulunubenimsemiş olması iyi niyet esaslarına veuluslararası azınlıklar hukukuna aykırıdır.Uluslararası Azınlıklar Hukuku’na göredevletlerin çoğunluktan farklılık arz edenve bu bilinç ile yaşayan her türlü topluluğa(azınlıklara) karşı bazı hukukî mükellefiyetlerivardır. Bu mükellefiyetlerin başında,devletlerin azınlıkların çoğunluktan ayırteden farklılıklarını yaşamasında (dinsel-diletnik–kültürv.s) onlara engel olan her türlüdüzenlemelerden uzak durmasıdır. (menfiayrımcılık) Aynı zamanda devletlerin azınlıklarlehine onları korumak amacı ile olumludüzenlemeler yapmak zorunda olmasıdır.(müspet ayrımcılık)Dini bir mefhum olan müftünün belirlenmesikonusu, bireylerin din özğürlüğükapsamına girmektedir. Azınlığın dini lideri-Azınlıkça 29

ni belirleme usûlü ve şekli tamamen din hürriyetiçerçevesinde o topluluğu ilgilendirenbir konudur.Azınlık kendi dini liderini kendi islamî vetoplumsal kurallarına göre belirler, seçer veazleder. İdarenin bu konuda kurallar koyarak(kanun veya kanun veya düzenleme şeklindekanun hükmünde kararname) bu hususu düzenlemesi,azınlıklar hukuna aykırı olduğugibi Yunan anayasasına da aykırıdır, zira birzümre için özel imtiyaz asla tanınamaz.Batı Trakya Türk Azınlığı yıllardan berikendi serbest iradesi ile almış olduğu kararlarauyulmasını istemiş ve bu konuda düzenlemeyapılmasını reddetmiştir. (Sosyal hukukdevletinin icapları istisna olmak kaydı ile örnekolarak sağlık alanında azınlık mensubuolanların da devletin sosyal sağlık sigortasınatabi olma hakkı ve kamusal hizmetler gibialanlarda düzenleme yapılmasını talep etmehakkı vardır.)Yargı yetkisinin düzenlenmesi konusu isekamu düzenini ve asayişini alakadar ettiğindendolayı konu farklılık arzeder ve elbettekanuni düzenlemeye ihtiyaç göstermektedir.Bizim bu konuda teklifimiz ise, OsmanlıDevleti geleneğinde ve uygulamasında varolan “Kadılık” ile “Müftülük” mefhumlarınınbirbirinden ayrı tutulmasıdır.Bu teklifimiz tarihi geleneğimize uygunolduğu gibi hukuk gibi önemli bir alandakamu düzeninin ve verilen kararlarin icraedilebilirliğine katkısı büyük olacaktır.Yargı bağımsızlığı ilkelerine ve yargıcınsahip olması gereken bilimsel (islam hukukuve milli hukuk bilgisi) ve ahlaki donanımasahip olan Kadı-Kadılık Makamı, bualternatif-bölgesel örf ve adet hukukununazınlık bireylerine tarafsızca ve adilce millihukuk nizamı içerisinde uygulayan siyasetenuzak bir makam olacaktır. Bu şekildebugün var olan yanlış uygulamalar ve İslamHukuku’nun eksik uygulamaları da son bulacaktır.Bu hukuka göre yargılanmak isteyen azınlıkbireyleri, bu özel mahkemeye öncedenonun yetkisini ve görevini kabul ettikleriniortak beyanları ile bildirmeleri hâlinde yalnızbu mahkeme yetkili olacaktır. Nasıl ki birazınlığa mensup olduğunu beyan etmek birhak ise ve bu koruma altında ise aynı şekildehangi hukuka göre yargılanmak istediğini debireylerin önceden beyan etmesi ve bu konudaseçim haklarının olması bir demokrasi vehukuk ilkesidir ve bu tercih hakkı korumaaltında olmalıdır.Azınlıkta şu anda görevde olan halihazırdaiki azınlık milletvekilinin hazırlanan buyasa hakkında bilgilendirildiklerini, ilgilibakandan öğreniyoruz. Milletvekillerininbu yasanın içeriği hakkında bilgi almalarınarağmen, partilerinin ve kendilerinin şahsenazınlık nezdinde büyük siyasî kayba uğramamasıiçin ve kendilerinin bu konuda sunacakbir teklifleri olmadığından ve çaresizliklerindenötürü azınlık kurum ve kuruluşlarınakapsamlı bilgi aktarmamalarını talihsizlikolarak nitelendiriyorum. Bu olası kabul edilmezdüzenlemenin meclis tarafından onaylanmasıhalinde, onların da idare ile berabermüşterek sorumlulukları olduğu yegane birgerçektir.Bendeniz, toplumumuzun çağdaş medeniyetlerseviyesine ulaşması için tarihi bilinceve ekonomik özerkliğe sahip olması gerektiğineinanan ve bu yönde geçmişte olduğugibi bugün de mücadele veren bir bireyim.Toplumumuzun ve gelecek nesillerin hakve hukukunu korumak konusunda üzerimedüşen asgarî görevi yerine getirmek amacı ilehalkımızı popülizmden uzak kalarak yapıcıbir şekilde her zaman bilgilendirmeyi ve tekliflerimihalkıma sunmayı bir görev bilirim.SaygılarımlaAvukat İLHAN AHMETSabık Milletvekili - DİSİ PartisiMerkez Komitesi ve Kurucu Üyesi*30 Azınlıkça

Dengeİbram Onsunoğluibram@tellas.grBir referandum önerisi, ülkedeki siyaseti altüstetti, hükümeti düşürdü, erken seçimleri getirdi.Başbakan Georgios Papandreu, 26-27 Ekim tarihindeAB’nin Yunanistan için kararlaştırdığı yenikredi sözleşmesini mutluluk içinde imzaladıktanbir hafta sonra bunu halk oylamasına sunacağınıilan etti. Yeni sözleşme, 130 milyar evroluk yenikredi ile devlet borçlarında 100 milyar evroluk birkırkım-traş’tan başka, yeni kemer sıkma önlemleride öngörüyordu. Tüm muhalefet, muhalefetliğiniyaparak Papandreu’nun mutluluğuna ortak olmayıreddetti. Sözleşmenin, kemer sıkma politikaları yüzündenbir süredir yaşanan ve gittikçe yaygınlaşantoplumsal patlamaları durdurmayacağı anlaşıldı.Uygulanmaya başlayan eskileri, önümüzde uygulanacakyenileri, önlemler durmak bilmiyordu.Bu sıkışıklıktan kurtulmanın bir yolu olaraksözleşmeyi referanduma sunmak aklına geldiPapandreu’nun. Referandum, pek parlak bir fikirolarak görünmüştü.Halkın “evet” diyeceğine kesinlikle inanıyordu.Bu, %50’den çok bir oran demekti. Ve böylece birtaşla birden çok kuş vurmuş olacaktı.Oy oranı %10’lara doğru düşüş kaydeden partisiPASOK’a transfer edilecekti bu başarı. Bir seçimbaşarısı gibi yorumlanacaktı. Seçim yapmadanseçim yapmış olacaktı.Son dönemde inatla erken seçim isteyen muhalefetinağzını tıkamış olacaktı.En önemlisi, kemer sıkma önlemleri de onaylanmışolarak yorumlanacak bu evet’le toplumsalpatlamanın önüne geçmiş olacaktı.Kendi yerini sağlamlaştıracaktı. Daha bir sürüavantaj.Ama evdeki hesap çarşıya uymadı.ReferandumReferandum ilanı korkunç bir tepkiyle karşılandı.AB karıştı, dünya piyasaları karıştı. Yunanistan’ıniflasa doğru bir adımı olarak algılandı.En başta muhalefetten geldi tepkiler, hem dedaha önce benzeri konularda referandum dayatmasıyapan parti ve çevrelerden bile. Muhalefet,“sorumsuz, maceracı, şantajcı, tehlikeli, akılsız, ikiyüzlü”gibi sıfatlarla karşı gelirken, asıl kaygısınınbaşarılı sonuçlanması halinde referandumun kendisiiçin bir tuzağa dönüşeceği olduğunu gizleyemiyordu.Ana muhalefet başkanı Samaras’ın, referandumunyapılmasını engellemek ve erken seçimlereyol açmak için parlamento grubunu toptan milletvekilliğindenistifasını bile düşündüğü öğrenildi.PASOK’un içinden tepkiler de beklenmedikölçüde oldu. Papandreu, referandum konusunudar bir kurmay heyetiyle görüşmüş ve kararlaştırmıştı,bakanların bile haberi yoktu. Pasokçularınkorkusu, referandumun kaybedilme ihtimalindenkaynaklanıyordu. Mevcut konjöktürde iktidar neisterse istesin bu halk ona “hayır” diyecekti, bundankorkuyorlardı. Ordan öte ülkede denetimsizbir iflas başlayacak ve diğerleri yanında PASOK’usiyaset haritasından silecek bir kaos patlak verecekti.Referandum, ülke içindeki tepkilerden çokAB’nin, Sarkozy ve Merkel’in, rest çekmesindensonra iptal edildi. Papandreu, AB yetkililerine dehaber vermemişti. “Hem sözleşmeyi onaylayıp imzalıyorsun,hem de bu olmamış gibi referandumlaonaylamaya gidiyorsun. Sonra, bilesin ki halk oylamasınıkaybedeceksin. Referandum yaparsan konusuancak “Yunanistan evroda kalsın mı, evrodançıksın mı” olabilir. Ve yardım için avucunu yala.Azınlıkça 31

Onun için referandum fikrinden derhal vazgeç.”Papandreu’yu bir güzel payladılar.Ülke adamakıllı bir belirsizliğin içine girdi.Papandreu’nun başbakanlıktan istifası, millî birlikhükümeti kurulması ve erken seçimlere gidilmesigündeme geldi. Nitekim bir teknokrat Lukas Papadimosbaşkanlığında üç partinin katılımıyla yenihükümet kuruldu, Yunanistan’a verilecek kredilerkonusunu ve ilgili şartları düzenleyecek ve 3 veya 5ay sonra erken seçimler yapılacak.Referandum konusu geri tepti, Papandreu’ nunelinde bir bomba gibi patladı.Oysa Papandreu, referanduma başvurma kararınıpek güzel savlarla nedenliyordu. Referandum,bir dolaysız demokrasi aracıydı. Bununla, ülkeninkarşı karşıya kaldığı yaşamsal bir sorun hakkındaher vatandaşa bizzat görüş belirtme ve tavır alma,sorumluluk üstlenme ve çözüme katılma olanağısağlanıyordu...Ama kazın ayağı hiç te öyle değildi. Bir defahalkın önüne korkunç bir ikilem ve şantaj sunuluyordu:Ya benim istediğim gibi “evet” dersin, ya daülkeyi iflasa ve kaosa sürüklersin ve bunun zahmetinekatlanırsın. Bunların arasında Yunanistan’ıneuro bölgesinden, hatta AB’den çıkması da var.Böyle bir açık yönlendirme ve şantaj koşullarındahalkın özgür iradesinden söz edilebilir mi?Diğerleri yanında bir de şu ortaya çıkıyordu:“Evet” demekle, iki yıldır uyguladığım politikave önlemleri ve şimdiden sonra uygulayacağımyenilerini de onaylamış oluyorsun. Halk, bu politikalarakarşı ayaklanmışken şimdi onları onaylamayaçağrılıyordu. Bu politikalar yüzünden iktidarpartisi %20’lerden aşağı düşmüşken, şimdi “zorla”%50’den çok bir tercih talep ediyordu.Görüldüğü gibi, referandum, Papandreu’nunsunmaya çalıştığı şekliyle ne o kadar demokratikti,ne de etik.Referandumdaki ikilem, sunulduğu gibi, yalnızca“yeni kredi sözleşmesine evet mi hayır mı”sorusunu içermiyordu, aynı zamanda doğrudansorulmadan ama açıkça o kastedilerek, “bu hükümetinicraatına ve devamına evet mi hayır” sorusunuda kapsıyordu. Ve referandum gerçekte bununiçin yapılıyordu.Bu referandum, bir referandumun haiz olmasıgereken temel şartları haiz değildi. Etik değildi, demokratikdeğildi, yapılması için konjoktür müsaitdeğildi, koşullar elverişli değildi. Ülkeyi bilinmeyenmaceralara sürükleyecek nitelikteydi.Demek ki referandum, dolaysız demokrasi aracıolduğuna atıfta bulunarak, iyice ölçülüp biçilmeden,iyice ön hazırlıklar yapılmadan, önüne gelenkonuda başvurulacak bir yol değildir.Bakın işte Papandreu’nun başına neler geldi.Maazallah referandum yapılmış olsaydı ve “hayır”oyu çıkmış olsaydı, mevcut koşullarda büyükbir olasılıkla Yunan halkı “hayır” diyecekti, o zamansiz görecektiniz ülkenin başına neler geleceğini.***Dolaysız demokrasi aracı diye önüne gelen konudahalk oylamasına başvurulamaz.Örneğin, Yunanistan’da komşu ülke FYROM–Makedonya Cumhuriyeti’nin isminde “Makedonyave onun türevi bir sıfat bulunsun mu bulunmasınmı” konulu bir referandum yapılamaz, kendiliğindenanlaşılıyor. Tarihî haklar ileri sürülerekbir yabancı ülkenin isminin nasıl olacağı ve nasılolmayacağına Yunan halkı karar veremez, kendinegöre yerden göğe kadar haklı itirazları bulunsa da.Sonra, bu referandumun sonucu besbelli, yapılmasınane gerek var.Böyle bir öneri, dolaysız demokrasi yolu diyesavunulamaz, dipsiz bir popülizm ve demagoji olarakadlandırılabilir.Ama ana muhalefet lideri Antonis Samaras,Makedonya sorununda teslimiyetçi çizgi izliyordiye suçlayarak Miçotakis hükümetini düşürdüktenve kendi partisi Siyasî Bahar’ı kurduktan sonra,1990’lı yılların ortasında böyle bir referandumudiline dolamıştı. Makedonya sorunu yüzündenYunanistan’da milliyetçiliğin ortalığı kasıp kavurduğubir dönemdi.Samaras’ın bu önerisiyle o zaman bir dostumşöyle alay ediyordu: «Makedonya hakkında yapılacakreferandumdan sonra bir yenisi geliyor.Bu kez Yunan halkına sorulacak soru, “İstanbulYunanistan’a ilhak edilmeli midir, edilmemeli midir?”olacak.»*32 Azınlıkça

Algı(lamak)Herkül Millasmillas@otenet.grLozan Antlaşması 1923’de iki ülkearasında barışı ve son kesinleşmiş sınırlarısağladı. Sonrasında Türkiye ve Yunanistanhalkları artık kendi kaderlerininsorumluluğunu üstlenmiş oldu. Resmisöylem bu. Ama aklımıza pek getirmekistemediğimiz başka bir şeyler de olduLozan ile: nüfus mübadelesinin uygulanmasıve azınlıklar sorununun ortaya çıkmasıgibi. Bu iki olay travmalara nedenoldu. Sözlükler “travma” için “canlı üzerindebeden ve ruh açısından önemli veetkili yaralanma belirtileri bırakan yaşantı”açıklamasını getirirler.Mübadele bugün uygulansaydı soykırımdansöz edecektik. İnsanların topluolarak zorla evlerinden ve yurtlarındansürülmesi günümüzde insanlık suçu sayılmakta.O yıllarda ulus-devlet kuranlarınsıradan bir uygulaması sayılmıştı.Özellikle bu işler uyum içinde karşılıklıyapıldığından taraflar bu konuda sesleriniyükseltmeyi uygun bulmuyorlar. Tabiiaynı pratikleri tek taraflı uygulandığındayönetimler olayı bir türlü unutmuyor.Örneğin Türkiye Balkan savaşları sırasındaBalkanlardan kovalanan Müslümanları,Yunanistan ise 1964’de İstanbul’dansürülen Rumları unutmuyor.Lozan bakiyesiAma mübadiller ve muhacirler yaralarınısardılar, travmalarını bir şekilde aştılar,evlerini, acı günlerini ve ölüleriniunutmadılarsa da yeni bir hayat kurmayolunda önemli adımlar attılar. Neredenbiliyorsun diye soracaksanız, kurduklarıderneklere, oluşturdukları cemaatlere,yaptıkları gezilere, kutlamalarına, yayınlarına,etkinliklerine bakın diyeceğim.Geçmişlerini ve kökenlerini unutmadanbu trajik olayı aştılar bir biçimde. LozanMübadilleri Derneği’ni gözümün önünegetirdiğimde, üçüncü kuşak olarak, buzengin geçmişin keyfini de çıkarıyorlardiyesin geliyor.Ne yazık ki azınlıklarla durumu farklı.İki cami arasında kalmış beynamaz gibidirler.Ne yurttaş olarak yaşadıkları ülkedeyurttaştırlar ne de “anavatan” onlaranormal insanca bir yaşamı sağlayabiliyor.Ortamlarındaki çoğunluk onlara hoşdavranmıyor, güvenmiyor ve dolayısıylaçeşitli biçimde onları rahatsız ediyor.“Rahatsız ediyor” en hafif terimdir; kimizaman hayatlarını zehir ediyor, eziyor,bezdiriyor, utandırıyor ve azar azar kaçırtıyor.“Anavatan” dedikleri, onları ya yükya da kullanılacak fırsat olarak görüyor.İçinde yaşadıkları vatan onları “anavatan”Azınlıkça 33

yüzünden dışlıyor. Onlar da dışlandıklarıiçin çevrelerinden yabancılaşıyorlar. Acıbir kısır döngü.Geçenlerde Batı Trakya’da azınlığınbir etkinliği – Türkçe eğitimi konusundaprogramlanmış olan seminerler – yapılamadı;“ertelendi” dediler. İşte kısır döngününküçük bir örneği. Önemsiz gibiama insanın içini bulandıran bir gelişme.Güvensizliği, yabancılaşmayı, kırgınlığıyeniden üreten küçük bir olay. Bir süresonra unutulacak ve tarihin kaydetmeyeceğibir olaydır bu. Ama Lozan azınlıklarınınhayatı tam da bu tür küçük olaylarlabelirlenmiş. Bazen özel bir yasa, bazenaçık bir ayrımcılık hadisesi, bazen kembir söz, bir ima, bir yanlış sıfat… Herbir dışlamanın her zaman bir gerekçesioluyor. Bu bahaneler de azınlık üyesinde“benimle alay ediyorlar”, “beni aptalyerine koyuyorlar” duygusunu yaratıyor.Azınlık derken - tek yanlı ve yanlış anlaşılmasın- buna İstanbul Rumlarını (vedaha birçoklarını) da dahil ediyorum.Neden mübadiller daha rahat ve azınlıklarsürekli tedirgin? Bu konuda ne yapılabilir?Bu durumun sorumlusu kim?Kuşkusuz sorumluluk en başta çağdaş birdevlet ve sağlıklı bir devlet-yurttaş ilişkisikuramayan yöneticilerindir. Beğenmedikleridurumlar varsa bunları kısmenkendilerinin yarattıklarını anlamamalarıyazık. Aslında yaptıkları hem yazık, hemayıp, hem de suçtur. Anayasa ve yasalarbütün yurttaşları eşit sayar. Yurttaşa güvenmemekve onu yabancı saymak veyabancılaştırmak hak değil, insan haklarıihlalidir. Bazı insanları, çoğunluktanfarklı bir dine, dil ve etnik gruba aittirdiye, mübadelede gitmesi gerekirken birkaza sonucu ülkede kalmış yabancı olarakalgılamak kötü gidişin ilk adımıdır. Gerisibu algının sonuçlarıdır.Azınlıkların sorumluluğu ise kendilerinibir vesayet sisteminin dışında görememeleridir.Kendilerine güveneceklerinehep bir gücün himayesini aramışlardır.Kendi devletlerine sitemlerde bulunurken“anavatan” dedikleri yana yaslanma gereğiniduymuşlardır. Kuşkusuz buna zorlanmışlardır.Ama sonuçta kısır döngününbir halkasına dönüşmüşlerdir. Azınlıklarınsivil kuruluşları bile memurlardanoluşan resmi kuruluşlar gibidir. Bağımsıziradeleri yok olmuştur. Bu durum da sağlıklıbir yurttaş-devlet ilişkisinin yeşermesineolanak vermemektedir.Bu kısır döngü, yani sürekli yenilenengüvensizlik, iki farklı inisiyatifle aşılabilir:Bir yandan devlet kendi yurttaşınagüvenmekle, öte yanda azınlıkların ülkelerineve çevrelerine entegre olmasıyla.“Hangisi önce olacak?” gibi bir soru yanlıştır;böyle bir soru çözüme hazır olmayanlarınsorusudur. Travmayı ve çarpıkilişkileri aşmaya hazır olanlar, bu tür yanıtıolmayan soruları öne sürmezler, gerekeniyaparlar. Kuşku yok ki “güven” riskleriçerir. Bundan dolayı güvensiz olanlar,yönetici iseler otoriter olurlar, sıradanvatandaş iseler tebaa olurlar. Halkına güvenmeyenlerdemokrat olamazlar, devletlerinegüvenmeyenler yurttaş olmazlar.Lozan bakiyesi azınlıklar olayına bu genişperspektiften bakarsak, ilerleyememişbir modernleşmenin iki ayağını görürüz:gelişememiş devletler ve yüzyılımıza ayakuyduramamış insan toplulukları. Belki dedaha zamana ihtiyacımız var!*34 Azınlıkça

ParadoksDimostenis Yağcıoğludimostenis@rocketmail.comBağımsızlık, Egemenlik ve Özgürlük Üzerine DüşüncelerSon zamanlarda, hem “Arap Baharı” isminialmış Arap ülkelerindeki protesto, ayaklanmave rejim değişiklikleri, hem de AvrupaBirliği’nin özellikle güneyinde yaşananekonomik kriz yüzünden uygulanan kemersıkma politikaları, ulusal bağımsızlık, onunyapışık ikiz kardeşi ulusal egemenlik ve özgürlükkavramlarının anlamını, önemini vesınırlarını tekrar tartışılır hale getirdi.Bu yazımla, bağımsızlık, egemenlik veözgürlüğe dair tartışmaların daha çok teorikboyutuna küçük çapta bir katkıda bulunmayıamaçlıyorum.Ulusal bağımsızlığı, günümüzde, ama aslındatarih boyunca da, nasıl anlamalıyız? Bağımsızlık,ister ulusal ister kişisel olsun, aslındaçok ender rastlanan bazı istisnalar dışında“ilişkisel” bir durumdur. Yani ancak “kimden,kimlerden, nelerden bağımsızlık?” sorusunacevap verildiğinde anlam ve içerik kazanır.Bir kişi “ben bağımsızım” diyorsa, bir halkveya bir ulus “ biz bağımsızız” diyorsa, ya dabir bağımsızlık talebi varsa, bu “her şeyden veher güçten bağımsızlık” şeklinde anlaşılmaz;anlaşılmamalıdır. Hemen her zaman “birilerindenveya bir güçten, bir devletten bağımsızlık”şeklinde anlaşılır veya anlaşılmalıdır.Mesela, bir genç “bağımsız olmak istiyorum”derken, belki de aslında “ben anne ve babamdanbağımsız yaşamak istiyorum” demek istemektedir.Bir halk “bağımsızlık istiyoruz” şeklindebir talep dile getirdiğinde, aslında “bizfalan devletten veya filân ekonomik-siyasalsisteminden bağımsızlığımızı elde etmek istiyoruz”demek istemektedir. Mutlak bağımsızlıkya mümkün değildir ya da, mümkün bileolsa, istenen bir şey değildir.İşte o nedenledir ki bir halk bir devlettenveya bir siyasal-ekonomik güç sistemindenbağımsızlık için mücadele ediyorsa, başka birdevlete veya başka güçlere kendini bağımlıkılacak bir ilişkiye kolaylıkla girebilir. Böylebir bağımlılık ilişkisini, istediği bağımsızlığıelde etmek için gerekli bir şart olarak görebilir.Hatta bazı durumlarda bu bağımlılık ilişkisineisteyerek, seve sever girebilir. Dahası, ohalk istediği bağımsızlığı çetin bir mücadelesonunda elde ettikten sonra, büyük bir heveslebaşka bir devlete veya devletler sistemineeklemlenerek, yeni bir bağımlılık ilişkisi başlatabilir.İki örnek vererek bu savımı netleştirmeyeçalışayım:Yunanistan’ı ele alalım. Yunanlılar 1821’den1829’a kadar kanlı ve zorlu bir bağımsızlıkmücadelesi verdiler. Bu mücadeleyi verenYunanlıların amacı Osmanlı devletinden bağımsızlıkelde etmekti. Ama bunu başarmakiçin Avrupa’da o zamanın üç süper gücünden,yani İngiltere, Fransa ve Rusya’dan yardım vedestek istediler. Bu devletlerden yardım aldılaralmasına, ama bu yardımın sonucundahem Yunan bağımsızlık mücadelesi hem dedaha sonra kurulan Yunan devleti çok büyükölçüde bu üç büyük devlete bağımlı halegeldi. Bağımsızlık mücadelesinin liderleri buAzınlıkça 35

“üç büyükler”den yardım isterken elbette kibu yardımın bir bağımlılık ilişkisi yaratacağınınfarkındaydılar, ama bunu Osmanlı’danbağımsızlık elde etmek için şart görüyorlardı.Bu üç büyük güç, 1830’da kurulan Yunanistaniçin yabancı (Bavyeralı) bir kral, ilk onyıl için yabancı (yine Bavyeralı) bürokratlarve belli bir devlet yapısı, belli kanunlar empozeetti. Gönülsüzce de olsa hem Yunanlı liderlerhem de Yunan halkı bütün bunları kabuletti. Yunanistan’ın dış politikası da geneldeAvrupalı büyük güçler tarafından belirlendi.Yunanistan’ın Avrupalı büyük güçlere ve ayrıcadaha sonra ABD’ye bağımlılığı bazen artarakbazen azalarak günümüze kadar devametti.Şimdi de 1989-1991 döneminin DoğuAvrupası’na ve Sovyetler Birliği’ne bir gözatalım. Doğu Avrupa’daki ve Sovyet cumhuriyetlerindekihalkların mücadelesinin amacı(ki silâha birkaç istisna dışında hiç başvurulmayanbir mücadeleydi) Rusya’dan ve komünistsistemden bağımsızlık elde etmekti. Bumücadelelerinde Batı devletlerinden seve sevedestek aldılar, bağımsızlıklarını elde edince deyeni kurulan devletlerin veya rejimlerin çoğuBatı’nın siyasi, ekonomik ve askerî sisteminebüyük bir şevkle eklemlenmeye, entegre olmayaçalıştılar. NATO, AB gibi ulus-üstü yapılanmalaraüyelik, ABD ve Avrupa devletleriile imzalanan ekonomik, siyasi ve askerî anlaşmalar,aslında bu devletlerin bağımsızlığınıönemli oranda sınırladı, ama bu sınırlamalarıseve seve kabul ettiler. Çünkü onların amaçladığıve anladığı bağımsızlık, Rusya’dan, komünizmdenbağımsızlıktı.Ulusal egemenliğe gelince: Yazımın başındaulusal egemenlikle ulusal bağımsızlığıyapışık ikiz kardeşlere benzettim, çünkü buiki kavramı birbirinden ayırmak çok zordur-- aslında gerekli de değildir. Ulusal egemenliği“bir ulusun kendi kaderiyle ilgili kararlarıve politikaları kendisinin belirlemesi” şeklindetanımlayabiliriz. Bağımsız bir ulus aynızamanda egemen bir ulustur. Daha doğrusu,ne kadar bağımsızsa o kadar da egemendir.Dolayısıyla, mutlak bağımsızlık olmadığıgibi, mutlak egemenlik de yoktur. Teorideegemenlik ulusun veya halkındır, ama pratikteegemenlik o halkın yaşadığı ülkeyi yönetenzümrenindir. O halkın gündelik yaşamınıve kaderini belirleyen kararları ülkeyi, dahadoğrusu devleti yönetenler alır. Yönetenlerhalkın gözünde meşrû da olabilir olmaya dabilir. Her iki durumda da bu yönetenlerinkarar verme serbestîsi, genellikle uluslararasıilişkiler, anlaşmalar, güç dengeleri, karşılıklıveya tek taraflı bağımlılık ilişkileriyle oldukçasınırlanmıştır. Ama çoğu zaman halkı vedevleti yönetenler, egemenliği bu biçimde sınırlayananlaşma ve ilişkileri, halkın özgürlükve refahını artıracağını gördükleri için, isteyerek,çekinmeden kabul etmişlerdir.Ve geldik “özgürlük” kavramına... Bu kavramı“insan hak ve özgürlükleri” anlamındakullanıyorum. Ve bu hak ve özgürlükleri temelsosyal ve ekonomik hakları (eğitim hakkı,toplu sözleşme hakkı vs.) kapsayacak şekildeanlıyorum. Böyle tanımlandığında özgürlükkavramı bireyler için, vatandaşlar için birkavramdır. Devletler için değildir. Yani “özgürdevlet” diye bir kavram olamaz; anlamsızdır.Ama özgür bir ülke olabilir. Bir ülkedeyaşayan vatandaşların, ve hatta -- vatandaşolsun olmasın -- herkesin, özgürlüklerini vehaklarını kullanabildiği ölçüde, o ülke özgürbir ülkedir.Ulusal bağımsızlık-egemenlik ikizi, insanlarınözgür olması ve haklarından yararlanmasıiçin gerekli bir şart değildir. Bazı durumlardaulusal bağımsızlık ve egemenlik özgürlükleriçin bir garanti teşkil edebilir. Ama başka bazıdurumlarda ulusal bağımsızlık-egemenlik insanhak ve özgürlükleriyle doğrudan çatışabilir.İnsanların bu hak ve özgürlükleri kullanmasınınönüne dikilen bir engel olabilir.Ulusal bağımsızlık ve egemenliğin özgürlükleriçin nasıl garanti teşkil edebileceği konusundaşöyle bir örnek vereyim: Bir ülkeninordularla önce istilâ sonra işgâl edildiğini36 Azınlıkça

düşünün. O ülkede yaşayanların işgâl altındaeskisinden daha özgür olacaklarını söyleyemeyiz.İşgâlciler propaganda amacıyla bunuiddia edebilirler. Ama tarih boyunca ve hattagünümüzde, yabancı orduların işgâli altındakidevletlerde her türlü insan hak ve özgürlüğününçiğnendiğine, en ağır, en korkunçihlâllerin, toplama kamplarında toplu işkencelerin,kıyımların yaşandığına şahit olduk,oluyoruz.Ama ulusal bağımsızlığı ve egemenliğiuluslararası anlaşmalarla ve uluslararası örgütlereüyelikle kısmen sınırlanmış bir ülkeninhalkı, bu anlaşmaların gerekleri ve örgütlerindenetimi sayesinde çok daha özgür olabilir.Haklarını çok daha kolay kullanabilir. DoğuAvrupa halkları, daha özgür (ve tabii dahamüreffeh) olmak istedikleri için bu kadar büyükbir hevesle devletlerinin Batı’nın siyasiekonomik-askerisistemine entegre olmasınıdesteklediler.Öte yandan, ulusal bağımsızlık ve egemenliktehiçbir taviz vermek istemeyen birdevlet veya bir rejim, aslında halkının hak veözgürlüklerinin en büyük düşmanı da olabilir.Kaddafi’nin Libya’sını düşünün: Libya,Kaddafi zamanında iç ve dış politikasındadünyanın en bağımsız devletlerinden biriydi.Ama aynı zamanda vatandaşların birey olaraközgürlük ve haklarını kullanamadığı, baskıaltında yaşadığı bir ülkeydi. Kaddafi sonrasıLibya ise vatandaşlarının nispeten daha özgürolacakları, ama devletin de Batılı güçlere bağımlıolacağı bir ülke olacağa benziyor.Yazımı Yunanistan’ın bugünkü durumunabir göz atarak bitireyim: Son otuz yıldırYunanistan’ın Avrupa Birliği’ne bağımlılığıgittikçe artıyor, ulusal egemenliği de dolayısıylagittikçe sınırlanıyor. Ülkede büyükekonomik kriz ortaya çıkana kadar, ulusalegemenliğin azalışı, AB’ye ekonomik ve siyasibağımlılığın artışı, Yunanistan vatandaşlarınınlehine idi. Hem bireylerin hak ve özgürlüklerigenişliyor, daha sıkı bir koruma altınaalınıyor, hem de halkın refah seviyesi ve hayatkalitesi artıyordu. Fakat son iki yıldır AvrupaBirliği, İMF ile birlikte, Yunanistan’a verdiğiborcun her taksidini bir tehdit aracı olarakkullanarak, halkın büyük bir kesiminin refahseviyesini düşürücü (maaşlarda kesintiler,artan vergiler, devlet sektöründe işten çıkarmalar,vs.) ve vatandaşların çalışma alanındaki(toplu sözleşme, emeklilik, vs.) haklarınısınırlayıcı politikalar dayatıyor. Son günlerdeise, AB’nin, Yunan halkının demokratik sürecekatılım hakkını da sınırlamaya çalıştığıgörülüyor. Avrupa Birliği liderlerinin gerekYorgos Papandreou’nun referandum girişimikonusunda takındığı olumsuz ve öfkeli tutum,gerek ondan sonra partileri bir koalisyonhükümeti kurmaya itmeleri ve belli birkişinin başbakan olmasında ısrar etmeleri,şimdi de erken genel seçimlerin yapılmamasıyönündeki telkinleri çok olumsuz bir eğiliminbelirtileri. Yunan vatandaşlarının kendileriniyönetecek kişileri seçmesine, ülkeningeleceği ile ilgili çok önemli kararlarda sözsahibi olmasına AB engeller getiriyor. AB’yebağımlılık artık halka özgürlük ve refah getirmiyor,tam tersine, refah seviyesinde düşüşe,daralmaya, hak ve özgürlüklerde ise sınırlamalaraneden oluyor.Peki, Yunanistan’ın AB’den bir şekildekopması ve ulusal bağımsızlığa dayalı birstrateji benimsemesi halkın ekonomik durumunudüzeltecek, özgürlüklerini de artıracakmı? Hayır, en azından şimdiki konjonktürdehayır. Böyle bir stratejini seçilmesi, belki dahada ağır ekonomik tedbirlerin alınmasına veözgürlüklerde daha ciddi kısıtlamalara sebepolabilir. Ne var ki, Yunanistan’daki ve AB’ninbaşka birçok ülkesindeki ekonomik kriz gündengüne vahimleştikçe, AB’nin ise krizi dahada derinleştiren tedbirleri dayatması ve halkınhak ve özgürlüklerini engelleme tavrı devamettikçe, ulusal bağımsızlık seçeneği de gittikçedaha fazla destek buluyor; daha cazip hale geliyor.Ve korkarım yakında bu, Yunanistan’ınönündeki tek seçenek haline de gelebilir.*Azınlıkça 37

Rodos’taki Recep Paşa Camii çöküyor,restorasyona finansman yok!Rodos’ta bulunan ve 1588 yılında RecepPaşa tarafından yaptırılan tarihî Recep PaşaCamii’nin kuzey tarafındaki ön cephesinin 18Aralık Pazar gecesi sabaha karşı saat 3 sularındabakımsızlıktan dolayı çöktüğü bildirildi.Rodos Ceza Mahkemesi Savcısı KonstantinosBuçikos tarafından Recep Paşa Camii’ndekiön cephenin yıkılması olayıyla ilgili ön soruşturmabaşlattıldığı öğrenildi. Rodos Savcılığı’nınyürüttüğü ön soruşturmada gerekli çalışmayıRodos Emniyet Şubesi yapacak.Eserde yaklaşık 20 yıldır restore çalışmalarınınyürütüldüğü söylenmesine rağmencaminin ön cephesindeki çökmenin gerçekterestorasyon çalışmalarının bir türlü yapılmadığındankaynaklandığı belirtiliyor.Recep Paşa Camii’nin ön cephesindeki ikikubbeli dış cemaat yerinin çökmesiyle ilgiliRodos Belediyesi’nin Teknik İşlerden SorumluBelediye Başkan Yardımcısı Manolis Savvis’inRodos’taki yerel radyo kanalına verdiği röportajınAzınlıkça Online ekibi tarafından yapılmışTürkçe çevirisi şu şekildedir:“Bildiğiniz gibi Recep Paşa Camii şehrimizinen önemli eserleri arasında yer almaktadırve eserin Arkeoloji Müdürlüğü’ne ait olmasınarağmen bizler belediye olarak caminin kurtarılabilmesiiçin arkeoloji müdürlüğü ile işbirliğinegitmiş bulunuyoruz.Fakat bilindiği gibi bu tür eserlerde çeşitliproblemler ortaya çıkmaktadır. Olaydan haberdaredildiğimiz andan itibaren eserin yanınaintikal ederek incelemelerde bulunduk. Zatenetrafı koruma amaçlı sarılmış durumdaydı.Eserin ana kısmı değil, ön cephe bölümü yıkılmıştır.Hemşerilerimizi bilgilendirmek isterim ki,Recep Paşa Camii’nin restorasyonu için mütalaahazır durumdadır ve proje milyonlarcaEuro’ya mal olacaktır ve anlaşılacağı üzere yenilemeçalışmalarını belediyenin finanse etmesimümkün değildir. Burada Kültür Bakanlığı’nındevreye girmesi gerekiyor.”Gazetecinin, eserin restorasyonunun finanseedilebilmesi için daha önce de bahsi geçenbir programa dâhil edilecekken bunun nedenmümkün olmadığıyla ilgili sorusunu cevaplayanRodos Belediye Başkan Yardımcısı, “Eserbu programa dâhil edilemiyordu, çünkü programıntoplam bütçesi 3 milyon Euro’ydu.Sadece eserin (Recep Paşa Camii’nin) restorasyonuprogramın toplam bütçesinden dahafazla tutuyor. Yani dâhil edilse de, çalışmalarbütçenin kısıtlı olması nedeniyle tamamlanamayacaktı.Halbuki söz konusu programla eskişehir ve sahil bölgesinde bir çok yenileme çalışmalarıyapılacak. Şu anda Yunanistan KültürBakanlığı ile iletişime geçerek var olan fonlarlaeserin restorasyonu konusunu görüşmemizgerekiyor. Mesela Ulusal Kalkınma ProgramıESPA’ya dahil edilebilir mi, ki bu da zor görünüyor,çünkü ESPA kültür projelerine kısıtlıfinansmanlar ayırıyor.Şu anda caminin ön cephesi yıkılmış durumdave bu durumda koruma amaçlı önlemleralarak olası çökmelerin yaşanmaması içinteknik destek sağlayacağız.Bu eser her zaman yıkılma tehlikesiyle bizleriendişelenmektedir ve şimdi değil uzun yıllardanberi restorasyonu ile ilgili gerekli mütalaahazır bekletilmektedir ve bu yönde ciddibir finansmanın ayrılması gerekmektedir.Bu eser gibi eski şehirde birçok konak da yıkılmatehlikesiyle karşı karşıya bulunmaktadır.Tüm bunların restorasyonu özel sektöre verilirse,inanıyorum ki birçok sorun çözülecektir”dedi.Rodos Belediyesi’nin Ortaçağ Eserlerindensorumlu mühendisi K. Magos ise eserin güçlendirilmesineyönelik tüm çalışmaların hazırolduğunu, fakat kaynak eksikliği nedeniyle restorasyonçalışmalarına geçilemediğini söyledi.Magos, Recep Paşa Camii’nin 2004 yılındagüçlendirilerek müzeye çevrilmesi yönündekararın bulunduğunu ve şimdiye kadar eserinrestorasyonu amacıyla başta Kültür Bakanlığıolmak üzere, Avrupa Birliği ve Özel Enstitülertarafından 9 kez finanse edilmesi yönünde yapılançabaların ise başarısızlıkla sonuçlandığınısöyledi.38 Azınlıkça

Azınlıkça 39

Fotoğraf: Mücahid Efendi40 Azınlıkça