OCAK - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 Azınlıkça 1

Genç BakışAydın Bostancıbostanciaydin@yahoo.comYanya’nın medarıiftiharı Nizamettin BeyGeçen yıl Yanya şehrini ilk defa ziyaretimdenönce bu güzel tarihi kenti hep Tepedelenli Ali Paşave Yanya şehrine hâkim meşhur Aslan Paşa Camiiile biliyor, meşhur adası ve gümüşçüleriyle hayal ediyordum.Hakikaten de Yanya görülmeye değer bir şehir.Minareleriyle süzülen tarihî camileri, eski kiliseleri,Yunanistan’ın en eski havraları ve tarihî konaklarıylabüyüleyici bir kent. Tarihle iç içe barışık kozmopolitbir şehir. Kaldığım otelin tam karşısındaOsmanlı’nın son sadrazamlarından Tevfik Paşa’nınyaptırdığı saat kulesi, padişah turaları, rik’a ve farisîhatlarıyla yazılmış nefis kitabeleri ve Osmanlı armasıyladimdik ayakta duruyor. Aslan Paşa ve FethiyeCamileri ise ince uzun minareleriyle Yanya şehrinintarihi siluetini tamamlıyorlardı. Yanya denilince ilkakla gelen Tepedelenli Ali Paşa ve onun yaptırdığıcami, medrese ve hayır kurumları bugün hâlâ varlıklarınıkoruyor ve Osmanlı Paşası aradan neredeyseiki asırlık bir zaman geçmesine rağmen Yanya’da bugünbile saygıyla anılmaya devam ediyor.Tarihçiler tarafından çelişkili rivayetlerle anılanAli Paşa, öyle veya böyle günümüzde Yanya’nınyegâne sembolü halinde varlığını korumaya devamediyor. Bu tarih dolu şehirde, hayatta kalan tek OsmanlıMüslüman’ıyla tanışacağım aklıma gelebileceken son şeydi. Tarihin içinden fışkıran bu Osmanlıbeyefendisini, Sultan II. Abdülhamit’in 1899 yılındayaptırdığı Hamidiye İnas Rüştiyesi karşısında bulunantarihî bir kafeteryada tanıma fırsatı buldum.84 yaşında ama capcanlı ve coşku dolu bu beyefendison Yanya Müftüsü Mustafa Fuat Efendi’nin dama-dı Nizamettin Metkobey’den başkası değildi. Şık giyimive sosyal kişiliğiyle her görenin yanına gelerekkendisine selam verdiği ve yanında taşıdığı iki ceptelefonuyla herkesi hayrete düşüren bu yaşlı çınar, etrafınacanlılık ve sevgi saçan büyüleyici bir karakteresahipti. Bizleri masasına davet ettiğinde daha doğrudürüst tanışamadan yanına beş on kişinin gelip büyükbir saygı ve sevgi ile hal hatır ettiğini hayretleizledim. Yunanca, Musevice ve Arnavutçayı ana diligibi kusursuz konuşuyor, kendisinin hatırını sormayagelen herkese ayrı bir ustalıkla hitap ediyor, halhatırını soranlar yanından âdeta ayrılmak istemiyorlardı.Konuşurken insanın gözünün içine bakarakkeskin fakat sevgi dolu bakışlarıyla karşısındakinihayrete bırakacak şekilde etkileyebiliyordu. Hayatımdailk defa böyle bir kişilikle tanışıyordum. Tammanasıyla Yanya’nın ileri gelen eşrafından bir insankarşımda duruyordu. Bizi olanca nezaketi ve canlılığıylakabul etti ve tanıştık.Nizamettin Bey, 24 Aralık 1927 yılında GazaliBey ile Melek Hanım’ın oğlu olarak Yanya’da dünyayagelmiş. İlk ve ortaöğreniminden sonra Yanya’dakiAlliance Musevi Okulu’na ilk giden Müslümanöğrenciler arasında yer almış. Uzun yıllar ticaretleuğraşan Nizamettin Bey, akrabalarını ziyarete gittiğiArnavutluk’ta diktatör Enver Hoca yönetimitarafından 17 yıl Tiran’da tutsak tutularak memleketinedönmesine izin verilmemiş. Uzun bir aradansonra memleketi Yanya’ya dönen Nizamettin Bey,1900’lü yılların başında Yanya Mahkeme-i ŞeriyyeBaşkâtipliği görevinde bulunan ve 1913 yılındaİstanbul’daki Şeyhülislamlık (Meşihat) makamı tara-Azınlıkça 15