azınlıkça

VitrinEvren Dedeevrendede@gmail.comBulgarların Trakya hayali demişken...Geçen hafta Yunanistan ile Bulgaristan arasında‘Batı Trakya’ nedeniyle cereyan eden mini krizdenhaberdar olunca, ister istemez hatırladık geçmişi.Balkanlar’ın makûs talihidir bu: İrredantizm. Peki,nedir irredantizm? Zamanında kaybedilen topraklarıgeri istemek, yurtdışında kalmış bir toprak parçasını(toprağın büyüklüğü, ülkeden ülkeye değişir),zamanı gelince, tekrar anayurdun sınırları içine almakdüşüncesi, hayali veya ülküsü... Geçen haftaYunanistan ile Bulgaristan arasında yaşanan kriz iştebununla alakalı, bir ülkenin, bir başka ülkenin topraklarınıkendi toprağı olarak görmesiyle. İsterseniz,olay nasıl cereyan etti, biraz açalım.Önümüzdeki Temmuz ayında, Bulgaristan HavaKuvvetleri’nin inisiyatifiyle, ABD, Yunanistan veRomanya’nın da katılacağı, ortak ‘Thracian Star’hava tatbikatı yapılacak. Bulgaristan’ın Graf Ignatevoüssünde gerçekleştirilmesi planlanan bu hava tatbikatınakatılacak ülkelerin askeri yetkilileri, geçenhafta, koordinasyonun sağlanması amacıyla Sofya’dailk toplantılarını gerçekleştirdiler.rahatsızlığı dile getirdiği bir şikâyet mektubu gönderirve ekler: “Bahse konu verileriniz asılsızdır; üstelik,yaptığınız tarihî atfın, düzenleyeceğimiz ortakhava tatbikatının hedefiyle hiçbir ilişkisi yoktur veson tahlilde Yunan Hava Kuvvetleri olarak tatbikatakatılabilmemiz için bahse konu haritanızın operasyondankaldırılması şarttır.”Bu mektubun hemen ardından, 15 Nisan’da,Bulgar komutan, Yunan mevkidaşına mektupla cevapverir. 12 Nisan tarihli mektup için teşekkürleriniaktaran Popov, Yunanistan’ın tatbikata katılmasınınönemine vurgu yapar ve ekler: “Yunan tezlerinin tatminedilmesi için tarihî haritada düzeltmeler yapılmıştır.”Balkanlar’ın makûs talihidir bu işte! Balkan topraklarıüzerine kurulmuş onca devlet, geçmişin hayaliyleyaşar, ‘vaat edilmiş toprak’ olarak algıladığı,komşu ülkedeki toprakları tekrar anayurt sınırlarıiçine alma ülküsünü, öyle eskisi gibi alenen dışa vurmasada, içten içe sürdürür.Toplantıda dört ülkenin askerî kurmayları tatbikatkonusunu görüşürken, Yunan kurmaylar, tarihîunsurlara atıfta bulunan Bulgar tarafının kökenlerininTraklardan geldiğini ve tarihî Bulgaristan haritasındaYunanistan’a ait Trakya topraklarına (BatıTrakya’ya) yer verdiklerini fark eder. İş bununla dakalmaz; Yunan tarafı, tarihî Bulgar haritasında, antikMakedonya’nın da Yunanistan’ın geri kalan bölümündensınırlarla ayrılarak çizildiğini görür.Tabii, konu derhal Yunanistan Milli SavunmaBakanı Panos Panayotopoulos’a bildirilir; Panayotopoulosderhal Yunan Hava Kuvvetleri KomutanıEvangelos Tournas’a talimat verir; Komutan Tournasda 12 Nisan’da Bulgar Hava Kuvvetleri KomutanıConstantin Popov’a söz konusu haritadan duyulanPeki, bunu yapan sadece Bulgaristan mıdır? VeyaBulgarlar Yunan Trakyası’nı isterken, diğer taraftanTürk Trakyası’nı da arzulamamış mıdır? Sorularıncevapları can sıkıcıdır. Neresinden tutarsanız tutun,Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nin ortadankalkmasıyla aynı topraklar üzerinde kurulandevletler, Bosna Hersek, Hırvatistan, Slovenya, EYCMakedonya, Sırbistan, Karadağ ve Kosova’da durumortada; Arnavutluk Başbakanı Berişa’nın son irredantistaçıklamaları da hâlâ çok taze. Üstelik, Türkiye veYunanistan’ın benzer bakış açıları da zaman zamançeşitli gruplar tarafından gündeme getirilmekte. Nedemişler, ‘vatan’ kelimesinin mutlak bir manası vesabit bir şekli yoktur. Ülkeden ülkeye, zamandan zamanadeğişir.Evren Dede’nin bu makalesi Agos gazetesinden alıntılanmıştır.4 Azınlıkça