Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ŞEHİR VE KÜLTÜR<br />
1864 yılında Paris’te Le Tour du Monde<br />
adlı dergide yayınlanan Ulu Cami’nin de<br />
tasvir edildiği Bursa gravürü.<br />
çarpık yapılanmanın teşekkülünden<br />
Müslüman da sorumludur.<br />
Gerektiği gibi sağlam duramadığı,<br />
şehir medeniyetleri kuramadığı<br />
için belki şu an modern Müslümanın<br />
şehirle ilişkisi pek sağlıklı<br />
görünmüyor.<br />
Ümmet olma coşkusu çekildi<br />
Müslümanın göğsünden. Teknoloji<br />
ise bir tufan. Araç olmaktan<br />
çıkmış çoktan. Amaçlaşmış. Ruhumuzu<br />
talan ediyor konforculuk.<br />
Ruhi açlığını gideremeyen<br />
insanın zihnî tembelliği arttıkça<br />
konforculuğun insan üzerindeki<br />
yıkımı da çoğalacak elbet. Oysaki<br />
şehirler canlıdır. İnsandaki vefa,<br />
sadakat, hayâ duygusu aynıyla<br />
yansır onlara. İnsan, ruhuna,<br />
dolayısıyla Yaratıcısına sırtını dönünce<br />
şehirlerin de ruhunu kaybetmesi<br />
tabii değil mi?<br />
Mahallenin kaybı<br />
Şehri kaybetmeye mahalleyi kaybetmekle<br />
başladık. Mahalle; şehirde<br />
toplumsal dayanışmanın,<br />
cem olmanın, cemaate durmanın,<br />
sorumluluk almanın ve sorumlu<br />
davranmanın adıydı. Bireyselleşmeye<br />
karşı bir sığınak insanın<br />
kendi yalnızlığında kıvranmasına<br />
karşı âdeta bir kaleydi. İnsanın<br />
insana şifa olduğu bu nefes alma<br />
alanı da yabancılaşma saldırılarının<br />
kendi medeniyet değerlerimize<br />
yabancılaştırma projelerinin<br />
doğrudan hedefi hâline geldi. Modern<br />
manada ilk telif tiyatro eserimiz<br />
olarak adlandırılan Şair Evlenmesi<br />
mahalleyi eleştiren edebî<br />
bir ürün olarak kötü bir öncülük<br />
üstlenmiştir. Şair Evlenmesi, mahallenin<br />
çürümüşlüğünü ima<br />
eden bilinçaltı yüklemelerde bulunur.<br />
Geleneğin en naif şekilde<br />
yaşatıldığı ve yansıtıldığı mahalle<br />
bir anlamda modernleşme çabalarının<br />
hedefi hâline gelmiştir. Mahallenin<br />
kaybı şehrin kaybolması<br />
demektir.<br />
Tanzimatla başlayan imar hareketleri<br />
mahalle bütünlüğünü parçalamaya<br />
başlamıştır. Cumhuriyet,<br />
mahalleden kopuşun hızlandığı<br />
dönem olmuştur. Şehirlerin imar<br />
açısından dönüşümü geleneksel<br />
42 DİYANET AYLIK DERGİ AĞUSTOS 2015
Change language