Startup Alaturka

Serendiplik Modeli (Şans Havuzu)
Hayaller, hedefler, şirketler, startuplar dedik ve bunların
çoğunun Silikon Vadisin’den çıktığını söyledik.
Peki bu kadar büyük başarının hiç bir modeli yok
mu? Şimdi biz de onlar gibi yatırımcıları, mucitleri,
yazılımcıları, girişimcileri bir araya getirirsek ve onlar
için binalar yaparsak aynı başarıyı yakalayabilir
miyiz? Tabii ki hayır, hem de koskocaman çivili bir
HAYIR. Silikon Vadisi’ini inşaat sektörüne denk
görenlere ilk olarak yandaki kitabı okumalarını
tavsiye ediyoruz.
Get Lucky (Şanslı ol veya Şansı Yakala) şu ana kadar
okuduğum en iyi kitaplardan diyebilirim. Şansın
aslında planlanan bir yolculukta, mucizelerin yakalanabileceğini
iddia ediyor ve örneklerle anlatıyor.
Adından da anlaşılacağı gibi “Planned Serendipity” yani planlanmış serendiplik (tesadüf,
şans) demektir ve sizin farkındalık gücünüzle oluşturmuş olduğunuz tesadüfler zinciridir.
Başarı, ilişkiler, buluşlar planlanan bir olgudan ziyade, nedenini bilmeden ve sorgulamadan
ancak cesaret ve kararlılık göstererek farkındalığınızla oluşturulmuş tesadüfler havuzunda
deneme yanılma yöntemleriyle elde edilen olay sonuçlarıdır diyor kitap.
Çok mu karışık oldu? O zaman en basit anlamıyla şöyle diyelim: Şans sizin risk alarak kendi
iradenizle oluşturabileceğiniz bir tesadüfler zinciri olabilir. Tesadüf dediğiniz şey zaten
zaten rastlantısal başı bozuk olaylar kümesi değildir. Tesadüf İlahi sevkiyatın beşeri adıdır.
Bir partide tanıştığınız birisiyle ilişkiye başlamanız, bir trafik kazasında hayat arkadaşınızı
bulmanız, arkadaşınızı ziyaretinizde duyduğunuz bir işe başvurup kabul almanız gibi olaylar
rastlantı gibi gözükse de sebepler dairesinde sizin cüzi iradenizin de bir sonucudur
çünkü partiye gitmeyi siz kendiniz tercih ettiniz, arkadaşınızı ziyarete kendiniz karar verdiniz
ve hayırsız gibi gözüken bir trafik kazasında da arabayı siz kendiniz kullanmayı tercih
ettiniz. Halk dilinde istemeyi vermeseydi vermeyi istemezdi diye tanımlanan cüzi irade kendi
isteğinizin bir sonucudur.
Eski dilde tevafuk şimdi de kısmet dedikleri kaderin cüzi irade boyutunda insanın yapabilecekleri
sanıldığından da fazla. Bunun ilk şartı şansın ayağınıza kadar gelmesini beklemeyi
terketmektir. Sonra da kitapta değişik örneklerle anlatıldığı gibi şansın sadece hazırlıklı
olarak beklemek değil aynı zamanda belirsizlik havuzuna kendinizi bilinçli olarak atabilme
cesaretini gösterebilmenizdir. Yani şans insanların bildiğinin aksine sizin kendinizin planlayabileceği
bir durum olabilir.
Planlanmış serendiplik bir bakıma başarının metafizik boyutudur. Başarılı insanların
hikayelerine baktığınızda hiç beklemedikleri anda ivme kazandıklarını görürsünüz. Bir
telefon, bir insan, bir konferans, bir kitap, bir alet, bir film veya bir çocuk uzun süredir
çalıştıkları bir konunun çözümü için ilham verebilir ve sonra da aniden hayatları değişir.