klik hier - Haags Milieucentrum

Wordt duurzaam bouwen slim bouwen?
In de woningbouw kan door duurzaam
bouwen een enorme milieuwinst geboekt
worden. Van de rijksoverheid moeten we
het daarbij niet hebben. Er zijn wel allerlei
normen op bijvoorbeeld het gebied van
de brandveiligheid, maar het bouwen met
een zo laag mogelijke milieu- en energiebelasting
is niet landelijk geregeld. Daarom
zijn we op dit gebied volledig afhankelijk
van de lokale politiek.
In het Haagse collegeakkoord is duurzaam
bouwen alleen ter sprake gekomen
in het kader van Den Haag Zuidwest. Dat
is een pijnlijke omissie en terecht heeft
de oud-wethouder van duurzaamheid,
het huidige CDA-raadslid Ries Smits,
daarover een persbericht uitgebracht.
Zijn partij vindt - net als het Haags
Milieucentrum - dat alle bouwactiviteiten
in de stad op een hoog niveau van
duurzaamheid gerealiseerd moeten worden.
Dat lukt alleen met een sterke politieke
wil, die het ambtelijk apparaat op
dit gebied krachtig moet aansturen. Nu
blijft het bij af en toe een aardig project.
Het HMC werkt daarom met drie politieke
partijen (CDA, PvdA en GroenLinks)
aan een initiatiefvoorstel.
De klad
Hoewel symposia en congressen op
het gebied van duurzaam bouwen nog
altijd goed bezocht worden en er nog
steeds voldoende initiatieven zijn, lijkt
de klad er soms een beetje in te zitten.
De naam van een gerenommeerd vakblad
op dit gebied is al vervangen door
Puur Wonen en tegenwoordig wordt het
Bouw IQ genoemd. Ligt de toekomst van
duurzaam bouwen in Slimbouwen?
Prof. Jos Lichtenberg, hoogleraar
Bouwproductontwikkeling aan de TU
Eindhoven, schreef een boek onder
die titel. Hieruit blijkt dat Slimbouwen
een nieuwe dimensie is, die heel goed
gecombineerd kan worden met duurzaam
bouwen. Slimbouwen is een manier
om verspilling van tijd, geld, arbeidskracht
en materialen in de bouw tegen
te gaan. Een totale besparing van 25%
is zeker haalbaar. Lichtenberg legt sterk
de nadruk op de installaties, die 30-40%
van de kosten uitmaken. Die moeten
slimmer, met minder ruimtebeslag in de
woning aangebracht worden.
Ceres Projecten
In dit artikel is sprake van incidentele aardige projecten in Den Haag, zonder
dat de mainstream wordt bereikt. De meerderheid van die projecten komt uit de
koker van Vestia en haar ontwikkelaar Ceres Projecten. In Branding is aan hun
projecten, zoals Het Carré in Delfgauw en de zeewaterwarmtecentrale in Duindorp,
ruim aandacht geschonken. En met reden, want goede voorbeelden kunnen
inspireren. Ceres heeft de warmtepomp uit het experimentele stadium
gehaald en op grote schaal toegepast. Het is dan ook terecht, dat de Stichting
Vestia Groep en Ceres Projecten voor hun hele oeuvre de Nationale Energie Toekomst
Trofee van het ministerie van VROM gewonnen hebben. Gefeliciteerd!
Overigens hadden Vestia en Ceres sterke concurrenten voor de trofee. Zoals de
zeer energiezuinige en snel realiseerbare woningen van EPS (piepschuim). Deze
hebben een zeer gunstige energieprestatiecoëfficiënt (ca. 0,3) en zijn met zonnepanelen
eenvoudig energieneutraal te maken.
Of de energieplus-woningen, die slechts met wat betere isolatie en controle op
de uitvoering van de maatregelen tot 40% energiebesparing leiden. Het nut van
goede controle bleek overduidelijk uit de quick scan die het Haags Milieucentrum
in drie vinexlocaties heeft laten uitvoeren en waarover in de vorige Branding
is geschreven.
En dan was er nog een beloftevolle kandidaat voor de prijs: het idee voor een
convenant tussen een gemeente en alle daar actieve woningcorporaties om alle
woningen op een hoog niveau energetisch te renoveren. Allemaal voorbeelden
die ook in Den Haag toegepast kunnen worden.
Uitval
De bouw is een merkwaardige sector.
Er wordt gewerkt met zeer lage rendementen
(1-2%), terwijl de faalkosten in
een project 5-15% zijn. Er wordt vaak
niet efficiënt gewerkt. Uit een Zweeds
onderzoek is gebleken, dat bouwvakkers
maar 20% effectief aan het werk
zijn. Er is nog steeds een hoge WAO- en
ziektewetuitval. Daarbij zorgt de bouw
voor een enorme milieubelasting. Terwijl
ze maar 7% van het BNP vertegenwoordigt,
is de bouw verantwoordelijk
voor 31% van het verkeer, voor 35% van
het afval en voor 30% van het energieverbruik.
Kortom: Slimbouwen kan heel
goed gecombineerd worden met duurzaam
bouwen.
Met de nieuwe Toolkit Duurzame
Woningbouw (www.toolkitduurzamewoningbouw.nl)
is het technisch een fluitje
van een cent geworden. Deze Toolkit
(eigenlijk een handboek) laat zien hoe
projectontwikkelaars, corporaties, aannemers
en gemeenten woningen kunnen
bouwen die duurzaam en comfortabel en
toch betaalbaar zijn. Als de ambities worden
vastgesteld, kan uit dit handboek
precies gehaald worden welke oplossing
met welke meerkosten en welke terugverdientijden
gekozen kan worden.
Maar alles staat of valt met een vastberaden
politieke wil om duurzaam bouwen
belangrijk te vinden. Duurzaam
bouwen zal vooral uit de politiek moeten
komen, want woonconsumenten vragen
er zelden om. Maar als het aangeboden
wordt en een comfortabele woning
wordt geleverd, zijn bewoners tevreden
met en soms zelf trots op hun woning.
Slimbouwen®
door Prof. dr. ir. Jos Lichtenberg
Uitgeverij Æneas te Boxtel
ISBN 90-75365-74-8
Zie ook www.aeneas.nl.
oktober-december branding 13