klik hier - Haags Milieucentrum

Provincie Zuid-Holland wil minder licht in de duisternis
Door de toenemende verstedelijking en
de 24uurs-economie worden onze nachten
steeds lichter. Neonreclames doen hun
best om ook ’s nachts de aandacht te
trekken van de mensen die zich door de
felverlichte straten van de stad bewegen.
In de glastuinbouw rukt assimilatieverlichting
ten behoeve van productievermeerdering
op. En omdat Zuid-Holland
veel kassencomplexen telt, spant deze
provincie de kroon wat betreft nachtelijk
lichtgebruik. Duisternis is zeldzaam
geworden. Daar moet dringend iets aan
gedaan worden; vinden inmiddels ook de
beleidsmakers.
Vanuit de lucht gezien is Nederland
een van de best verlichte regio’s van
Europa - samen met Vlaanderen, het
Ruhrgebied, de Britse industriesteden
en Parijs, dat als lichtstad een reputatie
heeft op te houden. Die toonaangevende
plaats is pas van de laatste jaren. De
kaart van Nederland laat in het afgelopen
decennium niet alleen een explosieve
groei van woonkernen zien, maar ook
het wegennet en het aantal industriegebieden
zijn enorm uitgebreid. Hierdoor is
een aaneenschakeling van lichtbronnen
ontstaan. Grootste lichtproducent is echter
de glastuinbouw. Deze neemt nu al
64% van de nachtelijke verlichting voor
zijn rekening en zal, als de voorspellingen
uitkomen, in de komende vijf jaar
nog verdubbelen. De hoeveelheid kunstlicht
groeit de komende jaren in Zuid-
Holland met 5% per jaar.
Melatonine
Dit bijverschijnsel van de groeiende
economie heeft ook negatieve consequenties.
Zowel mens als dier raakt door
een continue verlichting uit zijn ritme.
Overvloedig kunstlicht onderdrukt de
aanmaak van het hormoon melatonine,
met mogelijk negatieve effecten voor de
skeletontwikkeling, de voortplanting en
het gewicht. Direct aanwijsbare effecten
zijn de ontregeling van de biologische
klok en de verstoring van leefgebieden
van inheemse diersoorten, waardoor
op termijn de biodiversiteit wordt
aangetast. Daarnaast kost de opwekking
van verlichting enorme hoeveelheden
schaarse energie.
Verlichting is zelden alleen gericht op
het te verlichten object. Ze is in de meeste
gevallen diffuus en straalt ook uit op
de omgeving. Ondanks de steeds verbeterde
technieken en armaturen blijkt
6 branding oktober-december
Maar niet alleen in de tuinbouw, ook
binnen gemeentes is er nog een wereld te
winnen. De provincie Zuid-Holland heeft
berekend dat van alle openbare verlichting
in de provincie 87% in de gemeentes
wordt gebruikt. Volgens de Stichting
Natuur en Milieu komt de helft van het
gemeentelijk elektriciteitsverbruik voor
rekening van de openbare verlichting.
Door efficiënter gebruik kunnen de gezamenlijke
Zuid-Hollandse gemeentes maar
liefst 21,5 miljoen euro per jaar besparen.
Vooral bij openbare verlichting moet
er innovatief gedacht worden. Een overstap
van traditionele lampen naar LEDwww.nachtvandenacht.nl
dat 31% van de openbarewegverlichting
straalt naar plaatsen waar het niet nodig
is. Bij assimilatieverlichting in de tuinbouw
is dat nog een graadje erger. Daarbij
straalt 44% van het gebruikte licht
omhoog en opzij. De glastuinbouw is
hiermee verantwoordelijk voor een enorme
lichtvervuiling.
Paal en perk
Sinds die explosie van lichtvervuiling
hebben natuur- en milieuorganisaties
een lobby ingezet om paal en perk te
stellen aan deze energieverkwisting. Dit
leidde in oktober 2004 tot een convenant
tussen de Stichting Natuur & Milieu
en de land- en tuinbouworganisaties met
afspraken om kassen zo af te schermen
dat de lichtvervuiling met 95% vermindert.
Helaas is de tuinbouwbranche minder
snel met verduisteren dan met het
installeren van lampen. Ze heeft een termijn
van vier jaar bedongen om stapsgewijs
te kunnen reduceren. Eind 2008
moeten alle tuinbouwbedrijven aan de
nieuwe richtlijn voldoen.