50%

POLEDELSTVO
Dobra zemjodelska praktika za proizvodstvoto na tutun
Po~ituvaweto na principite –
osnova za
kvalitet i profit
Ne mo`e da se prepora~a eden edinstven {ablon na DZP za site farmi
kade {to se proizveduva ovaa kultura, no vo sekoj slu~aj, treba
da se po~ituvaat odredeni principi od subjektite koi se direktno
involvirani vo procesot na proizvodstvo na tutun
Pi{uva: prof. d-r Zlatko Arsov i asistent m-r Romina Kabranova
Konceptot na Dobra zemjodelska praktika (Good
Agricultural Practice – GAP) ima za cel da se obezbedi
odr`livo i ekonomski opravdano proizvodstvo
na koja bilo zemjodelska kultura.
Za proizvodstvoto na tutun konceptot na DZP mo`e da
se definira i kako „Zemjodelska praktika so koja se obezbeduva
ekonomski isplatlivo proizvodstvo na kvaliteten
tutun so istovremena za{tita ili podobruvawe na
po~vata, vodata, vozduhot, `ivotinskiot i rastitelniot
svet”.
Proizvodstvoto na tutun se odviva vo mnogu razli~ni
regioni {irum svetot, vo razli~ni zemjodelski sistemi i
razli~ni stepeni na usovr{enost, kade {to ne mo`e da se
prepora~a eden edinstven {ablon na DZP za site farmi
kade {to se proizveduva ovaa kultura. No, vo sekoj slu~aj,
treba da se po~ituvaat odredeni principi od subjektite
koi se direktno involvirani vo procesot na proizvodstvo
na tutun. Za taa cel se pravi Programa za DZP. Vo
po{irokoto zemjodelsko proizvodstvo postojat mnogu
varijacii na definicii na Programata za DZP, no sepak
ima odredena unificiranost, vo zavisnost od oblasta za
koja e nameneta.
Vo DZP programata za orientalski tutun treba da bidat
opfateni slednite klu~ni elementi:
1. Menaxirawe so po~vata i vodata;
2. Pravilen izbor na tipovi i sorti;
3. Agrotehni~ki merki (vo rasadoproizvodstvo i
na niva);
4. Integralna za{tita od pleveli i {tetni
organizmi;
5. Menaxirawe so pesticidi;
6. Berba i su{ewe na tutunot;
7. Doma{na manipulacija i skladirawe na tutunot;
8. Obuki na zemjodelcite;
9. Socio-ekonomski efekti.
3. Agrotehni~ki merki
Vo grupata na agrotehni~ki merki koi se od osobena
va`nost se: obrabotkata na po~vata, |ubreweto i
berbata na tutunot.
3.1 Obrabotkata i podgotovkata na po~vata treba da
bide:
• So najmali mo`ni {teti vo odnos na
poremetuvaweto na `ivotnata sredina;
• Da se odr`uva plodnosta na po~vata i nejzinata
struktura;
• Da se vklu~i rotacija na kulturi, konzervacija
na po~vata, podobruvawe na po~venata plodnost
i da se minimizira erozijata;
• Kontrola na plevelite i podobruvawe na rastot
i prinosot na tutunot.
3.2 \ubreweto i prihranuvaweto na tutunot na niva
treba da bide:
• Bazirano na hranliviot status na po~vata,
potrebite na kulturata i od prethodnite
iskustva za dadeniot lokalitet;
• Aplikacijata treba da se vr{i vo to~no
opredeleno vreme i individualno za sekoja
povr{ina;
• Prihranuvaweto na tutunot treba da se vr{i so
to~no odobreni |ubriva.
3.3 Da se optimizira proizvodstvoto po edinica
povr{ina:
• Prifa}awe na najproduktivnite i odr`livi
praktiki soodvetni za odreden tip na tutun
i lokalitet, sè do postignuvawe na sakaniot
kvalitet;
• Dobivawe na uedna~en nasad;
18 | MOJA ZEMJA