Ramazan ay›nda ibadetlerimiz
Yaz Okullar⺠baflarâºyla tamamland⺠- IGMG
Yaz Okullar⺠baflarâºyla tamamland⺠- IGMG
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Nizâmülmülk, Türk-‹slâm unkültür<br />
Nizâmülmülk<br />
Derleyen: Ömer Faruk ALTINTAfi • ofaltintas@igmg.de<br />
Horasan’›n Tus flehrine ba¤l›<br />
Râdkân köyünde do¤an Nizâmülmülk<br />
(1018-1092) Büyük<br />
Selçuklu ‹mparatorlu¤u’na, Alparslan<br />
(1063-1072) ve Melikflah<br />
(1072-1092) dönemlerinde otuz<br />
y›la yak›n vezirlik etmifl büyük<br />
bir flahsiyettir. Nizâmülmülk’ün<br />
Kuran ve Hadis ilimleri tahsil etti¤i<br />
ayr›ca devrin meflhur âlim,<br />
edip ve flairlerinin sohbet meclislerine<br />
ve derslerine kat›l›p infla<br />
ve hitabet sanat›nda ileri bir<br />
seviyeye ulaflt›¤› bilinmektedir.<br />
Horasan’›n Selçuklular›n eline<br />
geçmesinden sonra devlet kademlerinde<br />
idareci olarak görev<br />
almaya bafllayan Nizâmülmülk,<br />
Tu¤rul bey döneminde Horasan’›<br />
yönetti. Alparslan’›n kardefli<br />
Süleyman ile giriflti¤i taht<br />
kavgas› s›ras›nda Alparslan’›n<br />
yan›nda yer ald›. ‹dari ve siyasi<br />
kabiliyetleri ile Alparslan’›n dikkatini<br />
çeken Nizâmülmülk,, kendisinin<br />
tahta geçmesinden sonra<br />
vezirlik görevine getirildi.<br />
Malazgirt Muharebesi hariç Alparslan’›n<br />
bütün seferlerine kat›lan<br />
Nizâmülmülk, bu savafllar›n kazan›lmas›nda<br />
önemli roller oynad›.<br />
Sultan Melikflah’›n rakiplerini bertaraf<br />
ederek tahta geçmesinde büyük<br />
hizmetleri olan Nizâmülmülk,<br />
onun döneminde Büyük Selçuklu<br />
Nizâmülmülk<br />
Devleti için ciddi tehlike teflkil eden<br />
Hasan Sabbâh 1<br />
ve adamlar›yla<br />
mücadeleyi bir devlet politikas› haline<br />
getirdi.<br />
Adaleti, idari kabiliyeti, cömertli¤i,<br />
bilgeli¤i ve güzel ahlâk›yla tan›-<br />
nan Nizâmülmülk, halk›na hukukuna<br />
özen gösteren, insanlar›n zulüm<br />
ve haks›zl›¤a u¤ramamas› için çal›-<br />
flan biri olarak<br />
bilinmektedir.<br />
Devlet kap›s›n›n<br />
flikâyetçilere<br />
daima aç›k olmas›n›<br />
istedi¤i,<br />
âlimlere ve sufilere<br />
sayg› gösterdi¤i,<br />
onlar›<br />
ayakta karfl›lad›-<br />
¤› ve sohbet<br />
meclislerine kat›lmaktan<br />
zevk<br />
ald›¤› rivayet<br />
edilir. Mezhep<br />
çat›flmalar›n› ortadan<br />
kald›rmak<br />
amac›yla Efl’ariler’i<br />
ve fiafiiler’i<br />
takip siyasetine<br />
son vererek bu<br />
politika yüzünden<br />
ülkelerini<br />
terk eden Ebü’l<br />
Kas›m el-Kufleyri<br />
ve Ebü’l-Meâlî<br />
‹mamü’l-Haremeyn<br />
el-Cüveyni gibi âlimlerin ülkelerine<br />
dönmesini sa¤lam›flt›r. Nizâmülmülk,<br />
Bât›nîler’le askeri, siyasi<br />
ve ilmi metodlarla mücadele etmifl<br />
ve bundan dolay› Bât›nîler’ce<br />
bafl düflman ilan edilmifltir.<br />
30<br />
IGMG<br />
PERSPEKTIVE
Change language