Ramazan ay›nda ibadetlerimiz

gündem
“Kapat›lmama karar›” ve
“‹slam dininin öznel yap›s›”
‹lhan B‹LGÜ • ibilgu@igmg.de
T
. C. Yarg›tay Cumhuriyet Baflsavc›s›
Abdurrahman Yalç›nkaya’n›n,
14 Mart 2008 tarihinde, Adalet ve
Kalk›nma Partisi hakk›nda “laiklik karfl›tl›¤›n›n
oda¤› olmak” iddias›yla kapatma
davas›n› açt›¤›nda, ço¤u kimse,
partinin kapat›lmas›na “derinlerde”
karar verildi¤ini, dolay›s›yla kapat›laca¤›na
inan›yordu. Partinin önde
gelen yöneticileri dahi, ayn› kanaate
sahip iken, Anayasa Mahkemesi itaraf›ndan
“kapat›lmama” karar›n›n
aç›kland›¤› günler öncesinde mahkeme
üyelerinden Osman Paksüt’ün
“Kapat›lsa da, kapat›lmasa da k›yametin
kopaca¤›” kehanetinde bulunmas›,
Türkiye’deki hukuk mant›¤›n› ortaya
koyuyordu.
“Kapat›lmama” karar›, asl›nda
parti dahil kimseyi pek fazla sevindiremedi.
Ortaya, tam da Türkiye’ye
hâs bir hukuk karar› ortaya
ç›kd›: Suçlunun, suç ifllemedi¤i, ya
da, suçsuzun suç ifllemiflli¤inin isbat
edildi¤i gibi bir gerabet. Fakat
her fleyden de önemlisi, kararla
Türkiye’de, dünyadaki uygulamalar›ndan
tamam›yla farkl› bir “laiklik
anlay›fl›” da ortaya konuldu.
Hukukçular, al›nan karar›n her
yönünü elefltiriyor. Mahkeme Baflkan›
Haflim K›l›ç, sanki bu elefltirileri
beklercesine, karar› aç›klad›¤›
konuflmaya bir mukaddime ile girerek,
parti kapat›lmalar›n›n sorumlulu¤unu
siyasal partilere, daha
do¤rusu Meclis’te grubu bulunan
siyasîlere yükledi. Ancak, ayn›
Mahkeme’nin, Meclis’teki yasama
faaliyetlerine dokunulmazl›k getiren
Anayasa kural›n› fiilen ihlal
edip, yasaklamaya dayanak gerekçesi
olarak kabul etmesini ise izah
edemedi. Hakk›n› vermek gerekir
ki, Haflim K›l›ç üyeler içerisinde, bu
kararlara muhalif kalan tek üye olma
ünvan›na da sahip.
Özellikle 28 fiubat sürecinden
beri, parti kapatma ve Yarg›tay kararlar›
göz önünde bulunduruldu-
¤unda, Türkiye’de, hukukun hakimleri
ile ideolojinin hakimlerinin birbiriyle
yar›flt›¤› tart›fl›lmaya bafllanm›flt›.
‹ddianame ve mahkemenin
ço¤unlu¤unun kabullerine bak›l›rsa,
hukukun hakemli¤inden çok,
ideolojinin hakemli¤i bir ilke haline
gelmifl durumdad›r.
Söylentilere göre, Yarg›tay
Cumhuriyet Baflsavc›s› Abdurrahman
Yalç›nkaya, CHP hariç Meclis’teki
di¤er partilerin de kat›l›m›
ile yap›lan bir anayasa de¤iflikli¤i
ile, üniversitelerde baflörtüsü ile
ö¤renim hakk›n›n tan›nmas›na imkan
veren yola girilmeseydi, bu davan›n
aç›lmayaca¤›n› söylemifl.
Böylece, iddialar›n hukukî gerekçelerden
ziyade, ideolojik gerekçelere
dayand›¤› da ortaya konulmufl oluyor.
Baflsavc›’n›n ideolojik yaklafl›-
m›, laiklik tan›mlamas›nda da yat›-
yor. Hatta Baflsavc›, böylesine ideolojik
bir yaklafl›m›n Türkiye’de hukuk
temeli olmas› gerekti¤ine dair
iddias›n›n temelinde, bizzat ‹slam
dinin kendi özelli¤inin yatt›¤›n› ortaya
koyuyor.
Baflsavc› iddianamesinde, Anayasa
Mahkemesi’nin daha önceki
kararlar›na iflaretle Türkiye’de bat›
dünyas›ndan farkl› bir laiklik uygulamas›
gerekti¤ine iflaret ediyor:
“Kararlarda ilk göze çarpan unsur
bat› dünyas›ndan al›nan laiklik kavram›n›n
Türkiye’de farkl› bir anlam tafl›-
mas› bu nedenle farkl› bir uygulama
fleklinin gereklili¤idir. Uygulama farkl›l›¤›
ülkelerin içinde bulunduklar› özgün
flartlar, Türkiye Cumhuriyeti’nin
kurulmas›nda laikli¤in önemi, modern
devlet yaratma sürecinde laikli-
¤in rolü ya da ‹slam dininin öznel yap›s›
ile gerekçelendirilmifltir”
Laikli¤in Türkiye’de farkl› bir
flekilde uygulanmas› luzumuyla ilgili
gerekçe flöyle devam ediyor:
“‹slaml›k bireylerin yaln›z vicdanlar›na
iliflkin olan dinî inanç bölümünü
düzenlemekle kalmam›fl, ayn› zamanda
bütün toplum iliflkilerini, devlet faaliyetlerini
ve hukuku da tanzim etmifltir.”
Daha da ileri giden Baflsavc›,
öne sürdü¤ü farkl› uygulamal› laikli¤inde,
devletin dinsel konularda
6
IGMG
PERSPEKTIVE