“Bizler kardeşler topluluğuyuz”

More documents

Recommendations

Info

| camia | 30 Kasım 2012 12 Hayatın İçinden Kardeşliğimizdir bizi biz yapan Rabbimizin yarattıklarına bahşettiği nimetleri sayılamayacak kadar çoktur. O, “Şüphesiz müminler birbirleri ile kardeştirler” (Hucurât Sûresi, 49:10) buyurarak, bizleri “Kardeşlik” ile de nimetlendirdi. Böylelikle husumetin yerini uhuvvet aldı, ülfet nefretin, gıpta çekememezliğin önüne geçti. Öyle muazzam bir nimet ki bu; ibadetlerimiz kardeşçe bir hayata çağrı yapıyor, cemaat olmayı zorunlu kılıyor, cemaatle yapılan ibadetlerin sevabı misli misline veriliyor. Kardeşliğimiz ibadetlerimizle oluşuyor ve olgunlaşıyor, “Kulluk” ve “Kardeşlik” iç içe geçiyor, kardeşliği bir ibadet bilinci ile yaşanır kılıyor. Müslüman’ın amelleri kardeşliği öngörüyor. İslam’ın hangi şartı, emri ele alınırsa alınsın kardeşlik boyutu, kardeşlik teması karşımıza çıkıyor. Bazen “Oruçluya iftar ettirme”, bazen “Kurbanları yoksulla paylaşma” bazen “Maddi varlığın şükrünü eda etme” bazen “Tavaf etme” şeklinde çıkıyor karşımıza kardeşlik. Bu ibadetler ise bir bakıma, müminlerin kardeşliğini canlı ve dinamik kılmanın hikmeti olarak farz kılınıyor. Allah Resûlü (s.a.v.) bir hadis-i şerifte şöyle buyuruyor: “Bir müminin diğer mümin kardeşlerine karşı ilgisi, birbirini bağlayıp destekleyen bir binanın taşları gibidir.” (Buhârî) İşte tıpkı bir binayı oluşturan tuğlalar gibi, kardeşlik bilinci, ortak değerlerde buluşup, ortak hedeflere doğru kararlı bir şekilde yürüyüştür. Bu bilinç, kardeşlik ortak paydasında hayatı yeniden şekillendirmektir. Kardeşlik bilinci; iman ve inanç bağının; kan, dil, ırk ve toprak bağlarının önüne geçmesidir. Kardeşlik bilinci, İslami bir zorunluluk. Kardeşlik bilinci, seviyeli bir İslam toplumunun olmazsa olmaz şartıdır. Kardeşlik bilinci, bütünleşme, “Birlikte var olma” bilincidir. Sığ, bencil, kayıtsız bir dünyadan, erdemli, seviyeli bir dünyaya değişimin özlemidir. Bireyselleşmenin doyumsuzluğundan, kardeşliğin kanaatkârlığına geçiştir. Kardeşlik bilinci “Ben”i, “Biz”e dönüştüren, “Biz”i anlamlı kılandır. Nefsaniyetten kardeşlik mefhumuna irtihaldir. Yalnız kendi için olmaktan öte, başkaları için de olabilmek, kendisi için istediğini başkası için de isteyebilmektir. İslam’ın öngördüğü toplum kardeşler toplumudur. Dolayısıyla kardeşler toplumunu tehdit eden tehlikelerle mücadele etmek her Müslüman’ın sorumluluğudur. “Müminler birbirlerini sevmekte, birbirlerine acımakta ve birbirlerini korumakta bir vücut gibi- “Müminler birbirlerini sevmekte, birbirlerine acımakta ve birbirlerini korumakta bir vücut gibidirler. Vücudun herhangi bir azası rahatsız olursa, diğer azaları da bu yüzden ateşlenir ve uykusuz kalır.” dirler. Vücudun herhangi bir azası rahatsız olursa, diğer azaları da bu yüzden ateşlenir ve uykusuz kalır.” (Buhârî) buyurur, âlemlere rahmet olarak gönderilen Peygamber Efendimiz. İşte bu kardeşlikle; tıpkı Kerbelâ’da nasıl yaktıysa yüreklemizi Hz. Hüseyin’in şehadeti, Gazze’de, Suriye’de, Arakan’da, Afganistan’daki kardeşlerimizin şehadeti de öyle yaralar gönüllerimizi. İşte bu kardeşlikle; komşumuz açken tok yatamaz, diğer Müslümanların sorunlarını, dertlerini kendi derdimiz biliriz. Kimi zaman gözleri önünde çocuğu açlıktan ölen Somalili annenin derdi olur derdimiz, kimi zaman yerinden yurdundan edilen Arakanlı, Filistinli mültecilerin derdi... İslam kardeşliğidir aynı zamanda din kardeşine mutlak güvenmeyi, gerektiğinde gönül almayı da ve güçbirliği yapmayı da zorunluluğu kılan. Din kardeşliğidir kalplerde kin, kırgınlık, dargınlık bırakmayan. Ve dahi kardeşliktir İslam ümmetini “ümmet” yapan, ümmeti ayakta tutan... Kerbelâ’da kaybettiklerimiz! Kerbelâ adını duyduğumuzda ürpermeyenimiz var mıdır ki? Çoluk çocuğun hiç acımadan katledilmesinden mi, masumların açlık ve susuzlukla terbiye edilip biatlerinin istenmesinden mi, yoksa “Cennet gençlerinin efendi”lerinden birisinin kanının akıtılmasından mı ürkersiniz? Evet bunların hepsi insanı ürkütüyor, ama en ürkütücü olanı her hâlde, bu vahşetin bir makam ve iktidar uğruna gerçekleştirilmesidir. Bir tarafta dünya ve ahiret saadeti vaad eden bir dine mensup olan insanların bu dünya işlerini yüklenmek üzere “hilafet makamında” oturacaksınız, ama öbür tarafdan da, o dinin reddettiği her şeyi yapacaksınız. Belki de Kerbelâ’da, Peygamberin (s.a.v.) torununun ve ailesinin katledilmesinden daha da büyük bir sapkınlıktır bu. Nitekim Kerbelâ, acının, açlığın, susuzluğun, çaresizliğin; o günün görünen galipleri ise zulmün ve fücurun temsilcileri olarak sembolleşmişlerdir. Hz. Hüseyin o gün kanlar içinde ailesini, çocuklarını kaybettikten sonra bu dünyadan büyük bir şeref içinde giderken, bugün bile hepimizin gönlüne taht kuruyor. Ya Yezid? O, nefretimizin, öfkemizin temsilcisi haline geliyor. Adının yanında onu hayırla yâd edebilecek kaç kişi bulunur şu milyarlar arasında? Kerbelâ vahşeti ki, İslam tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir vahşetin zulmün adıdır. Ve dahi, bu vahşete direnişin, zulme razı olmamanın, zulme karşı çıkmaya söz vermenin kavgasıdır bu. Öyle ya, o Yezid ki, İslam gibi her türlü fuhşiyât ve fücûrat ile mücadele etmenin de adı olan bir dinde, ilk defa ve hem de alanen fuhşiyat işlemeyi göze alabilen birisi olarak, Allah Resûlu’nun (s.a.v.) ve O’nun ümmetine bu haliyle “halife” olacak da “cennet gençlerinin efendi”si buna razı olacak!? Nitekim bunu Yezid’in babası Muaviye çok iyi bildiği için daha hayatta iken Yezid’ine biat sözü almak üzere kapı kapı dolaşacak, sonunda da vasiyet olarak “Oğlum! Sakın ha Hüseyin bin Ali’den biat almakta ısrar etme!” deme ihtiyacı duyarak uyarılarda bulunacaktır. Ne var ki, Yezid, yezidliğini yapacak, babasına bile saygı göstermeyecek, ilk iş olarak Medine valisi Velid b. Ukbe’ye “Hüseyin’den mutlaka biat al” emri verecektir. Peygamber Efendimizin (s.a.v.) torunu Hz. Hüseyin (r.a.) ise bunu reddedecektir. Zorla biat alınmak için askerler Medine’ye geldiyse de Hüseyin Mescidu’l Harâm’ın (her türlü bulunduğu kötülüklerin yasaklandığı yer) bulunduğu Mekke’ye gidecek, umre yapacak ama haccı bekleyemeyecek. Çünkü her taraf, ihramlı olsalar bile, bu haram beldede kan akıtmayı şeref sayabilecek sayısız katil adayları ile doludur. Derken Kûfe’den bir mektup gelir: “Ey Hüseyin! Gel! Emirimiz ol, dedenin tebliğ ettiği dine göre bize imamlık et!” Bunun üzerine Hz. Hüseyin Kûfe yoluna düşecektir. O zamanın önde gelenlerinden ve ilimleri ile tanınan 3 Abdullah’ın (Abdullah ibn Abbas, Abdullah ibn Ömer ve Abdullah ibn Zübeyr) gitmemesini isteyecek. Kûfelilerin dillerinin Hüseyin’le, kalplerinin ise Yezid’le olduğunu söylediler ise de o gitmeye kararlı olacaktır. Hem de çoluğuyla çocuğuy- Kerbelâ vahşeti ki, İslam tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir vahşetin zulmün adıdır. Ve dahi, bu vahşete direnişin, zulme razı olmamanın, zulme karşı çıkmaya söz vermenin kavgasıdır bu. la. “Fakat” denilecek, “ Hiç değilse, şu çocukları bırak.” Hatta Peygamber Efendimizin hanımı Hz. Ümmü Seleme dahi yanına varıp “Ey oğulcuğum! Allah Resûlünün yâdigârı, gitme!” derse de Hüseyin (r.a.) kararlılığını koruyacaktır: “Nereye gitsem beni öldürecekler. Kanım, bu haram mekanda bari akıtılmasın!” Kûfe’ye doğru yola koyulduğunda kendilerine elçi olarak gönderdiği amca oğlu Müslim’in şehadet haberini alacak ve işte o an, Kûfeliler hakkında söylenenlerin gerçek olduğunu farkedecektir. Fakat, en azından yola çıkmış iken, Şam diyarından uzak bir bölgede de yaşayabileceğini düşünecektir. Ne de olsa o tarafdaki komutanlardan Ömer ibn Saad çocukluk arkadaşıdır. Onunla oynayıp büyümüşlerdi ve dedesinin kendisini nasıl sevdiğini Ömer bizzat görmüştü. Belki de Hüseyin, makam ve mevki hırsının insanları bu kadar alçaltabileceğini düşünmemişti de onun için yanılmıştı. Çünkü, Hüseyin’in en yakın çocukluk arkadaşı Ömer ibn Saad “Bırakın, en azından serhad ellere gideyim de sınırlarınızı koruyayım, ne Yezid beni ne de ben Yezid’i göreyim” feryadı ile sarsılsa da, Ubeydullah ibn Ziyad’dan Şimr ibn zi’l Çevşen aracılığı ile gelen “Hüseyin’in başı ile İsfehan ve Rey valiliği arasında bir seçim yap!” teklifini daha câzib bulacaktır. Yezidîlerin safında Şimr ibn zi’l Çevşen gibi kurnaz komutanların yer aldığı bu vahşî savaşda, Hz. Hüseyin tarafında öylesine kahramanca savaşılacak ki, açlık ve susuzluk bile bunu engelleyemeyecek. Bu çaresiz durumda Hz. Hüseyin, savaşın şiddetlenmesini gördükçe kendisine tâbi olanlara, savaştan ayrılıp gidebileceklerini söyleyecektir. Hem de iki kere. Kendisi ise, zulme boyun eğmemeye kararlı olduğu için daha bir kaç yaşındaki çocuğunun hastalığına rağmen bu işten vazgeçmeyecek- tir. Lâkin, sıcaktan, çatışmadan ve susuzluktan bunalındığı bir anda, hiç değilse şu hasta yavrusuna su verilmesi için öne çıkacaktır. Heyhât ki heyhât, kucağındaki bebeği su yerine okların hedefi olacak ve kucağında vefat edecektir. Artık iyice bunalan Kerbelâ, işte bundan sonra Hz. Hüseyin’in de şehadetine şahitlik edecektir. Yer gök feryâd u figân ile inleyecek ve nihayetinde Hüseyin’in başı bedeninden ayrılacak. Sonra, tüm bu vahşet yetmiyormuş gibi Kûfe valisi Ubeydullâh b. Ziyad’ın hakaretlerine maruz kalacak olan keşilmiş başı, nihayet, yeryüzünde zulmün fücûrun temsilcisi olan Yezid’e gönderilecektir. Tarih: Hicretin altmış birinci yılı Muharrem ayının onuncu cuma günü öğleden sonrası. Koskocaman bir ordu, neredeyse savunmasız bir ailenin önde gelenlerini katlettiği gibi, Peygamberin ailesinin kadınlarını bile çırılçıplak soyacak kadar adileşecektir. Öldürdükleri yetmiyormuş gibi, kadınların ve kız çocuklarının ziynet ve süs eşyalarını soymak bile kahramanlık sayılacaktır. Böylece, 23’ü Hz. Hüseyin ailesinden olmak üzere 72 kişi şehid edilecektir. Takdir-i ilahîdir ki, Hz. Hüseyin’in başını keserek Şam’a gönderen Ubeydullah ibn Ziyad’ın kafası, 6 yıl sonra bir 10 Muharrem günü bir başkası tarafından kesilecektir. Yezid o sıralarda 35, Hz. Hüseyin (r.a.) ise 57 yaşındadır. Hüseyin bir kahraman, bir önder olarak Yezid’in değer verdiği dünyayı şehadet ile terkedecek, Yezid ise her zaman lanetle anılacak şekilde 3 yıl sonra ölecektir. Yezid olup bitenlerin Müslümanları ne kadar üzdüğünü ve iktidarı için bunun problem olacağını bildiği için Hz. Zeyneb’in de aralarında bulunduğu ehl-i beyt ahâlisini Hz. Hüseyin’in kesilmiş başı ile Şam’a getirtecek, göstermelik olarak da çok üzüldüğünü söyleyecektir. Şam onun taht merkezi, itibar ve imtiyaz merkezi de olsa Yezid’i lanetleyecek, Hz. Hüseyin’e rahmet okuyacaktır. Kûfe tüm bu olup bitenlenlere rağmen Hüseyin’e ağlayacaktır da, asıl ağlayanlar Medine’de olacaktır. Hz. Hüseyin’in ve ehlinden pek çok kişinin şehadet haberi gelince Medine’de bulunan, mü’minlerin annesi Hz.Ümmü Seleme bayılacak ve ağlayacak, bunu duyan Medineli kadınlar da feryâd edeceklerdir: “Eyvah Hüseyin’im! Eyvah Rasûlüllâh’ın oğlu!” Hz. Ümmü Seleme ailenin büyüğü olarak taziyeleri kabul edecek, söyledikleri ile Şam’ın tahtını sallayacak ve bir kaç yıl sonra da Şam’da sanki bir esir hayatı yaşayan ehl-beytin evlâdını Medine’ye alacaktır. Evet Kerbelâ’da ne kaybettik? Hüseyin’i ve ailesini mi? Vereceğimiz cevap, Hüseyin ve ailesi ise, cevap yanlıştır. Çünkü, Hüseyin ve ailesi kaybolmadı; dâr-ı bekâya dipdiri olarak irtihâl etti. Yezid’i kaybetti iseniz... O, bâtılı temsil ediyordu, kaybolmaya mahkumdur. Onun kayboluşu zaten Hüseyin’in ve Hüseyin’i Hüseyinleştiren inancımızın dirilişidir. Hüseyin’in de emeli buydu.
camia | 30 Kasım 2012 Hayatın İçinden | 13 Fıkıh Kösesi Âdâb-ı Muâseret M.Hulusi Ünye Sebahat Özcan 1- Hac için maddî açıdan imkanı bulunan bedensel engellilerin şahsen hac etmesi şart mıdır? “Yoluna gücü yetenlerin o evi haccetmesi, Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır” ayetinde hac ibadetinin hac yapmaya gücü yeten insanlar üzerine farz olduğu bildirilmiştir. Ayette geçen “istitaat/gücü yetmesi” kelimesinin anlamı ve tarifinde müctehid alimlerimiz farklı anlayışlar ortaya koymuş olmalarına rağmen genelde varılan netice şu şekilde olmuştur: İstitaat/gücü yetmek, bedenî, malî ve yol emniyeti açısından elverişli olmak anlamına geldiği ifade edilmiştir. Buna göre yatalak hasta, kör, felçli, iki ayağı kesik, binit üzerinde kendi başına duramayan yaşlı kimse ve mahpuslar üzerine haccetmek farz olmaz. Nitekim Cenab-ı Hak, Kur’an-ı Kerim’de, “Allah her şahsı, ancak gücünün yettiği ölçüde mükellef kılar” buyuruyor. Ancak Şafiî mezhebinde kendisine yol gösterecek ve yardım edecek birisi bulunursa görme engelli birine hac farz olur denilmiştir. Ancak her şeye rağmen akıllı, bulûğ çağına ermiş ve hür olan engelli bir Müslüman hacca gider ve haccını eda ederse, farz olan haccını yerine getirmiş olur. 2- Zihinsel engelliler maddî bir ibadet olan zekât ve fitreden mükellef midir? Hanefi mezhebinde, zihinsel engelli olanlarla çocuklar, ibadetleri yerine getirmekle mükellef olmadıkları için, mallarından zekâtın verilmesi gerekmez. Cumhur-u ulema dediğimiz çoğunluk müctehidlere göre hem çocukların hem de zihinsel engelli Müslümanların mallarından zekâtın verilmesi gerekir. “Yetimin malını yöneten kişi, onunla ticaret yapsın, zekâtın yeyip bitirmesine müsaade etmesin”; bir başka rivayette “Yetimin malı ile ticaret yapınız ve artırınız, ta ki zekât yeyip bitirmesin” hadislerini delil olarak ileri sürerler. Böyle engelli olan zengin insanların mallarından zekâtın verilmesi fakirlerin maslahat ve menfaatini gözetmeye ve onların ihtiyacını gidermeye vesile olduğundan, bu son görüşle hareket etmek daha iyidir. 3- Anne karnındaki çoçuğun bedensel yada zihinsel engelli olduğu tıbben tespit edilmiş ise kürtaj caiz midir? İslam’da temel haklara sahip olmada ve onları kullanmada engelli insanlarla engelli olmayan insanlar arasında fark yoktur. Yani engelliler de temel hak ve hürriyetlerin tamamına sahiptirler. Bu haklar doğumdan önce de doğumdan sonra da iptal edilemez. Bir insanın yaşama hakkı da en önde gelen haklarındandır. Günümüzde teknolojik imkânlar ile bazı fizikî ve zihnî engeller, anne karnında iken tespit edilebilmektedir. Fizikî engellerin tespiti daha kolay olmasına rağmen zihnî engeller genel olarak tahminlere dayanır. Buradan hareket eden bazı kimseler engelli bir çocuğa sahip olmamak için kürtaj yolunu tercih ederler. Bu asla doğru değildir. Çünkü temelde annenin hayatını kurtarma gibi kesin bir tıbbî zaruret olmaksızın çocuğun düşürülmesi veya aldırılması caiz değildir. Dolayısı ile bir çocuğun engelli olacağı kesin olarak tespit edilse bile kürtaj yapılarak alınması caiz olamaz. Doğduktan sonra sakatlanan bir çocuğu öldürmek cinayet olduğu gibi, henüz doğmamış ama ana rahminde yaşamakta olan bir çocuğu öldürmek de öyle cinayet olur ve caiz değildir. 1 Al-i İmran, 3/97 2 Bakara, 2/286 3 Dr. Vehbe Zuhayli, El-Fıkhu’l İslami ve Edilletuhu, 3/27-29 4 Dr. Vehbe Zuhayli, El-Fıkhu’l İslami ve Edilletuhu, 3/37 5 El-Mecmu‘, 5/297; Nasbu’r Raye, 2/331 ve devamı 6 Dr. Vehbe Zuhayli, El-Fıkhu’l İslami ve Edilletuhu, 2/739-740 7 Dr. Vehbe Zuhayli, El-Fıkhu’l İslami ve Edilletuhu, 2/740 Engellilerle münasebetlerimiz Hayat rehberimiz Kur’an-ı mubîn, insanları muhatap alırken engelliengelsiz hiçbir ayırım yapmamış herkesi insan olarak değerlendirmiştir. Bununla birlikte engellileri kendi durumlarına göre bazı görevlerden muaf tutmuştur. Yani, Allahu Teâlâ (c.c.) bedenen veyahut zihnen bir engelin varlığında insanların bu durumlarına göre sorumluluk yükünü hafifletmektedir. Onların bu muafiyetlerine rağmen sevaplarından ise bir şey eksilmemektedir. Kısacası engelli ve engelsiz insanın arasında değerli oluş veya olmayış bakımından hiçbir fark yoktur. Fakat toplumsal hayatta engelli insanlar tarih boyunca her zaman farklı muamele görmüşlerdir. Hatta bazı toplumlarda engelli insanlardan kurtulma yolları aranmıştır. Engeli olmayan insanların, engeli olanlara yaptıkları bu muamele gerçekten de korkunç ve insanlık dışıdır. Hangimiz aklımızın veya bedenimizin bedelini ödeyerek garantiye aldık ki, bir insan kendinde, başka bir insana yüksekten bakma hakkını görüyor? Zihin ve beden sağlığı, yaratıcımız Allah (c.c.) tarafından yaratılana muazzam bir lütufdur, nimettir, karşılıksız bir hediyedir. Hediye eden ister verir, ister vermez veyahut isterse verdiğini yine alır. Engellerilerin de Rabbi olan Allah’ın ne Yüce Zâtında, ne de yaptıklarında kusur vardır; fakat insanın hem yaptıklarında, hem düşündüklerinde kusurlar sıkca ortaya çıkmaktadır. Mesela bir ailede engelli bir yavrunun doğmasının musibet olarak görülmesi başlı başına kusurlu bir düşüncedir. Çünkü, aslında engelli yavrularının ve onların ana ve babalarının ahirette ne gibi ödül alacakları hayretle merak edilmesi gerekmektedir. Engelli insanların, başkalarını ibret gözüyle bakmaya sevk ettiklerini, onların terbiyelerine vesile olduklarını ve böylelikle toplumun eğitildiğini unutmamalıyız. Engelliler belki de, engeli olmayanlar için Allah’ın kendilerine ihsan ettiği nimetlerin kadru kıymetini bilmelerine vesiledirler. Kısacası, Allah her insanı ayrı bir güzellikte yaratmıştır. Bunda şüphe olmadığı gibi O’nun yaptığı her şeyde hikmetler saklıdır. Ve her insan başkalarına bir şekilde muhtaçtır. Dolayısıyla yaratılış gereği olarak el ele vermeli, engellilere eğer farklı muamelede bulunulacaksa, bu ancak onların ve ailelerinin hayatlarını kolaylaştırma, yüklerini hafifletme şeklinde olmalıdır. Aynı mekanları paylaşmaya yüksek gayret göstermeli, eğer bir engeli bulunan tanıdığımız aile var ise, onlara acıyarak değil, güç ve sabırlarından dolayı imrenerek bakmalı ve cennetteki yerlerini düşünmeliyiz. Yardımcı olmak için yapabileceğimiz bir şey var ise, sorup öğrenmeli ve en önemlisi toplum tarafından dışlananları elimizden geldiği kadar sevindirmeye gayret etmeli ve topluma dahil etmeliyiz. Tıpkı Resulullah Efendimiz’in (s.a.v.) görme özürlü olan Abdullah ibn Ümmi Mektûm’a davrandığı ve değer verdiği gibi. Ensar’dan bir hanım sahabi anlatıyor: “Bize ilk hicret eden kimseler Mus’ab bin Umeyr ile İbn Ümmi Mektûm’dur. Bunlar (Medîne’de) halka Kur’an öğretiyorlardı” (Buhârî, Menâkıbu’l-Ensâr, 46). Aynı zamanda bu görme özürlü olan sahabi, Bilal-i Habeşî ile birlikte müezzinlik yapmıştır. Efendimiz şehir dışına çıktığında da Abdullah’ı cemaate namaz kıldırması için tam on üç kere kendisine vekil olarak bırakmıştır. Efendimizin engelli sahabileri Abdullah ibn Ümmi Mektûm örneğinde olduğu gibi samimi ve doğal bir şekilde topluma dahil ettiğini bir çok örnekte görürüz. Rabbimiz, Kur’an-ı Kerim’de asıl engelli olarak manevî engellileri adlandırmaktadır: Kur’an’da sıkca “sağırdırlar” ve “kördürler” tabirleri geçerken, burada Allah’a iman etmekten mahrum olan insanlardan bahsedilmektedir, bedenen veya zihnen engeli olanlardan değil. Yani dinimiz, insanları ayırt etmeden dünya ve ahiret saadetini gaye etmekteyken, bizlere de fıtratımız gereği insanca, Müslümanca düşünüp davranmak düşmektedir.
Page 1: Gemeinschaft. Community. Communaut
Page 4 and 5: | 04 Gündemden camia | 30 Kasım 2
Page 6 and 7: | camia | 30 Kasım 2012 06 Genel M
Page 8 and 9: | 08 Aile camia | 30 Kasım 2012 Be
Page 10 and 11: 10 | Camilerimiz camia | 30 Kasım
Page 14 and 15: 14 | camia | 30 Kasım 2012 Bölgel
Page 16 and 17: 16 | Mercek Altında camia | 30 Kas
Page 18 and 19: 18 | Gençlik camia | 30 Kasım 201
Page 20 and 21: 20 | Gençlik camia | 30 Kasım 201
Page 22 and 23: 22 | Kültür ve Sanat camia | 30 K

“Bizler kardeşler topluluğuyuz”

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?