dNW34fT

11. TÜRKİYE ACİL TIP KONGRESİ
26 – 29 Ekim 2015, Acapulco Otel, KKTC
TATKON 2015
VITAL SIGN ZERO: CİDDİ ENFEKSİYONLAR İÇİN TRİAJ PARAMETRELERİ
İbrahim Türkçüer
Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Acil Tıp Anabilim Dalı, Denizli
Sağlık kuruluşlarına özellikle de acil servislere sağlık hizmeti almak için yapılan ilk başvuruda sağlık çalışanları tarafından nabız,
kan basıncı, solunum hızı ve vücut sıcaklığını içeren klasik dört vital bulguya bakılmaktadır. Bu dört vital bulguya göre ilk
değerlendirme ve triaj yapılmaktadır. Klasik vital bulguları normal sınırlarda olan ama ciddi hastalığı olan başvuruların gözden
kaçma ihtimalide artmaktadır. Onun için ağrı beşinci vital bulgu olarak kullanılmaya başlamıştır. Buna rağmen son yıllarda
sıklıkla karşılaştığımız ve salgın hastalık (pandemi-epidemi vb) olarak karşımıza çıkan ciddi enfeksiyonların özellikle kuluçka
döneminde gözden kaçmaması veya atlanmaması adına farklı triaj parametrelerinin kullanılması kaçınılmaz olmuştur. Farkında
olmadan potansiyel tehlike içeren hastalık zincirinin alevlenmesini sağlamak doğrudan ilk müdahale ekiplerine ve diğer sağlık
personeline, dolaylı olarak halk sağlığına tehdit oluşturabilir.
Potansiyel tehlike varlığında; Ebola salgınında görüldüğü gibi klasik vital bulgularla bir triaj değerlendirmesi gerçekleştirmek
hasta, sağlık çalışanı ve bu tehlike, salgın hastalıksa toplum açısından güvensiz olabilir. Önceliğin sağlık çalışanlarına uygun
seviyede kişisel koruyucu ekipman sağlanmasına verilmesi gerekmektedir. Bugün Ebola yarın Coronavirus ertesi gün karşımıza
henüz ismini bilmediğimiz hangi büyük tehlikenin çıkacağını bilmemiz mümkün değildir. Riskli popülasyonların erken
tanımlanabilmesi için triaj aşamasının başında yeni ‘vital sign zero’ eklemek diğer bir deyişle klasik vital bulguları normal
olan/olmayan ciddi enfeksiyon hastalarını tanımlayabilecek triaj parametrelerini kullanmak gerekmektedir. Triajın rutin hale
getirilmemesi gerekir. Rutin ve kısıtlı imkanlarla yapılan triaj, bazen tek olan şansınızı yitirmenizi sağlayacaktır. ‘Vital sign zero’
anormallik tespit edildiyse acilen geliştirilen prosedür devreye sokulmalı, tehlikenin büyümesinin önüne geçilmelidir.
Bu nedenle tüm potansiyel tehlikelere karşı hazırlıklı olunabilmesi adına gerekli prosedür veya sağlık politikalarının
geliştirilmesinde proaktif olunmalıdır. Küreselleşen dünyada gelişen olayların yönetilmesinden çok gelişmesi beklenen
durumlara odaklanmak ve reaksiyon vermekte gecikmemek gerekmektedir.
Kaynaklar:
1. Davidson SJ, Koenig KL, Cone DC. The daily flow of patients is not surge: “management is prediction”. Acad Emerg
Med. 2006;13(11):1095-1096.
2. Cone DC, Koenig KL. Mass casualty triage in the chemical, biological, radiological, or nuclear environment. Eur J
Emerg Med. 2005;12(6): 287-302.
3. Burkle FM Jr. Mass casualty management of a large-scale bioterrorist event: an epidemiological approach that
shapes triage decisions. Emerg Med Clin North Am. 2002;20(2):409-436.
4. Koenig KL. Ebola triage screening and public health: the new "vital sign zero". Disaster Med Public Health Prep.
2015;9(1):57-8.
5. Gamage SD, Kravolic SM, Roselle G. Emerging infectious diseases: concepts in preparing for and responding to the
next microbial threat. In: Koenig KL, Schultz CH, eds. Koenig and Schultz's Disaster Medicine:Comprehensive
Principles and Practices. Cambridge University Press; 2009:75-102.
28