dNW34fT

11. TÜRKİYE ACİL TIP KONGRESİ
26 – 29 Ekim 2015, Acapulco Otel, KKTC
TATKON 2015
ENERJİ İÇECEKLERİ: TADI KAÇTI MI?
Vermi Değerli
İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Acil Tıp Kliniği, İzmir
Enerji içecekleri kafein (genellikle eas içeriktir), taurine, vitaminler ile şeker/tatlandırıcılar, ginseng, guarana gibi diğer maddeleri
içeren içeceklerdir. İlk olarak 1962’de ‘Lipovitan-D’ adı altında Japonya’da Taisho İlaç Şirketi tarafından fiziksel ve zihinsel
yorgunluğu hafifletmek için pazarlanmıştır. Avrupa’da ilk olarak 1987 yılında, USA’da ise 1997 yılında ortaya çıktı. Kısmen yeni
bir içecek sınıfı olmasına rağmen alkol ile enerji içeceklerini sıklıkla karıştıran gençler arasında hızla parti kültürünün merkezi bir
parçası haline gelmiştir. USA’da 2008’den 2012 yılına kadar %60 artış ve 2012 yılında 12,5 milyar doları aşan satışlarla enerji
içecek sektörünün çok hızlı ilerlediği tespit edilmiştir.
Tüm dünyada hızla artan enerji içeceği tüketimi öncelikle ergen ve genç erişkin erkek nüfusun bir sağlık sorunudur. En sık
kardiyovasküler ve nörolojik sisteme ait yan etkiler görülür. Enerji içeceği tüketimiyle ilgili sağlık sorunları esas olarak onların
kafein içeriğiyle ilişkilidir. Kafein overdozu çarpıntı, hipertansiyon, diürez, santral sinir sistemi stimülasyonu, bulantı, kusma,
belirgin hipokalsemi, metabolik asidoz, konvülziyon ve nadir olgularda ölüme bile sebep olabilir. Erişkinlerde ayrıca arteriyel
hipertansiyon ve tip 2 DM riski artmıştır. Gebelerde aşırı kafein tüketimi geç düşük, gebelik haftasına göre küçük infant ve ölü
doğum riskini artırır.
Ergenler arasında enerji içeceği tüketimi tütün, uyşturucu kullanımı gibi zararlı alışkanlıklar, aşırı içme, suicidal eylemlere kadar
varan depresyon riski ve tıbbi tedavi gerektiren yaralanmalara neden olmaktadır. Yüksek miktarda kafein içeren enerji
içeceklerinin alkolle tüketimi alkolün etkilerini azaltmayıp maskeleyerek ‘uyanık sarhoşluk’ durumuyla kişinin daha çok alkol
tüketimine neden olmaktadır.
Literatürde enerji içecekleri tüketiminin zararlı sonuçlarıyla ilişkin pek çok olgu bulunmaktadır. Türkiye’den 2013 yılında bildirilen
28 yaşındaki bir olgunun basketbol maçından 5 saat önce 250 cc’lik 3 kutu enerji içeceği içtiği, maçın 30. dakikasında bilinç
kaybıyla hastaneye götürüldüğü, VT nedeniyle kardiyoversiyon uygulandığı, ancak 3. günde hastanın öldüğü belirtilmiştir.
Yoğun ve uzun süreli enerji içeceği tüketiminin zararlarının minimum olması için tüketiciler bilinçlendirilmeli, pazarlama ve
reklam endüstrisine yasal düzenlemeler getirilmeli, fiziksel, psikolojik ve toplumsal etkileri üzerine daha fazla bilimsel çalışma
yapılarak konunun önemine dikkat çekilmelidir.
Kaynaklar:
1. Seifert SM, Schaechter JL, Hershorin ER, et al. Health Effects of Energy Drinks on Children, Adolescents, and Young
Adults. Pediatrics 2011; 127:511–28.
2. Grasser EK, Yepuri G, Dulloo AG, Montani JP. Cardio- and cerebrovascular responses to the energy drink Red Bull
in young adults: a randomized cross-over study. Eur J Nutr (2014) 53:1561–1571.
3. Ali F, Rehman H, Babayan Z, Stapleton D, Joshi DD. Energy drinks and their adverse health effects: A systematic
review of the current evidence. Postgrad Med. 2015 Apr;127(3):308-22
4. Breda JJ, Whiting SH, Encarnação R, Norberg S, Jones R, Reinap M, Jewell J. Energy Drink Consumption in Europe:
A Review of the Risks, Adverse Health Effects, and Policy Options to Respond. Frontiers in Public Health, 2014; 2 DOI:
10.3389/fpubh.2014.00134
5. Avci S,Sarikaya R,Buyukcam F.Death of a young man after over use of energy drink. AmJEmergMed (2013)
31(1624):e3–4.doi:10.1016/j.ajem.2013.06.031
40