dNW34fT

11. TÜRKİYE ACİL TIP KONGRESİ
26 – 29 Ekim 2015, Acapulco Otel, KKTC
TATKON 2015
PROKALSİTONİN VE SEPSİS
Özlem Köksal
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Acil Tıp Anabilim Dalı, Bursa
Prokalsitonin (PCT); kalsitonin propeptidi olup 116 aa’ den oluşur. Troid bezinin C hücreleri tarafından üretilir. Sepsisde troid
dışında enflame dokudan salınır. Sağlıklı insanda düşük konsantrasyondadır (0.05ng/ml), enfeksiyon durumunda önemli ölçüde
(>10ng/ml) artar. 2-3 saatte artar, 6-12 saatte plato yapar ve yarı ömrü 24 saattir. Etkin bir tedaviyle seviyeleri düşer ve %50’den
fazla düşme tedavinin etkinliğini gösterir.
PCT, sepsisin erken tanısında kullanılan en iyi belirteçlerdendir. Bakteriyel enfeksiyonlara spesifik olup, hastalık ciddiyeti ve
mortaliteyle koreledir, enfeksiyonun kontrol altına alınmasıyla hızla düşer. Kritik hastalarda sepsis tanısında tek başına değil,
fizik bakı ve laboratuar değerlendirmeyle birlikte kullanılmalıdır. Sepsisde tanısal değeri diğer belirteçlerden üstündür, sadece
antibiyotik tedavinin uygunluğunu değerlendirmede değil, antibiyotik başlama kararını değerlendirmede de önemli rol oynar.
PCT seviyesi ne kadar yüksekse hastalığın mortalitesi o kadar artar, ancak optimal cut-off değeri bilinmemektedir. Çocuklarda
kaynağı bilinmeyen ateşte ciddi bakteriyel enfeksiyon tanısında lökosit ve CRP’ den üstündür.
Madalyonun diğer tarafından bakacak olursak; PCT mükemmele yakın bir test gibi görünse de yalancı pozitif sonuçlara yol
açabilir. Gizli bakteriyel enfeksiyonun tanısında performansı orta derecede olup, maliyeti fazladır. Ciddi sepsis tanısında ve kritik
sonuçları öngörmede ise Laktat, PCT’den üstündür. Bir çalışmada, PCT sepsisi SIRS’ dan ayırt etmede daha iyiyken, laktat
ciddi sepsis tanısında, hastaların YBÜ’ne kabulünde ve ölümlerde daha üstün bulunmuştur.
YBÜ’ de yapılmış çok merkezli randomize bir çalışmada ise; PCT kılavuzlu antibiyoterapi ile mortalite oranlarının değişmediği,
hatta daha fazla müdahale, daha uzun yatış süreleri, mekanik ventilasyon ve renal yetmezlikte artışla sonuçlandığı
gösterilmiştir.
Son söz olarak; PCT sepsis tanısında iyi bir belirteçtir ancak mükemmel değildir. Acil serviste sepsisisn erken tanısında
güvenilirdir, sepsis riskini ve ciddiyetini belirler, seri ölçümleri tedavinin etkinliğini gösterir ve mortalite riskini değerlendirmede
yardımcı olur. PCT kılavuzluğunda antibiyotik kullanımını ve cut-off değerlerini belirleyecek çalışmalara gereksinim vardır.
Kaynaklar:
1. Talan DA. Procalcitonin Is Not a Useful Biomarker of Sepsis. Ann Emerg Med. 2015 Sep;66(3):320-1.
2. Schuetz P, Mueller B. Procalcitonin: An Effective Screening Tool and Safe Therapeutic Decisionmaking Aid for
Emergency Department Patients With Suspected Sepsis. Ann Emerg Med. 2015 Sep;66(3):318-9.
3. H H Liu, JB Guo, Y Geng, L Su. Procalcitonin: present and future. Ir J Med Sci. DOI 10.1007/s11845-015-1327-0
4. Fabián A Jaimes, Gisela D De La Rosa, Marta L Valencia, Clara M Arango, Carlos I Gomez, Alex Garcia, Sigifredo
Ospina, Susana C Osorno and Adriana I Henao A latent class approach for sepsis diagnosis supports use of
procalcitonin in the emergency room for diagnosis of severe sepsis. Jaimes et al. BMC Anesthesiology 2013, 13:23
5. Christina Wacker, Anna Prkno, Frank M Brunkhorst, Peter Schlattmann. Procalcitonin as a diagnostic marker for
sepsis: a systematic review and meta-analysis. www.thelancet.com/infection Vol13 May 2013.
32