dNW34fT

11. TÜRKİYE ACİL TIP KONGRESİ
26 – 29 Ekim 2015, Acapulco Otel, KKTC
TATKON 2015
İLK TRİMESTERDE ULTRASONOGRAFİ
Özlem Dikme
Koç Üniversitesi Hastanesi, Acil Servis, İstanbul
Acil serviste kadın hasta değerlendirmesi doğurganlık çağı dönemde özel ve spesifik bir değerlendirme gerektirmektedir.
Özellikle karın veya kasık ağrısı semptomu ile başvuran hastalarda gebelik ihtimali ayırıcı tanıda düşünülmeli ve hastada ön
tanıya uygun dışlamaya yönelik tetkikler yapılarak var olan gebeliğin intrauterin ya da ektopik olup olmadığı ortaya koyulmalıdır.
Yaşamsal bulguların stabil olmadığı hasta grubunda, hastanın klinisyen tarafından sisteme yönelik yatakbaşı ultrasonografi ile
değerlendirmesi kullanılabilecek ayırıcı tetkikler arasında yer almalıdır. Yatakbaşı ultrasonografi hızlı, kolay uygulanabilir, pratik
ve ek maliyet gerektirmeyen bir tetkiktir. 1990’lı yıllardan beri Acil Tıp İhtisasında kullanımda olan yatakbaşı ultrasonografi için
2001 yılında Amerikan Acil Tıp Uzmanları Derneği tarafından çıkarılmış olan ilk rehber itibari ile Pelvik Ultrasonografi Acil Tıp
Uzmanı tarafından yapılması önerilen ultrasonografi bölümleri arasında yerini almıştır. Bu rehberde birincil değerlendirme amacı
intrauterin gebeliğin görülmesi olarak belirtilmiştir. Bir diğer görüntüleme şekli olan Transvaginal Ultrasonografi ise birinci
trimesterde gebeliğin ilk üç aylık döneminde Pelvik Ultrasonografiye göre bir hafta daha erken ayrıntı gösterebilir. Ancak acil
serviste özel ekipman gereksinimi ve uygulamadaki özel durumu nedeniyle çoğunlukla tercih edilmeyen bir yöntemdir. Gebeliğe
yönelik en erken ultrasonografik bulgu endometrial kalınlaşmadır. Ancak dış gebelik ve mol durumunda da görülebileceğinden
dolayı tek başına ayırıcı tanı aracı olarak kullanılmamalıdır. Gebelik ilerledikçe intrauterin gebelik kesesi ve takiben koryon
boşluğu, yolk kesesi ve embriyo gözlenebilir hale gelmeye başlar. Ultrasonografik olarak gebelik kesesinin intrauterin görülmesi
ile birlikte gebelik tanısı kesinleşir. Gebelik kesesi gözlemlendikten kısa bir süre sonra yolk kesesi gözlemlenir hale gelir ve
görülmesi anembriyonik gebelik durumunu dışlar. Pelvik Ultrasonografi ile ektopik gebelik tanısı %76-90 duyarlılık ve %88-92
özgüllük ile acil tıp uzmanı tarafından koyulabilmektedir. Ayrıca intrauterin gebeliğin saptanabilme oranı %70 olarak bilinmekte
ve bu durumun ektopik gebelik için %100 oranında negatif prediktif değeri olduğu bilinmektedir. Bu nedenle acil serviste
klinisyen tarafından yatakbaşı ultrasonografik değerlendirmede şüphelenilen hasta grubunda gebeliğe yönelik Pelvik
Ultrasonografi ile değerlendirme uygun bir yöntem olacaktır.
Kaynaklar:
1. Morrison LJ, Toma A, Gray SH. Chapter 177, The Pregnant Patient , Section Two – General Approach to the
Pregnant Patient. In Marx JA (ed): Rosen’s Emergency Medicine Concepts and Clinical Practice, 2014, Philadelphia,
United States of America, Mosby Inc, pp:2271-2281.
2. American College of Emergency Physicians Policy Statement on Emergency Ultrasound Guidelines. Approved
October 2008.
3. American College of Emergency Physicians Policy Statement on Emergency Ultrasound Imaging Criteria
Compendium. Approved April 2006.
30