ASA CREW VOL.9

เรื่อง : วิชุดา เครือหิรัญ และ 56th Studio
รูป : 56th Studio
Look Isan Now
Before the first exhibition at TCDC Khonkaen happens
ลูกอีสานวันนี้ เรื่องเล่าก่อนจะเป็นนิทรรศการแรกที่ TCDC ขอนแก่น
ที่ปรับตัวให้เข้ากับบริบทสังคมในปัจจุบันพวกเขาสร้างสรรค์
อะไรที่บ้านบ้าง แม้บางคนจะไม่ได้กลับมาแบบเต็มตัวก็ตาม
พวกเขามีวิธีคิด วิธีการอย่างไร
โซนที่สาม เมื่อโลกหมุนมาหาอีสาน ความนิยมอีสานได้
เกิดขึ้นไปทั่วโลกร้านอาหารอีสานเคยคว้ามิชลินสตาร์ วงดนตรี
อีสานเคยขึ้นเวทีในเทศกาลดนตรีระดับโลก รวมไปถึง
นโยบาย การลงทุนต่างๆ จากทั้งในและต่างประเทศที่เป็น
ประโยชน์กับภูมิภาคนี้ เราพยายามเล่าเรื่องเหล่านี้ภายในพื้นที่
อันจำกัด อยากให้คนที่มาดูได้ภูมิใจในบ้านเกิดของตัวเอง”
ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ ขอนแก่น หรือ TCDC Khon Kaen สาขาแห่งที่สอง (สาขาแรกคือ TCDC Chiang Mai) จะเปิด
ให้บริการที่จังหวัดขอนแก่น เพื่อเป็นศูนย์ความรู้ด้านการออกแบบและความคิดสร้างสรรค์แห่งภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ที่ประกอบด้วยบริการหลัก 3 ด้าน คือ การเป็นศูนย์ความรู้ด้านการออกแบบและความคิดสร้างสรรค์การเป็นศูนย์วัสดุท้องถิ่น
อีสาน และการพัฒนาผู้ประกอบการให้เกิดการนำความคิดสร้างสรรค์ไปใช้ในการพัฒนาธุรกิจพร้อมกับการเปิดนิทรรศการ
“Look Isan Now: ลูกอีสานวันนี้” ด้วย หลายบรรทัดด้านล่างนี้คือเรื่องราวร่วมๆ หนึ่งปีก่อนวันเปิดนิทรรศการจากภัณฑารักษ์
และนักออกแบบนิทรรศการ
นิทรรศการแรกของ TCDC ขอนแก่น แต่เป็นนิทรรศการเรื่อง “อีสาน” ครั้งที่สองของ TCDC
“ย้อนกลับไปเมื่อประมาณ 13 ปีที่แล้ว “กันดารคือสินทรัพย์ : อีสาน” เป็นนิทรรศการแรกเมื่อครั้ง TCDC เริ่มต้นเปิดให้
บริการ เราจะหยิบจับเรื่องราวในตอนนั้นกลับมาเล่าใหม่เหมือนเป็นภาคต่อใน พ.ศ. นี้ดีไหม คือสิ่งที่ทีมภัณฑารักษ์ต้องกลับไป
ทำการบ้าน”
เมื่อต้องเล่าเรื่องอีสานให้คนอีสานฟัง
“ความท้าทายครั้งนี้คือเราจะเล่าเรื่องที่ลูกหลานชาว
อีสานพบเห็นทุกวันจนเกือบจะเคยชินออกมาอย่างไรให้
น่าสนใจ ต่างจากนิทรรศการครั้งที่แล้วที่เล่าเรื่องคนอีสาน
ให้คนต่างถิ่นอย่างคนกรุงเทพฯ ฟัง ประมาณกลางปี 2560
เราจึงเริ่มต้นลงไปเก็บข้อมูลของภูมิภาคอีสานในวันนี้
และตระเวนคุยกับผู้คนมากหน้าหลายตาที่ต้อนรับเรา
อย่างดี พร้อมที่จะเล่าเรื่องราวให้ฟังอย่างออกรส จนช่วง
ปลายปีก็ได้เวลารวบรวมข้อมูลมหาศาล มาวางโครงสร้าง
เนื้อหานิทรรศการ โดยตัดสินใจว่าเราจะเล่าเรื่องใหม่ที่ต่าง
ไปจากนิทรรศการเดิม”
เด็กชายคูนในวันนี้เป็นอย่างไร
“แน่นอนว่า หนังสือเรื่องลูกอีสาน ของคำพูน บุญทวี
ช่วยให้เราเข้าใจและเห็นภาพของภูมิภาคเมื่ออดีต แต่ภาพ
ที่เราเห็นและพูดคุยกับผู้คนมันมีความเหมือนและความ
ต่างออกไป ภูมิภาคนี้มีเรื่องราวหลากหลายมิติที่น่าหยิบจับ
มาเล่าเต็มไปหมด แต่ภายในพื้นที่ขนาด 180 ตารางเมตร
ซึ่งไม่ได้ใหญ่โตอะไร เราควรจะเล่าเรื่องไหนดี ก็มาได้ข้อ
ตกลงว่า ทักษะ ลักษณะเฉพาะตัวและหัวใจนักสู้ ที่เป็น
เหมือนดีเอ็นเอของลูกอีสาน เมื่อมาผนวกเข้ากับเทคโนโลยี
ไลฟ์สไตล์ในวันนี้ พวกเขามีวิธีเปิดรับ ประยุกต์และรับมือ
กับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอย่างไร เราจึงอยากชวนให้
ผู้เข้าชมได้เห็นมวลของความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นนี้ใน
นิทรรศการ”
กลับบ้าน ไม่มีที่ไหนเหมือนบ้านเรา
”ปริมาณนักสร้างสรรค์ในภูมิภาคที่นับกันไม่ถ้วน ความ
ท้าทายอีกอย่างของทีมภัณฑารักษ์ก็คือจะลำดับและเล่าเรื่อง
อย่างไร เราควรหยิบประเด็นไหนมาเล่า ทุกอย่างเป็นสิ่งที่
คิดกันหลายตลบ จนเวอร์ชั่นของเนื้อหานิทรรศการวิ่งไป
แตะที่เวอร์ชั่น 18
ร่างสุดท้ายของนิทรรศการจึงแบ่งออกเป็น3 โซน โซนแรก
เล่าเรื่องความเดิมตอนที่แล้วที่แม้จะเป็นภูมิภาคที่ขึ้นชื่อเรื่อง
คนออกไปแสวงหาโอกาสนอกบ้านเกิดเมืองนอน แต่การออก
ไปเห็นโลกกว้างนี่แหละทำให้ได้เรียนรู้ได้ประสบการณ์รวม
ไปถึงทักษะใหม่ๆ
โซนที่สอง การกลับบ้านของลูกอีสาน โซนใหญ่ที่กินพื้นที่
60 เปอร์เซ็นต์ของนิทรรศการ มีเรื่องอยากเล่าร่วมๆ 50 เรื่อง
ทั้งในแง่บุคคล กลุ่มคน และเมือง เมื่อพวกเขากลับมาที่บ้าน
เกิด นักสร้างสรรค์ลูกอีสานได้สร้างธุรกิจสร้างสรรค์ใหม่ๆ
ที่มาที่ไปของการออกแบบนิทรรศการจาก
56th Studio
“การ ‘กลับบ้าน’ ไปสำรวจสิ่งรอบตัวหรือภูมิปัญญาท้อง
ถิ่นที่ครั้งหนึ่งเคยถูกมองข้าม และใช้ความสร้างสรรค์
เป็นต้นทุนในการคิดค้นสิ่งใหม่ๆ (Vernacu-ristic) คือหัวใจ
ในการออกแบบนิทรรศการในครั้งนี้โดยรูปแบบของการนำ
เสนอเนื้อหาต่างๆ ในนิทรรศการนั้น ไม่เพียงแต่เน้นย้ำให้
เห็นถึงทัศนคติของคนอีสานที่เปลี่ยนไป โดยหยิบยืมเอา
Visual Culture ในแบบอีสานที่คุ้นตา เช่น ภาพวาดสีน้ำมัน
บนรถสิบล้อ หรือยานพาหนะที่ใช้ในการโดยสาร เช่น รถ
สองแถว รถอีแต๋น มาดัดแปลงใช้ แต่ยังสะท้อนให้เห็นถึง
การเดินทางของ ‘ลูกอีสานวันนี้’ ซึ่งได้สะสมมุมมองที่เป็น
สากลและสามารถพลิกแพลงสรรสร้างวัฒนธรรมใหม่ๆ ให้
เกิดขึ้นบนภูมิภาคที่ครั้งหนึ ่งเคยแห้งแล้งได้ ไม่ว่าจะเป็น
ความบันเทิง ดนตรีอาหาร งานหัตถกรรม แฟชั่น หรือแม้กระทั่ง
โอกาสทางสังคมและเศรษฐกิจในอนาคต มาเล่าผ่านวัสดุและ
วัตถุที่คุ้นชิน เช่น ผ้าพลาสติกทอสีรุ้ง ผ้าเดรป บนกลองยาว
แคร่ไม้ไผ่ ฯลฯ เพื่อให้ประสบการณ์การเข้าชมนิทรรศการ
ครั้งนี้เปรียบเสมือนกับการกลับเข้าไปสำรวจ และค้นหา
มุมมองใหม่ๆ ที่อีสานในวันนี้สามารถมอบให้ได้อย่างแท้จริง”
พบกับนิทรรศการ
“LOOK ISAN NOW: ลูกอีสำานวันนี้”
ณ TCDC ขอนแก่น ถนนกัลปพฤกษ์
ย่านกังสดาลเร็วๆ นี้
TCDC Khonkaen is the second branch of TCDC and
the first is TCDC Chiang Mai. It is meant to be the design
and creative center of the northeast region which contains
3 main services. Those services are being the design and
creative center, being the northeast materials center and
training center to develop entrepreneurs’ skill in creative
thinking and raise their business. The opening exhibition
“Look Isan Now” will be shown and this is the story that
had happened about a year before the opening day told
by the curator and the exhibition designer.
The first exhibition of TCDC Khonkaen,
but it is the second exhibition about
Isan of TCDC
“Our first exhibition about Isan, “The Barren Land is
The Asset : Isan” happened 13 years ago when TCDC first
opened to serve the public. The curator had to consider
if we should pick that story to continue it in this year.”
When you have to tell story about Isan
to Isan native
“The challenge of this exhibition is to figure how to
interest northeast people with the story of their ordinary
daily lives. It is different from the last exhibition that we
told northeastern story to Bangkok people. So about
the middle of 2017 we went to do a survey and collect
information of present northeastern. We talked to many
people who gave us very warm welcome. Until at the end
of 2017, we had enough information to plan the exhibition’s
content and we decided to tell the different story this time.”
How is the young Koon today?
“The book “Look Isan” (The Northeastern Natives) by
Kumpoon Boontawee made us see and understand how
the northeastern region was in the past. But things we
saw when we talked to people nowadays are different.
There are so many interesting things about this region
but the 180 Sq.m. area might not be big enough to show
all of them. Finally we decided to tell story about skill,
identity, and the brave hearts of northeastern natives
combined with their modern lifestyle and new technology.
We would like to tell about story how the northeastern
people apply and handle the change that happens. We
would like to invite people to come see the mass of
changes in this exhibition.”
Come back home, there’s no place like
our home
“The big amount of creators in the region is a challenge
for the curator to edit the story. We have to consider
carefully about which objects should be picked and it
ended in our 18th version.”
“The final plan of the exhibition is divided into 3 zones.
The first zone shows the last story. Even most of people
in this region move to work out of their homeland, but their
journeys gave them a lot of knowledge and experiences,
including new skills.”
“The second zone is about northeastern people coming
back home. This zone takes over 60% of the exhibition area.
There are about 50 stories that we want to tell either about
people or the cities. When they come back, what Isan creators
do to create new business which is adapted to the present
social context. What did they do for their homeland?”
“The third zone tells the story about when the world
turns to Isan and it becomes worldwide popular. Isan
restaurant awarded the Michilin Star. Isan local band was
on stage in many international music festivals. There are
also a lot of policies and investments from both inside
and outside the country which give benefit to this region.
And we try to tell about these reputations to let the Isan
natives be proud of their homeland.”
The journal of the exhibition designing
by 56th Studio
“Coming back home to explore things or local intellectual
which once were neglected and using creativity to invent
innovation are the heart of the exhibition design. The
pattern of presentations does not only emphasize the
changing attitude of Isan people, but also reflects the
journey of their lives. The familiar Isan visual culture such
as oil painting on trucks and some applied vehicles are
used to represent new generation of Isan people who
can apply and create new innovations on the once was
barren land. Those creations are about entertainment,
music, food, crafts, fashion, and opportunities for better
society and economic in the future. The exhibition is
presented with some vernacular materials to make the
audience feel comfortable as they come back home to
explore new visions of the present Isan region.
The “LOOK ISAN NOW: ลูกอีสำานวันนี้”
Exhibition at TCDC Khonkaen, Gulpapruk Road,
Gangsadal neighborhood is coming soon.
- 8 -
- 9 -
MAY-APRIL 2018 - ISSUE 09
MAY-APRIL 2018 - ISSUE 09