Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Songül<br />
Tokmak<br />
konsolos halıyı evinin salonuna sermiş<br />
ve akabinde eşine doğum günü organize<br />
etmişler. Gelen misafirler halıyı oldukça<br />
beğenmiş. O kadar çok beğenmişler<br />
ki, halıya bakmaktan yerlerine<br />
oturamamışlar. Hatta onlar vasıtasıyla<br />
Alman öğretmen bir çift de Avanos’a<br />
gelip Tokmak Halı’yı bularak başka bir<br />
halı sipariş etti. Başka bir Alman çift de<br />
Türkiye haritasını çizdirerek gezdikleri<br />
yerlerin işaretlenmesini istediler.<br />
Peki, ne zaman ve nasıl başladı sizde<br />
bu halı sevdası?<br />
9 yaşından beri halı dokumasını<br />
biliyorum. Annem ve ablamlarla çok<br />
dokuma yaptım. Bizde çocukken<br />
büyüklerden öğrenilen bir meslekti<br />
bu. Hem çeyizimiz hem de geçim<br />
kaynağımızdı halı. Onunla doğup<br />
büyüdük. Almanya’ya gidince bir süre<br />
ara vermiştik. Kapadokya’ya dönünce<br />
işimize devam ettik.<br />
Evlerde dokunan bu halılar zamanla<br />
azaldı. Bununla alakalı ne söylemek<br />
istersiniz?<br />
Maalesef öyle… Önceden Avanos’ta her<br />
evde bir tezgah mutlaka vardı. Şuanda<br />
bulamazsınız. Eskiden Avanos’un<br />
kadınları halıcı erkeleri çanakçıydı.<br />
Kapadokya’da el halısının asıl yeri<br />
Avanos’tur. Ürgüp ve Uçhisar’da<br />
halı yapımını bilen az insan vardı ve<br />
onların ölümüyle halı dokumacılığı<br />
oralardan silindi. Yeni nesil okumak<br />
için büyük şehirlere gitti. Okuyanlar<br />
kendi mesleklerini yapmaya başladı.<br />
Çeyiz hazırlama geleneği azaldı. Bunlar<br />
olunca da kimse öğrenemez ve istemez<br />
oldu. Son temsilcileriyiz diyebilirim.<br />
Bizimle birlikte el dokumacılığı yok<br />
olacak. Keşke öğrenmek isteyen olsa<br />
da öğretsek…<br />
Avanos’a özel motifler var mı?<br />
Leblebili, kollu, turnalı gibi motifleri<br />
Avanos’a özel motifler olarak<br />
sayabiliriz. Bunların dışında ise<br />
kızlarımızın çeyiz olarak dokuduğu<br />
halılar var. Bunlar üç toplu, fistolu,<br />
mihraplı, dersin göbeği ve yılan<br />
bahçeleri. Mesela “Yılan bahçesi”<br />
‘başı sonu belli olmayan’ anlamı<br />
taşıyor. Dersin göbeğinde ise dört<br />
köşe ve ortasında bir göbekle birlikte<br />
çeşitli çiçek motifleri yer alıyor. Bu<br />
tarz motifleri eğer bir el halısında<br />
görürseniz, o halının bu yöreye ait<br />
olduğunu anlayabilirsiniz.<br />
Halılar dokunurken insanların<br />
yaşadıkları, düşünceleri aktarılırmış.<br />
Sizin bununla ne düşünüyorsunuz?<br />
İnsan, halıya duygularını dokuyor. Sevgi,<br />
üzüntü, keder ve heyecan… İnsan o an<br />
hangi duygudaysa ilmeklere, motiflere<br />
onları işler. Zaman ve emek isteyen<br />
bir iş dokuma yapmak. Bu süreçte<br />
insan çok şey yaşayıp görmüş oluyor.<br />
Halı birikimin ve duyguların ürünü. El<br />
dokumacılığı ne kadar özel olsa da çok<br />
zor ve yorucu bir meslek.<br />
<strong>September</strong> <strong>October</strong> <strong>2018</strong> • 11 DECOR
Change language