06.05.2013 Views

la imagen de los y las adolescentes en el prime time televisivo ...

la imagen de los y las adolescentes en el prime time televisivo ...

la imagen de los y las adolescentes en el prime time televisivo ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

3<br />

METODOLOGÍA APLICADA<br />

La investigación ha conseguido conjugar dos <strong>en</strong>foques metodológicos<br />

difer<strong>en</strong>tes: por un <strong>la</strong>do, <strong>el</strong> análisis <strong>de</strong>l discurso <strong>de</strong> <strong>los</strong> productos audiovisuales<br />

más consumidos <strong>en</strong>tre <strong>los</strong> y <strong>la</strong>s <strong>adolesc<strong>en</strong>tes</strong> <strong>en</strong> <strong>prime</strong> <strong>time</strong> y, por otro, <strong>el</strong><br />

análisis <strong>de</strong> recepción <strong>en</strong>tre <strong>adolesc<strong>en</strong>tes</strong> consumidores <strong>de</strong> estos productos.<br />

Durante muchos años, <strong>los</strong> estudios <strong>en</strong> comunicación se han c<strong>en</strong>trado<br />

sólo <strong>en</strong> <strong>el</strong> m<strong>en</strong>saje, prescindi<strong>en</strong>do <strong>de</strong>l receptor, y han partido <strong>de</strong> <strong>la</strong> i<strong>de</strong>a <strong>de</strong>l<br />

sujeto como receptor pasivo. Des<strong>de</strong> esta perspectiva, <strong>los</strong> efectos <strong>de</strong> <strong>los</strong> medios<br />

son siempre perjudiciales y uniformes. Los Estudios Culturales sobre <strong>la</strong><br />

recepción afrontaron <strong>de</strong> manera difer<strong>en</strong>te <strong>la</strong> investigación <strong>en</strong> comunicación; se<br />

apartan <strong>de</strong> <strong>la</strong> i<strong>de</strong>a <strong>de</strong> manipu<strong>la</strong>ción i<strong>de</strong>ológica <strong>de</strong> <strong>los</strong> textos y se basan <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />

pap<strong>el</strong> activo <strong>de</strong> <strong>la</strong> audi<strong>en</strong>cia y <strong>en</strong> <strong>el</strong> disfrute <strong>de</strong> <strong>la</strong> recepción. Ahora bi<strong>en</strong>, esta<br />

tradición hace justam<strong>en</strong>te lo contrario que <strong>la</strong> anterior, prescin<strong>de</strong> totalm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>l<br />

emisor y no estudia <strong>el</strong> cont<strong>en</strong>ido manifiesto <strong>de</strong> <strong>los</strong> m<strong>en</strong>sajes mediáticos sino<br />

sólo <strong>la</strong>s interpretaciones que hac<strong>en</strong> <strong>los</strong> receptores. Des<strong>de</strong> esta perspectiva <strong>los</strong><br />

cont<strong>en</strong>idos son indifer<strong>en</strong>tes; lo que extra<strong>en</strong> <strong>los</strong> y <strong>la</strong>s <strong>adolesc<strong>en</strong>tes</strong> es<br />

in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>los</strong> cont<strong>en</strong>idos i<strong>de</strong>ológicos <strong>de</strong> <strong>los</strong> medios y siempre es<br />

positivo. Esta investigación partía <strong>de</strong> <strong>la</strong> voluntad <strong>de</strong> integrar <strong>la</strong>s dos<br />

perspectivas analíticas: qué m<strong>en</strong>sajes i<strong>de</strong>ológicos conti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>los</strong> productos<br />

mediáticos y qué uso hac<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>el</strong><strong>los</strong> <strong>los</strong> y <strong>la</strong>s <strong>adolesc<strong>en</strong>tes</strong> <strong>en</strong> su vida<br />

cotidiana. Para saber qué sacan <strong>los</strong> jóv<strong>en</strong>es <strong>de</strong> su consumo es necesario<br />

saber antes qué estereotipos trasmit<strong>en</strong> <strong>los</strong> m<strong>en</strong>sajes. Se trata, así, <strong>de</strong> combinar<br />

<strong>el</strong> análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong> producción, <strong>de</strong> <strong>la</strong> estructura, con <strong>el</strong> análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong> recepción, a<br />

niv<strong>el</strong> microestructural, <strong>de</strong>l visionado con <strong>la</strong> práctica <strong>de</strong> reapropiación simbólica<br />

<strong>de</strong> significados y ámbito <strong>de</strong> construcción intersubjetiva <strong>de</strong>l yo.<br />

Como dice Martín Serrano (1982), un medio <strong>de</strong> comunicación no es <strong>el</strong><br />

reflejo <strong>de</strong> sus características, sino <strong>la</strong> expresión <strong>de</strong>l uso social que le confiere <strong>la</strong><br />

comunidad; <strong>el</strong> uso que se haga <strong>de</strong> <strong>los</strong> productos audiovisuales analizados es <strong>el</strong><br />

que les confiere s<strong>en</strong>tido. Los y <strong>la</strong>s jóv<strong>en</strong>es no son sólo una cifra <strong>de</strong> audi<strong>en</strong>cia,<br />

un público objetivo para <strong>la</strong> publicidad o unas variables socio<strong>de</strong>mográficas<br />

<strong>de</strong>terminadas, son personas que dan s<strong>en</strong>tido a sus acciones mediáticas. Por lo<br />

tanto, tras conocer a fondo <strong>los</strong> productos que más consum<strong>en</strong>, necesitamos<br />

compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r cómo <strong>los</strong> interpretan y cómo <strong>los</strong> implican cognitiva y<br />

afectivam<strong>en</strong>te.<br />

El punto <strong>de</strong> partida fue <strong>la</strong> <strong>de</strong>finición <strong>de</strong> <strong>la</strong> muestra <strong>de</strong> análisis <strong>en</strong> dos<br />

periodos <strong>de</strong> una semana, at<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do a <strong>la</strong>s franjas <strong>de</strong> mayor consumo<br />

adolesc<strong>en</strong>te y a <strong>la</strong>s políticas <strong>de</strong> programación actuales. Por <strong>el</strong>lo, se realizó una<br />

captura audiovisual <strong>de</strong> una semana <strong>de</strong>l 19 al 25 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2007 y otra <strong>de</strong>l 11<br />

al 17 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2008, <strong>de</strong> <strong>la</strong>s 20:00 a <strong>la</strong>s 24:00h, ampliando <strong>el</strong> periodo<br />

tradicional <strong>de</strong> <strong>prime</strong> <strong>time</strong>, tanto por <strong>la</strong>s horas previas como <strong>la</strong>s posteriores, para<br />

po<strong>de</strong>r capturar todos <strong>los</strong> informativos diarios <strong>de</strong> actualidad <strong>de</strong> <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>tes<br />

emisoras, y <strong>los</strong> programas <strong>de</strong> ficción <strong>de</strong> manera íntegra, al <strong>de</strong>tectarse que<br />

9

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!