06.05.2013 Views

la imagen de los y las adolescentes en el prime time televisivo ...

la imagen de los y las adolescentes en el prime time televisivo ...

la imagen de los y las adolescentes en el prime time televisivo ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

medios pue<strong>de</strong> contribuir a crear nuevas formas <strong>de</strong> interacción <strong>en</strong> <strong>la</strong> sociedad y<br />

nuevas maneras <strong>de</strong> re<strong>la</strong>cionarse con <strong>los</strong> otros y con uno mismo, porque<br />

muestran otros mo<strong>de</strong><strong>los</strong> difer<strong>en</strong>tes a <strong>los</strong> <strong>de</strong> su realidad cotidiana. Los<br />

receptores ti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>la</strong> responsabilidad <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>el</strong>ección <strong>de</strong> <strong>los</strong> mo<strong>de</strong><strong>los</strong> propuestos<br />

por <strong>los</strong> medios <strong>de</strong> comunicación y, como dice Hartley, afirman sus <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong><br />

“auto<strong>de</strong>terminación semiótica”. La socialización hoy ya no se reduce a unos<br />

ag<strong>en</strong>tes concretos sino que se amplia a otros <strong>de</strong> más informales, como <strong>la</strong><br />

t<strong>el</strong>evisión.<br />

La investigación <strong>en</strong> España sobre recepción <strong>en</strong> jóv<strong>en</strong>es<br />

Pese a <strong>la</strong> interesante aportación <strong>de</strong> <strong>los</strong> Estudios Culturales <strong>en</strong> <strong>el</strong> mundo<br />

ang<strong>los</strong>ajón, <strong>en</strong> España ha cuajado poco esta perspectiva y <strong>la</strong> mayoría <strong>de</strong><br />

estudios se c<strong>en</strong>tran <strong>en</strong> <strong>el</strong> proceso <strong>de</strong> transición a <strong>la</strong> vida adulta (dim<strong>en</strong>sión<br />

académica, <strong>la</strong>boral y emancipación familiar). Este proceso <strong>en</strong>marcado <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

esfera pública es <strong>el</strong> que a <strong>la</strong>rgo p<strong>la</strong>zo es más <strong>de</strong>cisivo <strong>en</strong> su vida, pero lo que<br />

sí es cierto es que <strong>la</strong> otra esfera, <strong>la</strong> privada basada <strong>en</strong> <strong>el</strong> tiempo libre, hoy por<br />

hoy, es mucho más significativa. Los medios <strong>de</strong> comunicación se configuran<br />

como <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos c<strong>la</strong>ve <strong>en</strong> esta esfera y, aunque <strong>el</strong> número <strong>de</strong> horas <strong>de</strong>dicadas<br />

sea comparativam<strong>en</strong>te m<strong>en</strong>or al <strong>de</strong> <strong>la</strong> escue<strong>la</strong>, <strong>la</strong> carga <strong>de</strong> significado que<br />

comporta es mucho mayor.<br />

Los y <strong>la</strong>s <strong>adolesc<strong>en</strong>tes</strong> y jóv<strong>en</strong>es han empezado a interesar <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

medida que han dispuesto <strong>de</strong> po<strong>de</strong>r adquisitivo para consumir productos <strong>de</strong><br />

forma autónoma, <strong>de</strong> ahí <strong>el</strong> interés <strong>de</strong> <strong>los</strong> anunciantes. Las pocas<br />

investigaciones que ha habido y que <strong>los</strong> re<strong>la</strong>cionan con <strong>los</strong> medios <strong>de</strong><br />

comunicación, han partido <strong>de</strong> <strong>la</strong> perspectiva más cuantitativa, con <strong>el</strong> fin <strong>de</strong><br />

saber <strong>el</strong> número <strong>de</strong> horas <strong>de</strong> consumo pero no <strong>el</strong> auténtico significado <strong>de</strong> éste<br />

y <strong>la</strong> viv<strong>en</strong>cia que supone <strong>en</strong> <strong>la</strong> vida diaria <strong>de</strong> <strong>los</strong> y <strong>la</strong>s jóv<strong>en</strong>es. Las<br />

metodologías cualitativas ap<strong>en</strong>as se han aplicado y mucho m<strong>en</strong>os aún <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />

estudio <strong>de</strong> recepción <strong>de</strong> <strong>los</strong> informativos.<br />

Los estudios cualitativos <strong>en</strong> España <strong>en</strong> infancia y adolesc<strong>en</strong>cia se<br />

introduc<strong>en</strong> gracias al trabajo <strong>de</strong> Aparici y García Matil<strong>la</strong>, qui<strong>en</strong>es, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong><br />

analizar <strong>el</strong> cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong> <strong>los</strong> discursos t<strong>el</strong>evisivos, aplican grupos <strong>de</strong> discusión a<br />

niños, padres y profesores con <strong>la</strong> voluntad <strong>de</strong> analizar <strong>los</strong> distintos ag<strong>en</strong>tes que<br />

intervi<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> proceso <strong>de</strong> apr<strong>en</strong>dizaje. En este estudio concluy<strong>en</strong> que <strong>los</strong><br />

estereotipos <strong>de</strong> género no sólo se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran <strong>en</strong> <strong>los</strong> estereotipos <strong>de</strong> ficción<br />

sino también <strong>en</strong> <strong>los</strong> pres<strong>en</strong>tadores 57 . García <strong>de</strong> Cortázar y Callejo investigaron<br />

también <strong>la</strong> mediación <strong>de</strong> <strong>los</strong> adultos <strong>en</strong> <strong>el</strong> proceso <strong>de</strong> recepción t<strong>el</strong>evisiva <strong>de</strong><br />

niños 58 . Destaca también <strong>el</strong> trabajo <strong>de</strong>l segundo <strong>en</strong> <strong>el</strong> estudio sobre <strong>la</strong> re<strong>la</strong>ción<br />

<strong>en</strong>tre <strong>la</strong> t<strong>el</strong>evisión y distintos colectivos, <strong>en</strong>tre <strong>el</strong><strong>los</strong> niños y <strong>adolesc<strong>en</strong>tes</strong> <strong>de</strong><br />

distintos géneros, mediante grupos <strong>de</strong> discusión 59 . El trabajo más reci<strong>en</strong>te <strong>de</strong><br />

55 HARTLEY, John (2000): Los usos <strong>de</strong> <strong>la</strong> t<strong>el</strong>evisión. Barc<strong>el</strong>ona: Paidós.<br />

56<br />

Su obra se trata <strong>en</strong> <strong>el</strong> sigui<strong>en</strong>te capítulo por abordar como objeto <strong>de</strong> estudio a <strong>la</strong> familia y, por tanto, indirectam<strong>en</strong>te,<br />

a <strong>los</strong> <strong>adolesc<strong>en</strong>tes</strong>.<br />

57<br />

APARICI, R. y GARCIA MATILLA, A (dir.) (1994): T<strong>el</strong>evisión, currículo y familia. Madrid: MEC.<br />

58<br />

GARCÍA DE CORTÁZAR, M,; CALLEJO, J. y otros (1998): El tercero aus<strong>en</strong>te. Investigación empírica sobre <strong>el</strong> pap<strong>el</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>los</strong> adultos <strong>en</strong> <strong>la</strong> re<strong>la</strong>ción <strong>en</strong>tre niños y t<strong>el</strong>evisión. Madrid: Estudios <strong>de</strong> <strong>la</strong> UNED.<br />

59<br />

CALLEJO, J. (1995): La audi<strong>en</strong>cia activa. El consumo t<strong>el</strong>evisivo: discursos y estrategias. Madrid: CIS.<br />

27

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!