06.05.2013 Views

la imagen de los y las adolescentes en el prime time televisivo ...

la imagen de los y las adolescentes en el prime time televisivo ...

la imagen de los y las adolescentes en el prime time televisivo ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>de</strong>seos, alternativas o hipótesis… <strong>de</strong> <strong>la</strong> realidad que nos ro<strong>de</strong>a, <strong>la</strong> ficción<br />

narrativa concebida, <strong>en</strong> <strong>de</strong>finitiva, como una “subjuntivización <strong>de</strong> <strong>la</strong> realidad”<br />

(Bruner, 2004).<br />

Es por tanto, una repres<strong>en</strong>tación simbólica <strong>de</strong> <strong>la</strong> realidad, pero regida<br />

por una estructura <strong>de</strong> re<strong>la</strong>to don<strong>de</strong> “se da or<strong>de</strong>n al flujo <strong>de</strong> otro modo caótico,<br />

cognitivam<strong>en</strong>te y afectivam<strong>en</strong>te ingobernable <strong>de</strong> <strong>los</strong> hechos” (Buonanno,<br />

2004,9). Al construir una historia, se s<strong>el</strong>eccionan y dispon<strong>en</strong> sus <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos: se<br />

<strong>de</strong>linean personajes, se conectan sus acciones y se sigue <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

situaciones que se suce<strong>de</strong>n como lógico o por lo m<strong>en</strong>os razonablem<strong>en</strong>te<br />

compr<strong>en</strong>sible. Subyace aquí <strong>la</strong> i<strong>de</strong>a <strong>de</strong> “p<strong>en</strong>sami<strong>en</strong>to narrativo” (Ricoeur, 1985)<br />

<strong>la</strong> “modalidad narrativa <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>to” (versus <strong>la</strong> lógico-ci<strong>en</strong>tífica) <strong>de</strong> Bruner<br />

(2004, 25).<br />

Son muchos <strong>los</strong> autores que reafirman <strong>la</strong> influ<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> t<strong>el</strong>evisión a<br />

través <strong>de</strong> <strong>los</strong> re<strong>la</strong>tos y <strong>la</strong>s emociones (Ferrés, 1996) y <strong>de</strong> <strong>la</strong> re<strong>la</strong>ción que <strong>el</strong><br />

espectador establece con <strong>los</strong> personajes (<strong>de</strong>s<strong>de</strong> conceptos como empatía,<br />

proyección o i<strong>de</strong>ntificación, experi<strong>en</strong>cia vicaria a <strong>la</strong> “interacción parasocial” <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> que parte Livingstone (1990) al tratar <strong>la</strong> producción y reproducción <strong>de</strong><br />

conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>el</strong> estudio <strong>de</strong> <strong>la</strong> recepción integrado <strong>en</strong> <strong>la</strong> psicología social<br />

a través <strong>de</strong> <strong>la</strong>s series <strong>de</strong> t<strong>el</strong>evisión.<br />

Por todo <strong>el</strong>lo, <strong>la</strong> ficción t<strong>el</strong>evisiva <strong>de</strong>be ser contemp<strong>la</strong>da como<br />

cont<strong>en</strong>edor <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>to sobre <strong>la</strong> vida cotidiana <strong>de</strong>l grupo social <strong>de</strong><br />

refer<strong>en</strong>cia, y como mecanismo óptimo tanto para <strong>el</strong> mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

realidad como para <strong>el</strong> surgimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> procesos <strong>de</strong> alternación.<br />

Así, <strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción a <strong>la</strong> etapa <strong>de</strong> <strong>la</strong> adolesc<strong>en</strong>cia, caracterizada por <strong>la</strong><br />

importancia <strong>de</strong>l grupo <strong>de</strong> iguales y <strong>el</strong> “s<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> pert<strong>en</strong><strong>en</strong>cia a una cultura<br />

con modas, hábitos, esti<strong>los</strong> <strong>de</strong> vida, valores, preocupaciones e inquietu<strong>de</strong>s<br />

propios” (Montero, 2006,18) <strong>la</strong> ficción t<strong>el</strong>evisiva <strong>de</strong>staca por su capacidad<br />

socializadora. Capacidad pot<strong>en</strong>ciada, según Sánchez Noriega (1997) <strong>en</strong><br />

función <strong>de</strong> cómo respon<strong>de</strong> a expectativas, necesida<strong>de</strong>s o intereses previos <strong>de</strong>l<br />

grupo <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia y <strong>en</strong> cuanto m<strong>en</strong>or sea <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia directa <strong>de</strong>l sujeto<br />

sobre un aspecto concreto <strong>de</strong> <strong>la</strong> realidad. En <strong>el</strong> caso <strong>de</strong>l adolesc<strong>en</strong>te, <strong>el</strong> interés<br />

parece <strong>de</strong>cantarse hacia conocimi<strong>en</strong>tos sobre re<strong>la</strong>ciones sociales y<br />

experi<strong>en</strong>cias emocionales (amistad, amor), sexo y problemáticas específicas <strong>de</strong><br />

esta fase c<strong>la</strong>ve <strong>de</strong> formación <strong>de</strong> <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntidad (consumo <strong>de</strong> alcohol, drogas,<br />

conflictos interg<strong>en</strong>eracionales, etc.).<br />

El interés <strong>de</strong>l estudio <strong>de</strong> <strong>la</strong> ficción t<strong>el</strong>evisiva <strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción a <strong>los</strong> y <strong>la</strong>s<br />

<strong>adolesc<strong>en</strong>tes</strong> vi<strong>en</strong>e finalm<strong>en</strong>te ava<strong>la</strong>do por <strong>el</strong> alto grado <strong>de</strong> atracción que ésta<br />

ejerce sobre <strong>el</strong><strong>los</strong>. La investigación <strong>de</strong> Albero (2006) sobre <strong>la</strong> mirada<br />

adolesc<strong>en</strong>te <strong>en</strong> nuestro país muestra como sus prefer<strong>en</strong>cias t<strong>el</strong>evisivas son <strong>los</strong><br />

programas <strong>de</strong> ficción, “más concretam<strong>en</strong>te, t<strong>el</strong>eseries <strong>de</strong> creación nacional<br />

don<strong>de</strong> aparec<strong>en</strong> personajes <strong>adolesc<strong>en</strong>tes</strong> como protagonistas <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

situaciones <strong>de</strong> cada capítulo” (Los Serrano, Aquí no hay qui<strong>en</strong> viva, El cor <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

ciutat, Hospital C<strong>en</strong>tral, Cuéntame). Esta atracción por <strong>la</strong>s series <strong>de</strong> producción<br />

propia se exti<strong>en</strong><strong>de</strong>, <strong>en</strong> segundo lugar a <strong>la</strong> ficción extranjera <strong>de</strong> susp<strong>en</strong>se e<br />

investigación que copa nuestras parril<strong>la</strong>s <strong>de</strong> programación <strong>en</strong> <strong>el</strong> último lustro<br />

37

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!