la imagen de los y las adolescentes en el prime time televisivo ...
la imagen de los y las adolescentes en el prime time televisivo ...
la imagen de los y las adolescentes en el prime time televisivo ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
En líneas g<strong>en</strong>erales, este mo<strong>de</strong>lo p<strong>la</strong>ntea <strong>la</strong> división <strong>de</strong> cualquier<br />
discurso <strong>en</strong> difer<strong>en</strong>tes niv<strong>el</strong>es estructurales, articu<strong>la</strong>dos todos <strong>el</strong><strong>los</strong> hacia <strong>el</strong><br />
objetivo básico <strong>de</strong> <strong>la</strong> persuasión. Esta división se pue<strong>de</strong> observar tanto a <strong>la</strong><br />
hora <strong>de</strong> construir <strong>el</strong> discurso como a <strong>la</strong> hora <strong>de</strong> su análisis y se concreta <strong>en</strong><br />
cuatro niv<strong>el</strong>es: <strong>el</strong> niv<strong>el</strong> refer<strong>en</strong>cial —acuerdos g<strong>en</strong>erales y procedimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
argum<strong>en</strong>tación—; <strong>el</strong> niv<strong>el</strong> estructural —superestructuras y macroestructuras—;<br />
<strong>el</strong> niv<strong>el</strong> <strong>de</strong> manifestación —figuras retóricas—; y niv<strong>el</strong> <strong>en</strong>unciativo —<br />
repres<strong>en</strong>taciones <strong>de</strong>l emisor y <strong>de</strong>l orador según sus puntos <strong>de</strong> vista perceptivos<br />
y cognitivos.<br />
El análisis <strong>de</strong> <strong>los</strong> valores que conforman <strong>la</strong>s imág<strong>en</strong>es analizadas <strong>de</strong> <strong>los</strong><br />
y <strong>la</strong>s <strong>adolesc<strong>en</strong>tes</strong> conlleva una compr<strong>en</strong>sión teórica <strong>de</strong> estas imág<strong>en</strong>es<br />
diversificada según <strong>los</strong> formatos t<strong>el</strong>evisivos <strong>en</strong> <strong>los</strong> que aparec<strong>en</strong>. Fue<br />
necesaria, por tanto, <strong>la</strong> combinación <strong>de</strong> técnicas <strong>de</strong> análisis que tuvieran <strong>en</strong><br />
cu<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> variedad <strong>de</strong> discursos pres<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> <strong>la</strong> muestra analizada<br />
(informativos, anuncios publicitarios y ficción como <strong>en</strong>tret<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to), puesto<br />
que cada uno <strong>de</strong> <strong>el</strong><strong>los</strong> im<strong>prime</strong> unas características particu<strong>la</strong>res e implica un<br />
niv<strong>el</strong> <strong>de</strong> aparición <strong>de</strong> <strong>la</strong>s imág<strong>en</strong>es <strong>de</strong> <strong>adolesc<strong>en</strong>tes</strong> diverso. A<strong>de</strong>más, <strong>los</strong><br />
índices <strong>de</strong> seguimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>los</strong> difer<strong>en</strong>tes formatos <strong>en</strong>tre este colectivo también<br />
son variables, condicionando así su grado <strong>de</strong> inci<strong>de</strong>ncia. Cabe consi<strong>de</strong>rar, a su<br />
vez, que <strong>el</strong> l<strong>en</strong>guaje t<strong>el</strong>evisivo se caracteriza por <strong>la</strong> multiplicidad <strong>de</strong> códigos<br />
que integra <strong>en</strong> su polifonía <strong>en</strong>unciativa (imág<strong>en</strong>es, pa<strong>la</strong>bras, sonidos, músicas,<br />
textos verbales, <strong>en</strong>tre otros) y que pese a ser interpretados <strong>de</strong> manera conjunta<br />
requier<strong>en</strong> <strong>de</strong> procesos analíticos específicos.<br />
En lo que se refiere a <strong>los</strong> estereotipos <strong>de</strong> adolesc<strong>en</strong>te mujer y <strong>de</strong><br />
adolesc<strong>en</strong>te hombre <strong>en</strong> <strong>la</strong> publicidad, se ha partido <strong>de</strong>l concepto <strong>de</strong> estereotipo<br />
que, según recog<strong>en</strong> Maria José González-So<strong>la</strong>z y Chari Garcia-Cub<strong>el</strong>ls<br />
(2000:147-148), fue utilizado por <strong>prime</strong>ra vez por <strong>el</strong> periodista Walter Lippman<br />
<strong>en</strong> <strong>el</strong> año 1922 para referirse a ciertas imág<strong>en</strong>es culturalm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>terminadas<br />
que se mezc<strong>la</strong>n con <strong>la</strong>s faculta<strong>de</strong>s cognitivas <strong>de</strong>l individuo y sus percepciones<br />
respecto al mundo que le ro<strong>de</strong>a. De esta manera, t<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta que<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> sus inicios <strong>los</strong> discursos mediáticos han sido reflejo y a <strong>la</strong> vez mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong><br />
una sociedad compartim<strong>en</strong>tada <strong>en</strong> segm<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> público objetivo, no es <strong>de</strong><br />
extrañar que <strong>los</strong> estereotipos hayan sido objeto <strong>de</strong> análisis <strong>de</strong> prácticam<strong>en</strong>te<br />
todas <strong>la</strong>s escue<strong>la</strong>s que c<strong>en</strong>tran sus investigaciones <strong>en</strong> psicología <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
publicidad. A pesar <strong>de</strong> <strong>el</strong>lo, cabe m<strong>en</strong>cionar que <strong>en</strong> España <strong>los</strong> estudios que<br />
re<strong>la</strong>cionan <strong>los</strong> estereotipos con <strong>los</strong> medios <strong>de</strong> comunicación y, <strong>en</strong> concreto, con<br />
<strong>la</strong> publicidad, han sido más bi<strong>en</strong> pocos. En cualquier caso, ese análisis se ha<br />
c<strong>en</strong>trado frecu<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>los</strong> estereotipos <strong>de</strong> género, <strong>de</strong>jando a un <strong>la</strong>do<br />
<strong>de</strong>terminadas imág<strong>en</strong>es socioculturales, como por ejemplo <strong>la</strong> raza, <strong>la</strong><br />
proce<strong>de</strong>ncia o <strong>la</strong>s costumbres, <strong>en</strong>tre otras. Cabe seña<strong>la</strong>r, a<strong>de</strong>más, que, si bi<strong>en</strong><br />
hasta <strong>el</strong> mom<strong>en</strong>to, <strong>los</strong> análisis llevados a cabo <strong>en</strong> nuestro país ti<strong>en</strong><strong>en</strong> como<br />
objeto <strong>de</strong> análisis <strong>la</strong> figura adulta como principal <strong>el</strong>em<strong>en</strong>to estereotipado a<br />
través <strong>de</strong>l discurso–con una c<strong>la</strong>ra prevalecía <strong>de</strong> <strong>la</strong> mujer-, es importante t<strong>en</strong>er<br />
T<strong>el</strong>e 5, <strong>en</strong> Ant<strong>en</strong>a 3 i <strong>en</strong> TV3”. A Vara Migu<strong>el</strong>, A.. (coord.): La cobertura informativa <strong>de</strong>l 11-M. Pamplona, Ed. EUNSA y<br />
Cap<strong>de</strong>vi<strong>la</strong>, A.; Fernán<strong>de</strong>z Cavia, J. (2006): Un mo<strong>de</strong>lo retórico <strong>de</strong> análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong> publicidad. Trípodos. Extra 2006.<br />
Páginas 175-183.<br />
11