29.06.2013 Views

Análisis de la influencia social sobre la mortalidad por cáncer en la

Análisis de la influencia social sobre la mortalidad por cáncer en la

Análisis de la influencia social sobre la mortalidad por cáncer en la

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

"La Viña" <strong>la</strong>s más <strong>en</strong>vejecidas <strong>sobre</strong> todo <strong>en</strong> mujeres, "Puerta Tierra" y "La Paz" aunque <strong>en</strong> posiciones<br />

intermedias <strong>la</strong> primera se acerca más a <strong>la</strong>s Z.B.S. más <strong>en</strong>vejecidas y <strong>la</strong> segunda a <strong>la</strong>s más jóv<strong>en</strong>es. Estas<br />

difer<strong>en</strong>cias <strong>de</strong>mográficas aún sin ser especialm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>stacables justifican <strong>por</strong> si so<strong>la</strong>s <strong>la</strong> estandarización <strong>por</strong><br />

edad realizada para los indicadores <strong>social</strong>es (y <strong>de</strong> <strong>mortalidad</strong>) utilizados.<br />

El segundo objetivo específico <strong>de</strong>l Proyecto ha sido estudiar y analizar <strong>la</strong> <strong>influ<strong>en</strong>cia</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong>s condiciones <strong>social</strong>es<br />

<strong>sobre</strong> <strong>la</strong> <strong>mortalidad</strong> <strong>por</strong> <strong>cáncer</strong> <strong>en</strong> Cádiz <strong>en</strong> el período 1986-1994. Respecto a este objetivo se han <strong>de</strong>tectado<br />

im<strong>por</strong>tantes difer<strong>en</strong>cias y con una progresión <strong>social</strong> para el conjunto <strong>de</strong> <strong>cáncer</strong>es <strong>en</strong> los varones, <strong>de</strong> tal forma<br />

que <strong>la</strong> <strong>mortalidad</strong> g<strong>en</strong>eral y prematura es mayor conforme el nivel <strong>social</strong> es más <strong>de</strong>primido. Sin embargo, <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

mujeres <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>cias <strong>social</strong>es son pequeñas y no sigu<strong>en</strong> esta progresión <strong>social</strong>, aunque se manti<strong>en</strong>e siempre<br />

<strong>la</strong> m<strong>en</strong>or <strong>mortalidad</strong> <strong>de</strong>l área más favorecida. Al circunscribirnos al grupo <strong>de</strong> 1 a 64 años <strong>de</strong> edad, respecto <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> <strong>mortalidad</strong> g<strong>en</strong>eral, <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>cias <strong>social</strong>es no han aum<strong>en</strong>tado e incluso han disminuido ligeram<strong>en</strong>te, cuando<br />

es habitual hal<strong>la</strong>r lo contrario <strong>en</strong> los estudios <strong>social</strong>es <strong>de</strong> <strong>mortalidad</strong>, tanto para todas <strong>la</strong>s causas <strong>de</strong> muerte<br />

como para los tumores malignos (Carstairs y Morris, 1989; Carstairs, 1991 y 1995; García y cols., 1996). Es<br />

posible que <strong>en</strong> este trabajo, coincidi<strong>en</strong>do con el m<strong>en</strong>or tamaño <strong>de</strong> <strong>la</strong>s áreas <strong>de</strong> estudio, esta situación sea <strong>en</strong><br />

parte causada <strong>por</strong> <strong>la</strong> disminución drástica <strong>de</strong> <strong>la</strong>s tasas cuando quitamos <strong>de</strong> los cálculos a <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción mayor<br />

<strong>de</strong> 65 años, unido a <strong>la</strong> evi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong>l mayor número <strong>de</strong> <strong>cáncer</strong>es familiares o <strong>de</strong> c<strong>la</strong>ra predisposición g<strong>en</strong>ética<br />

que se dan <strong>en</strong> <strong>la</strong>s eda<strong>de</strong>s más jóv<strong>en</strong>es (Liu y cols., 1995; Langston y cols.,1996; Fitzgerald y cols. ,1996;<br />

Yates, 1996). Esto nos llevó a completar nuestro estudio analizando también <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>cias <strong>social</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

tasas específicas <strong>por</strong> edad. La visualización <strong>de</strong> sus gráficas nos muestran <strong>la</strong> persist<strong>en</strong>te m<strong>en</strong>or <strong>mortalidad</strong><br />

masculina <strong>por</strong> <strong>cáncer</strong> <strong>de</strong>l área <strong>social</strong> más favorecida a partir <strong>de</strong> los 40-44 años <strong>de</strong> edad, y unas tasas más<br />

simi<strong>la</strong>res <strong>en</strong> <strong>la</strong>s otras dos áreas <strong>social</strong>es. En <strong>la</strong>s mujeres, <strong>la</strong> m<strong>en</strong>or <strong>mortalidad</strong> <strong>de</strong>l área más favorecida se da<br />

<strong>en</strong>tre los 55 y los 69 años <strong>de</strong> edad.<br />

Otros trabajos <strong>de</strong> investigación, estudiando <strong>sobre</strong>todo a los varones, han <strong>en</strong>contrado una re<strong>la</strong>ción inversa <strong>en</strong>tre<br />

distintos indicadores <strong>social</strong>es (ocupación, nivel <strong>de</strong> estudios, características <strong>de</strong> <strong>la</strong> vivi<strong>en</strong>da o t<strong>en</strong><strong>en</strong>cia <strong>de</strong> coche)<br />

y <strong>la</strong> <strong>mortalidad</strong> <strong>por</strong> todos los <strong>cáncer</strong>es, y, a través <strong>de</strong>l rango <strong>de</strong> áreas <strong>de</strong> distinto nivel <strong>social</strong>, también se hal<strong>la</strong>n<br />

im<strong>por</strong>tantes difer<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>mortalidad</strong> <strong>por</strong> <strong>cáncer</strong> <strong>en</strong>tre <strong>la</strong>s pob<strong>la</strong>ciones <strong>de</strong> <strong>la</strong>s zonas más <strong>de</strong>primidas y <strong>la</strong>s<br />

más favorecidas (B<strong>la</strong>ne, 1990; Doornbos y Kromhout, 1990; Smith y cols., 1990; Carstairs, 1991; Notko<strong>la</strong> y<br />

cols., 1993). A pesar <strong>de</strong> ser común <strong>la</strong> utilización <strong>de</strong>l rango para analizar difer<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> salud <strong>en</strong>tre áreas<br />

<strong>social</strong>es, <strong>en</strong> nuestro caso hemos hecho participar también al nivel medio ya que creemos que <strong>en</strong>riquecerá y<br />

completará <strong>la</strong> valoración <strong>de</strong> un posible escalonami<strong>en</strong>to o progresión <strong>social</strong>. Wagstaff (1991) alertaba <strong>de</strong> los<br />

posibles problemas que p<strong>la</strong>ntea el no t<strong>en</strong>er <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta a los niveles intermedios o los tamaños pob<strong>la</strong>cionales <strong>de</strong><br />

los grupos que se comparan. A este respecto hay que <strong>de</strong>cir que, como ya se ha com<strong>en</strong>tado anteriorm<strong>en</strong>te,<br />

hemos tratado <strong>de</strong> obt<strong>en</strong>er áreas simi<strong>la</strong>res, no solo <strong>en</strong> cuanto a tamaño pob<strong>la</strong>cional, sino también <strong>en</strong> cuanto a<br />

características <strong>de</strong>mográficas.<br />

El tercer y último objetivo específico <strong>de</strong>l Proyecto ha sido conocer <strong>la</strong> <strong>mortalidad</strong> <strong>por</strong> <strong>cáncer</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong>s Zonas<br />

Básicas <strong>de</strong> Salud (ZBS) <strong>de</strong> Cádiz. En los varones, <strong>la</strong>s mayores tasas <strong>de</strong> <strong>mortalidad</strong> g<strong>en</strong>eral y prematura para<br />

todos los tumores malignos se dan <strong>en</strong> <strong>la</strong> ZBS <strong>de</strong> "Santa María", mi<strong>en</strong>tras que <strong>la</strong>s m<strong>en</strong>ores <strong>la</strong>s ti<strong>en</strong><strong>en</strong> "Puerta<br />

Tierra" y "La Laguna", con pequeñas difer<strong>en</strong>cias <strong>en</strong>tre ambas. En <strong>la</strong>s mujeres, <strong>la</strong> mayor <strong>mortalidad</strong> g<strong>en</strong>eral se<br />

pres<strong>en</strong>ta <strong>en</strong> <strong>la</strong> ZBS <strong>de</strong> "Santa María" y <strong>la</strong> m<strong>en</strong>or <strong>en</strong> "M<strong>en</strong>ti<strong>de</strong>ro", mi<strong>en</strong>tras que para <strong>la</strong> <strong>mortalidad</strong> prematura<br />

<strong>sobre</strong>sal<strong>en</strong> "La Paz" y "Santa María" con <strong>la</strong>s mayores cifras y "Puerta Tierra", "M<strong>en</strong>ti<strong>de</strong>ro" y "La Laguna" con<br />

<strong>la</strong>s m<strong>en</strong>ores, si<strong>en</strong>do estas difer<strong>en</strong>cias <strong>en</strong> <strong>la</strong>s mujeres más pequeñas que <strong>en</strong> los varones. T<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta<br />

<strong>la</strong>s caracterizaciones <strong>social</strong>es <strong>de</strong> estas ZBS observamos que <strong>la</strong>s zonas con peores condiciones<br />

socioeconómicas y <strong>la</strong>borales también ti<strong>en</strong><strong>en</strong> una mayor <strong>mortalidad</strong>, y viceversa.<br />

Sin embargo, <strong>de</strong>cir que existe una <strong>influ<strong>en</strong>cia</strong> más o m<strong>en</strong>os positiva <strong>de</strong>l nivel <strong>social</strong> <strong>de</strong> una pob<strong>la</strong>ción <strong>sobre</strong> <strong>la</strong><br />

<strong>mortalidad</strong> <strong>por</strong> <strong>cáncer</strong> pue<strong>de</strong> estar ocultando, a su vez, distintos com<strong>por</strong>tami<strong>en</strong>tos <strong>social</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong> gran variedad<br />

etiopatogénica e histológica <strong>de</strong> tumores que exist<strong>en</strong>, y pue<strong>de</strong>, <strong>por</strong> otra parte, <strong>en</strong> el caso <strong>de</strong> <strong>la</strong>s mujeres, estar<br />

<strong>en</strong>mascarando mayores difer<strong>en</strong>cias <strong>social</strong>es <strong>en</strong> <strong>de</strong>terminados tumores específicos. Por todo ello, se hace<br />

necesario pasar a analizar <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>cias <strong>por</strong> áreas <strong>social</strong>es y <strong>por</strong> Zonas Básicas <strong>de</strong> Salud <strong>de</strong> <strong>la</strong>s principales<br />

localizaciones tumorales.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!