Mikeleteak eta bidelapurrak Jakintza-arloa: Historia - Euskara

More documents

Recommendations

Info

Ekonomiaren nagusitasunaren amaiera beste administrazio mota baten garapenarekin lotu beharko genuke, gure hipotesia zuzena bada. Kudeaketa modu berri hori politikoa izango da. Zentzu horretan, ekonomia etxea zuzentzea bazen, politikak polis-a zuzentzen du, hau da, eremu politiko zabalagoa. XIX. mendeko politikari buruzko liburuek ederki islatzen dute hau. Politika eta Polizia ez daude bananduta. Polizia ez da indar armatu bat, gestio sistema zabal bat baizik, osasuna, garbitasuna, nekazaritza, aisialdia, erlijioa,... eta bizitzaren arlo guztiez arduratu nahi dena. Arabako eta Nafarroako polizien sorrerek monografia propioak badituzte ere (nahiz eta ikerpuntua guztiz instituzionala eman), eta Bizkaikoari buruz artikulu batzuk aurkitu badaitezke ere, Gipuzkoako poliziaren sorrera ukitu gabeko gaia da, ohar orokorrak baino ez ditugu topatuko, poliziak helburu izaten zituen pertsonak desagertarazten eta desitxuratzen dituztenak, gainera 85. Gipuzkoako Probintziaren egitura politikoaren nondik-norakoak ikertu ala deskribatu dituzten bestelako lanetan ere, ordena publikoaren arloari eskaintzen zaion 85 - IZU BELLOSO, Miguel José: La policía foral de Navarra. Iruñea: Gobierno de Navarra, Departamento de Presidencia e Interior, 1991. - MARTIN LATORRE, Peli: Los miñones en Alava. Minoiak Araban. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza, 1998. - VAL, Venancio del: El cuerpo foral de miñones de Alava. Gasteiz: Aldundia, 1992. - URQUIJO, Adolfo G. de: Miqueletes, forales y miñones del Muy Noble y Muy Leal Señorío de Vizcaya. Bilbo: Imprenta provincial, 1907. - MARTINEZ RUEDA, Fernando: “La formación histórica de la policía foral en Vizcaya, 1770- 1833”. Haciendo Historia: homenaje a Mª Angeles Larrea. Bilbo: Servicio Editorial de la Universidad del País Vasco, 2000. 273-288. ---: “Policía y poder provincial en Bizkaia durante la crisis del Antiguo Regimen”. Estado, protesta y movimientos sociales: actas del IIIer Congreso de Historia Social de España (Vitoria-Gasteiz, julio de 1997). Koord. Santiago CASTILLO, Jose Mª ORTIZ DE ORRUÑO. Bilbo: EHU, Asociación de Historia Social, 1998. 43-48. - ALONSO OLEA, Eduardo J.: “Los cuerpos armados forales vascongados: 1800-1937”. Kultura, 4 (1992). 29-40. ---: “Los forales, miñones y miqueletes”. Los ejércitos. Gasteiz: Fundación Sancho el Sabio, 1994. 249-289. Hauekin batera, XIX eta XX. mendeetako aipu klasikoak: - MAÑÉ Y FLAQUER, Juan: “Curiosidades vascongadas: [Miñones y miqueletes]”. Euskal Erria, IV (1881). 37-39. - MUGICA, Serapio: “Los miqueletes”. Euskalerriaren Alde, 148 (1927). 81-84. - ANGUIOZAR, Martin de: “Los vascos en 1800: miqueletes, forales y miñones”. Euskalerriaren Alde, 303 (1929). 81-86. - EZCURDIA ELOLA, Luis: Cuerpos armados forales: los miqueletes. Zarautz: Itxaropena, 1968. Gaizkileak kanpotarrak zirela defendatzen da hemen. Gu, berriz, gipuzkoarrak zirela frogatuko dugulakoan gaude. 69
arreta hutsaren hurrengoa da. Gipuzkoako antolamendua bikain ulertu eta mahaigaineratu dituzten Susana Truchuelok (XVII. mendean) 86, Gonzalezek (XVII.aren bukaeratik XVIII.aren lehendabiziko erdira arte) 87, Portillok (XVIII. mendearen bigarren erdian) 88 ala Ruiz Hospitalek (XVI-XIX mendeetan zehar) 89 ez dute esparru honen berri ematen, nahiz eta gizarteko kideak mendean hartzea ala proiektu politikoan gizartaratzea ezinbestekoa izan edozein lurralderen erakundetze prozesuan. 86 Susana TRUCHUELO GARCIA: Gipuzkoa y el poder real en la Alta Edad Media. Donostia: Aldundia, 2004. 87 Alfonso F. GONZALEZ: Instituciones y sociedad guipuzcoanas en los comienzos del centralismo, 1680-1730. Donostia: Aldundia, 1995. 88 José Mª PORTILLO VALDÉS: Monarquía y gobierno provincial: poder y constitución en las provincias vascas, 1760-1808. Madrid: Centro de Estudios Constitucionales, 1991. 89 Gonzalo RUIZ HOSPITAL: El gobierno de Gipuzkoa al servicio de su rey y bien de sus naturales. La Diputación Provincial, de los Fueros al Liberalismo, siglos XVI-XIX. Donostia: Aldundia, 1997. 70
Page 1 and 2:
Jakintza-arloa: Historia Mikeleteak
Page 3 and 4:
eskutik: euskal bide lapurren eskut
Page 5:
AURKIBIDEA
Page 8 and 9:
ere bai? 133 2.1 Loiola eta eskupek
Page 10 and 11:
I. GIZARTE BAZTERKETA EZAGUTZEN
Page 12 and 13:
Bi egoera hauen emaitzak, gainera,
Page 14 and 15:
conflicto capital/trabajo, incurrí
Page 16 and 17:
2. EUROPA GIZARTE KONTROLAREN AURRE
Page 18 and 19:
ere arazo eta arriskutzat hartzen d
Page 20 and 21:
izaten dira hein berean: “D’une
Page 22 and 23:
emaileak gizartearen aurrean bere b
Page 24 and 25:
Jean Pierre Gutton historialariak,
Page 26 and 27:
litzateke emango lanarekiko harrema
Page 28 and 29: Guttonek berak ikusmira zuzentzen l
Page 30 and 31: 2.1 Gizarte kontrolerako molde berr
Page 32 and 33: Ikerlari guztiak bat datoz eztabaid
Page 34 and 35: Vivesen idei humanistek Flandrian z
Page 36 and 37: laguntza zeinek merezi duen zehazte
Page 39 and 40: 2.2 Hirietan zentralizatutako lagun
Page 41 and 42: ere eskumenean. Gisa honetan, pobre
Page 43 and 44: iltzen da. Bide honetan, bitartekar
Page 45 and 46: KANPOKO Bigarrenarekin, berriz, bes
Page 47 and 48: Lana eta zigorra parez-pare gelditz
Page 49 and 50: Teoria hauek Europa osoan sakabanat
Page 51 and 52: 3. IKERKETA ETA BIBLIOGRAFIAREN BER
Page 53 and 54: Hortaz, gizarte honetan ez omen dug
Page 55 and 56: Sare honetan, harremanak elkarrekik
Page 57 and 58: honi etengabeko beharra dario, beha
Page 59 and 60: Era berean, aldarrikapen saio hauek
Page 61 and 62: Hau dela-eta, gorago, gizartekideen
Page 63 and 64: katolikotasun maila nolabait neurtu
Page 65 and 66: 3.2 ... halako bazterketa Historiog
Page 67 and 68: 58 Auzokideak ez diren biztanleak.
Page 69 and 70: Hauei zera leporatzen zaie: aitoren
Page 71 and 72: 62 Arlote, eskale eta txiroak; eroa
Page 73 and 74: 4. Bukatzeko, zenbait ilustraturen
Page 75 and 76: Bestalde, familia zabalak lehen ber
Page 77: arrunta izan da kontrol mota guzti
Page 81 and 82: agiri andana miatu beharko dugu. Eg
Page 83 and 84: - Pobrezia egoera eta bere gainean
Page 85 and 86: Modu horretan, eta arkeologiarekiko
Page 87 and 88: 5. ITURRIAK ETA BIBLIOGRAFIA ARTXIB
Page 89 and 90: 1.4 Protokoloak (PT): 51, 881. 56,
Page 91 and 92: Iturri argitaratuak. BECCARIA, Ces
Page 93 and 94: SWIFT, Jonathan: “Humilde propues
Page 95 and 96: • ---: “La ‘Casa Gipuzkoa’:
Page 97 and 98: Lettres et Arts de Bayonne: revue d
Page 99 and 100: • ---: La gracia del derecho. Mad
Page 101 and 102: • ---, (arg.): Poder, resistencia
Page 103 and 104: • VIEJO YHARRASSARRY, Julián:
Page 105 and 106: ∗ BARCELONA LLOP, Javier: El rég
Page 107 and 108: ∗ ---: “Pobreza y asistencia so
Page 109 and 110: 100 ∗ ---: “Lo marginal y lo gr
Page 111 and 112: ∗ .--- “Pobrezia eta gizarte-la
Page 113 and 114: University press, 1990. (Odense Uni
Page 115 and 116: Politi, Mario Rosa, Franco della Pe
Page 117 and 118: Enrique E. (coords): Historia ideol
Page 119 and 120: Edición preparada por Javier Laspa
Page 121 and 122: 112 ∗ VIVES, Gabriela: “Conflic
Page 123 and 124: II. GIPUZKOA ETXEA 114
Page 125 and 126: 116 Horregatik, maila teorikoan kom
Page 127 and 128: 118 Izan ere, gorago Alsuak adieraz
Page 129 and 130:
120 Hau dela eta, Etxeak bere zerbi
Page 131 and 132:
122 Josetxo Urrutikoetxeak gai hone
Page 133 and 134:
124 Etxenagusiak saria jasotzeko mo
Page 135 and 136:
1.2 Self-Helparen euskarriak Auzoan
Page 137 and 138:
eraganatzen du eta 111. Izan ere, a
Page 139 and 140:
130 Era berean, alkatearen eskumena
Page 141 and 142:
1.3 Gipuzkoa Etxea: bere garaikoen
Page 143 and 144:
2.1 Loiola eta eskupekoak. 134 1535
Page 145 and 146:
136 Honen arabera, 1535eko maiatzea
Page 147 and 148:
138 Hortaz, ez da inolako zerga ber
Page 149 and 150:
gehiago ez eskatzekotan. Bertakoena
Page 151 and 152:
142 2.2 Garibai eta Gipuzkoako hiri
Page 153 and 154:
144 Bere oroitz-lanetan, Gipuzkoako
Page 155 and 156:
obcurren sin que anden pidiendo de
Page 157 and 158:
148 Elkanok Gipuzkoa osoa zeharkatu
Page 159 and 160:
ELIZ-ONDOAN KOKATU OSPITALEAK Irun,
Page 161 and 162:
moduan. 152 Ostatua emateko gaitasu
Page 163 and 164:
ereziak jasotzen dituztenak, ospita
Page 165 and 166:
Azpeitikoak, Oiartzungoa, Itsasondo
Page 167 and 168:
158 Hauetaz gain, ospitaleek dituzt
Page 169 and 170:
160 Azkenik, Probintziako gune baka
Page 171 and 172:
162 Negua pasata, martxoaren 5 eta
Page 173 and 174:
Herria Pobreak Legendunak Mutriku 3
Page 175 and 176:
2. 3. Errukia Berritua. 166 XVI. me
Page 177 and 178:
168 Bestalde, gerraren ondorioek ej
Page 179 and 180:
dituelako “volvio el rostro hacie
Page 181 and 182:
propioa nabarmen lehenesten duena.
Page 183 and 184:
174 Gizaldi honen zehar ordenua ber
Page 185 and 186:
3. 1673. URTEA: EZINBESTEKO URRATSA
Page 187 and 188:
178 Ekimen honek epe ertainera begi
Page 189 and 190:
3.2 Bizimodu arbuiagarrien eremu za
Page 191 and 192:
“considerando la Provinzia que de
Page 193 and 194:
izan du ogibide 185. Azken boladan,
Page 195 and 196:
arduradunak ziren, nahiz eta, ikusi
Page 197 and 198:
188 Horren erakusle, 1683. eta 1687
Page 199 and 200:
1. IZUA EREITEN. 190 1673. urtean i
Page 201 and 202:
arabera esparru hau ez litzateke Al
Page 203 and 204:
1.1 Izuaren tresna original bezain
Page 205 and 206:
Komisarioak alboratzean, bi helburu
Page 207 and 208:
198 Iturraldek, lekukoek frogatu be
Page 209 and 210:
ebazpena bereganatzen da. Honekin,
Page 211 and 212:
Hitzez-hitz, Aldundiaren analisia h
Page 213 and 214:
acuerdo con que la mui Noble y Leal
Page 215 and 216:
206 Beraz, benetako arazo larria, t
Page 217 and 218:
1.3 Alferkeria, gaitz guztien ama 2
Page 219 and 220:
adierazteko erabili beharko duen la
Page 221 and 222:
lanik ez zutenak gaizkiletzat hartz
Page 223 and 224:
214 Azkenik, 1709ko Batzar honek ez
Page 225 and 226:
funtsean herritar oro zaindari bila
Page 227 and 228:
errekuperatzeri interesgarri iritzi
Page 229 and 230:
Komisarioei Lurralde osoan zehar to
Page 231 and 232:
alferrikakoa bihurtuz eta honen era
Page 233 and 234:
- Korrejidorea Ermandadeko prozedur
Page 235 and 236:
- Altza-Astigarraga-Hernaniko ingur
Page 237 and 238:
228 Baina korrejidoreak ezarritako
Page 239 and 240:
prozesalak- 247. Beranduago, gainer
Page 241 and 242:
ezagutu baino lehen espetxeratu eta
Page 243 and 244:
234 Lapur handien aurkako jazarpena
Page 245 and 246:
2.1 Komisarioen garra itzalita. 236
Page 247 and 248:
herri bakoitzean baizik, betiere la
Page 249 and 250:
que señalare el señor don Joseph
Page 251 and 252:
242 Ebazpen honen erabilera, esate
Page 253 and 254:
Errekrutatze honetan parte hartzeko
Page 255 and 256:
Garikano eta Nikolas Errementaria k
Page 257 and 258:
Juan Franzisko Gorbea eskribauaren
Page 259 and 260:
2.3 Arrakasta bere neurrian. 250 Ja
Page 261 and 262:
modukoak. Lizentzia honekin une bat
Page 263 and 264:
dagokionez ia desagertutzat emateak
Page 265 and 266:
erean, 1766ko Batzar Nagusiek benet
Page 267 and 268:
gurasoengana finkatzeko ahalegineta
Page 269 and 270:
260 Herriek berek portaera okerrak
Page 271 and 272:
alkateak berak arduratzen zirela ez
Page 273 and 274:
- 1729an Berastegik eta Elduainek o
Page 275 and 276:
3.3 Esparru bateratuak 266 Lehenik
Page 277 and 278:
erri helaraztea izan zen. Esate bat
Page 279 and 280:
especial providencia para la prisi
Page 281 and 282:
272 Kerejeta eta Lazkanoren gainont
Page 283 and 284:
274 zauritzea leporatzen zaie ere b
Page 285 and 286:
auziperatuaren kontra. Era berean,
Page 287 and 288:
278 Orokorrean, portaera okerren ja
Page 289 and 290:
M.N. y M.L. Provincia de Guipuzcoa
Page 291 and 292:
aldatu zizkioten eta. Bi urte eta e
Page 293 and 294:
284 Alkateek interesgarria aurkitze
Page 295 and 296:
Eskoriatzako ostatu batean ostutako
Page 297 and 298:
sujetarse al trabaxo de su oficio,
Page 299 and 300:
guztietan ihes egiten saiatu zen Ke
Page 301 and 302:
4. BIDE KONTRAJARRIAK: KORREJIDOREA
Page 303 and 304:
mailako jauntxoak jarri zirela, bai
Page 305 and 306:
- Prozesu sumarisimo honen berri Al
Page 307 and 308:
agindu hauek 1711. eta 1712 urteeta
Page 309 and 310:
300 Korrejidoaren ikuspuntua, ordea
Page 311 and 312:
302
Page 313 and 314:
304 Gizarte kontrolaren jardueran e
Page 315 and 316:
dagokionez lurralde osoan zehar hed
Page 317 and 318:
eharrezkoak ziren baliabideak indar
Page 319 and 320:
1.1 1772ko araudiaren balioa. 310 E
Page 321 and 322:
castigo de los delitos tan frequent
Page 323 and 324:
postulantes confirmadas por el cons
Page 325 and 326:
laguntzarako militarrak ala “alca
Page 327 and 328:
66ko krisialdiaren ondoren Probintz
Page 329 and 330:
ehar den zehazterakoan, Forondak bi
Page 331 and 332:
1.2 Erresumaren oldarraldia. 322 Ho
Page 333 and 334:
etetzeko agintzen zaie herriei, bai
Page 335 and 336:
2. GERRA ONDOKO GATAZKATSUA. 326 Be
Page 337 and 338:
hortaz, lapur txikien aurkako bezai
Page 339 and 340:
330 Azkenik, bi dira bidelapur haue
Page 341 and 342:
Bidasoan sustraitutako taldea da,
Page 343 and 344:
idelapurreta gauzatze aldera ere. A
Page 345 and 346:
336 Hortaz, Aldundiaren kezkak bazu
Page 347 and 348:
338 Bestalde, Gipuzkoak ondoko lurr
Page 349 and 350:
2.1 Arazo zahar eta errepikakorren
Page 351 and 352:
zela azpimarratu zuen, Bizkaian ger
Page 353 and 354:
344 Bestalde, Probintziaren barneko
Page 355 and 356:
segitzea ezinbestekoa baita delitoa
Page 357 and 358:
atzemateko Probintziaren komisiodun
Page 359 and 360:
3. ORDENA PUBLIKOAREN ZAINTZA LEHIA
Page 361 and 362:
352 Drouhotek, espero litekeen modu
Page 363 and 364:
354 Hortaz, Kontseilua ere bere est
Page 365 and 366:
356 Konbentzioko gerrak moztu zuen
Page 367 and 368:
zuen, Arabak egin antzera 491. Horr
Page 369 and 370:
3.2 Ermandadearen baliabideen aldar
Page 371 and 372:
362 - Atxiloketak gauzatu eta epaik
Page 373 and 374:
gainean egindako kritika ez zela gu
Page 375 and 376:
3.3 Lapur profesionalak eta alkatea
Page 377 and 378:
ezkontza gehi lana pilatuz, gizarte
Page 379 and 380:
370 Eskatzen zuten justizia, bedere
Page 381 and 382:
372 Nahiz eta heriotz zigorra gauza
Page 383 and 384:
lamentables”. Gamondarrak hiltzek
Page 385 and 386:
trabajo y todo medio onesto de gana
Page 387 and 388:
el ultimo esfuerzo en prender a tod
Page 389 and 390:
jasanezina zen egoera deskribatuz e
Page 391 and 392:
jazartzeko bost talde soldadu hedat
Page 393 and 394:
Enbaxadorearen Postariak erasotuak
Page 395 and 396:
V. ONDORIOAK 386
Page 397 and 398:
gertakizun historiko gisa jorratu e
Page 399 and 400:
aino lehen ondoko herrialdeetan -gu
Page 401 and 402:
erriro ere, nahiz eta askoren ekinb
Page 403 and 404:
antolatuko zirenak, ditugu jazarpen
Page 405 and 406:
ziren lapurretei dagokienez baiezta
Page 407 and 408:
Honek ezartzen zituen zigorrak, gai
Page 409 and 410:
edo Konbentzioko gerran sortutako k
Page 411 and 412:
Gipuzkoako ekoizpen moduak gero eta
Page 413 and 414:
landu dituen historiografian agertz
Page 415 and 416:
egokitzea gertatuko da. Azkenik, ga
Page 417 and 418:
VI. ERANSKINAK 408
Page 419 and 420:
537 Larburu. 410 GAO: JD IM 1 21 10
Page 421 and 422:
Domingo Garmendia Azpeitia IX-6 Agu
Page 423 and 424:
Ana Reiz Donostia VII-2 Migel Arame
Page 425 and 426:
podran aiudarlos sus mugeres y Hijo
Page 427 and 428:
- 15. Y para que no pueda auer duda
Page 429 and 430:
GAO: JD IM 1 21 21. 1771ko araudia
Page 431 and 432:
XV.º La gravedad misma de ambos pu
Page 433 and 434:
perpetuar en este distrito, aquella
Page 435 and 436:
Siempre que estas Partidas se encon
Page 437 and 438:
Artículo 27. A toda la Partida se
Page 439 and 440:
Alcalde. Y como Don Manuel Francisc
Page 441 and 442:
5. Que cada Partida de las cinco qu
Page 443 and 444:
llegue a noticia de los delinquente
Page 445 and 446:
Lapurretarik nagusienak eta hauen o
Page 447 and 448:
Gameto, Abanz, Dibar; Txorat? Uztai
show all

Mikeleteak eta bidelapurrak Jakintza-arloa: Historia - Euskara

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?