13.07.2015 Views

¿ Por que; no te callas?: El alcance de una frase en el (des ...

¿ Por que; no te callas?: El alcance de una frase en el (des ...

¿ Por que; no te callas?: El alcance de una frase en el (des ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Discurso & Sociedad, 3(2) 2009, 224-252237Adriana Bolívar,“¿<strong>Por</strong> qué <strong>no</strong> <strong>te</strong> <strong>callas</strong>”: Los <strong>alcance</strong>s <strong>de</strong> <strong>una</strong> <strong>frase</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong><strong>de</strong>s<strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tro___________________________________________________________Chávez para referirse a Aznar <strong>en</strong> <strong>de</strong>claraciones <strong>de</strong>l día an<strong>te</strong>rior a la Cumbre,y <strong>en</strong> <strong>el</strong> uso rei<strong>te</strong>rado <strong>de</strong> la palabra <strong>en</strong> su in<strong>te</strong>rv<strong>en</strong>ción <strong>en</strong> la reunión. Des<strong>de</strong><strong>el</strong> punto <strong>de</strong> vista <strong>de</strong> Chávez, <strong>el</strong> reclamo lo llevaba retrospectivam<strong>en</strong><strong>te</strong> hasta<strong>el</strong> mes <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2002, cuando Aznar hizo <strong>de</strong>claraciones aprobatorias sobre<strong>el</strong> golpe <strong>de</strong> estado <strong>que</strong> mantuvo a Chávez fuera <strong>de</strong>l po<strong>de</strong>r por 48 horas. Enambos casos había sufici<strong>en</strong><strong>te</strong>s motivos para solicitar la reparación <strong>de</strong> laof<strong>en</strong>sa.<strong>El</strong> inicio: <strong>el</strong> reclamo <strong>de</strong>l presi<strong>de</strong>n<strong>te</strong> <strong>de</strong> EspañaLa primera in<strong>te</strong>rv<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> Zapa<strong>te</strong>ro trae al ruedo a todos los actoresinvolucrados, expresados a través <strong>de</strong> los pro<strong>no</strong>mbres “yo”, us<strong>te</strong>d”“<strong>no</strong>sotros” (los pres<strong>en</strong><strong>te</strong>s, los <strong>de</strong>mocráticos), “<strong>el</strong>los” (los españoles <strong>que</strong><strong>el</strong>igieron a Aznar), “us<strong>te</strong>d” (presi<strong>de</strong>n<strong>te</strong> <strong>de</strong> V<strong>en</strong>ezu<strong>el</strong>a, <strong>que</strong> <strong>no</strong> respeta). En<strong>una</strong> primera par<strong>te</strong> <strong>de</strong> la in<strong>te</strong>rv<strong>en</strong>ción está <strong>el</strong> llamado al or<strong>de</strong>n con respecto ala forma (“<strong>una</strong> manifestación <strong>en</strong> tor<strong>no</strong> a las palabras pronunciadas por <strong>el</strong>presi<strong>de</strong>n<strong>te</strong> <strong>de</strong> V<strong>en</strong>ezu<strong>el</strong>a”), <strong>que</strong> va seguido por <strong>el</strong> reclamo por la falta <strong>de</strong>respeto a los presi<strong>de</strong>n<strong>te</strong>s <strong>de</strong>mocráticos repres<strong>en</strong>tan<strong>te</strong>s <strong>de</strong> “sus ciudada<strong>no</strong>s”.(1) Solam<strong>en</strong><strong>te</strong> <strong>que</strong>ría presi<strong>de</strong>nta Bach<strong>el</strong>et hacer <strong>una</strong> manifestación <strong>en</strong> tor<strong>no</strong> alas palabras pronunciadas por <strong>el</strong> presi<strong>de</strong>n<strong>te</strong> <strong>de</strong> V<strong>en</strong>ezu<strong>el</strong>a, por <strong>el</strong>presi<strong>de</strong>n<strong>te</strong> Hugo Chávez <strong>en</strong> r<strong>el</strong>ación con <strong>el</strong> expresi<strong>de</strong>n<strong>te</strong> <strong>de</strong>l gobier<strong>no</strong> <strong>de</strong>España, con <strong>el</strong> señor Aznar//, quiero expresar señor presi<strong>de</strong>n<strong>te</strong> HugoChávez <strong>que</strong> estamos <strong>en</strong> <strong>una</strong> mesa don<strong>de</strong> hay gobier<strong>no</strong>s <strong>de</strong>mocráticos, <strong>que</strong>repres<strong>en</strong>tan a sus ciudada<strong>no</strong>s <strong>en</strong> <strong>una</strong> comunidad iberoamericana <strong>que</strong>ti<strong>en</strong><strong>en</strong> como principios es<strong>en</strong>ciales <strong>el</strong> respeto. Se pue<strong>de</strong> estar <strong>en</strong> lasantípodas <strong>de</strong> <strong>una</strong> posición i<strong>de</strong>ológica, <strong>no</strong> seré yo <strong>el</strong> <strong>que</strong> esté cerca <strong>de</strong> lasi<strong>de</strong>as <strong>de</strong> Aznar, pero <strong>el</strong> expresi<strong>de</strong>n<strong>te</strong> Aznar fue <strong>el</strong>egido por los españolesy exijo, exijo… (aquí es in<strong>te</strong>rrumpido por primera vez)<strong>El</strong> <strong>en</strong>unciado “estamos <strong>en</strong> <strong>una</strong> mesa don<strong>de</strong> hay gobier<strong>no</strong>s <strong>de</strong>mocráticos” <strong>no</strong>ti<strong>en</strong>e la función <strong>de</strong> informar sobre algo <strong>que</strong> todos sab<strong>en</strong>, por lo <strong>que</strong> estapar<strong>te</strong> <strong>de</strong> la in<strong>te</strong>rv<strong>en</strong>ción adquiere <strong>el</strong> valor pragmático <strong>de</strong> recordatorio y <strong>de</strong>recriminación. Lo mismo suce<strong>de</strong> con los ciudada<strong>no</strong>s <strong>que</strong> “ti<strong>en</strong><strong>en</strong> comoprincipios es<strong>en</strong>ciales <strong>el</strong> respeto”, <strong>que</strong> constituye <strong>el</strong> motivo <strong>de</strong>l llamado <strong>de</strong>a<strong>te</strong>nción por<strong>que</strong> se implica “us<strong>te</strong>d <strong>no</strong> respeta <strong>el</strong> principio <strong>que</strong> todosrespetamos”, vale <strong>de</strong>cir, <strong>en</strong> esta oportunidad, respetar <strong>el</strong> protocolo y <strong>el</strong> tratoa colegas presi<strong>de</strong>n<strong>te</strong>s o expresi<strong>de</strong>n<strong>te</strong>s.La in<strong>te</strong>rv<strong>en</strong>ción lleva al final un to<strong>no</strong> aleccionador <strong>que</strong> implica <strong>que</strong> <strong>el</strong>respeto es necesario a pesar <strong>de</strong> las difer<strong>en</strong>cias, lo cual se valida con <strong>el</strong>ap<strong>el</strong>ativo retórico a la actuación personal como ejemplo (“<strong>no</strong> seré yo <strong>el</strong> <strong>que</strong>esté cerca <strong>de</strong> las i<strong>de</strong>as <strong>de</strong> Aznar”) puesto <strong>que</strong> es sabido <strong>que</strong> Aznar yZapa<strong>te</strong>ro per<strong>te</strong>nec<strong>en</strong> a toldas políticas difer<strong>en</strong><strong>te</strong>s. Nó<strong>te</strong>se <strong>que</strong> Zapa<strong>te</strong>ro ap<strong>el</strong>aal po<strong>de</strong>r <strong>de</strong>l pueblo español para <strong>el</strong>egir a sus presi<strong>de</strong>n<strong>te</strong>s.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!