25.06.2013 Views

HISTOIRE JOURNALIERE D'HONORAT DE VALBELLE (1498-1539 ...

HISTOIRE JOURNALIERE D'HONORAT DE VALBELLE (1498-1539 ...

HISTOIRE JOURNALIERE D'HONORAT DE VALBELLE (1498-1539 ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

jamais, et si dis estre Papa et dis que non li a Papo que el. Diéu que es lo veray Papo ho declarara et<br />

la fin dounara.<br />

L’an 1516 et lo jort 3 de jenoïer, aribet la reyna de Franso apellado Madame Glaudo, acompanhado<br />

de madama d'Angolemo, mayre de son marich lo Rey Francés premieri d’aquel nom, et de La sorre<br />

del Rey, molhe del Daufin dit Monsr d'Alenson, et de plusors grandos Damos; et ossi ero en sa<br />

conpanyha lo filh del Rey de Navaro, et de Monsr d'Orval et de Monsr d'Eschaneos et Monsr de<br />

Paris, Monsr de Montmoransy et de Monsr du Bochage, et de plusors altres grans signors que tos la<br />

aconpanhavan ansi que volia la rasson, et ero tota sa conpanyha environ 1500 chivals. Marssa li fes<br />

grant trionfle et agueron fach plus, mais per causo que plovia non li pogueron far so que si ero<br />

deliberat; et lendeman, fraire Bernardin anbé sas galeros, galeone et brigantins, la festeget<br />

d'artilhario et feron batalho de oranges, que ello y prenia grant plasser; las damos de la cieutat et<br />

borgeyssos l’aneron vessitar de que ello y prés grant plasser; lo dissate, ello anet dinar à Sanct<br />

Victor et après dinar ello anet à la Gardio et en s'en retornant anet à Presicados. Lo dimenche anet<br />

ausir messa à la Major et vespros as Agostins. Lo diluns de matin ello s'en partit per anar là vouto<br />

d’Aixs et d'aqui devia anar à Sto Anno, et d'aqui à Tallart et lo Rey si devia trobar aqui. Diéu la<br />

condussa!<br />

Dimars 8 de jenoier 1516, aribet en Massa Prejan anbé sas 4 galeros local venia de Genos; lo<br />

trionfle que fes de artilheria et de tronpetos non es de stimar.<br />

L’an 1516 et lo mars 22 de jenoier, lo Rey de Franso et conte de Provenso apellat Fransés premier<br />

d'aquel nom aribet en Massa à 4 horos après miech jort; de lo bel acuel que li fon fach non es de<br />

stimar.<br />

Premierament salhiron de Massa environ tres millo personos tos en ordenanso; premier anavan los<br />

enfans portant una cano anbé las armos del Rey, cridant: " Vivo Franso — et los petitos filhos, los<br />

pels pendens, vestidos de blanc en grando ordenanso que fassia bon vesser; après venian los archiés<br />

en ordenanso, et puis los piquiés, après archiés, arbalestiés, tos per orde que fassian bel vesser, et<br />

recontreron lo Rey en lo plan de Sanct Michel et si partiron, et lo Rey passet per lo mitan d'ellos de<br />

que segon son semblant y pres grant plasser; après venian los consolhs et assessor anbé plusors gens<br />

de ben de la cieutat et lo filh de mess. Jaume Sabatier, apellat Fransés, fes l'arengo davant lo Rey, li<br />

pressentant la cieutat et tos los bens que en ello eron.<br />

Après lo Rey aribet à la porto del Lauret dit portal Rial, en que ero ordenado una moralitat, et de<br />

tres personages que eron, non parlet que aquel que si dissia Massa, local parlet ben et noblament,<br />

altifficant lo Rey et sas vertus et ossi lausant Massa, de que lo Rey si plantet et scotet très volentiés<br />

et i pres grant plasser; l'autre voguet parlar après, mais el si stonet que non sabia que dissia et<br />

vessent, lo Rey dis: “Il est estoné, alons!”. Et intret denfra la cieutat, laquallo lo saludet d'artilheria<br />

senso nombre. Les carieros foron parados depuis le Portal Rial fins à la myson del Rey, per desus et<br />

los costas ansi que si fosso lo jort de Corpus Domini. Depuis lo Portal Rial fins à la Maysson del<br />

Rey, canton per canton, fon jugado la vido de Sanct Loys, filh del Rey de Cecillo, de la mayson de<br />

Franso; lo cap de Sanct Laze et de sanct Victor li foron portas al davant, et Monsr de Massa i fon<br />

anbé tot lo cleri et tothas las +, que fassia bel vesser. El signor lo Rey estre aribat en sa Maysson,<br />

non es de dire lo trionfle que li feron las galeros de Prejan et de Fraire Bernardin, tant de artilheria<br />

que de fuzados, migranos, tronpos de fuoch, et puis que aribet la nuech fu mes en las dictos galeros<br />

tant de torchos que de lanternos que fassia, bon vesser, et lo Rey et Regina et toto la segnhoria y<br />

preron grant plasser.<br />

Lo dimecres après dinar, las galeros foron en orde et lo Rey intret en ellos et si meron à far batatho<br />

de oranges grando et forto, et non cressas que lo Rey estessa à vesser, car non avia home à sa<br />

conpanyha que miel tiressa aranges que el fassia et tenia ung bloquer en sa man de que si paravo;<br />

mais nonhostant son bloquer, si aguet el de bels cops de aranges, tant en la testo que per sa persono,<br />

tot alegrament.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!