07.04.2013 Views

jarji fxoveli daTo qardava giorgi kekeliZe nino gugeSaSvili tadeuS ...

jarji fxoveli daTo qardava giorgi kekeliZe nino gugeSaSvili tadeuS ...

jarji fxoveli daTo qardava giorgi kekeliZe nino gugeSaSvili tadeuS ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

#77<br />

#77<br />

22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

<strong>jarji</strong> <strong>fxoveli</strong><br />

IV-V<br />

<strong>daTo</strong> <strong>qardava</strong><br />

VI-VII-XVI<br />

<strong>giorgi</strong> <strong>kekeliZe</strong><br />

VIII<br />

gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />

<strong>nino</strong> <strong>gugeSaSvili</strong><br />

IX<br />

<strong>tadeuS</strong> dabrovski<br />

XV<br />

fasi 50 TeTri<br />

IV - V


2<br />

esse<br />

_ Cems xalxiT savse simartoveSi.<br />

mware gancdaa.<br />

mwarezec mware.<br />

magram realobasac sad wauxval,<br />

Tuki mis Seferadebas odnavadac ar<br />

cdilob, da Tavis motyuebac saZraxisad<br />

migaCnia.<br />

realoba ki yovelTvis mkacria,<br />

roca RmerTsaa moklebuli.<br />

* * *<br />

ra SeiZleba gauziaro adamianebs<br />

samZimris meti, roca cxovreba cis<br />

gareSe miedineba da miTumetes, varskvlavebis?!.<br />

aq, am gaucnaurebul sinamdvileSi<br />

aRaravin ixedeba zecisaken da egeb<br />

aRarc axsovT misi arseboba.<br />

da Tumc qalaqs ar moswons, roca<br />

wiTlad iRebeba da tkivilisgan igrixeba<br />

misi quCebi, TavdaRwevis gzac ver<br />

gamounaxavs rakiRa Caluskumebul realobaSi<br />

aRarsad krTis da cimcimebs<br />

varskvlavTa anarekli da cidanac<br />

araviTari xma aRar moismis, raTa xandaxan<br />

mainc agaxedos iq da mogandomos<br />

masTan SemakavSirebeli Zafebis Zieba...<br />

odindelis, mibinarebulis...<br />

maTTan da... erTmaneTTanac, radganac<br />

samyaros harmonia da kanonzomiereba<br />

amas da mxolod amas moiTxovs,<br />

rom ar dairRves kavSiri adamianisa<br />

casTan, miwasTan, mcenaresTan, cxovelTan<br />

da... adamianTan, rac yvelaze<br />

metad gaZnelebula, radganac cxovreba<br />

gamartivebula, gaerTmniSvnelianebula<br />

da sulieri Zafebic ise gafermkrTalebula,<br />

rom veRarc dagibejiTebia,<br />

kvlavac SemorCenila Tu...<br />

sulac ukvalod gamqrala...<br />

da maSin SeguebiTac Seguebulxar,<br />

rom yofa cis gareSe miedineba da, miTumetes,<br />

varskvlavebis.<br />

es is tragizmia, romlis SuagulSic<br />

moqceulan lia sturuac da misi lirikuli<br />

gmiric, romelic bevri niSniT<br />

imeorebs avtoris suls, magram xan<br />

kidec scildeba mas da es dacileba<br />

SesaZloa Widiladac gadaizardos,<br />

rac bunebrivia im mSfoTvare, aforiaqebuli,<br />

dramatuli, ukiduresad<br />

daZabuli nervebis zRvarze myofi poeturi<br />

samyarosaTvis, lia sturuas<br />

leqsebi rom Semorkalavs, klasikuri<br />

leqswyobis rRveviTa da siurealistur<br />

xilva-zmanebebiT aRbeWdils, da<br />

im nisleulSi CaZiruls, galaktionuri<br />

`gamWvirvale blondebiT~ rom Semogarsula<br />

da xan miRmac gadadis, magram<br />

es rRvevac, es gulisWidilic da es<br />

nisleulobac mwvave wyurvili da<br />

monatrebaa klasikuri harmoniis, romlis<br />

srulyofil gamomxatveladac da<br />

saxe-simbolodac Tanadroul sinamdvileSi<br />

galaktioni warmoudgeba da<br />

misi amaRlebuli xati ase xSirad amitomac<br />

gaielvebs leqsidan leqsSi da<br />

striqonidan striqonSi.<br />

da kidev vaJa-fSavelas landi, im<br />

vaJasi, romelic galaktioniviT gam-<br />

Wvirvale miniSnebiT ki ara, uSualodaa<br />

moxseniebuli winamorbedad (`rogori<br />

maswavlebeli myavda?~), xolo imisi<br />

mindiaseburi suli _ am Taviseburi<br />

mxatvruli samyaros pirvelbiZgad Tu<br />

pirvelsafuZvlad.<br />

_ anbaniviT maswavla miwis ena.<br />

da amitomac daerqmia Tavisi pirveli<br />

poeturi krebulisaTvis `xeebi<br />

qalaqSi~.<br />

urbanistuli garemo warmoisaxeboda<br />

am krebulSi _ peizaJic qalaquri<br />

gaxldaT da lirikuli gmiric am realobis<br />

Svili, visTvisac buneba TiTqos<br />

Zalze Soreuli da bundovani sivrceRa<br />

iyo, mexsierebis siRrmeSi Caleqili...<br />

magram am zerele, garegnuli<br />

STabeWdilebis miRma ifareboda misi<br />

monatrebis is gancda, romelic Tanda-<br />

Tan dauokebel wyurvilad unda<br />

gardaqmniliyo.<br />

xeebi qalaqSi poetisaTvis ar<br />

aRiqmeboda dekoraciad Tu bunebis<br />

iluziad, aramed _ SemaerTebel Zafebad<br />

qalaqsmiRma samyarosTan, es Zafebi<br />

ki vaJa-fSavelas mxatvrul sinamdviles<br />

mohqonda, ganmtkicebiTac is ganamtkicebda<br />

da gzasac mihkvalavda im<br />

harmoniisaken, romlis gadmon-<br />

ergvasac ase eswrafoda lirikuli gmiri<br />

Tavis sulSi, raTa poeturi xilvebi<br />

da warmosaxvani am sawyisiT gaejerebina.<br />

`xeebi~ qalaqSi, rogorc krebulis<br />

saxelwodeba da rogorc misive Sinagani<br />

xati, gadaWdoboda lia sturuas<br />

jerac gaumxelel wadils harmoniasTan<br />

ziarebisa, da Tavidan verc mivuxvdebodiT,<br />

es TviTaRiareba rom ara:<br />

vaJam maswavla anbaniviT miwis enao.<br />

mere da mere ki CveniTac vivaraudebdiT,<br />

rakiRa vaJas landi ase moucileblad<br />

gamohyveboda mis poezias.<br />

raRa misi da raRa galaktionis landi,<br />

im galaktionis, vinc ukuRmarTad<br />

TiTqos yiraze idga da terfebiT<br />

kote gabaSvili<br />

akavebda cis Camoqcevas. zeca xom mxolod<br />

varskvlavTa sauflo araa, is<br />

SesaZloa Camosaqcevadac gaemzados<br />

rostom CxeiZe<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

ufali isedac ar gaswiravs...<br />

magram RmerTi ratom gamoidebs<br />

Tavs, Tuki xelic ver gaginZrevia da,<br />

uRonobasa da sasowarkveTSi<br />

CanTqmuls, Tvalebic ki veRar agipyria<br />

zemoT.<br />

gaxsovs, iyo aseTi qveyana!..<br />

xsovniT... xsovniT Tu mainc gaxsovs...<br />

da am myife Zafze Tu mainc hkidia<br />

jerjerobiT, da vaivaglaxiT inar-<br />

Cunebs Tavs, vidre es wvrili Zafic gawydebodes.<br />

da Tuki jer mainc SenarCunebulia,<br />

es imitom, rom istoriidan amogaqvs<br />

saxelebi, guSin moklulTa, guSin gasvenebulTa,<br />

ukve varskvlavebad rom<br />

gadaqceulan, magram... magram vaiTu<br />

dairRves sulierebis uwyvetoba.<br />

ki magram, ratom, dRes xom meti kvdeba?<br />

anbaniviT _ miwis ena<br />

da am safrTxes ki vin igrZnobs ukeT,<br />

Tu ara igi, visTvisac miwaze aranakleb<br />

mSobliuria es sivrce da moubezreblad<br />

misCerebia mis kabadons _ mziT<br />

gadabrdRvialebulsac, magram ufro<br />

mainc mTvaris naTelsa da varskvlav-<br />

Ta cimcimSi amovlebuls.<br />

da mis gadmoSvebas fanjridan lia<br />

sturua verc verasodes aRiqvamde<br />

TviTmkvlelobad, da, kacma rom Tqvas,<br />

es gadmoSvebac ara yofila, aramed _<br />

gadasvla, da esec imitom, rom:<br />

_ fanjara ufro axlos iyo casTan,<br />

vidre karebi.<br />

Zalian did ganzogadebas miaRwevda<br />

galaktionis landi, ilias moxucis<br />

simbolomdec amaRldeboda da,<br />

saqarTvelos ukvdav sulad gardasaxuli,<br />

Zaldautaneblad moiyolebda am<br />

ukiduresad dramatul xilvebsac:<br />

gaxsovs, iyo aseTi qveyana<br />

saqarTvelo, romelic<br />

mexsierebaSi mainc Tu ar SevinaxeT,<br />

gadmoxteba saavadmyofos<br />

fanjridan<br />

da veRar daveweviT...<br />

mexsierebaSi Tu mainc ar Sevinaxe-<br />

To...<br />

rogor gaSiSvlebula tragizmi,<br />

rakiRa moCvenebiTobis saburveli<br />

daundoblad Camofxrewila da aRar<br />

gitovebs poeti saSualebas, rom iluziebiT<br />

gaibruo Tavi da kvlavac gegonos,<br />

rom qveyana TavisTavadac gadarCeba,<br />

xelis SeuSveleblad... da rom<br />

lia sturuas silueti<br />

egaa:<br />

_ varskvlavebad ver iqcevian.<br />

gana ra moxda amisTana, ra uSlis<br />

xels aqamde uwyveti cikluri procesis<br />

kvlavindeburad gagrZelebas?<br />

_ radgan ca aRara aqvs qalaqs.<br />

uzecao qalaqi ki raRa qalaqia. anu<br />

is aris, samZimris garda sxva saTqmeli<br />

rom aRar dagrCenia da miedineba cxovreba<br />

uvarskvlavebod.<br />

anbaniviT maswavla miwis enao...<br />

TandaTanobiTi Seswavlisas xelSesaxebad<br />

ganicdida, rom im patara, akaciebian<br />

quCaze, sadac Tvals gamoaxelda<br />

amqveynad, xeebs xmaurisagan jer ara<br />

stkiodaT Tavi da arc misi mfarveloba<br />

sWirdebodaT.<br />

es droc dadgeboda da urbanistul<br />

garemoSi xeTa arsebobas poezia moevlineboda<br />

damcvelad da manugeSeblad,<br />

xolo lia sturuas swrafva mindias<br />

sulTan ziarebisaTvis, am gancdaSi Caiwureboda,<br />

Tavdapirvelad gaucnobierebelSi,<br />

mogvianebiT literaturul<br />

formuladac rom unda Camoyalibebuliyo:<br />

_ me vaJa-fSavelas Svili viyavi.<br />

`mokle avtobiografiaSia~ CarTuli<br />

es literaturuli formula,<br />

Tavisebur poetur aRsarebaSi, avtoportretis<br />

zogad nakvTebad rom warmodgeba.<br />

poetebs sCveviaT imgvar avtoportretTa<br />

warmosaxva, xan sruliadac<br />

rom dacilebia realur xats, xan<br />

ki nawilobriv mainc. es zogjer<br />

winaswari ganzraxviTac momxdara, sxvadasxva<br />

araliteraturul garemoe-<br />

22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

bas rom ubiZgebia saamisod, da zogjer<br />

uneblie cTomilebiTac, Semoqmeds mTlad<br />

sworad rom ver amouxsnia saku-<br />

Tari suli da xan iluziebs<br />

gamodevnebia da xan TamaSSi garTuls<br />

bavSvuri Jinianobac Semoparvia.<br />

es is viTarebaa, romelic gvavalebs<br />

advilad ar vendoT avtobiografiebsa<br />

Tu avtoportretebs da maT qargaSi<br />

xan Zalze Soreuli anarekli veZioT da<br />

xan isic ara.<br />

da am fonze lia sturuas poeturi<br />

aRsareba marTlac misi biografiis<br />

zogadi monaxazia, misi portretis reliefuri<br />

Strixebi.<br />

gavyide sityva,<br />

viyide laJvardi.<br />

esec am avtobiografiis kidev erTi<br />

mniSvnelovani safexuri, romelic<br />

Zaldautaneblad unda gagrZeldes am<br />

laJvardis CuqebiT SvilisaTvis da im<br />

TxovniT, rom manac Tavis Svils xeebTan<br />

laparaki aswavlos.<br />

da kidev erTi safexuria _ gaWedil<br />

liftSi fiqri zRvaze da es xom is<br />

zRvaa, romelic SesaZloa Caketilic<br />

iyos. Caketili zRvis xatic niSandoblivia<br />

lia sturuas poeturi<br />

azrovnebisaTvis, romlis rTuli<br />

saxeobrivi sistemac is garsia, advilad<br />

rom ar ganebebs am originalur mxatvrul<br />

samyaroSi SeRwevas, garegnulad<br />

aserigad mimorRveulSi, magram<br />

iq, siRrmeSi Sinagani wesrigi rom sufevs,<br />

modernistuli ZiebebisTvisac<br />

aranakleb aucilebeli, Tuki es Ziebani<br />

srulfasovania da nayofi poetur midrekilebaTa<br />

bunebriobis, da ara<br />

moduri gatacebebis, rac verlibrsac<br />

_ saerTodac da mis qarTul ganStoebasac<br />

_ avad da mwared daaCndeboda.<br />

qarTuli Tavisufali leqsis damfuZneblad<br />

sakuTar Tavs gamoacxadebda<br />

galaktioni, Tumc cotaTi mainc<br />

iuxerxulebda am TviTgamocxadebas<br />

da... aRiarebda, rom winamorbedebic<br />

hyavda da mTlad cariel adgilas ar<br />

Sedgomoda siaxlis damkvidrebas. mar-<br />

Tlac damwyebi Tu ara, gamgrZelebeli<br />

xom mainc gaxldaT, am stilisac marjve<br />

gamomyenebeli Cinebul nimuSTa<br />

Semqmneli, mogvianebiT amave nakads<br />

ufro Tavgamodebuli adeptebic rom<br />

gamouCndebodnen, TavianT upirveles<br />

movaleobad qarTuli Tavisufali<br />

leqsisaTvis moqalaqeobis saboloo<br />

damkvidrebas rom miiCnevdnen.<br />

erTi upirvelesTagani am mxriv lia<br />

sturua aRmoCndeboda, imgvari<br />

sulieri wyobiT, Zaldautaneblad rom<br />

eTviseboda leqsis am nairsaxeobas da,<br />

frangul siurealizmTanac rom igrZnobda<br />

Sinagan saerTos, im stilistikasac<br />

ise marjved moixmobda da<br />

gadaadnobda Tavis sulier quraSi, sakuTar<br />

xmas Seuzavebda da Camoqnida<br />

daxvewil formas, romelic zegavlenas<br />

moaxdenda Cvens samwerlo procesze<br />

da mimdevrebsac gaiCenda. imaT<br />

xelSi es rTuli saxeobrivi sistema<br />

gamartivdeboda da gaadvildeboda,<br />

rakiRa mibaZva yovelTvis zedapiris<br />

sesxeba-gameorebas gulisxmobs, da<br />

mkiTxvelisaTvis is ufro ioli aRsaqmelic<br />

aRmoCndeboda, magram veraferi<br />

verasodes Secvlis originals,<br />

namdvils, pirvelsaTaves, Rrma da<br />

aTasferadi asociaciebiTac rom gajerebula,<br />

magram es asociaciebic<br />

bunebriobis Zafze asxmulan, lia sturuas<br />

originalur kamertonze da amitomac<br />

moSinaurebulan.<br />

gavyide sityva, viyide laJvardio...<br />

am mxatvrul garemoSi lirikuli<br />

gmiris swrafvas xan jaglaga cxenis<br />

sirbilic SeiZleba gausimbolovdes,<br />

xan muSa zmnis trialic, da es maSin,<br />

rodesac xedavs, Tu ra mkveTrad da<br />

mxiarulad hyvavis iasamani.<br />

ra kargia, rom jer kidev rodis Segiswavlia<br />

iasamanTan saubris ena.<br />

aseT dros egeb daRlilobac igrZno<br />

siZlieriT da genatrebodes vi-<br />

Racis mzrunveli xeli, Crdilis ramdenime<br />

frTas rom gTavazobdes, Torem<br />

narinjisferi gundebi isedac imRereben<br />

sicxes, pauzebSi, melaniviT, zRva


22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

esxmevaT, sadac Tavis Cawoba SegeZleba<br />

da poetoba, an mudmiv kalmad gadaqceva<br />

_ pastiani Tu mazuTiani wveriT,<br />

da wera seqsze, mzis laqebsa Tu alergiaze.<br />

raRac gamrudebula Tu sulac gamqrala,<br />

an raRa raRac _ is xsovna, is<br />

monatreba, mTavari ZarRvi rac aris da<br />

Tu ar moeWidebi da ar gadaarCen, RmerTdakarguli<br />

samyaros qaraSotebSi,<br />

vaiTu ise ganimqres, mere bevric<br />

iTavSicemo, ukve veRaraferma aRgadge<strong>nino</strong>s.<br />

rogor hgavdnen Citebs<br />

Zveli liTonis kalmebi,<br />

samelneSi rom Caawobdi<br />

da piriT amohqondaT iasamani,<br />

romelic uxdeboda<br />

mowyenili samSoblos saxes.<br />

kalamma CitTan msgavseba Tu ver<br />

SeinarCuna, miwis ena, vaJa-fSavelasagan<br />

anbaniviT SeTvisebuli, SesaZloa is<br />

iluzia gamodges, poetur mdinarebaSi<br />

monawileobis nacvlad mis miRma rom<br />

gagistumrebs, oRond Sen TviTon amas<br />

verasodes Seityob da gegoneba, rom<br />

SuagulSi micurav.<br />

rogor hgavdnen Citebso...<br />

aq, am poetur garemoSi kvlavac hgvanan,<br />

da rodesac am gancdiT aRvsili<br />

lia sturua ukiduresi simZafriT<br />

gamoTqvams dapirispirebas klasikuri<br />

moTxovnebisadmi:<br />

_ dausrulebeli ritmuli uazroba,<br />

TiTqos uniWo, Tanabarmacvliani da<br />

gariTmuli strofis cixeSi rom gamomwyvdeula.<br />

es xelovnur artaxebTan SeuTavseblobaa,<br />

Seuguebloba imasTan, rac mis<br />

sakuTar xmas CaxSobiT emuqreba, da amitomac<br />

xdeba aucilebeli yovelgvari<br />

SezRudulobis gadalaxva da SemoqmedebiTi<br />

Tavisuflebis srulyofilad<br />

SegrZneba.<br />

TiTqos zRvarze miabijebdes.<br />

klasikur harmoniasTan ziarebisa<br />

da ganaxlebis aucileblobis zRvarze,<br />

Tanabarmarcvliani da gariTmuli<br />

strofis cixidan gaqcevisaken rom<br />

ubiZgebs.<br />

da am JiniT aRvsili Tu sadme raimes<br />

gadaaWarbebda, da srulfasovani mxatvruli<br />

Ziebani gadaWarbebaTa gare-<br />

Sec arsad da arasodes yofila, am Sinagan<br />

uxerxulobasa Tu dananebas imiT<br />

gamoasworebda, rom erT yvelaze<br />

klasikur formasac mosinjavda da<br />

mosinjavda im warmatebiT, qarTul sonets<br />

Tavis tvifars rom daaCnevda.<br />

es is sonetia, romelic aqamdec vicodiT,<br />

magram... modernizmi mainc<br />

iWreba lia sturuas tvifardaCneul<br />

mxatvrul qsovilSi da garwmunebs, rom<br />

amgvari siTamame gamarTlebulia sxvadasxva<br />

nakadTa marjved morigebis wyalobiT.<br />

da yurs SeaCvev asonansur<br />

riTmebsac, uCveulos klasikuri sonetis<br />

poetikisaTvis, magram bunebrivadqceuls<br />

sonetis am nairsaxeobisaTvis,<br />

romelic Sua saukuneTa esTetikis<br />

TvalsazrisiT mTlad sonetad<br />

aRarc CaiTvleboda.<br />

arc sityva miyvars gamaZRari,<br />

arc viTareba,<br />

noyierebas, bgerismiers,<br />

davade tabu,<br />

aqeT gamxdari striqonebi<br />

ylapaven abebs,<br />

nerviuloben, magram Zvali<br />

ar ebzarebaT.<br />

an:<br />

vusmende nacnob dialogebs,<br />

ukve klasikas,<br />

iyos simarTle, usasrulo<br />

da uasako,<br />

mze yvavils hgavdes da ara sisxls,<br />

tvinSi gaJonils,<br />

iyos erToba, magram mainc<br />

ganmartoebiT,<br />

haeris pirvel safexurze idges<br />

platoni,<br />

idealisti, xolo miwas<br />

Cven gvitovebdes...<br />

anda:<br />

rogor damRala wvrilmanebma<br />

usaxo yofis,<br />

umniSvnelobam, umweobam,<br />

usaxlkarobam,<br />

vitoveb imeds, rom sizmarSi<br />

gaviparebi,<br />

anda kedlidan Jangiani gaisvris<br />

Tofi.<br />

an kidev:<br />

ca varvarebda, ablabudas<br />

oboba qsovda,<br />

veRar ambobda miwa balaxs,<br />

gauwyda qanci,<br />

mze iyo aTassanTliani da<br />

gvalvis macne<br />

da Cemi kefa abreSumis Crdils<br />

moiTxovda.<br />

es strofis cixe `impresionistuli<br />

sonetidanaa~ da gikvirs kidec, am saxelTan<br />

Tu mimdinareobasTan milaciceba<br />

xSiri rom ar aris am poetur samyaroSi;<br />

da Tumc misi calkeuli leqsebis<br />

calkeuli waxnagebi impresionistuli<br />

ganwyobilebebiTa da ferweruli<br />

monasmebiT elvareben, TiTqos gacilebiT<br />

bevri gamWvirvale asociacia<br />

Tu pirdapiri saxeldeba unda mimofantuliyo<br />

garSemo, rakiRa sul sxvagvari<br />

sulieri siaxlove akavSirebs impresionisti<br />

mxatvrebisa da simbolisti<br />

poetebis drosTan da, Tuki hkiTxavT:<br />

dRevandeli droisa da Seni qveynis<br />

garda sad da rodis amjobinebdi cxovrebaso?<br />

_ daufiqreblad mogigebT,<br />

rom es iqneboda parizi da swored es<br />

xana.<br />

da rom sisxlxorceulad Seigr-<br />

Znobs am Jams da parizi `Signidan~ aqvs<br />

gancdili, amitomac warmogvidgeba<br />

misi parizuli STabeWdilebani originalur<br />

da warmatebul nimuSad, da es<br />

TviT am uaRresad macdur Temaze Seqmnil<br />

mxatvrul Tu mxatvrul-dokumentur<br />

TxzulebaTa wyebas Soris, yvelaze<br />

gaxmaurebuli mainc ernest hemingueis<br />

`ganuyreli dResaswauli~ rom aRmoCndeboda.<br />

TviT saTauric raoden marjvedaa<br />

mofiqrebuli _ samudamod rom<br />

damkvidrdeba parizi mkiTxvelis SegnebaSi<br />

marTlac ganuyrel dResaswaulad,<br />

gansxvavebiT sxva qalaqebisagan,<br />

romlebzec SesaZloa araerTi aRmatebuli<br />

epiTeti gagemetos, magram es _<br />

ara, radganac es _ martoden parizze<br />

iTqmis.<br />

ganuyreli dResaswauli...<br />

hemingueis dokumenturi romani<br />

swored imiT moaxdenda gansakuTrebul<br />

STabeWdilebas mkiTxvelze, rom<br />

parizi ormagi mzeriT danaxuliyo:<br />

stumrisa da maspinZlis, garedan mosulis<br />

gancdiTa da iq erTbaSad damkvidrebul-Cafesvilis<br />

aRtkinebiT.<br />

garegnulad Senc SegeZlo gagemeorebina<br />

es zogadi monaxazi, magram<br />

Tuki sakuTar Tavze ver gamocdidi xelSesaxebad,<br />

aRiarebuli wignis asli<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

esse<br />

gamogividoda _ egeb ara uRimRamo da<br />

garkveuli rangisac, magram ara im<br />

gamorCeuli Rirsebis, lia sturuas<br />

`bednieri siCume~ rom moCans qarTul<br />

saliteraturo cxovrebaSi da uTuod<br />

moipovebs Sesaferis dafasebas saerTa-<br />

Soriso asparezze, frangulad Tu<br />

iTargmneba da iqidan mTel dasavleTsac<br />

gadawvdeba.<br />

am moxdenil Sesityvebas _ bednieri<br />

siCume _ avtori gustav<br />

flobers daesesxeboda da misi gamoyeneba<br />

ukve migvaniSnebs im Sinagan mzaobaze,<br />

riTac mZafr STabeWdilebaTa<br />

literaturuli versia iqmneboda, versia,<br />

romelic srul Tavisuflebamde<br />

aRar mividoda da mis siuJetmoSlil<br />

qargaSi... sulac klasicizmi amoefineboda,<br />

adgilis, droisa da moqmedebis<br />

erTianobis mixedviT Tu ganvsjidiT. da<br />

oTar CxeiZe kidec daidasturebda am<br />

mimdinareobis xelSesaxeb gamonakr-<br />

Toms am TxzulebaSi, moxdenilad Serwymuls<br />

modernistul ZiebebTan; saer-<br />

Tod ki am viTarebis arsebobas igulisxmebda<br />

lia sturuas Sinagan moTxovnilebad<br />

_ rRveva da dekadansi TandaTan<br />

daebrunebina klasikur wiaRSi<br />

da marjved moerigebina is sxvadasxvaobani,<br />

rac garegnuli ufro gaxldaT,<br />

xolo siRrmeSi imdeni saerTo<br />

dasturdeboda klasikasa da modernizms<br />

Soris, maTi ugulebelyofa codvac<br />

ki iyo.<br />

klasicizmi jer kidev rodis uareyoT<br />

romantikosebs, Torem simbolistebis,<br />

naturalistebis, realistebisa da<br />

aTasgvari avangarduli skolis Tval-<br />

TaxedvaSi sruliad aRarc gamoCndeboda...<br />

magram arsebobs mxatvruli principebi,<br />

romelTac TviT iq SeiZleba amohyon<br />

Tavi, sadac yvelaze nakleb moeli.<br />

kompoziciis garegani sqemiT `bednieri<br />

siCume~ imeorebs niko samadaSvilis<br />

beletristul qmnilebas `Sexvedrebi<br />

da sinanuli~ _ leqsisa da<br />

prozis monacvleobiT, magram gansxvaveba<br />

ufro arsebiTia _ iq TiTqmis<br />

calkea prozauli nawili da calke _<br />

poeturi, mTlad meqanikurad ar gadaebmian<br />

erTmaneTs, magram igrZnoba, xelovnuri<br />

dabrkolebani rom ara avtoris<br />

winaSe, misi leqsebis gamoqveynebas<br />

TvalbediTi Savi yoraniviT rom<br />

navsavda, iqneb es originaluri Txzuleba<br />

arc Seqmniliyo; `bednier siCume-<br />

Si~ ki ise gadadis beletristuli<br />

Txroba leqsSi da leqsi _ beletristul<br />

TxrobaSi, xan SesaZloa garCevac<br />

ki gagiZneldes, da es garemoeba iseve<br />

TvalSisacemia, rogorc mogvianebiT<br />

besik xaranaulis veeba qmnilebaSi<br />

`samoci jorze amxedrebuli raindi<br />

anu wigni hiperbolebisa da metaforebisa~,<br />

prozis da leqsis amgvarive monacvleobiT<br />

aRbeWdilSi, erTmaneTSi<br />

rom gadaiRvreba.<br />

es ori saxeli _ lia sturuasi da<br />

besik xaranaulisa _ imTaviTve dawyvildeboda<br />

kritikul mimoxilvebSi,<br />

samwerlo asparezze maTi gamoCeni-<br />

3<br />

sTanave, rogorc Tavisufali leqsis<br />

yvelaze Tavgamodebuli adeptebisa, da<br />

asec gamohyveboda saliteraturo cxovrebas,<br />

axla beletristuli Txzulebebis<br />

TaviseburebaTa mixedviTac rom<br />

aRmoCndebodnen gverdigverd.<br />

impresionistebisa da simbolistebis<br />

parizSi amjobinebda cxovrebaso...<br />

is xana parizis quCebidan da kafeebidan<br />

ufro Zalumad ganicdeboda.<br />

_ roca vici, rom didxans veRar<br />

vnaxav parizs, me mas gulis Soreul kun-<br />

WulSi vinaxav zRvasTan erTad. Cemi<br />

cxovrebis yvelaze Znel, depresiul<br />

dReebSi Tavdacvis instinqtiviT wamotivtivdeba<br />

xolme raRac, sruliad<br />

umniSvnelo sityva, quCis saxelwodeba,<br />

uhorizonto zRva... riu Jofrua lanie,<br />

kafe `paolo~, opera, maxvili bolo<br />

marcvalze, ris gamoc sityva, ukve<br />

zeaweuli, momReralia.<br />

gavyide sityva, viyide laJvardio...<br />

sityva _ gacveTilic da xeluxlebic<br />

erTsa da imave dros, mozeimec,<br />

uJmuric da Zvelic (`kbils rom<br />

mogkveTavs qadis guliT, limonis susxiT~),<br />

visTvis azri rom aris, visTvis<br />

_ hangi, lia sturuasaTvis ki:<br />

_ nusxi Tavisufali da TavkerZa,<br />

mzakvari mgelis.<br />

da grZeldeba am originaluri<br />

stilistikisaTvis niSandobliv saxeTa<br />

kaskadi, gamWvirvale blondebSi gamoxveuli:<br />

romelsac eli sikvdiliviT<br />

da mainc eli,<br />

rogorc yvelaze Warbsisxlian<br />

da mSier vnebas<br />

gamofituli saubrebis<br />

dinj samyaroSi,<br />

da uceb vxedav, qvemdebares<br />

gamoWres yeli<br />

da misi sisxliT daitiknen<br />

gamxdari zmnebi.<br />

da aha is finaluri akordic, romelmac<br />

unda Sehkras aramarto es soneti<br />

sityvaze, aramed mis mxatvrul ZiebaTa<br />

erT-erTi, oRond yvelaze arsebiTi<br />

rkali:<br />

_ arcerTi wuTi ar macocxla amis<br />

gareSe!<br />

sonetis Janri Zalian aiyoliebda<br />

da sul ufro da ufro Seityuebda Tanabarmarcvlovani<br />

da gariTmuli strofebis<br />

cixe; da is, rac Tavidan drodadro<br />

da wamieri garindebisaTvis<br />

sWirdeboda, mxatvrul sistemad gamoekveTeboda...<br />

magram SeleviT mainc verasodes<br />

Seeleoda im Tavisuflebas,<br />

Sinagan ltolvas garegnul formasac<br />

Sesaferiss rom usadagebda, Torem wyebad<br />

da wyebad gadagviqrolebs Tvalwin<br />

sulier TavisuflebaTa is Tavbrudamxvevi<br />

nimuSebi, garegnulad<br />

mkacrad organizebul sistemebs rom<br />

moirgebdnen da lia sturuasTvisac<br />

yovelTvis darCebodnen orientirebad<br />

imis miuxedavad, sonetTa klasikur<br />

harmonias minebdeboda Tu kvlavac<br />

Zveleburi sijiutiT daejajgureboda<br />

Tanabarmarcvlovan da gariTmul<br />

strofTa cixis kedlebs.<br />

gavyide sityva, viyide laJvardio...<br />

is, rac erTsa da imaves unda gulisxmobdes<br />

_ sityva da laJvardi _<br />

xan unugeSodac daSordebodnen erTimeores<br />

da realobis tragizmic aq iCenda<br />

Tavs, yofiTobisa da amaRlebuli<br />

ocnebis SeuTavseblobaSi, sworedac<br />

tragizmi, dramatizmsac rom aRar kmarobda<br />

da anki rogor ikmarebda zecagamqral<br />

qveyanaSi, romelic mexsierebaSi<br />

mainc unda Segenaxa, Torem... gadmoxteboda<br />

saavadmyofos fanjridan<br />

da veRarc... veRarc daeweodi...<br />

***<br />

kidev kargi, vaJa-fSavelas saxels<br />

SeTvisebodi da miwis eniT ametyvelebuls<br />

sul ufro gagiTvalsaCinovdeboda<br />

ocneba, rom xelaxali dabadebisas<br />

xed moxvidodi _ xed bunebis wiaRSi an<br />

Tund qalaqSi _ da amgvari fiqri<br />

gagiadvilebda sicocxles xalxiT<br />

savse simartoveSi.


4<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

poezia 22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

vedreba<br />

<strong>jarji</strong> <strong>fxoveli</strong><br />

guliT sapyarni vinc gankurna<br />

Sav qalaqSi:<br />

Sav RameSi codvilebi vinc daasaxla...<br />

exla xelebgaSverilni Sestirian<br />

Sens ukvdav saxls da<br />

Sens aRdgomas ver iviwyeben!<br />

da Sen aqa xar: sapyarTa Soris!..<br />

vinc amogicnobs da cremlebiT fexebs dagbans,<br />

gankurnebac imas ergeba!<br />

maT modgmiT SexvdaT gulis keTri, ganukurneli!<br />

maTi xelmwifec tyuilebis keTrma SeWama!..<br />

am malemrwmenebs mainc sjeraT suyvelaferi,<br />

rac xelmwifis oxrobaSi nacveT tuCpirs<br />

gadmosdindeba!<br />

Zekacis gulSi daeteva daWmuWnili ca,<br />

Tavis ukvdavi varskvlavebiT,<br />

Tavis cremlebiT...<br />

kacis gulSi xom<br />

samyaroTa Soreuli moTqma marxia!<br />

am guls rogor moeria es Zveli keTri<br />

ise, rom ciske aRvlenilma vedrebamac<br />

veRar uSvela!<br />

ufalo Cveno!<br />

xeibrebi velodebiT beT-saidis saswaulis<br />

gameorebas:<br />

davrdomilebi da sawylebi,<br />

gulis keTriT Sepyrobilebi<br />

Senma dardma egeb fexze wamogvayenos!<br />

dReSavi<br />

Sen aq Cagqolavs melanqolia<br />

mSiera mgelis ugunur geSiT...<br />

daeqroleba melans qoriviT<br />

Seni kalami da unugeSo<br />

dRe gagrZeldeba; cas sizmariviT<br />

moelandebi, Savad ferili,<br />

dagekargeba sityvis marili,...<br />

Sen ro gindoda, exla ver ivli<br />

im gzebiT, dRes rom caSi midian:<br />

Sen cis bilikze tkivilebs ver Sob!..<br />

es mziani dRe SenTvis bindia,<br />

mSiera drois lukmav da gerSo!<br />

daxarje Seni siyvaruli<br />

upatrono ZaRlis bedi SegSurdeba:<br />

imas gzaze miacilebs<br />

ucxo Tvali, Tanamlmobeli...<br />

da amis mere, vici, aRar gagikvirdeba,<br />

Sens areul lands ucxo mzera rom daedevnos<br />

RvTaebrivi sibraluliT<br />

da rwmeniT savse!<br />

da guls CasZaxeb:<br />

Seiyvare upatrono ZaRli,<br />

Seiyvare upatrono adamiani,<br />

SenTan erTad rom miisawyleba<br />

udabnos gulis arteriebze...<br />

daxarje Seni siyvaruli,<br />

yofnis pirSav aRmarTebze<br />

rom agrove Tavgadaklulma...<br />

daxarje Seni siyvaruli:<br />

araferi ar daitovo!<br />

* * *<br />

Camongreulan Zveli yoreni,<br />

rac dagrCa, isic qreba umalve...<br />

kvaldakval mogdevs Savi yorani<br />

da gkortnis: guli ver daumale!<br />

ver daumale miwa, natotni,<br />

xanjriT nacemi: bevris mnaxveli...<br />

Camolewili misi totebi<br />

da misi Rame: dardis naxevi...<br />

ver daumale miwis gvirgvini:<br />

zeca mzisa da zeca sayorne!<br />

am leqsSi ise amovigmine,<br />

rom kvnesas guli amovayole!<br />

Camongreulan Zveli yoreni<br />

da nangrevze zis Savi yorani!<br />

* * *<br />

vxedav: Cems naRvels caSi aTavsebT,<br />

gakvirvebulo iis tuCebo...<br />

rogorc gasula weli aTasi,<br />

ise gaivlis es droc uCemod!<br />

veravin igrZnobs: sada xar, vin xar,<br />

ver gigrZnobs janRi, caSi myefari,<br />

sanam wyviadSi gadayril Tixas<br />

Seni wyeuli suli efarvis!<br />

xar davrdomili da Sen moeli<br />

imas, vinc mova iis surneliT,<br />

ciT movlenili udabnoeli:<br />

is Sen mogivlis saRvTo kurnebiT!..<br />

da Tan gahyvebi, sulo obolo,<br />

ro dagitova, im dards, mkivani...<br />

fiqrSi dagrCeba usamSobloba<br />

da Seni leqsis guli: mtkivani...<br />

* * *<br />

wlebma imedis nergi aceles!<br />

xedav samoTxes: darbeuls, daSlils!<br />

midi da evne da iTavceme:<br />

Sen gagiyides samSoblo valSi!<br />

bolo ar uCans gvelebis sisins,<br />

Sav bazrobaze Sens guls yidian!<br />

rac Sen wagarTves, didia isic,<br />

rac ver wagarTves, isic didia!<br />

da qalaqidan aviyare<br />

da qalaqidan aviyare maSin,<br />

roca mSobliuri mTebis Zaxilma<br />

daxanjra Cemi molodini, medRexvalie...<br />

ase meZaxda didgoris veli,<br />

ase meZaxda krwanisis mze,<br />

magram maSin ver gavigone!<br />

dRes istoriis oRroCoRro gzebs<br />

ukan gavyvebi:<br />

kvlav gavivli drois ukuneTs!<br />

vityvi: didgoris omSi daveci!<br />

vityvi: krwanisis miwaSi vwevar!<br />

dRes gavigone mTebis Zaxili...<br />

es xma odResRac moismina vaJa-fSavelam...<br />

am Zaxilma gaaogna,<br />

mere is xma guliT awona<br />

mTaTa erTobis mesaidumlem!<br />

vambob: dRes kargad gavigone<br />

mTebis Zaxili<br />

da qalaqidan aviyare<br />

da TqvenTan vdgevar,<br />

mTebo da mTebze maRalo mTav, vaJa-fSavelav!<br />

Senze ityvian<br />

Senze ityvian: hgavda gandegils<br />

da drois qafi fexze ekida!<br />

bolos ufskrulis piras dadeqi,<br />

ca gamoTale mTvaris neknidan;<br />

da mzes mieci, rac Sen gergeba,<br />

amqveynad SenTvis rac gaimetes:<br />

caSi nakrebi leqsis nergebi,<br />

isic, rac klavda kacis imedebs:<br />

is siZulvili da is Ralati,<br />

dabadebidan Tavs ro dagwivis,<br />

ekliT nakeri Seni xalaTi<br />

da uiRblobis Savi arwivi!<br />

sacaa Tvali unda milulo,<br />

Tqvi bolosityva, mzis saziaro:<br />

mSvidobiT, yofav gandegiluro,<br />

mSvidobiT, Walav aragviano!<br />

* * *<br />

irmis naxtomis TeTri saCexe<br />

da galaqtika, Tvalmoxamxame...<br />

aq Savi xvrelis ybebSi CaCexil<br />

kacobriobas itirebs Rame...<br />

kvnesa weria samyaros xmaSi:<br />

gxedav, mamulo, cecxliT namusro!<br />

es bedi ratom ar gviTxar maSin:<br />

rad dagvimale, nostradamuso!<br />

Cven<br />

Tamaz fxovels<br />

Cven ar movmkvdarvarT im warsulSi sxvebis magier,<br />

roca sicocxle moZaladis xmalma gakvnita!<br />

mohqonda xsovnas daviwyebul sulis magia<br />

da es iyo: iwyeboda dardi akvnidan...<br />

dRes ese aris: emsWvaleba dReebs qafians<br />

xan bulbulis xma, xanac kidev sisini ZlokvTa...<br />

roca movkvdebiT, waaweron epitafia:<br />

imas dideba, vinc samSoblos magier mokvda!<br />

usinaTlo poetebs<br />

guliT sibrmaves<br />

Tqven arCieT TvaliT sibrmave!<br />

amqveyniuri yvavilebi dagimales da:<br />

samagierod Tqven samoTxis yvavilebs rgavT da<br />

samagierod Tqven samoTxis yvavilebs xatavT!<br />

da guliT xedavT<br />

imas,<br />

rasac Tvalxilulni ver ixilaven...<br />

guliT xedavda didi xorxe luis borxesic,<br />

isic xom Tqveni erTi Zma iyo:<br />

imasac ergo<br />

bedisweris RvTaebrivi, Savi sibrmave...


22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

magram mze enTo imis RameSi<br />

da varskvlavebis brailiT werda!..<br />

da iyo kidev erTi poeti,<br />

vinc troas omi usinaTlo TvalebiT naxa<br />

da gadmoxata xsovnis RrublebiT<br />

da gadmowera dardis anbaniT...<br />

brailis Srifti ara hqonda,<br />

aba, meti ra unda eqna!<br />

Tqvenze rom vfiqrob,<br />

momagondeba<br />

Cemi didedis didi sibrmave:<br />

imisi dila Tendeboda<br />

xeluxlebel da rZisferi qaRaldiviTa<br />

Sors, Sors: maRal araxijaSi...<br />

vici, sul male Cemi dilac gaTendeba<br />

am qaRaldiviT,<br />

exla Cemi kalami rom ebRauWeba...<br />

da Tqven rom xatavT,<br />

mec vixilav im yvavilebs,<br />

ciT mofrenilebs<br />

da samoTxis yvavilebis daxatvaSi<br />

dagexmarebiT...<br />

usinaTlo didi aedo:<br />

homeroso, guldardiano,<br />

borxeso, Ramis mesaidumlev,<br />

miTxariT,<br />

rogor Seviyvaro me wyvdiadi, gulSemzaravi;<br />

Rames rogor gamovtaco<br />

ukvdavebis mware wveTebi<br />

da gulmoklulma mtkivan gulSi<br />

simRerebi rogora vTqva<br />

maSin,<br />

roca siyvarulis caSi awvdil mTebs<br />

da imaT Rrublebs ver davinaxav!<br />

mTvaris apologia<br />

me vumReri realur mTvares!<br />

me vadideb Ramis manaTobels!<br />

vadideb mTvares: ukvdavi sulebis samkvidros!<br />

vumReri mTvares, varskvlavebis winamavals<br />

da gzebis gamnaTebels, varskvlavebis xelismkides!<br />

me vwer mTvareze, mTvaris siyvarulze, mTvaris<br />

imedebze...<br />

me var mTvaris mexotbe vinme...<br />

da vinc amqveynad Ramis mnaTobs himnebi uZRvna,<br />

me var imisi plagiatori da miyvars<br />

yvela saocnebo mTvaresTan erTad!<br />

me vwer mTvaredan wamoRebuli melniT da kalami Cemi<br />

mTvaris caze gadafrenil arwivis frTaa!<br />

xolo Cemi mkiTxvelia savse mTvaris mosaxleoba!<br />

me vumReri mTvares;<br />

me var misi Rameuli sxivebiT naweri poemebis<br />

gadamkiTxveli,<br />

misi anbanis aRmomCeneli!<br />

me vwer mTvareze!<br />

me vadideb mTvares!<br />

me vumReri mTvares: varskvlavebis winamavals,<br />

gzebis gamnaTebels, varskvlavebis xelismkides!<br />

me vwer mTvareze!<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

poezia<br />

xolo Cemi mkiTxvelia savse mTvaris mosaxleoba!<br />

mTvaris yvavilebi:<br />

es aris TeTri sizmari savsemTvareobisas!<br />

mTvaris apologia iwereba maTTvis,<br />

visac Tavis grZel RameebSi es sizmari dasizmrebia!<br />

Cemi wignia savse mTvaris apologia!<br />

me vadideb mTvares!<br />

me vumReri mTvares!<br />

me vdgevar mTvariT ganaTebul udabnoSi:<br />

aq poezia erTaderTi oazisia,<br />

sadac ukvdavebis wyaroni CuxCuxeben...<br />

vici: ginaxavs udabnoSi Ramis wyaro, mTvaris rZeSi<br />

pirdabanili!<br />

vici: Segisvams Sen es wyaro, kbilismtexavi.<br />

da sityva giTqvams, rogorc mTvaris samadlobeli!<br />

TviT mTvaresac JrJola aitans,<br />

am wyaros rom daewafeba!<br />

da axedavs varskvlavebis feierverks irmis naxtomis<br />

karmidamoSi...<br />

axedavs da kosmiuri siTbo aitans,<br />

Soreul ZmaTa Tanamlmobeli!<br />

moenatreba poeziis samoTxis naxva:<br />

iq Sveba da siyvarulis cecxlis danTeba!<br />

veravin ityvis, poeziis samoTxedan poetebma<br />

ratom gaagdes!<br />

poeziaSi mTvaris Suqi nuTu marTla banaluria!<br />

gaagdes mTvare da esRa darCaT:<br />

mTvaris alagas kosmiuri sicariele!<br />

me vwer mTvaris apologias!<br />

mTvare unda davabruno Tavis adgilze:<br />

ZvelisZvel qarTul poeziaSi!<br />

ar vici, Cemi mkiTxvelebi icnoben, Tu veRar icnoben:<br />

miiReben Tu ar miiReben!<br />

maT xom mTvare daiviwyes didixania!<br />

da aha: me var erTaderTi, am umTvaro Ramis stumari...<br />

da me vwer mTvaris apologias!<br />

poeziis ZvelisZvel da gakvalul gzaze me mTvaris<br />

Suqs win mivuZRvebi:<br />

poetebo, gagaxsenebT mTvaris TamaSebs!<br />

gagaxsenebT mTvaris yvavilebs, rom izrdeba<br />

siyvarulis ZvelisZvel gzaze!<br />

me var erTi poeti vinme, poeziidan mglis bileTiT<br />

gagdebul mTvaris guSagi!<br />

da me vwer mTvaris apologias!<br />

mTvaris yvavilebi iSleba misTvis,<br />

vinc savse mTvaris sizmrebi naxa,<br />

vinc siyvarulis cecxli igrZno gulSi<br />

savse mTvareobisas!<br />

me vadideb gandevnil mTvares!<br />

me veubnebi poetebs: leqsSi SemouSviT mTvare:<br />

leqsi xarobs da fesvebs idgams mTvariT<br />

ganaTebul udabnoSi...<br />

leqsi da mTvare ori tyupiscalia...<br />

mTvare anaTebs oxer dedamiwas,<br />

rogorc irmis naxtomis gulisguls...<br />

xolo leqsi kacis guls anaTebs mTvaridan akrefili<br />

sinaTliT...<br />

geubnebiT: leqsSi SemouSviT mTvare:<br />

gaxseniT kari da gaxseniT fanjrebi<br />

da gaxseniT guliskarebi: leqsSi SemouSviT mTvare!<br />

dae, gaixsenos Tavisi adgili: gaixsenos is Zveli Jami,<br />

roca siyvarulis gzebs anaTebda...<br />

me vumReri gandevnil mTvares!<br />

me vwer mTvaris apologias!<br />

savse mTvaris yvavilebi dRes Cems wignSi iSrialeben!<br />

dali yaraulaSvili<br />

de sikvdiliTac arvis ar vgavde<br />

me Secdoma var albaT gangebis,<br />

yvela miyvarxarT TavdaviwyebiT,<br />

fiqric, ocnebac, vici sxvagvari,<br />

varskvlavebSi da caSi viwyebi.<br />

muxTal cxovrebis viwro bilikebs<br />

me ver mivyvebi rogorc wesia,<br />

Tu micinia? bavSvis siciliT,<br />

kvnesiT? sxvagvarad damikvnesia.<br />

Tu sasmiss avwev, sxvagvarad vTvrebi,<br />

sasowarkveTac sxvagvari vici,<br />

zecas avWrilvar faskunjis frTebiT<br />

da vificebi sxvagvari ficiT.<br />

mgoni qariSxlebs Camovyev cidan,<br />

satanas vebrZvi, uxmlod, ufarod,<br />

ase martivi da Tan sxvagvari,<br />

rad gWirdebodi netav, ufalo.<br />

aboboqrebul suls ver vawynareb,<br />

iqneb gakoWoT tyavis qamandiT,<br />

erTi Txovna maqvs, roca movkvdebi,<br />

mkerdze sxvagvari Zegli damadgiT.<br />

hgavdes qariSxlebs, mzis sxivebs, wvimebs,<br />

misi simaRle Rrublebs hqargavdes,<br />

minda saflavic sxvagvari mqondes,<br />

de sikvdiliTac arvis ar vgavde.<br />

* * *<br />

mTis Txemidan sikvdils vxedav,<br />

Cumi gulistkiviliT,<br />

wami aris es sawuTro,<br />

suls aRmoxda kivili.<br />

Turme zRapari yofila,<br />

ukvdavebis mjeroda,<br />

damyrantalebs da damcinis<br />

yvavi verxvis Cerodan.<br />

dro mefobda da kvlav mefobs,<br />

Cveni yofis mdinares,<br />

ex, siberes qeds movuxriT,<br />

TvalTgan cremlmomdinare.<br />

veRar vyaraman-vyanTelobT<br />

Zveleburad quCebSi,<br />

ukve TrTola Segvparvia,<br />

gafiTrebul tuCebSi.<br />

yavarjenze damxobilni,<br />

gzas mivyvebiT taatiT,<br />

arvin icis, sad da rodis<br />

SeCerdeba saaTi.<br />

naoWian saxes amkobs<br />

bavSvis mzera-Rimili,<br />

Camqral TvalSi cremliT savsem<br />

vis mivmarToT CiviliT.<br />

sibereze Jami mefobs,<br />

wuTisoflis batoni,<br />

miwis zemoT arvin rCeba<br />

ufalia patroni.<br />

mosvla-wasvliT, wasvla-mosvliT<br />

raRac didi keTdeba,<br />

sadRac zemoT, RmerTTan axlos,<br />

siyvaruli erTdeba.<br />

vervin naxavs samas welze<br />

mitanebul yvanCalebs,<br />

mova miqel-gabrieli<br />

sadRac wagvaCanCalebs.<br />

mTis Txemidan sikvdils vxedav,<br />

Cumi gulistkiviliT,<br />

wami aris es sawuTro,<br />

suls aRmoxda kivili.<br />

* * *<br />

minda zecas xeliT Sevxsna<br />

es cisferi xalaTi,<br />

angelozebs RmerTTan miaqvT,<br />

Cemi grZnobis baraTi.<br />

mindor-mindor, qars rom misdevs,<br />

Cemi muzis kvicia,<br />

Tavze metad rom miyvarxar,<br />

planetebmac ician.<br />

mTvare RamiT rom butbutebs,<br />

Cemi leqsis bwkaria,<br />

am gulze rom xazi mosCans,<br />

tkivilebis bzaria.<br />

yvrimali rom amiwiTla<br />

modebuli alia,<br />

miTxar, mainc rad miyvarxar<br />

kvlav isev da Zalian.<br />

miTxar, ratom menatrebi,<br />

fiqri dagdevs qardaqar,<br />

foTlebi rom Srialeben,<br />

Sen gixmoben, sada xar?!<br />

qarma ferfli gaitaca,<br />

saiT miaqvs ar vici,<br />

Cemi sulis naferflari...<br />

vai ukve daviwvi...<br />

gviania, Caviferfle,<br />

kvali darCa silaze,<br />

varskvlavebSi, cisken mivqri,<br />

veRar mnaxav miwaze.<br />

5


6<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

narkvevi 22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

literaturuli konkursis _<br />

`publicistika, kritika, eseistika~ _ gamarjvebuli.<br />

III premia<br />

`mdinareebi fexadgmuli gzebia,<br />

romlebic midian da mivyavarT iq,<br />

saiTac gza gviZevs~.<br />

blez paskali, „azrebi~<br />

„eZgera (urCxuli) kunZulis kides<br />

da, etyoba, pirveli lukmiT madaze<br />

mosulma, axla ufro didi miwis nagleji<br />

moswyvita~.<br />

aka morCilaZe, „veSapi ma<strong>daTo</strong>vze~<br />

gasakviri iqneboda, miwisa da wylisgan<br />

Seqmnili adamiani uwylo da umiwo<br />

adgilze rom dasaxlebuliyo. Tbiliss,<br />

mtkvrisa da misi ori napiris saxiT,<br />

arc wyali aklia da arc – miwa, Tumca,<br />

cxadia, qalaqis – msxvili dasaxlebuli<br />

punqtis SeqmnisaTvis mxolod es<br />

ori elementi ar kmara. mtkvris sigrZe,<br />

saTavidan vidre kaspiis zRvamde, 1515<br />

kilometria, magram saocreba, romlis<br />

saxeli Tbilisia, mdinaris sul raRac<br />

35 kiliometrian monakveTze (avWalidan<br />

orTaWalamde) gvxvdeba. Tanac<br />

mdinarecaa da midinarec. Tu viqtor<br />

nozaZis „vefxistyaosnis RmrTismetyvelebas~<br />

verwmunebiT, mtkvari<br />

edemis oTxi mdinaridan (fisoni, geoni.<br />

tigrisi. evfrati) erT–erTia.<br />

qarTvel mecniers naSromSi motanili<br />

aqvs profesor franc kaulenis mosazreba,<br />

romlis mixedviTac „fisoni,<br />

anu bisoni unda iyos Zvelad cnobili<br />

„kurus~, anu „kur~, exlandeli saxeliT<br />

„mtkvari~, romelic araqsTan imave<br />

urTierTobaSia, rogorc tigrosi<br />

efratTan. „kur~ (mtkvari) gamodis im<br />

adgilidan, romelic Savi zRvis sanapirodan<br />

Zalian daSorebuli araa da,<br />

rogorc strabo ambobs, igi hyofs armenias<br />

albaniisagan da araqsTan<br />

SeerTebuli Cadis kaspiis zRvaSi. amis<br />

mixedviT, efratisa da tigrosis, araqsisa<br />

da mtkvaris mxare iyo is qveyana,<br />

romelsac „edemi~ erqva da sadac<br />

samoTxe – paradisi warmoedginaT~.<br />

viqtor nozaZis mtkicebiT, roca<br />

vefxistyaosnis avtori avTandilis<br />

mier TinaTinisaTvis naCuqari margalitis<br />

aRwerisas ambobs, „pirsa daidva,<br />

akoca, cremli sdis, viTa bisoni~–<br />

o, „bisonSi~ mtkvars gulisxmobs.<br />

arsebobs mtkvris „dabadebis~ gansxvavebuli,<br />

materialisturi versiac.<br />

dedamiwis Semswavleli mecnierebi<br />

amtkiceben, rom „istoriul–<br />

geologiuri TvalsazrisiT Tbilisi<br />

da misi midamoebi warmoadgens e.w. mesameuli<br />

epoqis zRvis fskers. kavkasia<br />

odesRac zRviT yofila dafaruli. am<br />

geologiur epoqaSi, romelsac kainozours<br />

uwodeben, daiwyo mTebis Seqmnis<br />

intensiuri, magram xangrZlivi<br />

procesi. amis Sedegad gaCnda is mTebi,<br />

romlebic Tbiliss gars akravs. mecnierTa<br />

mtkicebiT, swored aq, Tbilisis<br />

tafobSi, droTa ganmavlobaSi, gza<br />

gaukafavs mdinare mtkvars.<br />

Tbilisi rom zRvis fskeri iyo da<br />

am zRvaSi rom veSapi binadrobda, kargad<br />

ician Tanamedrove qarTuli literaturis<br />

moyvarulebmac. aka mor-<br />

CilaZe ma<strong>daTo</strong>vis trilogiis bolo,<br />

mesame wignSi („veSapi ma<strong>daTo</strong>vze~) wers:<br />

„adre sul zRva iyo Tbilisis adgilze.<br />

mere daSra da veSapi mtkvris<br />

fskerze darCa~.<br />

mtkvris napirebze (TurqeTSi,<br />

saqarTvelosa da azerbaijanSi) aTze<br />

meti qalaqia gaSenebuli, Tumca<br />

mdinarem mxolod Tbilisis teritoriaze<br />

moxaza iseTi konturebi, romlis<br />

wyalobiTac, spars poet safi xalxalis<br />

(me-18 s.) rom davesesxoT, samoTxis metoqe<br />

da edemis baRze aRmatebuli qalaqi<br />

iSva.<br />

mtkvari ara mxolod Tbilisis,<br />

aramed mTlianad saqarTvelos upirvelesi<br />

mdinarecaa. aki, poet murman lebaniZesac<br />

moswrebulad SeuniSnavs:<br />

Woroxs, engurs, rions, texurs, iors<br />

da aragvs, deda-mtkvarTan xmis amoRebis<br />

ufleba ar aqvs. SemTxveviT araa,<br />

rom Zvelad rogorc „qalaqi~ iyo<br />

Tbilisis sinonimi, aseve „wyali~ – mt-<br />

kvrisa. yovel SemTxvevaSi, swored am<br />

saxiT moixseniebs „qarTlis cxovrebis~<br />

avtori leonti mroveli mdinare<br />

mtkvars: „xolo aman aderki mefeman<br />

umata simagreTa qarTlisaTa qalaq-<br />

Ta da cixeTa, da umetes moamtkicna<br />

zRudeni qalaqisa wylisa amier da imier~.<br />

frangi mogzauris Jan Sardenis<br />

TqmiT, mtkvari, romelsac geografebi<br />

umeteswilad „kirsa~ da „koruss~<br />

uwodebdnen, globaluradac mniSvnelovani<br />

mdinare yofila:<br />

„es mdinare ufro sasargebloa<br />

sparseTis yvela mdinareze imiTi, rom<br />

sakmaod did manZilzea da gamosadegia<br />

naosnobisaTvis, romlisTvisac arc<br />

erTi sparseTis mdinare ar varga. Zveli<br />

istorikosebi mogviTxroben: am<br />

mdinareSi sparseTis SesaniSnavi meo-<br />

<strong>daTo</strong> <strong>qardava</strong><br />

eZaxdnen. baRi mdebareobda kunZulze,<br />

rasac orad gantotili mtkvari warmoqmnida.<br />

1880 wels gamocemuli tfilisis<br />

rukis mixedviT, mtkvari orad iyofoda<br />

mnacakanovis xidqveS gavlis Semdeg.<br />

kunZulis sigrZe 500 saJenamde, sigane<br />

ki 300 saJenamde aRwevda (1 saJeni 2,13<br />

m). rukaze datanili pirobiTi niSnebis<br />

mixedviT, orTaWala (anu kunZuli da<br />

mtkvris marjvena sanapiro) mTlianad<br />

baRebiT yofila dafaruli. amasTan<br />

kunZuli marjvena napirs sacalfexo,<br />

e.w. viris xidiT ukavSirdeboda.<br />

orTaWalis baRebi <strong>giorgi</strong> me-<br />

Tormetes ekuTvnoda. <strong>giorgi</strong> mefis<br />

sikvdilisa da misi vaJis –daviT batoniSvilis<br />

peterburgSi gadasvlis<br />

Semdeg, es baRebi dosiTeos fircxelauris<br />

xelSi gadavida: „baRi es iyo<br />

orTaWalas, Semdgomad mefis Zisa ruse-<br />

Tisa wasvlisa mieca igi dosiTeos arqiepiskopossa,<br />

gvariTa fircxalaurisa,<br />

da Semdgomad amisa Seisyida igi<br />

19 saukunis tfiliss ase aRwers: avlabarSi<br />

iyo eklesiebi, SaiTan-bazarSi –<br />

meCeTebi, avlabarSi iyo aRmosavluri<br />

abanoebi, SaiTan-bazarSi – sparsulebi.<br />

avlabarsa da SaiTan-bazars aer-<br />

Tianebda kldeze aSenebuli metexis<br />

sapyrobile... xolo cota qvemoT, Tu<br />

mtkvris napirs dauyvebodiT, iwyeboda<br />

orTaWalis „samoTxe~ – alagi drostarebisa,<br />

banovanebisa... erTi sityviT,<br />

ginda eklesias miaSure, ginda – bazars,<br />

ginda abanoSi mibZandi, ginda – cixeSi<br />

da ginda – orTaWalis samoTxeSi...<br />

me-19 saukuneSi orTaWalis baRebi<br />

feodaluri da finansuri aristokratiis<br />

sakuTreba iyo da gasakviri<br />

araa, rom es adgili SeZlebuli fenebis<br />

garToba-dasvenebis adgilad iqca.<br />

gaixsna restornebi (popularuli iyo<br />

„eldorado~, „fantazia~), sadac qar-<br />

Tvel TavadaznaurobasTan erTad<br />

dros atarebdnen SeZlebuli Tbiliselebi:<br />

asaturovi „safunTuSe asaturovi<br />

da Svilebi~-dan, abanoTa mefe<br />

mtkvari da misi arqipelagi<br />

mari kirsi Caagdes ymawvilobis dros,<br />

mdinarem ar CasZira da amitomac saxelad<br />

kirsi daarqveso. es ambavi, Cemi<br />

azriT, miT ufro dasajerebelia, rom<br />

mTel am mxareebSi, romlebzedac axla<br />

vlaparakob, am mdinares sazogadod<br />

Sah bahmen-sus uwodeben, ese igi, mefeTmefis<br />

bahmenis mdinares; bahmeni ki mefe<br />

kirsas saxelia, sparseTis mematianeebi<br />

kirss am saxeliT ixsenieben.~ (J.<br />

Sardeni, „saqarTveloSi mogzauroba~)<br />

kunZuli mdinareSi<br />

„orTaWalis baRSi mnaxe, vina var~<br />

gr. orbeliani, „muxambazi~<br />

„didebulia yabaxze dila,<br />

axali mTebis vxedav kunZulebs,<br />

orbelianTa gauTxovar qalebis<br />

ZuZuebs~.<br />

tician tabiZe, „muxambazi,<br />

romelic ar imRereba~:<br />

iyo dro, mtkvarSi mdebare kunZulebi<br />

iseTive Tvalwarmtaci sanaxavi<br />

iyo, rogorc mdinareSi mobanave orbelianis<br />

gauTxovar qalTa ZuZuebi. aq<br />

saTvalavSi misaRebi araa mtkvris mRvrie<br />

wyalSi adgil–adgil Tavwamoyofili<br />

miwis patara naWrebi. tfilisis<br />

arqipelagi ZiriTadad ori – or-<br />

TaWalisa da ma<strong>daTo</strong>vis, igive orbelianTa<br />

kunZulebisgan Sedgeboda.<br />

saxelwodeba „orTaWala~ ori sityvis<br />

– qarTuli „Walisa~ da Turquli<br />

„orTa~-s („Sua~-s) naerTia. or-<br />

TaWalas anu SuaWalas „Walis baRsac~<br />

somexman, Tbiliselman, moqalaqeman<br />

ter-Simovanovma~ (p. ioseliani, „cxovreba<br />

<strong>giorgi</strong> mecametisa~).<br />

„mcenareTa samefo~ – orTaWalis<br />

baRebi usayvarlesi TavSesafari iyo<br />

zafxulis papanaqebis dros. TbilisSi<br />

CamosulTa sapativcemo nadimebic<br />

orTaWalis baRebSi ewyoboda. gasakviri<br />

araa, rom 1829 wlis 27 maiss saqarTveloSi<br />

Camosul aleqsandr<br />

puSkins swored orTaWalis baRSi mouwyves<br />

Sesaxvedri sadili, romlis<br />

monawile konstantin savostianovi ixsenebda:<br />

„Tbilisis Tvalwarmtac adgileb-<br />

Si Zneli ar iyo patara adgilis povna<br />

rusi poetis samaspinZlod. me avirCie<br />

qalaqis gareubnis baR-venaxebi, mtkvris<br />

gaRma, orTaWalaSi da aq movuwyve<br />

Sexvedra Cvens Zvirfas stumars<br />

evropul-aziuri gemovnebiT. aq iyvnen<br />

Sekrebilni sxvadasxvanairi memusikeni,<br />

momReralni, mocekvaveni da azieli<br />

mutribni, romelnic maSin saqarTveloSi<br />

iyvnen. mTeli baRi iyo<br />

ganaTebuli mravalferovani liflifebiT<br />

da cvilis sanTlebiT xis totebze.<br />

Sua baRSi ki iyo aRmarTuli<br />

xveulwerilad imisi saxeli, vis pativsacemad<br />

gamarTuli iyo es nadimi.<br />

...aq iyo zurnac da TamaSica, lekuric<br />

da sevdiani hangebic~. (i. balaxaSvili<br />

„literaturuli wreebi da salonebi~).<br />

somexi mwerali, Zveli Tbilisis<br />

didi Tayvanismcemeli agasi aivaziani<br />

moTxrobaSi „wminda WeSmariteba~ me-<br />

gogilovi, miliani „milovis sapnissaxarSi<br />

qarxnidan~, „kuzikovi da kompania~,<br />

mcxeTis mouravi, TamamSevis qarvasla,<br />

meliq-kazarovis dawesebuleba... or-<br />

TaWalis baRebis xSiri stumari iyo<br />

grigol orbeliani, ris dasturadac<br />

gamodgeba saqarTvelos erovnul muzeumSi<br />

daculi d. yorRanaSvilis Semdegi<br />

Sinaarsis werili: „iqneba Cqara<br />

gadmoxvide saqarTveloSi da kidev veRirsoT<br />

orTaWalas Cveneburad sxdomas,<br />

hazarfeSebiT, wiTelis lalis RviniT,<br />

Wanaris tyCiT vazis foTolze, TarfiT<br />

Tavisis SemkobilobiT, motaniliT<br />

fexTSiSvel waldgarWobil welSi mebaRisagan~.<br />

ugemrielesi iyo orTaWalaSi –<br />

„mcenareTa samefoSi~ moyvanili xili da<br />

bostneuli, romlis Sesaxebac agasi aivaziani<br />

wers:<br />

„orTaWalis bostnebSi amoxeTqil<br />

oqraxuSsa da qinZs, rogorc SeSlilebs,<br />

ise daeyaraT dalalebi miwis mxrebze.<br />

maTi mwvane sisxli ki duRda da xmaurobda.<br />

kitri TiTqos gazneqiliyo tkivilisgan,<br />

ise daWimvoda axalgazrdulad<br />

mkvrivi da moqnili ZarRvebi. isedac<br />

savse pomidori ki ufro metad ivseboda<br />

da misi nazi wiTeli kanic lamobda<br />

Sexebisgan, uxeSi moferebisgan gaskdomas.~<br />

orTaWala ganTqmuli iyo saeWvo<br />

xasiaTis sefa-saxlebiTac. baRebSi,<br />

rogorc ki Cabnelebul cis kamaraze<br />

varskvlavebi gamoCndeboda, inTeboda<br />

feradi lampionebi da safrangeTidan<br />

Camosuli lamazmanebi qaTqaTa, Tav


22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

brudamxvevad surnelovan sawolSi<br />

epatiJebodnen romantiuli Tavgadasavlebis<br />

maZiebel tfiliselebs...<br />

„hberavda qari ma<strong>daTo</strong>vidan...~<br />

ma<strong>daTo</strong>vis kunZuli, rogorc amas<br />

saarqivo dokumentebi mowmoben, xelovnurad<br />

gaukeTebia sardal daviT<br />

orbelians, romelsac gauRrmavebia<br />

mtkvris marjvena kalapoti Tavisi<br />

sasaxlis win, romelic mdebareobda<br />

marjvena napiris miwis nakveTze axlandel<br />

„mSral xidTan~. me-18 saukunis<br />

damlevs orbelianis kunZulze xeebi da<br />

vazi izrdeboda, „xandaxan ki saadreo<br />

bostneulsac sTesavdnen~.<br />

1946 wels gamocemul „Tbilisis<br />

saiubileo krebulSi~, romlis avtorebi<br />

s. janaSia, S. amiranaSvili, g.<br />

beJaniSvili, g. kalinina da n. badriaSvili<br />

arian, vkiTxulobT:<br />

„me-19 saukunis ocian wlebSi odes-<br />

Rac daviT sardlis kuTvnili saxlis<br />

momijnave miwis nakveTi Tavad orbelianebs<br />

dauTmiaT general ma<strong>daTo</strong>visaTvis.<br />

misTvis rogorc mezoblisaTvis,<br />

miuciaT agreTve kunZulis<br />

nawiliT sargeblobis ufleba. Semdgom<br />

daviTis Camomavlobam srulad miiviwya<br />

gapartaxebuli kunZuli daviT<br />

sardlisa.~<br />

qalaq Tbilisis gegma, romelic<br />

polkovnikma banovma Seadgina 1809<br />

wels, mowmobs, rom odesRac arsebula<br />

mesame kunZulic – orbelianis kunZulis<br />

samxreTiT. igi Seqmna mtkvris<br />

marcxena totma, romelic mimdinareobda<br />

axlandeli xeTagurovis quCis<br />

adgilas. me-19 saukunis 20-ian wlebSi<br />

am totSi wyalma iklo, ris Semdegac<br />

xsenebuli raionis saxeldaxelod gamagrebul<br />

dablob napirze agebul iqna<br />

saxlebi. am adgils, rogorc mtkvris<br />

yofil fskers, daerqva riye, aqedan<br />

momdinareobs agreTve xeTagurovis<br />

quCis winandeli saxeli – „riyisa~.<br />

1880 wels gamocemuli tfilisis<br />

rukis mixedviT, ma<strong>daTo</strong>vis kunZulis<br />

sigrZe 300 saJenamde, sigane ki 100 saJenamde<br />

yofila. amave rukaze datanili<br />

pirobiTi niSnebis Tanaxmad, kunZulis<br />

centralur nawilSi (marjvena sanapiros<br />

mxares) idga ramdenime Senoba–<br />

nageboba, maT Soris samxedro sawyobi<br />

– coighauzi.<br />

mtkvarze agebuli ori xidis SesaerTeblad<br />

adgili rom aewiaT, kun-<br />

Zulze didZali miwa dayares, ris Sedegadac<br />

gaCnda axali quCa, romlis gayolebiTac,<br />

gardigardmo, daidga<br />

savaWro duqnebi da fardulebi.<br />

mere da mere kunZuli gapartaxda da<br />

gaukacrielda. ma<strong>daTo</strong>vis trilogiis<br />

pirvel nawilSi aka morCilaZe knut<br />

hamsunis prototipis, mweral pedersenis<br />

piriT kunZulis landSaftsa da<br />

infrastruqturas ase aRwers:<br />

„kunZuli amozrdilia Sua mdinare-<br />

Si, zed aris yovlad binZuri da uintereso<br />

saamqro, romelsac erTi viwro<br />

sabuxre mili aqvs... iq aris nagavsayrelic.<br />

yovel diliT patara xidiT<br />

xalxs gadaaqvs nagavi didi godrebiT,<br />

romlebic an xelis urikebze<br />

awyvia, an saxedrebsaa akidebuli. kun-<br />

Zulis erTi adgili mTlianad venaxs<br />

uWiravs. saamqrosgan moSorebiT oriode<br />

ubadruki fardulia. yovel diliT<br />

Cemi fanjridan vxedav kunZulis<br />

erT naglejs da sul vfiqrob, ras unda<br />

niSnavdes es myrali adgili qalaqis<br />

SuagulSi?~<br />

„kunZulis~ detaluri aRwera gvxvdeba<br />

konstantine lorTqifaniZis<br />

moTxrobaSi „orTaWaleli meTevzeebi~:<br />

„daxevebuli, mraval adgilas<br />

daxramuli kunZuli mWidrod iyo<br />

dasaxlebuli. talaxiani, viwro quCebi,<br />

erTmaneTze uTavbolod miyrili<br />

qoxmaxebi, duqnebi, saxelosnoebi... ra<br />

gvarisa da jilagis xalxi ar cxovrobda<br />

ma<strong>daTo</strong>vis kunZulze. yvela giJi da<br />

oxeri aq eZebda TavSesafars, aqeTken<br />

morboda yvela „ubaSforTo~ da usaxlkaro,<br />

nakacari da bedis maZiebeli,<br />

radgan es kunZuli yvelas aWmevda purs:<br />

am kunZuls yvelanairi xelobis kaci<br />

sWirdeboda: mekurtne muSac da qurdis<br />

xelis damclelic.<br />

kunZulis marjvena mxares metwilad<br />

xelosnebi utrialebdnen. TerZebi,<br />

xarazebi, Wonebi, dabaRebi, mekasreebi.<br />

aq iyo meetleebis funduki, drogebis<br />

sadgomi, Tojinebis balagani, karuseli,<br />

Zvelmanis bazari. am bazars xalxi<br />

yvelaze ufro etaneba. kavkasiis fronti<br />

rom daiSala, samxedro sawyobebidan<br />

uTvalavi saWurveli da sursaTsanovage<br />

daitaces. yvelas mihqonda,<br />

visac xeli miuwvdeboda. aq jer kidev<br />

iSoveba bevri iseTi ram, rac didi xania<br />

saxseneblad gahqra Tbilisis maRaziebsa<br />

da duqnebSi: Saqari, brinji, bur-<br />

Ruli, saponi, marili, weko, orcxobila,<br />

tarani, Rvedebi, Tasmebi, tansacmeli,<br />

rusuli unagirebi. naxevar Tbiliss<br />

am unagirebis yviTeli tyavisgan<br />

Sekerili Ceqmebi da tuflebi ecva. aq<br />

arian xonCiT movaWre kinto-biWebi.<br />

meaqleme TaTrebi, fexmokecili rom<br />

sxedan fardulis win da cxeli CaiT<br />

pirs ifufqaven. mexile sparselebi,<br />

wavkiseli memawvneebi, axatneli menax-<br />

Sireebi, molokani merZeveebi, krwaniseli<br />

meTevzeebi, TurqeTidan<br />

ayrili somxebi, mTvrali dezertirebi,<br />

TvaliswamSi Ceqmas rom gaixdian da<br />

gadayrian, raTa kaxpa qalebs aryiTa da<br />

mayalze Semwvari SiSaqababiT gaumaspinZldnen.<br />

aTasi jurisa da rjulis nakacari<br />

daexeteba ma<strong>daTo</strong>vis kunZulze, advil<br />

saSovars daeZebs, rom saRamoxans, tivebis<br />

sabmelTan, Tofikas mamzelebs estumros;<br />

Tofikas mamzelebs garyvnil<br />

qalebs eZaxdnen. viRac somexma isini<br />

odesidan Camoiyvana da ma<strong>daTo</strong>vis kun-<br />

Zulze daasaxla. mere gaSala xeli da<br />

zarisa da banqos saTamaSo saxlic gamarTa.<br />

ofofis budesaviT yarda iqauroba.<br />

aTasgvari namusrevi da naWam-nuWami.<br />

ZaRlebi sZiZgnidnen sanagve ormoSi<br />

Campal xorcis narCenebs~.<br />

kidev ufro mZime viTareba iyo kun-<br />

Zulze me-20 saukunis 20-30-ian wlebSi.<br />

arCil sulakauri Tavis „CuRureTul<br />

moTxrobebSi~ „ma<strong>daTo</strong>vs~ ase aRwers:<br />

„Cveni aivnis win, mtkvargadaRma „ma<strong>daTo</strong>vis<br />

kunZuli~ iyo. aq clidnen<br />

TiTqmis mTeli qalaqis sanagve yuTebs,<br />

amitomac „kunZulze~ mudam daZrwodnen<br />

mSieri ZaRlebi~.<br />

Tumca kunZulis gaukacrielebamde,<br />

viRacisTvis ma<strong>daTo</strong>vi erTgvari demonuri,<br />

Sav-bneli saqmeebis sakeTebeli<br />

adgili iyo, viRacisTvis drois satarebeli,<br />

saqeifo, viRacisTvis ki<br />

wminda alagi, romlis maxlobladac<br />

zamTris yvelaze susxian dReebSi<br />

naTlisRebis rituali aResruleboda.<br />

aki, galaktionic werda:<br />

„es SeRameba naTels damaTovs,<br />

mtkvaric daanTebs naTel xarebas,<br />

aTovs xideebs, aTovs ma<strong>daTo</strong>vs,<br />

aTovs zmanebebs da mwuxarebas...~<br />

an kidev:<br />

„gadmofrenas es yorani<br />

ma<strong>daTo</strong>vze apirebs,<br />

gaanaTebs restorani<br />

tivebian napirebs,<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

narkvevi<br />

ase midis es zamTari<br />

sizmariviT mdevari,<br />

ase rekavs sazandari uqmi,<br />

Semaqcevari,<br />

rom ismodes saiaTnovas<br />

daJanguli hangebi...~<br />

Tumca dinebam, am SemTxvevaSi ara<br />

mdinarisam, aramed droisam, es mistiuri<br />

adgili jer qalaqis cxovrebidan,<br />

Semdeg ki rukidanac amoSala. lavrenti<br />

beriam 1933 wels saqarTvelos kp<br />

Tbilisis komitetisa da Tbilisis<br />

mSromelTa deputatebis sabWos er-<br />

Tobliv sxdomaze wamoayena Tbilisis<br />

generaluri rekonstruqciis sakiTxi.<br />

gegma iTvaliswinebda qalaqis gazrdas<br />

mtkvris gaswvriv 25 kilometramde.<br />

gegmaSi mniSvnelovani adgili ekava<br />

sanapiros mSeneblobas da mtkvris napirebze<br />

mwvane masivebis Seqmnas.<br />

granitis akvanSi<br />

„Tlil qviT Semose laRi mtkvris<br />

orTav napiri~,<br />

grigol cecxlaZe, „axal Tbiliss~<br />

„zurmuxtis farCas ar uCans bolo,<br />

mtkvari qvis akvans eamboreba~<br />

Salva amisulaSvili,<br />

„Tbilisis cis qveS~<br />

swored ma<strong>daTo</strong>vTan dakres pirvelad<br />

bari mtkvris marjvena sanapiros<br />

mSeneblebma. ai, ras werdnen sabWoTa<br />

istorikosebi am epoqaluri mSeneblobis<br />

Sesaxeb:<br />

„mtkvris orTave sanapiro 1930 wlamde<br />

uswormasworo, WuWyian, daWaobebul,<br />

wvrili saxelosnoebiTa da ficruli<br />

saxlebiT daxergil zols warmoadgenda.<br />

gansakuTrebiT antisanitarul<br />

mdgomareobaSi iyo e.w. ma<strong>daTo</strong>vis<br />

kunZulis teritoria, sadac aSmorebuli<br />

wyali da nagavi haers<br />

wamlavdnen. mtkvris gaumagrebeli sanapiroebi<br />

qalaqSi stiqiuri uyedurebis<br />

saSiSroebas qmnida. 1933 wlidan TbilisSi<br />

intensiurad gaiSala sanapiro<br />

quCebis mSenebloba. oqtombris socialisturi<br />

revoluciis 18-e wlisTavze<br />

Tbilisis mSromelebma miiRes<br />

SesaniSnavi saCuqari, granitovani sanapiro<br />

v.i. leninis saxelobis xididan<br />

k. marqsis saxelobis xidamde mtkvris<br />

marcxena napirze (1225 metri). es samuSao<br />

grZeldeboda Semdgom wlebSi.<br />

sanapiro quCa mtkvris marcxena napirze<br />

gadaiWima zemoT CeluskinelTa<br />

axal xidamde, xolo qvemoT kaliaevis<br />

(baraTaSvilis) xidamde~.<br />

1933 wlis dekemberSi gazeTi „komunisti~<br />

ityobineboda: „...daiwyo mada-<br />

Tovis kunZulis SemogarenSi didi<br />

qalaqebis cnobil sanapiroTa Soris<br />

erTi yvelaze ulamazesi mtkvris sanapiros<br />

mSenebloba. Zirkvavdnen buCqebs,<br />

tkepnidnen gzas da xreSs ayridnen. mohqondaT<br />

xe-tye, cementi. mtkvris piras<br />

amzadebdnen, xreSsa da qviSas, iqve<br />

uleveli iyo, magram yvelaferi es<br />

didZal muSa-xels moiTxovda. teqnika<br />

ar yofnidaT, da manqanebis magier uremsa<br />

da xar-kameCebs iyenebdnen. miwas<br />

7<br />

bariTa da niCbebiT Txridnen, kldeebs<br />

weraqviTa da CaquCebiT angrevdnen. ...am<br />

mileT xalxSi yoveldRe axalaxali<br />

nakadi modioda, imaTgan bevrma, gansakuTrebiT<br />

borCalodan Camosulma<br />

miwismTxrelebma, xelmowera ar icodnen.<br />

fuls miiRebdnen Tu ara, jvars<br />

dausvamdnen qaRaldze.~<br />

sanapiros rekonstruqciaSi, sabWo-<br />

Ta mSeneblebis garda, CarTuli iyvnen<br />

sabWoTa poetebic, romlebic Sromis<br />

gmirebisa da mSeneblobis mniSvnelobis<br />

Sesaxeb werdnen saeWvo Rirebulebis<br />

propagandistul narkvevebs,<br />

moTxrobebs, romanebsa da leqsebs. simon<br />

Ciqovanis erTi leqsis saTauri,<br />

arc meti, arc naklebi, pirdapir „mtkvris<br />

sanapiroa~:<br />

„wyalSi elaven sarkmlis SuSebi,<br />

nuSis rtoebi mourTavs aprils,<br />

mtkvarSi Camdgaran gamrje muSebi<br />

da usworeben damtvreul napirs.<br />

...mReris alvebis mwyobri krebuli,<br />

sanapironi sxedan mwvaneSi,<br />

da dgas Tbilisi, amovlebuli<br />

mtkvarSi, mzeSi da matianeSi~.<br />

mSeneblobas xelmZRvanelobda<br />

Tbilisis aRmaskomis komunaluri ganyofilebis<br />

gamge, inJiner-hidrologi<br />

tite lorTqifaniZe. misi gankargulebiT,<br />

sanapiros mSeneblebma mtkvari<br />

betonis marwuxebSi moamwyvdies<br />

da gza gadauRobes ma<strong>daTo</strong>visken. 1938<br />

wels Jurnali „sabWoTa saqarTvelo~<br />

TbilisSi mimdinare grandiozul urbanul<br />

cvlilebebze Tavmomwoned werda,<br />

rom „ferSecvlilia da Zveli TvalisaTvis<br />

sruliad ucnobi granitis<br />

salteSi CaWedili mtkvris napirebi~.<br />

Tbilisis centraluri nawilis rekonstruqcia<br />

jamSi or aTeulze meti<br />

wlis ganmavlobaSi gagrZelda. mtkvris<br />

orive sanapiros mTavar kvanZebze qarvaslebis,<br />

xidebis Tu Zveli quCebis<br />

aRebiT, Tbilisi mniSvnelovnad<br />

ganiZarcva istoriuli Semadgenlisgan.<br />

mSeneblobam Tbiliss, mis istoriul<br />

ubansa da identobas gamousworebeli<br />

ziani miayena. daingra da ganadgurda<br />

istoriuli memkvidreobis umniSvnelovanesi<br />

Zeglebi. marto<br />

avanaanTxevisa da mtkvris SesayarTan<br />

(baraTaSvilis xidTan) mdebare vanqis<br />

(faSavanqis) didebuli monasteri rad<br />

Rirs. swored gasuli saukunis 30-ian<br />

wlebSi sanapirosa da baraTaSvilis<br />

quCis rekonstruqcias emsxverpla<br />

„pirveli mamaT monasteri, sadac mjdomarebs<br />

ejmiawiniT warmovlenili<br />

episkoposi anu arxiepiskoposi, winamZRvrad<br />

wodebuli, ganmgebeli saqarTvelos<br />

haosTa, amas Sina ars. aR-<br />

Senebuli qviT-kiriT didi eklesia...<br />

ars aRSenebuli welsa 1480-sa~.<br />

zepiri gadmocemis Tanaxmad, kvebis<br />

mrewvelobis sakavSiro komisars anastas<br />

miqoians moskovidan daurekavs<br />

lavrenti beriasTvis da sayveduri<br />

uTqvams, kulturis Zeglebs rom angrevT,<br />

ukeTess ras aSenebTo. „komunizms<br />

vaSenebT, anastas ivaniC, meti uke-<br />

Tesi ra unda avaSenoT~-o, cinikurad<br />

upasuxia berias.<br />

dasasruli me-16 gverdze


8<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

poezia 22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

simRera mSrali ekadiSisas<br />

Tovli davmarxe,<br />

martis Savi Wiebi Wamdnen,<br />

saflavze vwevar – zurgs mkvdris<br />

sveli sunTqva migrilebs<br />

da vgrZnob neknebze, rom TeTr droSad mkidia xorci<br />

da aTasi mtris dasanaxad urcxvad frialebs.<br />

gafrindi Wrelo pepela<br />

da sizmrebs –<br />

mrude cxadis gamdinare, naTel sarkeebs,<br />

Zilamde vamRvrev,<br />

samareSi rom sxvad idinon.<br />

gafrindi nela<br />

<strong>giorgi</strong> <strong>kekeliZe</strong><br />

Cemi saqmea Zneli saqme,<br />

mezoblebis samkalis movla,<br />

es ena Znaa – Znad Sevkari,<br />

banze gavfine<br />

da sityvebs qaris sakenkad vmarcvlav –<br />

Cemi saqmea Zneli saqme –<br />

qarisTvis sityvis gataneba<br />

da<br />

Senc gafrindi,<br />

aha, yulfi ukve movirge,<br />

yeli ara, mxolod Sori dReebi mtkiva,<br />

sicocxles rom mivamsgavse.<br />

gafrindi nela,<br />

Wrelo pepela,<br />

gafrindi nela<br />

gadamatare bedis sazRvari.<br />

Zlispiri saiqiosa da saaqaoze<br />

Selocva. vermoswrebuli sizmris sakiTxavi<br />

gamodi, sulo, tanidan,<br />

gamodi, sulo, tanidan –<br />

gaaSiSvle Signidan tani<br />

(mere tans rcxvenia siSiSvlis,<br />

sircxvilisgan iwureba<br />

nel-nela<br />

da<br />

qreba)<br />

gamodi, sulo, tanidan,<br />

qaris motexili frTa buCqebSi tokavs,<br />

koWli ZaRli sagalobels izepirebs –<br />

Seni wasvlis niSania.<br />

me var aqimi kacisa.<br />

mglis qoniT movsulvar,<br />

wiTeli Txis bewviT movsulvar,<br />

bocveris Tvalis wyliT movsulvar<br />

da marTals getyvi:<br />

miwa iwvis sizmrebisgan,<br />

romlebic saflavSi Caitanes,<br />

cocxlad damarxuli sizmrebisgan,<br />

im RamiT rom unda enaxaT,<br />

sanam mkvdrebi mokvdebodnen,<br />

sizmrebi miwaSi daibadnen<br />

da miwa iwvis.<br />

me var aqimi sulisa,<br />

me var avi da marTali,<br />

marTalsve getyviT:<br />

sizmaria eSmaki da angelozi,<br />

puri da marili,<br />

Rvino da Rimili,<br />

cremli da sareceli,<br />

sizmaria jojoxeTi da samoTxe,<br />

sizmaria da maradJams imas naxulob,<br />

rac sikvdilamde Caisaxa<br />

da<br />

miwaSi iSva.<br />

sxva magdalinelis Zlispiri<br />

galewa wamwamSi sarevela wamwami,<br />

dawva da sxva mindvrebic<br />

gaiTena.<br />

mosinja TmaSi CarCenili savarcxeli,<br />

uxar–umexreo wiTeli<br />

guTani.<br />

odnav gaiRima –<br />

kbilebiT eWvis Wiaze inadira,<br />

uneblie naoWSi rom daZvreboda<br />

da sarke daxura.<br />

mobrunda da miTxra:<br />

`dawere Cemze zRapari,<br />

damarqvi Tundac eSmakis mesawole,<br />

meZaxde<br />

kudians,<br />

maZage<br />

meZavi,<br />

Tqvi, rom Cemi saSo gugulis<br />

budea,<br />

gugulis kvercxebs gvelis wiwilebi<br />

eZeben.<br />

oRond bolo iyos ase –<br />

rom Wiric iqa, qatoc iqa,<br />

lxinic iqa, fqvilic iqa,<br />

iqa mec da SaSvic mgalobeli,<br />

misTvis mgalobeli SaSvi,<br />

is brma<br />

da Cemi mwyalobeli~.<br />

Zlispiri zRapriT da uzRaprod<br />

me TvaliT qori,<br />

kbiliT broli,<br />

bagiT cecxli,<br />

taniT saro,<br />

muxliT mgeli<br />

anu<br />

mucliTmezRapre.<br />

da sxva bevri sicruec vTqvi –<br />

kalosaviT gavlewe mteri<br />

da abjris Znebi mxarze gavide...<br />

mtveri araa imis meti,<br />

rac qars SemorCa,<br />

mtris sxva mtveri bzed movxvete,<br />

Txebs davuyare –<br />

cad ki mze mokvda,<br />

mze ixrwneba<br />

da<br />

Rrublis iaf sudaridan elvad moJonavs,<br />

mkvdari mzis suni cis cicabo kedels Camoyva.<br />

ganrisxda RmerTi da CamomZaxa –<br />

`kaci xar da pirsa miqcev,<br />

kaci xar da fexmZime,<br />

aiRe dana da gaipe muceli~.<br />

gavipe muceli<br />

anu<br />

me TvaliT bati,<br />

kbiliT Cvili,<br />

bagiT nacari,<br />

taniT vazi,<br />

muxliT bocveri.<br />

mzis zamTris Zili<br />

(arabuli simRerebidan)<br />

da Tquen ganlaRebul xarT da ara ufroisad igloveT,<br />

raiTa moispos Tquen Soris, romelman saqme ese qmna.<br />

pavle mociqulisa wigni korinTelTa mimarT<br />

sanam movedi _ daminaxes.<br />

gzaze yvela Wa daayrues _ CasZaxeb da eqod saTliT<br />

yinva amogaqvs.<br />

sanam movedi _ daminaxes.<br />

gzaze Wori damiyares _ rom gamevlo,<br />

fexi gameWra<br />

da Sens saxlamde mowiTalo kvali meTesa.<br />

sanam movedi _ daminaxes.<br />

maxed SeTxzes mkacri zamTari,<br />

Tumca mainc movdiodi _<br />

xelSi sagzali meWira da qva _ salesi<br />

da salamuri _ mowyenisas saalersod.<br />

sanam _<br />

gza keces, keces da dakeces.<br />

me Tbili saxli aviSene.<br />

vcxovrob iolad mosagnebad _ sadRac Senamde.<br />

saxls Weri aqvs da erTi kari. ori logini.<br />

sanam ZilisTvis daviTxridi jiut Tvalebs<br />

(radgan quTuTo dedaCemma momaTala,<br />

mzera roca avidgi),<br />

qarma maTraxiT Cemi saxlis zurgs<br />

cxrapiri Tovli gadaaZro _<br />

niSnavs _ cxra zamTris Tve gavida da mombezrda<br />

fxizlad tkivili.<br />

TvalebdaTxrilma sisxli davlie,<br />

rom Zili ucxo RvinosaviT momkideboda.<br />

salami Tqvenda _<br />

axla mZinavs.<br />

zamTris Zilia _<br />

roca saTqmeli Seibrune da sityvebi mkvdar<br />

filtvebSi dawrialeben,<br />

rogorc patara saTevzao parkSi Wiebi, meTevzes<br />

Zveli jibidan rom amouvarda.<br />

zamTris Zilia,<br />

roca Tvali Seibrune da cremli Caibrune,<br />

roca WaRarac Seibrune anu axla Tma Savia _<br />

sisxli TeTrdeba.<br />

zamTris Zilia,<br />

roca cxadis sakenki ar gaqvs<br />

da sizmrebsac moSivdebaT,<br />

carielebi Cems Txel kedlebs moawydebian<br />

da gamomxraven<br />

da Cemi Zvali,<br />

bavSvebs zafxulSi saTamaSo joxad darCebaT,<br />

joxi _ joxia, mobezrdebaT, isvrian sadme<br />

da koWl maZebars daugdeben mere vaWrebi.


22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

<strong>nino</strong> <strong>gugeSaSvili</strong><br />

kvakardi<br />

metroSi momadga dari-duris bavSvi,<br />

sanam praezdnoi ar gadavusvi Tavze<br />

– ar SemeSva.<br />

<strong>daTo</strong> mdivani<br />

_ mamaCemi xan denis qviTrebs kiTxulobs,<br />

xan servantess.<br />

_ dedaCemic ra tipia, ici? guSin<br />

daiCema, karmeni qalis saxeliao...<br />

_ daifice! gekaifa albaT!<br />

_ Sen Tavs geficebi! wina saukuneSi<br />

karmeni yofila qalis saxeli!<br />

_ rogor, too?! kar men...<br />

_ magdeni inglisuric ar ician da<br />

Cven gveZaxian gaunaTleblebs. Tqven<br />

karmeni manqaniani kaci ggoniaTo. me<br />

vuTxari, ki ar gvgonia, aris-meTqi.<br />

_ kar vumen mainc iyos, too!<br />

gaigudnen siciliT Seyvarebulebi.<br />

biWma gogos tuCebze sakredito baraTi<br />

gadaatara, daeloda da tuCebma<br />

kargad rom daiwripines, mere akoca.<br />

_ au mamaCemic eg tipia. ra<br />

gaunaTlebelia, ici? sul vkiTxulobo<br />

da nakiTxi varo. arada xan qviTrebs<br />

kiTxulobs, xan servantess.<br />

_ ra ginda, xo kiTxulobs?! – Cab-<br />

Jirdnen isev.<br />

_ me veubnebi, aiRe axla, an lontenroi<br />

waikiTxe, an fezliSvili, raRa<br />

dros qviTrebi da servantesia.<br />

_ ra sayvareli xar! – axla gogom<br />

gadaatara biWs tuCebze kvakardi da<br />

akoca.<br />

_ gamatareT lamazebo, Cavdivar. –<br />

wamodga zero da gasasvlelSi Caxutebul<br />

wyvils miadga.<br />

_ CadiT, Cven ra SuaSi varT?! –<br />

mxrebi aiCeCa wyvilma.<br />

zerom qurTukis jibidan amoiRo<br />

kvakardi, wyvils Tavze gadaatara.<br />

wyvilma daiwripina da gverdze midga.<br />

zerom gaiara, axla sensorze gadaatara<br />

kvakardi da avtobusidan Camovida.<br />

iqve supermarketSi Seuxvia, sigareti<br />

da mariliani Cxirebi aiRo, gamosvlisas<br />

kvakardi daawkepa sensorze. Cxirebis<br />

Sekvra supermarketSive gaxsna<br />

da gamovida.<br />

gazafxuli dgeboda, haerSi kreditebis<br />

fluidebi dafrinavdnen da<br />

kvakardebi galobdnen.<br />

metroSi Sesul zeros erTi Cxiri<br />

Zirs dauvarda ise, rom ver SeamCnia.<br />

maSinve policieli gadaudga win.<br />

_ moqalaqev, danagvianebisTvis<br />

dajarimebuli xarT 15 kvazariT, gadaixadeT.<br />

_ axlave! – upasuxa zerom da<br />

kvakardi policiels daado Tavze.<br />

policielma daiwripina da gaatara.<br />

Semdeg metros sensorma daiwripina<br />

da gaatara.<br />

zeros 15 kvazaris dakargvis dardi<br />

mowesrigebuli sagadasaxado sistemiT<br />

siamayem da valmoxdili moqalaqis<br />

sisavsis SegrZnebam Seumsubuqa. eskalatoriT<br />

daeSva. eskalatoridan gadmosuls<br />

patara xelgawvdili gogona miuaxlovda,<br />

aTiode, an cxraode wlis,<br />

romelsac xelSi ufro patara, oriode<br />

wlis gogona aebRotebina. `dari-duri,<br />

dari-duri, dari-daraleee~, mReroda<br />

mozrdili gogona, xolo patara gogona<br />

melanqoliuri dileiT mihyveboda<br />

`dali-duli, dali-duli, dali-dalaleee~...<br />

zerom saTiTaod gadausva<br />

Tavze orTaves kvakardi, gogonebma<br />

daiwripines da gaCumdnen.<br />

baqanze ramdenime aseTi bavSvi dadioda,<br />

xmovani cicinaTelebiviT aqaiq<br />

`dari-duris~ anTebdnen. mRerodnen,<br />

sanam kvakards ar daadebda vinme<br />

Tavze, ar Cumdebodnen. mere didubis<br />

sadgurze didi CanTiT da gulze axutebuli<br />

gazeTebis sqeli dastiT ma-<br />

Rali inteligenti Semovida, Suagul<br />

vagonSi makrateliviT fexebgaSlili<br />

dadga da mxatvruli kiTxvis vetera-<br />

nis msgavsad, mRelvared warmoTqva:<br />

_ Tanamemamuleno, Tu damiTmobT<br />

Tqvens Zvirfas yuradRebas, Tqven SeityobT,<br />

rom vagonidan gausvlelad<br />

SegiZliaT SeiZinoT nakurTxi amindis<br />

prognozi, wlis, Tvis da kviris<br />

horoskopebi, aseve metros sadgurebis<br />

da supermarketebis cnobarebi, miwisZvris<br />

prognozi erTad da calcalke,<br />

originali anekdotebi da Cemi<br />

brZnuli gamonaTqvamebi. Tu Tqven Sei-<br />

ZenT mxolod orSabaTis horoskops,<br />

maSin mas saCuqrad mohyveba samSabaTis<br />

horoskopi da ori brZnuli gamonaTqvami,<br />

xolo Tu SeiZenT...<br />

rogorc ki zerom Tavze kvakardi<br />

daado da saeklesio kalendari gamoarTva,<br />

inteligenti imwamsve gaCumda.<br />

zero dajda da saeklesio kalendris<br />

Tvalierebas Seudga.<br />

zustad TxuTmet wamSi inteligenti<br />

isev alaparakda:<br />

_ xolo Tu Tqven SeiZenT orSaba-<br />

Tis amindis prognozs, maSin mas saCuqrad<br />

mohyveba paraskevis miwisZvris<br />

prognozi da Tqveni mona-morCilis<br />

erTi brZnuli gamonaTqvami miwisZvris<br />

Sesaxeb...<br />

axla axalgazrda qalma gadausva<br />

Tavze kvakardi inteligents da ori<br />

brZnuli gamonaTqvami gamoarTva. inteli<br />

isev TxuTmeti wamiT gaCumda...<br />

`dari-duri, dari-duri, daridaraleee~,<br />

moisma marjvnidan da<br />

marcxnidan erTdroulad. mgzavrebma<br />

kvakardebi moamzades.<br />

_ Tu Tqven SeiZenT samSabaTis<br />

brZnul gamonaTqvamebs da SabaTis miwisZvris<br />

prognozs, maSin saCuqrad miiRebT<br />

paraskevis sizmrebis axsnas da<br />

xvalis savaluto kurss.<br />

_ me marto erTi brZnuli gamonaTqvami<br />

minda siyvarulze. – miuaxlovda<br />

Tineijeri gogona.<br />

_ marto erT brZnul gamonaTqvams<br />

saCuqrad mohyveba mxolod gasuli<br />

orSabaTis sizmrebis axsna da gasuli<br />

kviris yvela prognozi, rogorc miwisZvris,<br />

aseve amindis da savaluto<br />

kursis...<br />

zero samsaxurSi mivida, kabinetis<br />

karis WrilSi kvakardi CaaCxeta da gaa-<br />

Ro...<br />

Sesvenebaze kafeSi gavida, ori<br />

cali kartofiliani da oric xorciani<br />

Rvezeli aiRo, magidas miujda da<br />

kvazrideri amoiRo. jer Rvezelebze<br />

gadaatara kvakardi, mere kvazriderze.<br />

bednierebis erTi saaTi CairTo<br />

_ zerom udardelad CakbiCa<br />

dawripinebuli Rvezelebi, kvazriders<br />

CaaSterda da `karmenis~ kiTxvas Seudga.<br />

Sesvenebis mere isev samuSaos<br />

daubrunda.<br />

samuSao dRis bolos, zustad 6<br />

saaTze, misma kvakardma daiwripina,<br />

rac imas moaswavebda, rom misi depoziti<br />

Seivso swored imdeni kvazariT,<br />

ramdenic man gamoimuSava dRis bolomde.<br />

saxlisaken igive gza reversiT gamoiara:<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

proza<br />

_ xolo Tu SeiZenT mTeli wlis miwisZvris<br />

prognozs, maSin dasaCuqrdebiT<br />

yvela brZnuli gamonaTqvamiT, rac<br />

ki odesme Tqvens mona-morCils<br />

gamouTqvams...<br />

_ Cemi kreditebis dafarvis ganrigi,<br />

an prognozi ar gaqvT?<br />

_ kargi azria, batono. xvalidan<br />

nebismier msurvels SegeZlebaT SemikveToT<br />

kreditebis dafarvis ganrigi.<br />

Tu Tqven SeiZenT martis kreditebis<br />

dafarvis ganrigs, maSin saCuqrad miiRebT<br />

aprilis miwisZvris prognozs da<br />

Cems or brZnul gamonaTqvams kreditebis<br />

dafarvis Taobaze...<br />

`dari-duri, dari-duri, dari daralee~,<br />

moaxlovdnen xelgawvdili bavSvebi,<br />

`dali-duli, dali-duli~...<br />

igive supermarketSi Zexvi, cxare<br />

sawebeli, yava da puri iyida, jixurSi –<br />

lotos ori bileTi. kvakardi jadosnuri<br />

joxiviT eWira da garesamyaros<br />

miusv-mousvamda marjvniv Tu marcxniv.<br />

or sxvadasxva bankSi Seiara da iq gadaatara<br />

aparatebze, mere avtobusSi avida<br />

da sensorze gadaasriala. mere Seyvarebul<br />

wyvils gadaavlo Tavze,<br />

romelic isev gasasvlelSi idga Caxutebuli<br />

da cxvirebmibjenili.<br />

_ ai, guli migrZnobda, ro gaimarjvebdi...<br />

ra magaria! – ambobda aRfr-<br />

Tovanebuli gogo.<br />

_ au, ras movwyvite, ici? qvebiviT<br />

Camovitove yvela gonSiki. es unda<br />

genaxa.<br />

_ vau, ra magariaa! hamiltonsac<br />

gaaswari?<br />

_ ara, hamiltons ra undoda<br />

rusTavis trasaze?!<br />

_ aba, marto hamiltoni miswrebso?<br />

_ hamiltoni kompSi miswrebs,<br />

TamaSSi, marTla ki ara! es marTali<br />

rali iyo, rusTavis trasaze.<br />

_ aaa, eg sxvadasxvaa?...<br />

_ ki, sxvadasxvaa. ra sayvareli xar!<br />

– uTxra biWma da loyaze ufasod akoca.<br />

gogom tuCebi miuSvira.<br />

_ ar maqvs krediti, _ uTxra biWma.<br />

gogom jer gabuta tuCebi, mere<br />

dauSva...<br />

zero sadarbazoSi Sevida, nela auyva<br />

kibeebs.<br />

meore sarTulze SeCerda da sakabelo<br />

televiziis da internetprovaideris<br />

farebs gadaavlo kvakardi,<br />

mesameze denis mricxvels, meoTxeze<br />

wylis mricxvels, mexuTeze gazis,<br />

meeqvseze sakuTari oTaxnaxevriani binis<br />

karebSi SeaCxeta da ase wripin-wripiniT<br />

dabrunda saxlSi.<br />

oTaxSi Sesulma kari Caketa,<br />

kvakardi kedelze damagrebul, moCuqurTmebul,<br />

minian CarCoSi Cado, win<br />

yvavilebi daulaga, xelebi aRapyro da<br />

warmoTqva:<br />

_ saxeliTa bankisaTa da fulisaTa<br />

da didisa fulad-sakredito sistemisaTa,<br />

dRes da mxolod da mxolod erTi<br />

TviT Tavisufali var gadasaxadebisgan,<br />

kvazrin!<br />

televizori da kompiuteri erTdroulad<br />

CarTo, Zexvi daiWra, yava<br />

9<br />

moiduRa.<br />

arc televizors uyurebda, arc<br />

kompiuters. ubralod TvalebgaStrebuli<br />

Wamda da fiqrobda.<br />

ukve Cvidmeti welia dadis, patiosnad<br />

muSaobs, mere Seivlis maRaziaSi da<br />

mxolod imdenis yidvis uflebas<br />

aZlevs Tavs, ramdenisac realurad<br />

aqvs. sigareti, yava, puri, gadasaxadebi,<br />

xandaxan iafi, an meoradi fexsacmeli<br />

da tansacmeli, TveSi erTxel –<br />

saxinklis dResaswauli, or-sam weliwadSi<br />

erTxel – qobuleTi, an ureki 5-6<br />

dRiT...<br />

dadis, daawripinebs baraTs. imuSavebs<br />

– Seivseba, mere wava iyidis, imgzavrebs<br />

– CamoeWreba. mere isev imuSavebs<br />

– isev Seivseba...<br />

dadis, kvakards daatarebs, misi<br />

dakargvis panikuri SiSi dasdevs<br />

dableriviT. erTxelac rom dakargos?!...<br />

an ra wripinebs?! ra aris SigniT?!<br />

ra jdeba, ra eWreba?!<br />

saerTod, fuli arsebobs? qveyanas<br />

aaqvs fuli?! sadaa?!...<br />

`ra moxdeba, erTxelac rom gadavyaroT<br />

es baraTebi? CemiT waval, vimuSaveb<br />

patiosnad da mere imdens davxarjav,<br />

ramdenic gamovimuSave. me xom<br />

ukve vici, wlobiT vakeTeb amas, ratom<br />

makontrolebs es baraTi! mendos saxelmwifo,<br />

ar SeiZleba?! xom davamtkice<br />

Cemi cxovrebiT, rom...~<br />

uecrad kvakardma daiwripina.<br />

zero wamoxta Secbunebuli, TiTqos<br />

msxvil danaSaulze waaswres. Cangali<br />

iatakze dauvarda. kvakardze Setyobineba<br />

mosuliyo: socialisturi<br />

fiqrebisTvis dajarimebuli xarT 25<br />

kvazariT. socialisturi fiqrebis<br />

ganmeorebis SemTxvevaSi dajarimdebiT<br />

jarimis aTmagi odenobiT. kvakardi _<br />

Tqveni materialuri keTildReobis da<br />

Tavisuflebis garanti! igrZeniT momavali<br />

daculad!~<br />

_ ganvarisxe `kvakardi~! – aRmoxda<br />

zeros, baraTi CarCoSi daabruna,<br />

yvavilebi ufro axlos miulaga da muxlebze<br />

dadga, _ gmadlob, Sen, kvakard,<br />

rameTu dRes damanayre me ZexviTa, sawebliTa<br />

da puriTa da dafare gadasaxadni<br />

Cemni didni Tu mcireni...<br />

aRar Seawuxa kvakardi Zilis win,<br />

aRar gadaatara sawolis Tavze, usizmrod<br />

daiZinebs dReidan. zafxuli axlovdeba,<br />

sami Tve Tu usizmrod<br />

daiZinebs, iqneb 5 dRiT qobuleTSi<br />

wasasvleli fuli moagrovos.<br />

ori Tvis win Sav-TeTr sizmrebze<br />

gadavida _ marto naxevar sawolze<br />

asrialebda kvakards, etapobrivad<br />

daiwyo zogva. dRes, radgan baraTic<br />

ganarisxa da Tan zafxulic ukve axlosaa,<br />

saerTod usizmrod dawveba. ra<br />

aucilebelia sizmriani Zili?! SeuZlia<br />

cxadSi daisizmros, daZinebamde, Tu<br />

warmoidgens rom miadga qobuleTis<br />

gareubans, an iqneb sulac centrs, moatara<br />

kvakardi sivrceSi da warmoTqva:<br />

`Camovedi patiosnad daRlili da mimiRe<br />

Sen, eha, qobuleTo, damasvene 5 ise-<br />

Ti grZeli dRiT, rom aTad momeCvenos~...<br />

dasasruli me-14 gverdze


10<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

Canawerebi 22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

kirosi, artaseqse da erekle II<br />

sparseTis mefe kirosma babiloni<br />

rom daamarcxa, nabuqodonosoris mier<br />

tyved wasxmul ebraelebs gamoucxada,<br />

SegiZliaT mSobliur iudeas daubrundeTo.<br />

Tavisufleba 70- wliani tyveobis<br />

Semdeg movida.<br />

iudeis ebraeloba erTob SeWirvebuli<br />

iyo – babilonTan omma qveyana<br />

gaaCanaga – vera da ver moiTqva suli,<br />

verc ricxobriv imravla.<br />

TiTqmis rva aTeuli wlis Semdeg<br />

sparseTis sxva mefe, amjerad artaseqse,<br />

iudeis sulier liderad gzavnis<br />

rabi ezras.<br />

mefe artaseqsem ezras, Turme, uTvalavi<br />

oqro-vercxli gamoatana. sasaxlis<br />

karma ra dainaxa, mefe ase gaisarjao,<br />

Tavadac kargad gaikra jibeze<br />

xeli. ase, rom rabi ezra didZali saunjiT<br />

daubrunda iudeas. mefuri didsulovnebis<br />

da tolerantobis didebuli<br />

nimuSia dokumenti, romelic artaseqsem<br />

rabi ezras gamoatana: es oqrovercxli<br />

mxolod taZris aRdgenas moxmardeso,<br />

xolo imiT, rac taZris aRdgenis<br />

Semdeg dagrCebaT, `hqmeniT is,<br />

rasac Sen da Sens ZmaT Wkua-goneba<br />

gikarnaxebT~. es erTi. meore: da iqneb,<br />

ufro mniSvnelovanic: `xolo Sen, ezra,<br />

Seni RvTiuri sibrZniT dasvi<br />

mmarTvelni da msajulni, raTa maT gansajon<br />

mdinaris gaRmeli xalxi. gansajon<br />

yvela, vinc ar Seasrulebs Seni<br />

RmerTisa da mefis kanonebs, dasajeT<br />

sikvdiliT, an gandevneT, an jarima<br />

daakisreT, an arada, bnelSi CaamwyvdieT!~<br />

artaseqse didi, Zlieri pirovnebaa<br />

da sjera, rom sxvaTa RmerTi mis rwmenas<br />

ar gamoricxavs, arc Seuracxyofs.<br />

bedniereba is aris, roca adamianebs<br />

aqvT survili da ufleba, emsaxuron<br />

imas, vinc Tavad miaCniaT RmerTad.<br />

gadis 23-24 saukune da qarTl-kaxe-<br />

Tis mefe erekle bagrationi daba suramidan<br />

iRebs erTi ebraeli qalbatonis<br />

– gvarad fiCxaZe – werils. es fiCxaZe<br />

mefes wers: mamaCemi gardaicvala,<br />

Cemma Zmebma mamaCvenis qoneba gaiyves da<br />

me araferi margunes. Sen yovlisSemZle<br />

mefe xar, iqneb, raime iRono, Cemi Zmebi<br />

gons moiyvano, rom mamis qonebidan Cemi<br />

wili miviRoo.<br />

rogorc xedavT, Zmebze dawerili<br />

erTi Cveulebrivi saCivaria. Zalze<br />

uCveulo da mravlismTqmelia erekle<br />

meoris pasuxi: gamgebelsa suramisasa.<br />

Tu am qals moses rjulis mixedviT<br />

ZmaTagan wili ekuTvnis, mieceso.<br />

mefe erekle meoris es `rezolucia~<br />

rom wavikiTxe, saxtad davrCi: aris saxelmwifo,<br />

saxelmwifos aqvs didi istoria,<br />

Tavisi kanonebi, hyavs uzenaesi<br />

piri – kanonmdebelica da aRmasrulebelic<br />

da Tavis, adgilobriv aRmasrulebel<br />

xelisuflebas avalebs sakiTxi<br />

gansajos sxva eris, qveynis kanon-<br />

Ta mixedviT?<br />

ra saerToa sparseTis mefe arteqsesa<br />

da qarTl-kaxeTis mefe erekles<br />

Soris? saxelmwifoc hqondaT, kanonmdeblobac,<br />

Zalac mosdevdaT, magram<br />

maTi Sexedulebebi, humanisturi idealebi<br />

kanonsac ki sZlevda. aseTi idealebi<br />

didbunebriobasa da sikeTis qmnaSi<br />

ibadeba.<br />

iqneb, vinme SemekamaTos, magram<br />

mainc mgonia: zogierTi qveynis mosaxleobisaTvis<br />

aseTi tolerantoba Cvens<br />

ganaTlebul, demokratiis zeobis epoqaSic<br />

ki saocneboa.<br />

religiaTa zedapiruli<br />

urTierToba<br />

londonSi, hatrous aeroportSi<br />

religiaTa urTierTobis sakiTxi ukve<br />

Taviseburad mougvarebiaT: erT arc-<br />

Tu ise did oTaxSi magidaze alagia axali<br />

aRTqma, yurani, ebrauli locvani,<br />

winaswarmetyvelTa wignebi. aqve karadac<br />

dgas. karadis ujrebSic qristianuli,<br />

muslimuri, iudaisturi wignebia.<br />

risTvis aris es oTaxi?<br />

imisaTvis, rom amaTuim qveyanaSi,<br />

qalaqSi gafrenis momlodine adamianebi,<br />

Tu locvis Jami daudgebaT, aq<br />

Semovidnen, ilocon. aqvea religiuri<br />

atributika, gansakuTrebiT bevria muslimuri<br />

– patara xaliCebi, romelsac<br />

locvisas iatakze hfenen. ai, muslimi<br />

kaci xaliCaze daCoqila. gatacebiT<br />

loculobs, welSi ikakveba. meore muslimma<br />

ki 5-6 wlis biWi daiyena gverdiT,<br />

meuRle da pawia Svili aqve elodebian<br />

– aTiod nabijze.<br />

vinc ar unda iyos, romeli<br />

rjulisac, mlocveli kaci lamazad<br />

moCans, saTnod. yoveli mlocveli, ra<br />

rwmenisac ar unda iyos,simSvides mimoafens.<br />

naxevar saaTze meti viyavi am oTax-<br />

Si. arc qristiani, arc iudeveli aq ar<br />

Semosula.<br />

miunhenis aeroportSic cdilan<br />

religiaTa daaxloebas – imis Segonebas,<br />

rom RmerTi erTia. religiuri<br />

rekviziti aqac uxvadaa – muslimuri,<br />

qristianuli, iudaisturi.<br />

eseni ki cdilan, magram...<br />

nod israelSi Seicnob. paraskevs mze<br />

rom fexakrefiT ecleba misgan gaTangul<br />

quCebs, am mudam moZrav, futkris<br />

skasaviT axmaurebul, wuTisoflis<br />

sazrunaviT aforiaqebul qalaqebSi<br />

sulis momfonebeli simSvide isadgurebs.<br />

sul raRac naxevari saaTis ganmavlobaSi<br />

SeicnobT, Tu ra gansxvavebaa<br />

sadag dResa da uflis dRed Sesaxelebul<br />

SabaTs Soris: aRar moZraobs<br />

sazogadoebrivi transporti, ixureba<br />

yvela sawarmo, organizacia, maRazia.<br />

koxtad morTuli, gabrwyinebuli mzeris<br />

adamianebi lamis fexakrefiT<br />

mieSurebian salocavebisaken.<br />

dasadgurebul simSvides kantikuntad<br />

Cavlili manqanis Zravis xma Tu<br />

daarRvevs. is manqanac Caivlis da garemos<br />

isev simSvide efineba. locvad mimavalni<br />

Cavlil manqanas dananebiT,<br />

Tavis ukmayofilo gaqneviT ayoleben<br />

Tvals. ician: am manqanebSi memarcxene<br />

partiis wevrebi, an sabWoeTidan, umeteswilad<br />

ruseTidan, Camosulni<br />

sxedan. isini miiCneven, rom SabaTi mx-<br />

guram baTiaSvili<br />

saxeebi da situaciebi<br />

ramdenime Tavi axali wignidan<br />

oTaxis SuagulSi TeTri sveti dgas.<br />

am svetze muslimebs, qristianebs,<br />

TavTavianTi mosazrebebi miuweriaT.<br />

yoveli amaTgani TavianT RmerTs amjobinebs<br />

– muslimi – alahs, qristiani<br />

– qristes. iudevelebs araferi miuweriaT.<br />

svetze ori qarTuli warwerac<br />

SevniSne: `qriste!~ RaRadebs erTi, `RmerTi<br />

mxolod qristea~ _ wers meore.<br />

keTili da patiosani. yvela Tavis<br />

RmerTs miiCnevs umjobesad, magram muslimTa<br />

warwerebi rom aTjer metia qristianulze?<br />

weren arabulad, inglisurad,<br />

germanulad.<br />

muslimuri zegavlenis zrda sxva<br />

faqtorebSic Cans: aeroportis direqcia<br />

informacias germanul, inglisur<br />

da Turqul enebze gvawodebs. beberi<br />

evropis ZarRvebSi Turquli sisxli<br />

xmiandeba. ase meCveneba, es aranakleb<br />

mniSvnelovani faqtoria, vidre is, rac<br />

moxda 1453 wels,roca daeca konstantinepoli.<br />

maSin otomanebi xmals ise<br />

Zlier iqnevdnen, qristianobis navsayudelma<br />

– bizantiam daiCoqa. dRes<br />

xmali saWiro aRar aris, muslimoba<br />

evropuli tolerantobiT, didi<br />

SromiT, muyaiTobiT imkvidrebs adgils<br />

goTebis saufloSi.<br />

ra iqneba xval?<br />

uflis dRe<br />

wminda hyav dRe igi SabaTi, eqvsi dRe<br />

iSrome, ofli Rvare, meSvide dRe ki<br />

uflisa iyoso, RaRadebs sinais mTidan<br />

moses mier Camotanili erT-erTi mcneba.<br />

diasporis ebraelebi SabaTis gansxvavebulobas<br />

da gansakuTrebulobis<br />

srulyofilad ver vgrZnobT – adamiani,<br />

romeli religiisac ar unda iyos,<br />

cxovrebis ragvari wesiTac ar unda<br />

cxovrobdes, garemomcveli samyaros<br />

did zegavlenas ganicdis. diasporis<br />

ebraelobisaTvis ki garemomcveli samyaro<br />

SabaTsac igivea, rogorc orSabaTs,<br />

samSabaTs Tu xuTSabaTs.<br />

SabaTis raobas mkafiod, TvalsaCi-<br />

olod imiT gansxvavdeba sxva dReebisagan,<br />

rom samsaxurSi ar midixar. meti<br />

araferi. uflis msaxureba _ ebrael-<br />

Ta uwinaresi movaleoba? zRvispira<br />

qalaqSi ufro gamokveTilia SabaTisa<br />

da dasvenebis dRis raoba: adamianebis<br />

(repatriantTa) erTi nakadi zRvisken,<br />

pliaJisaken mieSureba, meore nakadi ki<br />

sapirispiro mxares _ sinagogisaken.<br />

iwyeba locva da saamo saxilvelia,<br />

adamianebi rogor SehRaRadeben uzenaess,<br />

rogor avedreben mSvidobas, isini<br />

sxvadasxva feris arian, iqneb, erTmaneTis<br />

moqiSpenic, aq ki erTiandebian<br />

– erTsa da igives avedreben uzenaess.<br />

sxvadasxva intonaciiT loculoben,<br />

sxvadasxva kiloze. amaTi yuris migdeba<br />

bevr sainteresos daganaxebT. magaliTad,<br />

qarTvel ebraelTa locvis intonaciaSi<br />

SesaZloa, popularuli<br />

qarTuli simRerebis intonaciac SeicnoT<br />

(es gansakuTrebiT SesamCnevi gaxldaT<br />

qarTvel ebraelTa mTavari rabinis<br />

rafael elaSvilis locvis maneraSi).<br />

ise guldagul loculoben, ise<br />

SehRaRadeben RmerTs, TiTqos igi ager,<br />

axlos iyos da yurs ugdebdes, vin<br />

rogor loculobs, vin ramdenad gulwfelia<br />

uzenaesis xotbisas. Rrmad<br />

morwmuneni, e.w. `xaredimebi~, dabejiTebiT<br />

gvimtkiceben: ara iaraRiT,<br />

ara Tqveni samxedro strategiiT, Cveni<br />

locviT arsebobso israeli – Cvens<br />

locvas Seismenso RmerTi. aba, ra<br />

akavebs, ra Trgunavs amodena mtrul<br />

samezoblos, yovel dilas, yovel saRamos<br />

walekviT rom gvemuqreba. ebraelebi<br />

zRvaSi unda gadavyaroTo, gaiZaxian,<br />

Cven ki kvlav da kvlav varT da<br />

viqnebiT. aseTia neba uzenaesisa. Cvens<br />

istoriaSi, yoveldRiur cxovrebaSic<br />

ki RmerTi monawileobs~.<br />

isic saamo saxilvelia, locvis dam-<br />

Tavrebis Semdeg kmayofili, saxegaciskrovnebuli<br />

adamianebi RvTismadidebeli<br />

piutebis RiRiniT rogor<br />

brundebian Sin.<br />

SabaTi locvaSi, mTeli kviris najafari<br />

sxeulis SvebaSi gaileva da roca<br />

saRamos caze varskvlavebi dasxdebi-<br />

an, isev aforiaqdeba, axmaurdeba qveyana.<br />

iwyeba cxovreba – brZola gadar-<br />

CenisaTvis. `xaredimebi~ ki kvlav biblias,<br />

Talmuds, winaswarmetyvelTa<br />

wignebs Cascqerian da SesaZloa, Tavze<br />

ise daaTendeT, verc ki igrZnon.<br />

eseni ar xmauroben – uxmod, udrtvinvelad<br />

evedrebian RmerTs. iqneb, am<br />

axmaurebul futkris skaSi uzenaesi<br />

swored imaT locvas gamoarCevs, vinc<br />

mis mcnebebs mtkiced misdevs?<br />

vin icis!..<br />

Semosva-gaxda<br />

adamianis Semosva uxsovar dros<br />

daiwyo. gaCenidan karga xnis Semdeg<br />

gadadga nabiji progresisaken: mixvda,<br />

rom SiSvelma ar unda iaros. Semosvis<br />

procesi saukuneebi grZeldeboda –<br />

nel-nela imatebda tansacmels. mere es<br />

procesi damTavrda. sazogado adgilebSi<br />

erTob Semosili gamodioda –<br />

ise imoseboda, rogorc SeeZlo.<br />

dResac asea, magram amis paralelurad<br />

gaxdis procesi mimdinareobs – adamiani<br />

samosisgan erTob daCqarebuli wesiT<br />

iTavisuflebs Tavs. soflis erTi<br />

orRobidan meoreSi ki ara, qalaqidan<br />

qalaqSi Silifad gadadis. imasac ki<br />

vxedav, erTi saxelmwifodan meoreSi,<br />

kontinentidan kontinentzec ki mokle<br />

SarvliTa da flostebiT rom miemgzavreba.<br />

gaubralovda cxovrebisadmi<br />

misi damokidebuleba.<br />

am procesSi ra adgili uWiravs mwerlobas?<br />

an sWirdebaT am adamianebs<br />

sityvakazmuli mwerloba? adreul<br />

wlebSi rkinigzis sadgurebSi, avtobusebSi,<br />

metroSi, xSirad minaxavs wigns<br />

CaCerebuli adamiani. dRes kompiuterebs<br />

CasCerebian. Sig axal wamowyebaTa<br />

proeqtebs, auditTa analizis<br />

masalebs kiTxuloben. erTi SevniSne:<br />

prozas kiTxulobda.<br />

simarTle Tu windaxeduloba?<br />

Zalian Znelia gansazRvro, ra sjobia,<br />

simarTle Tu Sorsgaxeduleba.<br />

kargad maxsovs, erTi aseTi sentencia:<br />

nu iqnebi marTali, iyavi windaxeduli,<br />

gonieri. maxsovs, magram srulad ver<br />

viziareb. simarTlis ukana planze<br />

gadaweva, simarTlisadmi gverdis avla<br />

zneobriobas vnebs. ai, naxeT, ras Ra-<br />

Radebs bibliuri mefe daviTi fsalmunebSi:<br />

`marTlis mciredi sjobia, codvilTa<br />

did simdidres, rameTu mklavni<br />

codvilTa daimsxvrevian, xolo mar-<br />

TalTa sayrdeni ufalia~ (37, 16-17),<br />

`Cemi fari upyria RmerTs, gulmarTal-<br />

Ta mxsnels. RmerTi marTali msajulia~<br />

(7, 12), `rameTu, Sen akurTxeb marTals,<br />

ufalo!~ (5,13) `mipasuxe, odes mogixmob<br />

Cemi simarTlis RmerTo!~ (4,1).<br />

xalxma ki Sehqmna zemoTmoxmobili<br />

sentencia. ase mgonia, es aris simarTlis<br />

msaxurebiT vnebuli xalxis<br />

wamoZaxili: aswon-daswone, ras mogitans<br />

simarTlis Tqmao, iseve, rogorc<br />

qarTvelma kacma: `mihyev, mihyev simarTleso,<br />

gamogilevs sinaTleso~.<br />

ratom aris miuRebeli rCeva, magram<br />

mainc...<br />

me rom es rCeva kargad mqonoda Sesisxlxorcebuli,<br />

ase ar gavinawyenebdi<br />

iseT didebul qalbatons – msaxiobsa<br />

da sabavSvo mwerals, rogoric Tamar<br />

wulukiZe gaxldaT. Cinebuli<br />

saubari sCveoda _ dinji, STamagonebeli:<br />

30-iani wlebis pirveli naxevris<br />

rusTavelis Tetris dramatul ambebs<br />

sainteresod yveboda.meorec, wamekiTxa,<br />

gamego al. axmeteliseuli speqtaklebis<br />

mSveneba gaxl<strong>daTo</strong>. yvelaze<br />

mTavari: axmetelis meuRle iyo da<br />

didi reJisori rom daxvrites, mas,<br />

rogorc uRlis gamwevs, patimroba<br />

miusajes – aseTi wesi hqonia did diqtators.<br />

gadasaxlebidan dabrunebuli minskSi<br />

cxovrobda. vgoneb, samxedro<br />

pirze, generalze gaxldaT gaTxovili.<br />

saqarTveloSi drodadro Camodioda.ara<br />

mxolod TbilisSi, Teatraluri<br />

sazogadoebis soxumis dasasvenebel<br />

saxlSic vxvdebodi.


22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

saqarTvelos televizia minskSi Casula<br />

da misi SemoqmedebiTi portreti<br />

moumzadebia. sainteresod gvesaubrebodnen<br />

mis mier ganxorcielebul<br />

rolebze, gvacnobdnen im tanjvis gzas,<br />

gadasaxlebaSi rom gaiara.mere ki Tavad<br />

qalbatonma Tamarma isaubra Tavis<br />

cxovrebaze, imJamindel cxovrebaze,<br />

sabavSvo wignebze.<br />

amasobaSi operatori gvaCvenebs<br />

qalbatoni Tamaris ojaxur garemos,<br />

misi wignebis garekans, Sesrulebuli<br />

rolebis fotoebs. oTaxis kedlebze<br />

bevri fotoa, Sexvedrebi, megobrebi,<br />

meuRle – generali, Zalian bevri<br />

foto... bevri saxe, nacnobi, ucnobi...<br />

da erTob gulsaklavi ram... arsad<br />

ar aris sandro axmetelis foto...<br />

fotosuraTebs Soris ar aris sandro<br />

axmetelis – meuRlis, didi qarTveli<br />

reJisoris, am msaxiobis rolebis arqiteqtoris<br />

foto. guli metkina,<br />

TiTqos aleqsandre axmeteli im dRes<br />

xelaxla daxvrites. sibraluli dameufla...<br />

gulistkena karga xans mdevda<br />

Tan.<br />

oriod Tvis Semdeg isev Teatraluri<br />

sazogadoebis dasasvenebeli<br />

saxli soxumSi... agvistos erT wynar<br />

saRamos, baasisas qalbaton Tamars<br />

vuTxari, Tqvenze kargi gadacema vnaxe<br />

da Tqvens binaSi kedlebze gamokrul<br />

fotoebs Soris, sandro axmetelis<br />

foto rom ver vipove, guli damwydameTqi.<br />

ar vici, viyavi Tu ara marTali,<br />

unda meTqva Tu ara, axmetelis qvrivis,<br />

dRes ki sul sxva pirovnebis meuRlisaTvis<br />

es sityvebi. maSin, amaze arc<br />

davfiqrebulvar, ubralod saubrisas<br />

gulistkivili gavuziare. am kiTxvaze<br />

mogvianebiT davfiqrdi, maSin, roca<br />

qalbaton Tamarisgan sicive vigrZeni.<br />

ai, simarTlisa da windaxedulebis<br />

urTierTmimarTeba.<br />

simarTle, cxadia, didi Zalaa, magram<br />

windaxedulebasTan xSirad<br />

koWlobs. iqneb, brZnulia is Cems mier<br />

dawunebuli sentencia? an vis sWirdeboda<br />

Cemi simarTle, an ra sikeTe momitana?<br />

ara-ra. zogierTi gadamkida<br />

kidec, Zlier gadamkida. amiT ki sxvebi<br />

sargebloben. im Cems momduravs iyeneben.<br />

`Tu speqtakli mogewonebaT,<br />

Semowirulobac ar daiSuroT~!<br />

`grand haiaT hotelSi~ portie vidre<br />

nomris gasaRebs momcemda, pawia<br />

qaRaldi gamomiwoda, am nomerze<br />

darekvas gTxoveno. davreke. Turme<br />

irakli kavsaZe mirekavda, erT saaTSi<br />

generaluri repeticia gvaqvs, iqneba<br />

mosvla moaxerxoTo. niu-iorkidan vaSingtonamde<br />

msubuqi manqaniT wamovedi,<br />

xuTi Stati gamoviareT, gzac mSvenieria,<br />

magram mainc momTenTavi. daRliloba<br />

arafrad Cavagde da Teatrisaken<br />

gavemarTe. iraklim rogorc<br />

amixsna, ise moviqeci: Cinur ubanSi<br />

metroSi Cavedi, yviTel matarebels<br />

karga xans velode da `kristal sitimde~<br />

oc wuTSi mivedi. `kristal sitis~<br />

metrodan quCaSi arc unda gamoxvide,<br />

patar-patara dafebi iolad gapovninebT<br />

`sinetik Teatrs~.<br />

am TeatrTan didi xania vmegobrob,<br />

vaSingtonSi yovel Casvlisas movdivar<br />

aq, radgan niWieri adamianebis<br />

sakrebulos vxvdebi. Cveni pantomimis<br />

didi ostatis amiran SalikaSvilis mowafeebi<br />

_ paata da irine cifuriSvilebi,<br />

adre rusTavelis Teatris msaxiobi<br />

irakli kavsaZe, axalgazrda kompozitori<br />

koki lorTqifaniZe, Cvens<br />

did scenografs gogi mesxiSvils, am<br />

Teatris araerTi speqtaklis scenografiaze<br />

umuSavia da warmatebiTac,<br />

axla kidev erTi qarTveli ymawvilis<br />

saxeli Sematebia am Tanavarskvlaveds<br />

– vato cifuriSvili.<br />

imdeni qarTuli gvari CamovTvale,<br />

vSiSob, mkiTxvels ar Sevuqmna STabeWdileba<br />

TiTqos vaSingtonis qarTul TeatrSi<br />

mimeCqarebodes, ara, es aris amerikuli<br />

Teatri, amerikis Teatraluri<br />

cxovrebis ganuyofeli nawili, romelic<br />

amerikuli Teatraluri premiebis<br />

ganawilebisas aSS-s araerT dramatul<br />

Teatrs gajibrebia da ujobnia kidec<br />

– wlis premiebi xan paatas, xan gogis,<br />

xan irinas, da xan iraklis miuRia.<br />

amis Taobaze araerTxel dauweria<br />

`vaSington postsa~ Tu `niu-iork<br />

Taimss~, amis Taobaze manam vicodi,<br />

sanam cifuriSvilebs gavicnobdi –<br />

jer kidev niu-iorkSi miambobdnen:<br />

qarTvelebma vaSingtonSi iseTi Teatri<br />

Seqmnes, umal moeqca amerikis<br />

Teatraluri samyaros centrSi, premiebsac<br />

xSirad Rebulobeno.<br />

da me magondeba didebuli vaso<br />

yuSitaSvili, romelmac ucxo qveyana-<br />

Si —safrangeTSi Seqmna Teatri `atelie~.<br />

am Teatrma garkveuli roli iTamaSa<br />

meoce saukunis pirveli naxevris<br />

franguli Teatris istoriaSi.<br />

`sinetik Teatri~, rasakvirvelia,<br />

amerikulia. misi msaxiobebi aSS Teatralur<br />

saswavleblebSi aRzrdili<br />

axalgazrdebi arian, magram Teatris<br />

damaarsebeli da samxatvro xelmZRvaneli<br />

paata cifuriSvilia, man Sehqmna<br />

es Teatri. paatas magaliTze kidev<br />

erTxel vxedavT amiran SalikaSvilis<br />

moRvaweobis madls – misma aRzrdilebma<br />

araerT qveyanaSi daigdes kargi<br />

saxeli. paata da irina dRes cota iumoriTac<br />

gviamboben im gasaWirze, rac<br />

maT aSS-Si Camosvlis pirvel wlebSi<br />

gadaxdaT. im did, mZime, TavauRebel<br />

Sromaze, romelic am Teatris Seqmnis<br />

pirvel wlebSi gadaxdaT. amerika tanjva-vaebiT,<br />

Tavisufali, patiosani<br />

SromiTa da niWierebiT, sixarulisaken<br />

mimavali qveyanaa. amaTac ase iSromes,<br />

itanjes kidec da aSS Teatraluri<br />

cxovrebis ganuyofel nawilad iqcnen.<br />

amaze isic metyvelebs, rom am oriode<br />

wlis winaT am Teatrs sakuTari Senoba<br />

misces. Cinebuli nagebobaa – daaxloebiT<br />

500 adgiliani darbaziT. metrodan<br />

3-5 wuTis savalze. aha, mdinare<br />

potomakTan metros matarebeli zedapirze<br />

amoyvinTavs, potomaks gadaivlis,<br />

isev miwis siRrmeSi Seva da momdevno<br />

gaCerebac `kristal sitia~. ar<br />

vagvianeb. rva saaTi jerac ar Sesrulebula.<br />

Teatrisaken mimaval gzaze<br />

mxvdeba miniSnebebi, Tu rogor mivide<br />

TeatrTan. `sinetik Teatris~ banerebi,<br />

scenebi speqtaklebidan. samwuxarod,<br />

arsad aris vaJa-fSavelas<br />

`stumar-maspinZelis~ baneri. es am Teatris<br />

adreuli wlebis speqtaklia da<br />

rogorc meubnebian, Zalian kargi speqtakli.<br />

musas rolSi kaxi kavsaZes uTamaSnia.<br />

kacs, romelmac inglisuri ar<br />

icis, magram misi aqtioruli niWi aqac<br />

gamoCnda – igi Turme, Zalian kargi<br />

inglisuriT metyvelebda scenaze da<br />

speqtaklis mere, roca mayurebels<br />

ubralo SekiTxvaze pasuxi ver gasca,<br />

im mayurebels arafriT ar daujerebia,<br />

rom naxevari saaTis win scenaze<br />

swored es kaci metyvelebda mSvenieri<br />

inglisuriT.<br />

dRes generaluri repeticiaa, amitom<br />

mayurebeli arc unda iyos. magram<br />

darbazSi mainc arian adamianebi, rogorc<br />

mere Sevityve, eseni Teatris administraciuli<br />

sabWos wevrebi, megobrebi<br />

arian, reJisors ainteresebs<br />

uwinaresad megobrebisgan moisminos<br />

mosazrebebi, SeniSvnebic.<br />

TamaSdeba paata cifuriSvilisa da<br />

ben guniSis piesa `jariskacTa samyaroSi~.<br />

erTi Tvis winac – maisis damdegs<br />

viyavi vaSingtonSi, `sinetik Teatrs~,<br />

cxadia, verc maSin avuare gverdi, repeticiaze<br />

gaxldiT sul erTi saaTiT.<br />

jariskacTa laRobis, garToba-dasvenebis<br />

repeticias irina cifuriSvili<br />

atarebda, ufro sworad, cekvebs dgamda.<br />

im sceniT speqtaklis stilistika<br />

ver Sevicani, es iyo xalisiani scena<br />

gogo-biWi jariskacebis laRobisa.<br />

mere speqtaklSi is scena erTob saWiro<br />

da SinaarsiT datvirTuli vixile. axalgazrdebi<br />

momqancveli varjiSis _<br />

samxedro wrTvnis Semdeg xalisoben,<br />

magram am xalisobas teroristTa Tavdasxma<br />

Sewyvets. am Tavdasxmis Sedegi<br />

– erTi daRupuli megobari, yvelasaTvis<br />

sayvareli jariskaci. speqtakli<br />

gviambobs erTi razmis yoveldRiur<br />

yofaze, sikvdil-sicocxlis Serkinebaze,<br />

imaze, Tu raoden mwared, dramatulad<br />

ganicdian jariskacebi megobris<br />

dakargvas.aris sistematuri Setakebebi<br />

teroristTa dajgufebasTan,<br />

romelsac erT-erTi jariskacis – so-<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

Canawerebi<br />

nis (vato cifuriSvili) mama (irakli<br />

kavsaZe) mZevlad hyavT ayvanili.soni<br />

yovelnairad cdilobs mamis adgilsamyofelis<br />

gagebas. igi axerxebs erTerTi<br />

datyvevebuli teroristis sul-<br />

Si adamianuri grZnobebis gaRvivebas da<br />

am gziT gaigebs kidec, Tu sad hyavT<br />

mamamisi. tardeba samxedro operacia –<br />

speqtaklis erT-erTi SesaniSnavi, gamomgoneblobiT<br />

aRvsili scena – da mamas<br />

anTavisufleben, magram, samwuxarod,<br />

gamarjveba msxverpls moiTxovs –<br />

iRupeba Svili. Tavisuflebas didi fasi<br />

adevs, Tavisuflebam axalgazrda kacis<br />

sicocxle moiTxova. amdenad gamarjveba<br />

TalxiTaa mosili.<br />

paata cifuriSvili da ben guniSi<br />

cdilobdnen piesa dokumentur masalaze<br />

– jariskacebis namdvil yofaze<br />

aegoT. amitom xvdebodnen avRaneTis<br />

jojoxeTgamovlil mebrZolebs,<br />

daWrilebs. Turme maTi naambobi imdenad<br />

mwvave, emociuri iyo, momavali piesis<br />

avtorebi cremlsac ki ver ikavebdnen.<br />

Zneli misaxvedri ar unda iyos: piesis<br />

fabula erTob martivia. avtorebma<br />

jer speqtakli, misi koncefcia, vizualuri<br />

forma moifiqres da mere Sehqmnes<br />

misi Sesabamisi teqsti. Cvenc xom<br />

speqtaklze mivdivarT da ara piesis<br />

kiTxvaze. amitom xazgasmiT vambob: aq<br />

ara literaturuli masala, teqsti,<br />

aramed speqtaklia saintereso, erTob<br />

sanaxaobrivi. igi isea mofiqrebuli,<br />

scenuri saxilveli iseT donezea ayvanili,<br />

rom mayurebeli saaTnaxevris ganmavlobaSi<br />

aqtiuradaa Cabmuli moqmedebaSi.<br />

aris erTob emociuri dramatuli<br />

scenebic da aris plastikuri,<br />

moZraobis Teatris virtuozuli gamovlenac.<br />

amgvar scenebSi Cinebulad<br />

ikiTxeba reJisura da qoreografia. mignebebi,<br />

naxazi, romelsac qoreografi<br />

qmnis, msaxiobs avaldebulebs ara mxolod<br />

kargad flobdes sxeuls, icodes<br />

yoveli moZraobis fasi, aramed SeZlos<br />

moZraobiT reJisoris koncefciis gamoxatva.<br />

zana gan-kungi, judi neirofi,<br />

Jozef karlsoni, dalas tolentino,<br />

mateu vardi, paskuale gudili, jesika<br />

torni, ketrin konersi, filip eletheri<br />

SesaSur ostatobas avlenen.<br />

speqtaklSi uxvadaa gamoyenebuli<br />

videokadrebi, imdenad uxvad, rom generaluri<br />

repeticiis Semdeg reJisoris<br />

dakvirvebulma Tvalma iolad dainaxa<br />

is, rac zedmeti iyo. momdevno – sapremiero<br />

dRisaTvis man mTeli aTi wuTi<br />

`amoWra~ speqtaklSi.<br />

xolo rac Seexeba samxedro operaciis<br />

sadadgmo mxares, reJisoris mier<br />

xom Cinebulad, didi gamomgoneblobi-<br />

Taa mofiqrebuli, aq msaxiobebic did<br />

pativiscemas imsaxureben: maT Zalian<br />

kargad Seasrules reJisoris naxazi. am<br />

erTi sceniTac ki cxadia, raodeni potenciis<br />

damdgmeli reJisoria paata<br />

cifuriSvili.<br />

speqtakli vnaxe. kmayofili gaxldiT,<br />

magram mainc mewada premieris<br />

naxva. mewada davkvirvebodi mayurebels,<br />

mainteresebda Teatrisa da mayureblis<br />

urTierToba. sabednierod,<br />

ebrauli axalgazrdobis ganaTlebis<br />

konferenciis (risTvisac gaxldiT Casuli<br />

vaSingtonSi), dRis wesrigma saSualeba<br />

momca 2 ivniss premierazec mivsuliyavi.<br />

11<br />

TvalSi momxvda axalgazrdobis<br />

simravle, rac Seexeba sayeloSi bafTebiT<br />

morTul xnovan mayurebels, Sevam-<br />

Cnie, rom isini am Teatris mudmivi mayureblebi<br />

arian. irina da paata cifuriSvilebi<br />

maT ise egebebodnen,<br />

rogorc megobrebs, karga xnis nacnobebs.<br />

SemimCnevia: niu-iorkisa da vaSingtonis<br />

TeatrebSi mayurebelTan<br />

urTierTobis sakiTxi erTob mniSvnelovania.<br />

speqtaklis Semdeg mayurebeli ar<br />

iSleba, saubroben, erTmaneTs mosazrebas<br />

uziareben, amaswinaT, erT-erTi<br />

speqtaklis damTavrebis Semdeg, (TeatrSi<br />

`JT~) mayurebelma aTiod wuTi<br />

Seisvena, mere scenaze dasxdnen re-<br />

Jisori, scenografi, kritikosi da mayurebels<br />

esaubrnen speqtaklis Taobaze.<br />

mayureblis mraval SekiTxvasac upasuxes.<br />

`jariskacTa samyaros~ dawyebamde<br />

paata da ben guniSic gamovidnen<br />

scenaze. isini mayurebels esaubrnen<br />

muSaobis procesze, msaxiobebze, imaze,<br />

Tu ramden xans iqneba es speqtakli repertuarSi.<br />

(2 ivnisidan 2 ivlisamde. es<br />

ucnauri wesia aSS dramatul Teatreb-<br />

Si. mogvianebiT kidev SeiZleba iTama-<br />

Son, magram arc Tu xSirad.) dasasruls<br />

ki paatam mayurebels RimiliT mimar-<br />

Ta:<br />

– `Tu speqtakli mogewonebaT,<br />

Semowiruloba ar daiSuroT~.<br />

mayurebelma am mowodebas taSi daukra.<br />

amis uflebas reJisori mxolod<br />

im SemTxvevaSi miscems Tavs, Tu mas mayurebelTan<br />

uSualo, megobruli urTierToba<br />

aqvs, igi Teatris megobrebs,<br />

gulSematkivrebs mimarTavda.<br />

`sinetik Teatris~ boujeti, ramdenadac<br />

vici, erT milion dolaramdea,<br />

mas marTavs direqtorTa sabWo,<br />

rasakvirvelia, qalaqis xelisufleba<br />

monawileobs Teatris dafinansebaSi,<br />

magram Zalian mniSvnelovania Semowirulobani.<br />

sastumroSi dabrunebuli dakvirvebiT<br />

gavecani speqtaklis programaze<br />

darTul sias. aq moTavsebulia im adamianTa<br />

gvarebi, organizaciaTa dasaxeleba,<br />

vinc Teatrs Semowirulobas<br />

swiravs. ase magaliTad: weliwadSi 20-<br />

20 aTas dolars sami iorganizacia<br />

aZlevs, 5 aTas dolars ori organizacia,<br />

mere modis imaTi sia, vinc 2.500<br />

dolars swiravs Teatrs, amas mosdevs<br />

2 aTasianebi, aTasianebi da ase 100<br />

dolaramde. yoveli maTganis gvaria mi-<br />

TiTebuli, isini aseulobiT arian. me<br />

rom kacma mkiTxos, Teatri sworad iqceva,<br />

100 dolaris gamRebic ar aris<br />

daviwyebuli. maT uyvarT Teatri, Tavisad<br />

miaCniaT da ramdenic SeuZliaT,<br />

imdens aZleven, xval mets miscemen. am<br />

siaSi ramdenime qarTuli gvaric amovikiTxe,<br />

Tumca, unda gamovtyde: sami<br />

wlis winandel programaSi meti qar-<br />

Tveli Semomwirveli iyo miTiTebuli.<br />

diax, `sinetik Teatri~ amerikuli<br />

Teatria, magram...<br />

igi qarTulic gaxlavT, aq qarTuli<br />

suli trialebs. aq qarTvelebi iyrian<br />

Tavs _ okeanis gaRmeli qarTvelebi.<br />

im 2 ivnisis Rames ramdeni qarTveli<br />

kacisa Tu qalis gaciskrovnebuli saxe<br />

davinaxe `sinetik TeatrSi~.<br />

¡


12<br />

interviu<br />

mwerali<br />

Tea Tofuria<br />

Tea Tofurias moTxrobebi ramdenime wlis win qarTul periodikaSi wavikiTxe.<br />

maxsovs, momewona ostaturad moTxrobili ambebi da ena, romelic<br />

mkveTrad gansxvavdeboda im periodSi ase moduri Tanamedrove skabrezulqalaquri<br />

stilisgan. werda sofelze, moxucebze, soxumze, sadac daibada da<br />

gaizarda, saxlze, pitnis kaloze... iyo leqsebic _ saTauriT da usaTaurod<br />

(ZiriTadad usaTauro, radgan leqsisTvis saxels darqmeva uWirs), cxra mzi-<br />

Ta da Raribi kacis macivrismagvari siyvaruliT, Cinuri andaziTa da dawyebuli<br />

wasvliT, bonsaiT, carieli suliTa da gasaberi burTis msgavsi cxovrebiT.<br />

5 wlis win moTxrobebisa da leqsebis pirveli krebuli, `pitnis kalo~<br />

gamosca, Semdeg sabavSvo mwerlad mogvevlina da `paradiis ardadegebi~ SemogvTavaza<br />

modreife sofliTa da ucnaur qalaq paradiiT. gasuli wlis bolos<br />

wignis Taros misi ori axali wigni Seemata: `ekocidi,~ sadac bolo sami<br />

wlis ganmavlobaSi dawerili leqsebi Sevida da `gasaRviZebeli zRaprebi~ _<br />

dilis Zilis moyvaruli zarmaci patarebisTvis.<br />

23 aprils erovnul biblioTekaSi Seqmnilma specialurma Jiurim Tea<br />

`astrid lindgrenis premiis~ erT-erT qarTvel nominantad daasaxela. es<br />

faqti misTvis moulodneli, Tumca sasiamovno aRmoCnda. lindgrenis premia<br />

sabavSvo literaturis dargSi Zalze prestiJulia. mas yovel wels aniWeben<br />

sxvadasxva qveynis mwerlebs, ilustratorebs, zepir mTxrobelebs da<br />

mozardTaTvis gankuTvnili literaturis ganviTarebis xelSemwyob organizaciebs.<br />

soliduri jildo _ 525 aTasi evro yovelwliurad erT an ramdenime<br />

gamarjvebuls gadaecema. saubars swored am TemiT viwyebT.<br />

_ lindgrenis premia erT-erTi<br />

prestiJuli jildoa sabavSvo mwerlobis<br />

samyaroSi. ramdenad moulodneli<br />

iyo masze wardgena da ra pasuxismgeblobas<br />

gakisrebs nominantis<br />

statusi?<br />

_ moulodneli namdvilad iyo,<br />

radgan isic ki ar vicodi, rom am nominaciaze<br />

ganmixilavdnen. marTlac<br />

prestiJuli premiaa, Tumca ZiriTadad<br />

asakovan mwerlebs aniWeben, mTeli cxovreba<br />

sabavSvo mwerlobas rom<br />

Seswires. daaxloebiT iseTia, `sabaze~<br />

literaturis ganviTarebaSi Setanili<br />

RvawlisTvis rom ajildoveben, amitom<br />

gamarjvebis didi imedi ar maqvs. pasuxismgebloba<br />

ufro metia. ase mgonia,<br />

metyvian, 50 wlis Semdeg gamoiareo da<br />

siamovnebiT gavuvli. simarTle<br />

giTxraT, garkveuli periodis Semdeg<br />

sulac ar meCveneba es faqti miuRwevlad.<br />

sabavSvo mwerlobaSi Tavs namdvilad<br />

vxedav, prozisgan gansxvavebiT,<br />

romelic Cemi Semoqmedebidan yvelaze<br />

metad moswonT, Tumca Tavad<br />

yovelTvis maqvs ukmarisobis grZnoba.<br />

_ anu prozaSi ufro TviTkritikuli<br />

xar?<br />

_ ar vici, TviTkritikaa Tu sxva<br />

ram, magram rodesac sakuTar nawerebs<br />

klasikos mwerlebsa da Tanamedrove<br />

avtorebs vadareb, sul maqvs gancda,<br />

rom ase verasodes davwer, rasac ver<br />

vityvi leqssa da zRaparze. momavalSi<br />

ra iqneba, ar vici, dResdReobiT ki Tavs<br />

gacilebiT ukeT vgrZnob poeziasa da<br />

sabavSvo mwerlobaSi.<br />

_ ratom moginda avtors, romelic<br />

seriozul, `sadido~ Temebze werdi,<br />

erT mSvenier dRes (pirobiTad)<br />

bavSvebisTvis mxiaruli da saxaliso<br />

ambebi mogeTxro?<br />

_ gansakuTrebuli SemTxveva ar var,<br />

amas qarTuli temperamenti ganapirobebs.<br />

samxreTuli tipis qveynebSi,<br />

romelTac Cvenc mivekuTvnebiT, adamianis<br />

xasiaTSi sapirispiro Tvisebebi<br />

iyris Tavs. iq sadac civi klimatia,<br />

ufro mSvidi da gawonasworebuli<br />

xalxi cxovrobs, samxreTul qveynebSi<br />

ki xasiaTic radikaluri aqvT da mwerlobac<br />

aseTivea.<br />

_ mizezi, ramac zRapris dawerisken<br />

gibiZga?<br />

_ rom giTxra, rame gansakuTrebuli<br />

mizezi iyo-meTqi, mogatyueb.<br />

ubralod mominda, davwere da xalxs<br />

moewona. ratom mominda? jer erTi, es<br />

aris Zalze sufTa da gaxsnili samyaro<br />

_ rasac ginda, imas dawer. sruliad<br />

Tavisufali xar moqmedebaSic da gamoxatvis<br />

saSualebebSic. sabavSvo mwerloba<br />

ufro laRi, mxiaruli da udardelia.<br />

aq arc sakuTar Tavs Trgunav, arc<br />

_ mkiTxvels. gantvirTvis mSvenieri<br />

saSualebaa da es me ar momigonia. Terapiis<br />

mizniT adamianebs xSirad awerineben<br />

zRaprebs. am dros mTlianad<br />

iclebi im uaryofiTi emociisgan, rac<br />

droTa ganmavlobaSi gigrovdeba.<br />

_ amis miuxedavad, qarTvelebs<br />

arcTu bevri sabavSvo mwerali gvyavs.<br />

_ qarTvelebi ampartavani xalxi<br />

varT da bavSvebze wera gveCoTireba.<br />

CvenSi am TemiT ZiriTadad sakuTari<br />

Svilis xaTriT interesdebian. es sabavSvo<br />

mwerloba ar aris. sabavSvo mwerals<br />

konkretuli bavSvi ki ar uyvars,<br />

aramed zogadad, is bavSvuroba,<br />

romelic adamians am asakSi axasiaTebs.<br />

samyaros misi TvaliT uyurebs. meorea,<br />

amaze wera ar geTakilebodes. sxvaTa<br />

Soris, es didi naklia, radgan Cvens<br />

garda bavSvebisTvis wera saTakilod<br />

aravis miaCnia.<br />

_ ara mgonia, ase iyos, radgan<br />

bevrs uTqvams, rom Zalian undaT patarebisTvis<br />

wera, magram ar gamosdiT.<br />

rTulia imdenad, ramdenadac<br />

bavSvebi yvelaze mgrZnobiare Semfaseblebi<br />

arian, maSinve grZnoben<br />

siyalbes.<br />

_ saqmec is aris, rom ar gamosdiT.<br />

xSirad rom vwerdeT, genebSi gveqneboda<br />

da gamogvividoda, magram Cvens<br />

kulturaSi ar zis da swored esaa<br />

cudi. sabavSvo literatura, kino,<br />

multiplikaciuri filmi yvela qveyanaSia<br />

ganviTarebuli, CvenTan ki mxolod<br />

ramdenime sabavSvo mweralia,<br />

ramdenime filmi, isic, ise ra...<br />

_ ra kriteriumebia saWiro imisTvis,<br />

rom avtori sabavSvo mwerlad<br />

Camoyalibdes?<br />

_ pirvel rigSi, amouwuravi fantazia;<br />

gulwrfeloba, romlis gareSec<br />

naweri yalbi iqneba; garda amisa, martivad<br />

unda xedavde samyaros, radgan<br />

bavSvi mas swored ase aRiqvams. sinamdvileSic<br />

xom martivia yvelaferi,<br />

ubralod, asakis matebasTan erTad vamuqebT<br />

realobas.<br />

_ personaJebi da tipaJebi, romliTac<br />

patara unda miizido?<br />

_ eg CemTvis sirTules ar warmoadgens.<br />

uamravi saintereso personaJi<br />

myavs, SeiZleba iTqvas, Tavze mayria.<br />

amisaTvis Zalian kargi saSualebaa<br />

dakvirveba, detalebis SemCnevis unari,<br />

rac Semdeg zRapris gmirSi iyris Tavs.<br />

Cvens garSemo bevri saxasiaTo tipaJia,<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

ubralod, unda dainaxo da saWiro<br />

dros saWiro adgilas Casva. ambis ganviTareba<br />

da siuJetis ageba ufro mi-<br />

Wirs. xandaxan mxolod dasawyisi da<br />

dasasruli maqvs, SuaSi ra davwero, ar<br />

vici. anu es ufro rTulia CemTvis da<br />

ara personaJis gamogoneba.<br />

_ dRes cota Znelia bavSvis wign-<br />

Tan miyvana, uamravi sacduria imisaTvis,<br />

rom sxva ramiT dakavdes. Tu<br />

gifiqria, rogor SeiZleba Seayvaro<br />

kiTxva patara adamians?<br />

_ ramdenadac rTulia, imdenad<br />

martivic aris. jer erTi, Zalian didi<br />

mniSvneloba aqvs garemos da imas, aris<br />

Tu ara ojaxSi mkiTxveli. zogan koRos<br />

mosaklav wigns ver ipovi. SeiZleba saxlSi<br />

wignebi iyos, magram Tu bavSvi ver<br />

xedavs adamianebs wigniT xelSi, kiTxvas<br />

ar daiwyebs. anu, uamravi faqtori<br />

unda gadaikveTos: wigni, mkiTxveli,<br />

saubrebi wakiTxuli nawarmoebis Sesaxeb<br />

da es yvelaferi bunebrivad xdebodes.<br />

Tavad ase daviwye kiTxva: Cems<br />

saxlSi yvelgan wigni iyo, buxarSic ki.<br />

aravin meubneboda, waikiTxeo, magram<br />

iseTi garemo iyo, Zalauneburad vkiTx-<br />

`<br />

samyaros<br />

martivad<br />

unda<br />

xedavde<br />

~<br />

ulobdi. mSoblisTvis Svilis mkiTxvelad<br />

aRzrda prioriteti unda iyos,<br />

amis gareSe warmoudgenelia srulfasovan<br />

pirovnebad Camoyalibeba. arada,<br />

faqtia, rom dRes bavSvebi ar kiTxuloben.<br />

kvlevebiTaa dadasturebuli,<br />

skolis moswavleTa umetesobas wakiTxuli<br />

teqstis gaanalizeba uWirs, azrs<br />

ver aviTarebs. es imis bralia, rom wigni<br />

ar waukiTxavs, ar gauazrebia, ar<br />

uocnebia. bavSvobaSi xSirad gamigr-<br />

Zelebia tragikulad damTavrebuli ambavi,<br />

zRapris gmirebi gamicocxlebia<br />

da sul sxva siuJeti amigia. maTTvis es<br />

ucxoa, ar ucxovriaT personaJis cxovrebiT.<br />

amitomac gvaqvs aseTi sura-<br />

Ti.<br />

_ ramdenime Tvis win gamovida Seni<br />

leqsebis pirveli krebuli _ `ekocidi~.<br />

saintereso saTauria, romelic<br />

mkiTxvelis yuradRebas Tavidanve ipyrobs.<br />

saidan amotivtivda es termini<br />

da ra gaxda amave saxelwodebis<br />

leqsis daweris mizezi?<br />

_ `ekocids~ biZgi agvistos omma<br />

misca. borjomis tyeebi rom gadaiwva,<br />

am Temaze vmuSaobdi. swored maSin gavige<br />

pirvelad, rom `genocidis~ garda<br />

arsebobs `ekocidic~. es termini<br />

CemTvis Zalian STambeWdavi da asociaciuri<br />

aRmoCnda. zogadad ekocidi<br />

bunebisTvisaa damaxasiaTebeli, magram<br />

adamianis SemTxvevaSic daaxloebiT<br />

igive xdeba. swored amazea es leqsi _<br />

rogor SeiZleba ekocidi TiToeul<br />

Cvengans daemarTos. saTauric aqedan<br />

wamovida. ver vityvi, rom omzea, ufro<br />

siyvarulzea.<br />

_ cnebaTa aRreva xSiria Sens<br />

leqsebSi?<br />

_ sakmaod. bevria iseTi, romelic<br />

naxevar tonSia dawerili da ver gaigeb,<br />

razea. SeiZleba `miwa~ an `adamiani~ eweros<br />

da sul sxva ram igulisxmebodes.<br />

xandaxan Tavadac maviwydeba, ra Sinaarsi<br />

devs konkretul frazaSi, Tumca<br />

raRac etapze es meorexarisxovani xdeba.<br />

22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

_ ramdenad mniSvnelovania,<br />

mkiTxvelma zustad aRiqvas is muxti,<br />

rac nawerSi Cade?<br />

_ saerTod Tu ver aRiqvams, ra<br />

Tqma unda, cudia. zogjer sawinaaRmdegodac<br />

gaugiaT, magram amaze<br />

maincdamainc ar vnerviulob. kerZo mesakuTre<br />

xom ar var, viRacas mivuTiTo,<br />

ginda Tu ara, ase gaige-meTqi? rogorc<br />

unda, ise moirgos mkiTxvelma leqsi.<br />

sasiamovnoc ki iqneba, Tu sakuTar ganwyobas<br />

Seusabamebs.<br />

_ ra aris yvelaze mTavari leqsis<br />

werisas?<br />

_ ar miyvars leqsebi, romlebic<br />

Sinaarss gadmoscemen da romelTa moyolac<br />

SeiZleba. SesaZloa, zogi Zalian<br />

niWieradac iyos dawerili, magram ar<br />

miyvars da ra vqna. CemTvis leqsi, pirvel<br />

rigSi, ganwyobaa. ganwyoba da<br />

emocia. realurad amis ganxorcieleba<br />

rTulia. meeWveba, romelime poetma<br />

zustad SeZlos im grZnobis gadmocema,<br />

rasac weris dros ganicdis, magram<br />

Tu miaxloebiTi ganwyoba mainc Cans<br />

leqsSi, is ukve Semdgaria.<br />

_ ambob, rom ganwyoba mniSvnelovania,<br />

Tumca Sens leqsebSi gansja<br />

ufro aqtualuria. ar igrZnoba lirika<br />

da sentimentalizmi. Sen xar avtori,<br />

romelsac sakuTari damokidebuleba<br />

aqvs konkretuli Temebis mimarT,<br />

Tavisi xma.<br />

_ gansja da msjeloba CemTvis<br />

sruliad bunebrivia. im adamianebs<br />

mivekuTvnebi, romelTac yvelaferze<br />

gamzadebuli pasuxi aqvT, amitom gansjaSi<br />

gansakuTrebuls verafers vxedav,<br />

TavisTavad igulisxmeba. mTavaria,<br />

is emocia mivitano mkiTxvelamde,<br />

romelic leqsis werisas mqonda.<br />

_ Sens poeziaSi Zalian xSiria wasvlis<br />

Tema, sul sadRac midixar. amis<br />

erTgvari Sejamebaa leqsi _ `wasvla<br />

daiwyo~. ra aris es, raime tipis simbolika<br />

Tu ubralod, akviateba?<br />

_ ramdenad xSiria, ar vici, Tumca<br />

es Tema marTlac mniSvnelovania.<br />

zogadad, wasvla bevrnairia: pirovnebisgan,<br />

situaciisgan, zogjer _ samsaxuridanac...<br />

adamians bevri ramisgan<br />

uwevs wasvla, imis miuxedavad, unda es<br />

Tu ara. Tumca aq ufro sxva ramea Cadebuli<br />

_ im ZiriTadi misiis Sesruleba,<br />

rac Semoqmedma daakisra adamians _<br />

RmerTamde misvlas vgulisxmob. nebismieri<br />

Cvengani mTeli sicocxle or<br />

poluss Soris ixliCeba: iyos am cxovrebisTvis,<br />

Tu imisTvis, risTvisac<br />

daibada. es `wasvlebic~ am mizans emsaxureba<br />

– wasvlas yoveldRiuri rutinidan<br />

cota ufro seriozuli<br />

miznebisken; wasvlas sakuTar TavSi im<br />

`mes~ aRmosaCenad, rac ufalma Cado<br />

adamianSi.<br />

_ erTi periodi akviatebuli Temebi<br />

moTxrobebSic gqonda _<br />

sofelze da moxuc qalebze werdi...<br />

_ vwerdi da mere mivatove, radgan<br />

sevdiani iyo. is personaJebi, romelTa<br />

Sesaxebac vyvebodi, momwonda, Tumca<br />

mere gamiqra amaze weris survili. am<br />

etapze moTxrobebisken guli ar mimiwevs,<br />

leqsebsac iSviaTad vwer, ufro sabavSvo<br />

proziT var dakavebuli. ramdenime<br />

zRapari maqvs dasamTavrebeli da<br />

amaze vmuSaob.<br />

_ ZiriTadad mcire zomis<br />

moTxrobebi gaqvs, vrcel prozaze ar<br />

gifiqria?<br />

_ mifiqria, magram Cems Zalebs<br />

aRemateba. gulwrfelad mSurs maTi,<br />

visac ase wera SeuZlia. zogadad,<br />

Zalian lakonuri adamiani var: ar miyvars<br />

saxlSi zedmeti nivTebi, zedmeti<br />

laparaki, Cemic da sxvisic... xSirad es<br />

problemebs miqmnis. weris mimarTac<br />

analogiuri damokidebuleba maqvs _<br />

mirCevnia, mcire zomis teqstSi Cavtio<br />

saTqmeli, rogori didic unda iyos.<br />

Zalian momwons romanebi, maT Soris,<br />

sabavSvoc, magram CemTvis `hari poteri~-s<br />

7 tomis dawera warmoudgenelia.<br />

_ anu mcire zomis teqstia Seni<br />

niSa?<br />

dasasruli me-14 gverdze


22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

mTargmneli Tamar kotrikaZe<br />

Tamar kotrikaZe prozasa da eseistikas germanuli, inglisuri, rusuli<br />

da franguli enebidan Targmnis. sistematurad aqveynebs werilebs literaturaze,<br />

TanamSromlobs rogorc qarTul, ise ucxour literaturul Tu<br />

samecniero periodul gamocemebTan. mkiTxveli mas icnobs aseve wignebiT<br />

`qristine lavanti: leqsebi da moTxrobebi~, `miTosis ZiebaSi~ da sxva.<br />

Tsu dasavleTevropuli enebisa da literaturis fakultetis damTavrebis<br />

Semdeg, araerT mTargmnelobiT Tu samecniero-literaturul proeqtSi<br />

miuRia monawileoba. muSaobda kulturul urTierTobaTa centrSi `kavkasiuri<br />

saxli~, iyo amave centris bazaze arsebuli `r.m. rilkes sazogadoebis~<br />

swavluli mdivani; erT-erT mniSvnelovan proeqtad miiCnevs `kavkasiuri saxlis~<br />

gamocemas `rainer maria rilkes Txzulebebi 5 tomad~, romelzec centris<br />

sxva TanamSromlebTan erTad wlebis ganmavlobaSi imuSava. erTxans<br />

ilia WavWavaZis saxelobis saxelmwifo universitetSi pedagogiur saqmianobasac<br />

eweoda _ aswavlida germanul enas da kiTxulobda leqciebis kurss<br />

dasavleTevropul literaturasa da kulturaSi.<br />

qalbatoni Tamari araerTi literaturuli premiis laureatia. avstriis<br />

kulturis saministrom igi mTargmnelobiTi premiiT daajildova.<br />

_ grigol robaqiZis romani<br />

`mcvelni graalisa~ Tqveni bolo namuSevaria.<br />

rogorc iqna, mkiTxvels<br />

saSualeba mieca, romanis srul<br />

qarTul Targmans gaecnos.<br />

_ grigol robaqiZis germanulenovani<br />

romani `mcvelni graalisa~ 1937<br />

wels germaniaSi daibeWda. qarTveli<br />

sazogadoeba nawarmoebs icnobda<br />

speqtaklidan `graalis mcvelni~,<br />

romelic naira gelaSvilis amave saxelwodebis<br />

piesis mixedviT 90-ian wleb-<br />

Si daidga. daaxloebiT imave periodSi<br />

romani rusulad Targmna sergo<br />

oqropiriZem. vfiqrob, es marTebuli<br />

gadawyvetileba iyo, radgan `mcvelni<br />

graalisa~ erovnuli suliskveTebis<br />

gamomxatveli nawarmoebia, agebulia<br />

qarTul miTosze, istoriaze da darwmunebuli<br />

var, germanelebsa Tu rusulenovan<br />

mkiTxvels daainteresebda.<br />

rac Seexeba teqstis qsovils,<br />

vfiqrob, Tanamedrove mkiTxveli CaTvlis,<br />

rom is erTob banaluria, masSi<br />

munjuri kinosTvis damaxasiaTebeli<br />

emociuroba Warbobs da personaJebic<br />

maqsimalisturi StrixebiTaa daxatuli.<br />

Tumca ar unda dagvaviwydes, rom<br />

romani nicSes epoqaSia Seiqmnili; ma-<br />

Sin ki maRalfardovani sityvebi da pa-<br />

Tetikuri stili ucxo ar iyo literaturisTvis.<br />

meore mxriv, `mcvelni graalisa~<br />

moicavs yvelafer imas, rac ase Zvirfasia<br />

qarTvelebisTvis. amitom mis<br />

Targmnas, Tundac dagvianebiT, mainc<br />

movlenad vTvli da mimaCnia, rom is yvela<br />

axalgazrdam unda waikiTxos. igi<br />

robaqiZiseuli saTauriT gamoqveynda.<br />

gamomcemloba `artanujma~ gadawyvita<br />

Seekriba da eTargmna robaqiZis<br />

yvela is nawarmoebi, romelic qarTulad<br />

arasodes Targmnila da gamoeca<br />

seriiT `ucnobi grigol robaqiZe~.<br />

proeqtis avtori zviad kvaracxelia<br />

gaxlavT. amave seriiT daibeWda `kavkasiuri<br />

novelebi~. germaniaSi es wigni<br />

samjeraa gamocemuli. masSi sami novelaa<br />

gaerTianebuli. ors _ `engadsa~<br />

da `imam Samils~ mkiTxveli kargad icnobs,<br />

xolo mesame _ `wminda xaris mokvla~<br />

_ pirvelad vTargmneT qarTulad.<br />

krebuls win uZRvis robaqiZisave Sesavali.<br />

ucxoel mkiTxvels avtori wminda<br />

<strong>nino</strong>s, Tamar mefis Sesaxeb uyveba,<br />

saubrobs qarTul miTosze, kulturaze.<br />

`kavkasiuri novelebi~ iseTi saxiT<br />

gamoica, rogorc Tavis droze _ germaniaSi.<br />

male gamova kidev ori ucnobi<br />

romani _ `megi _ qarTveli gogona~,<br />

romelsac nana gogolaSvili Targmnis<br />

da `qalRmerTis zaxili~, romlis<br />

mTargmnelic dali fanjikiZea. Sei-<br />

Zleba iTqvas, grigol robaqiZe ubrundeba<br />

Tavis samSoblos, Tumca _ didi<br />

dagvianebiT. misi tragikuloba amaSic<br />

Cans.<br />

_ sakmaod bevrs TargmniT. mkiTxvels<br />

sxvadasxva Janrisa Tu mimarTulebis<br />

avtorebs sTavazobT. Tqven<br />

TviTon rogor irCevT masalas sa-<br />

Targmnelad, an vin arian Tqveni avtorebi?<br />

_ teqstebisadmi Cemi Tavdapirveli<br />

damokidebuleba iyo swored iseTi,<br />

rogorc mkiTxvelisa. rac momwonda da<br />

razec vfiqrobdi gavwvdebi-meTqi, imas<br />

vTargmnidi. literaturaze metad<br />

araferi miyvars da mainteresebs, es<br />

Cemi bedisweraa. Tumca ver vityvi, rom<br />

avtorebs sistemurad vecnobi da<br />

vkiTxulob. ganaTlebiT dasavleTevropuli<br />

enebis specialisti var.<br />

aqedan gamomdinare, ufro evropel<br />

avtorebs `vTargmni da vikvlev. myavs<br />

sayvareli avtorebi. isini ucbad miy-<br />

literatura<br />

Cemi<br />

bedisweraa<br />

~<br />

vardeba da didxans aRar vSordebi. es<br />

urTierToba siyvarulis istorias<br />

hgavs.<br />

kritikul werilebSic mudam Cems<br />

avtorebTan vtrialeb. am mxriv, Janrebis<br />

amorCevac ar yofila Cemi TviTmizani.<br />

romeli avtoric pirovnulad,<br />

SemoqmedebiTad damainteresebs, mas<br />

vuRrmavdebi da vikvlev. myavs mwerlebi,<br />

romlebic ar miTargmnia, Tumca<br />

pirovnulad, SemoqmedebiTad isini<br />

Zalian mniSvnelovanni arian CemTvis.<br />

rus avtorebs vgulisxmob. saerTod,<br />

rusuli literatura Zalian axlobeli<br />

da Zvirfasia, magram slavisti ar<br />

var, rus avtorebs iSviaTad vTargmni.<br />

_ dainteresebulma mkiTxvelma<br />

albaT icis, vin arian `Tqveni~ avtorebi.<br />

araerTxel dagiweriaT maT Sesaxeb,<br />

giTargmniaT isini, Semdeg ki Tavi<br />

mouyareT wignSi `miTosis ZiebaSi~.<br />

_ sxvaTaSoris, arc Tu didi xnis<br />

win aRmovaCine, rom gamudmebiT modernistebSi<br />

`vtrialeb~, Targmanis, kvlevisa<br />

Tu kiTxvis TvalsazrisiT<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

interviu<br />

swored maTi epoqa _ XX saukunis pirveli<br />

naxevari mainteresebs; mizidavs mi-<br />

Tosuri, Zveli warmarTuli plastebis<br />

Zieba literaturaSi. garkveulwilad,<br />

am kriteriumebiT virCev avtorebsac,<br />

oRond _ gaucnobiereblad.<br />

rogor `gavicani~ erT-erTi sayvareli<br />

avtori, britaneli deivid<br />

lorensi aRarc maxsovs, albaT _<br />

SemTxveviT. Semdeg vTargmne kidec<br />

klasikuri amerikuli literaturis<br />

Sesaxeb misi eseebi, sadac Zalian kargad<br />

aanalizebs klasikur amerikul mwerlobas.<br />

saerTod, amerika mudam SemoqmedebiTad<br />

damuxtul sivrced warmomedgina.<br />

iqaur mwerlebs gatacebiT<br />

vkiTxulobdi. saukuneebis ganmavloba-<br />

Si Cadiodnen evropelebi da TavianTi<br />

kulturebi CahqondaT ucxo miwaze, iq<br />

ki xvdebodaT adgilis suli, romelic<br />

Zlieria, ar ikargeba. albaT ukidegano<br />

sivrceebic moqmedebs da aseve _<br />

gancdac, rom yvelaferi Sens xelTaa.<br />

amerika noyieri niadagi aRmoCnda<br />

literaturisTvis da warmoiSva saocari<br />

amerikuli mwerloba.<br />

lorensi Tavis eseebSi fenimor ku-<br />

peris, uolt uitmenis, edgar pos da<br />

sxvaTa Semoqmedebaze saubrobs da<br />

cocxlad gvixatavs maT portrets. is<br />

Zalian sainteresod laparakobs<br />

swored iseT fenomenze, rogoricaa<br />

adgilis suli, romelic yvela adgils<br />

Tavisi aqvs da temperamentis, xasiaTis<br />

ganmsazRvrelia.<br />

Semdeg gavida dro da CemTvis aRmovaCine<br />

dimitri mereJkovski _ `vercxlis<br />

saukunis~ sakmaod TvalsaCino<br />

warmomadgeneli. vnaxe, rom rusul<br />

literaturas isic Zalze axleburad,<br />

stereotipebis ngreviT ganixilavda.<br />

Cans, es zogadad epoqis niSani iyo da<br />

modioda nicSedan. romelmac XIX saukunis<br />

patriarqalurobas, standartulobas<br />

revoluciuri xedva daupirispira<br />

da gailaSqra yvelaferze, dawyebuli<br />

qristianobidan. SeiZleba iTqvas,<br />

nicSeanuri literatura miyvars.<br />

mereJkovski Zireulad ikvlevs lev<br />

tolstoisa da dostoevskis Semoqmedebas<br />

da maTTan erTad mTel rusul<br />

literaturas Tavdayira ayenebs, `qvas<br />

qvaze ar tovebs~, sruliad axlebur<br />

portretebs gvixatavs. misi sqeltaniani<br />

Txzulebidan _ `qriste da antiqriste<br />

rusul literaturaSi: lev<br />

tolstoi da dostoevski~ _ mxolod<br />

fragmentebi vTargmne.<br />

_ qristine lavanti – saocari siRrmis<br />

avstrieli lirikosi, SeiZleba<br />

iTqvas, Tqven gaacaniT Cvens mkiTxvels.<br />

2001 wels, misi leqsebis pirveli<br />

qarTuli krebulis gamocemamde,<br />

mgoni, erTaderTi leqsi iyo Targmnili<br />

daviT weredianis mier. Tqveni damsaxurebaa<br />

isic, rom lavantis Semoqmedebas<br />

`meoce saukunis avstriuli<br />

lirikis~ mravaltomeulSi gamor-<br />

Ceuli adgili daeTmo.<br />

_ qristine lavanti avstriis erTerT<br />

provinciaSi yofnisas `gavicani~,<br />

marTalia, ukve gardacvlili iyo, magram<br />

iq, mis mSobliur mxareSi, yvelaferi<br />

misiT sunTqavda. mas ucnauri<br />

da Zalze Tanamedrove lirika aqvs.<br />

muSebis ojaxSi daibada, bevrs avadmy-<br />

13<br />

ofobda, qaluri bednierebac ar eRirsa,<br />

mZime cxovrebiT icxovra, magram<br />

sulierad Zlieri da Rrma adamiani<br />

iyo. adgilobrivi legendebi, Tqmulebebi<br />

gaacocxla Tavis SemoqmedebaSi,<br />

Tavis fesvebs ar moswyda, magram mwerluri<br />

rangiT did simaRleebs miaRwia.<br />

am mxriv, lavandi Zalian hgavs vaJa<br />

fSavelas.<br />

pirveli qarTuli krebuli, romel-<br />

Sic lavandis ori moTxroba da ramdenime<br />

leqsi Sevida, `kavkasiurma saxlma~<br />

gamosca. Semdeg daviT barbaqaZem<br />

daiwyo saintereso proeqtis ganxorcieleba<br />

_ `me-20 saukunis avstriuli<br />

lirikis~ mravaltomeulis gamocema.<br />

leqsebs ar vTargmni, amitom didxans<br />

veZebdi poets, romelsac qristine lavantiT<br />

davainteresebdi. mere saswauli<br />

moxda _ lavantma Tavisi mTargmneli<br />

ipova. vasil guleuri, axalgazrda<br />

sabavSvo poeti, romelic amavdroulad<br />

SesaniSnavad Targmnis rusuli da<br />

inglisuri enebidan,_ dagvTanxmda<br />

avstrieli lirikosis leqsebi gadmoeRo<br />

qarTulad. pwkareduli Targmani<br />

me Sevasrule. ase iTargmna lavantis<br />

asamde leqsi da `XX saukunis avstriuli<br />

lirikis~ merve tomSi ganTavsda,<br />

leqsebs saintereso werilic daerTo.<br />

orenovani gamocemaa, originali da<br />

Targmnili teqstebi gverdigverdaa da<br />

vinc ena icis, mas Sedarebis saSualebac<br />

eZleva. lavantis Sesaxeb didi masala<br />

movagrove, iqneb masze wignic davwero.<br />

misi arqivi jer bolomde Seswavlili<br />

arc aris, yvelaferi jer ar<br />

gamouciaT, ar ukvleviaT. namdvilad<br />

Rirsia, rom msofliom gaicnos.<br />

_ ramdenime wlis winandel erTerT<br />

periodul gamocemaSi gadavawydi<br />

Tqvens werils `rei bredberis<br />

`babuawveras Rvino~ _ xelaxla aRmoCenili<br />

amerika~. Semdeg am nawarmoebis<br />

Targmanis wakiTxvis saSualebac<br />

momeca.<br />

_ bredberi erT-erTi sayvareli<br />

avtoria CemTvis da gamorCeulad Rrma,<br />

poetur mwerlad miviCnev. misi proza<br />

mxolod narativi ar aris, is Zalze<br />

lamazi eniT qmnis poetur saxeebs. umetesoba<br />

mas fantastad miiCnevs, Cemi<br />

azriT misi proza ufro filosofiuria<br />

da fantastikis Janruli elementebi<br />

misTvis mxolod saTqmelis ukeT<br />

gamoxatvis saSualebaa.<br />

is sul axlaxan, Rrmad moxucebuli<br />

gardaicvala.<br />

siamovnebiT viTanamSromle ilias<br />

universitetis gamomcemlobasTan da<br />

vTargmne `babuawveras Rvino~. maxsovs,<br />

bavSvobaSi am nawarmoebs tom soieris<br />

TavgadasavaliviT vkiTxulobdi. es<br />

aris wigni, romelic sxvadasxvanairad<br />

SeiZleba waikiTxo. erTi mxriv martivi<br />

siuJetia _ zafxuli erTi biWis cxovrebaSi.<br />

amave dros, es aris wigni<br />

imaze, Tu rogor izrdeba pirovneba<br />

Sinaganad, rogor mdidrdeba misi samyaro<br />

da ramdenad did gavlenas axdens<br />

bavSvobis STabeWdilebebi adamianze. aq<br />

Zalian Rrma da faqizi damokidebuleba<br />

Cans avtorisa samyarosadmi, adamianisadmi.<br />

es aris wigni, sadac Ziri-<br />

Tadad bavSvebi da moxucebi `saxloben~<br />

da mkiTxvelsac maTTan erTad uyvardeba<br />

mzis gulze mTvlemare patara qalaqi<br />

_ mansardebian-aivnebiani `erTsarTuliani<br />

amerika~. iq didebi arc ki<br />

Canan, isini wuTieri sazrunaviT arian<br />

moculni, samsaxurebSi dadian, droebiT,<br />

xilul samyaroSi cxovroben. aqauroba<br />

ki maradisobis ganzomilebaa, sadac<br />

mxolod bavSvebisa da moxucebisTvisaa<br />

adgili.<br />

`babuawveras Rvino~ bredberim 1957<br />

wels gamosca. warmoidgineT, naxevar<br />

saukuneze meti gavida da axlaxan, sibereSi,<br />

daibeWda misi axali wigni `mSvidobiT,<br />

zafxulo~, romelic `babuawveras<br />

Rvinos~ gagrZelebaa. es ufro<br />

sevdiani wignia. cxovrebis miwuruls,<br />

avtorma albaT kidev ufro sxvagvarad<br />

dainaxa Tavisi cxovreba. marTalia,<br />

ver ityvi, rom es wignebi fantastis<br />

dawerilia, magram maTSi mainc aris<br />

dasasruli me-14 gverdze


14<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

interviu 22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

raRac zRapruli, miTosuri. albaT<br />

nebismieri adamianis cxovrebas axlavs<br />

pirovnuli miTosi, bedisweras rom eZaxian.<br />

Cemi wignis _ `miTosis ZiebaSi~ _<br />

epigrafad antikuri epoqis istorikosisa<br />

da filosofosis, salustiusis<br />

sityvebi gamovitane: `miTosi isaa, rac<br />

arasodes yofila, magram rac mudam<br />

myofobs~. gana literatura, mxatvruli<br />

samyaro aseTi ar aris? `Cems~ mwerlebTan<br />

Sexvedrac miTosia CemTvis,<br />

SemTxveviT xom araferi xdeba.<br />

_ samecniero xarisxi daicaviT<br />

Temaze `angelozis Tema da motivi<br />

dasavleTevropul literaturaSi<br />

(franc kafka, d. h. lorensi, qristine<br />

lavanti, Stefan george, georg Traqli<br />

da r.m. rilke)~. naSromi wignadaa<br />

gamocemuli. faqtiurad, Tqven warmoadgineT<br />

safuZvliani kvleva axal<br />

dargSi _ komparativistikaSi, anu SedarebiT<br />

literaturaTmcodneobaSi,<br />

rac jer kidev auTvisebelia CvenTan.<br />

_ naSromis Tema marTlac<br />

mWidrodaa dakavSirebuli religiis<br />

sferosTan, saidanac angelozis idea,<br />

xati da motivi dasavlur literaturaSi<br />

iqna transportirebuli. zemoT<br />

CamoTvlilma avtorebma _ XX saukunis<br />

modernistebma angelozis Tema<br />

literaturaSi absoluturad sxvagvarad<br />

Semoitanes da ara im saxiT,<br />

kanonikur qristianobaSi rom hqonda.<br />

kvlevisken mibiZga rilkem, romlis<br />

epoqalur nawarmoebSi `duinuri elegiebi~<br />

angelozis saxe Zalian sainteresodaa<br />

warmodgenili. rakiRa<br />

rilke Cemi sayvareli avtoria da Tan<br />

germanisti var, daviwye kvleva. Semdeg<br />

Tea Tofuria:<br />

`samyaros martivad unda xedavde~<br />

dasasruli<br />

_ niSa ara, ufro SesaZlebloba. is,<br />

rac yvelaze bunebrivad gamomdis. sxvaTa<br />

Soris, minda ramdenime vrceli<br />

sabavSvo zRapari davwero, magram<br />

zogjer davfiqrdebi xolme – mWirdeba<br />

ki? xom ar iqneba es sakuTari niWis<br />

gamrudeba?<br />

_ sakuTari niWisTvis swori mimarTulebis<br />

micema erT-erTi mniSvnelovani<br />

faqtoria mwerlisaTvis.<br />

rogor fiqrob, kidev ra aris saWiro<br />

imisTvis, rom adamianebma Seni nawerebi<br />

waikiTxon? marto weris survili<br />

albaT ar kmara.<br />

_ Zalze mniSvnelovania, ra gaqvs<br />

saTqmeli da ramdenad ainteresebs es<br />

Tamar kotrikaZe:<br />

`literatura Cemi bedisweraa~<br />

dasasruli<br />

<strong>nino</strong> <strong>gugeSaSvili</strong><br />

kvakardi<br />

dasasruli<br />

uceb kvakardi sagangaSo signaliT<br />

atutunda. zero axta da yavis finjani<br />

gauvarda xelidan. kvakardis monitorze<br />

axali Setyobineba movida: `fasiani<br />

fiqrebisTvis depozitidan<br />

CamogeWraT 16 kvazari. Tu gsurT ganagrZoT<br />

fasiani fiqrebi, xmovani signalis<br />

dasrulebis Semdeg ganagrZeT,<br />

Tu ara da SewyviteT xmovani signalis<br />

dasrulebamde~ da CairTo xmovani signali:<br />

`dari-duri, dari-duri, daridaraleee~...<br />

zerom saswrafod Sewyvita fasiani<br />

fiqrebi da dawva usizmrod, ufiqrebod<br />

da gauxdelad...<br />

diliT zero darwmunda, rom TviT<br />

es yovlisSemZle kvakardi, yovladmzrunveli<br />

fulad-sakredito sistemac<br />

ki araa uzado, imdenad ramdenadac<br />

qvecnobieris dafarvis zonaSi gauTvaliswinebeli<br />

avariebiT da SeferxebebiT<br />

muSaobs. RamiT zeros kontrol-<br />

sxva avtorebze gadavedi, didi sivrce<br />

movicavi, CemTvis saintereso masala<br />

maT SemoqmedebaSic moviZie da erTmaneTs<br />

Sevadare. zogadad rom giTxraT,<br />

suraTi aseTia: me-20 saukuneSi evropa<br />

faqtiurad sulier kolafsSi aRmoCnda.<br />

mas `dakarguli~ hqonda qristianoba,<br />

darCenili iyo sayrdenis<br />

gareSe, daucvelobis SegrZnebam warmoSva<br />

depresiebi, usasooba da ase Semdeg.<br />

im epoqis adamianis warmodgenaSi<br />

angelozi TandaTan daSorda Tavis<br />

tradiciul saxes da daikava RmerTis<br />

adgili; meore mxriv, igi iqca srulyofili<br />

adamianis, zekacis idealad _<br />

saxed, romelsac SeiZleba mimarTo,<br />

mibaZo, magram verasodes miuaxlovde,<br />

radgan RmerTis simaRlezea. amrigad<br />

idan gaeqca sizmrebi da uneburad daesizmra,<br />

rom Cavida qobuleTSi, amoiRo<br />

es Tavisi kvakardi, moavlo haers, mzes,<br />

zRvas, Semdeg Svidvarskvlavian sastumros,<br />

katers, banans, paraSuts, katamarans,<br />

taroebs, Sezlongs da qolgas.<br />

mere restoranSi Sevida da yvela sayvareli<br />

kerZi da sasmeli erTad Seukve-<br />

Ta.<br />

cisartyelac ki naxa zRvis Tavze,<br />

Sig gaifrina paraSutiT, Tumca amaze<br />

arasodes uocnebia...<br />

diliT dafeTebuli wamovarda, es<br />

ra koSmari daesizmra – yvela ocneba<br />

aisrula sizmarSi! vaimeee, es ra daemarTa!<br />

rogor misca Tavs amdenis<br />

ufleba, rom Tundac sizmarSi ocnebebi<br />

aisrula! retdasxmuli wamoxta da<br />

kvakardis monitors daxeda. `Tqven<br />

gagiaqtiurdaT servisi `uneblie nisia~<br />

da angariSidan CamogeWraT servisis<br />

safasuri, 4 kvazari, plius nisiad nanaxi<br />

sizmrebis safasuri 37 kvazari. sul<br />

41 kvazari. Tu ar gsurT servisiT `uneblie<br />

nisia~ sargebloba, gTxovT RamiT<br />

gamorToT kvakardi. kvakardi – Tqveni<br />

simSvidis da materialuri stabilurobis<br />

garanti! gaiRimeT – kvakardi<br />

TqvenTanaa!~<br />

saTqmeli sxvas. teqstma mkiTxvelis<br />

yuradReba unda miipyros. Sesabamisad,<br />

is, rasac wer, an gamocdilebiT unda<br />

gqondes gamyarebuli, an didxans<br />

nafiqri da gaazrebuli. nebismieri mwerali<br />

iZiebs informacias misTvis saintereso<br />

Temaze, aanalizebs da saku-<br />

Tari interpretaciiT gvTavazobs mas.<br />

rac metad emTxveva es interpretacia<br />

sagnis an movlenis realur arss, miT<br />

ufro maRalia avtoris profesionalizmi.<br />

sxvaTa Soris, es mwerlis Sefasebis<br />

erT-erT kriteriumadac SeiZleba<br />

gamodges: rogoria misi interesebis<br />

sfero, ra Temebi aRelvebs, ramdenad<br />

uRrmavdeba sagnis arss...<br />

esaubra nana kobaiZe<br />

XX saukunem, Tavisi urwmunoebis miuxedavad,<br />

bolomde mainc ver daiviwya<br />

qriste. rilkemac, yovelmxriv rom<br />

uaryofda qristianobas, _ da amas<br />

Tavisi mizezebi hqonda _ absoluturad<br />

arareligiur nawarmoebSi poetur<br />

xatad swored angelozi airCia.<br />

imisaTvis, rom gangvesazRvra, ras<br />

warmoadgens angelozis fenomeni literaturaSi,<br />

aucilebeli iyo gvcodnoda,<br />

ra rols TamaSobs igi religiis<br />

sivrceSi. amitom Tavdapirvelad angelozis<br />

bibliuri saxis Seswavla daviwye.<br />

ase rom, am Temis kvleva sainteresoc<br />

iyo da rTulic.<br />

_ rogorc mTargmneli aqtiurad<br />

TanamSromlobT qarTul gamomcemlobebTan.<br />

garda `ucnobi grigol<br />

zerom gaiRima. `uh, 41 kvazars kidev<br />

arauSavs, gamiskda guli!~... samagierod<br />

dReidan ukeTesi gaxdeba, ufro patiosnad<br />

icxovrebs, ufro frTxilad _<br />

emand uneblie nisia arsad Semoe(ni)sios,<br />

araferi gaefiqros, araferi<br />

moesurvos, gafiqrebac codvaa,<br />

araferi Sescodos... me var kvakardi,<br />

kardi Seni da ara arian kardni ucxoni...<br />

moulodnelad kvakardma netar<br />

robaqiZisa~, bolo dros kidev ra<br />

proeqtebSi iRebdiT monawileobas?<br />

_ sainteresoa `inteleqtis~ proeqti<br />

saxelwodebiT `nobelis premiis<br />

laureatebi~. am seriiT qarTvelma<br />

mkiTxvelma araerTi, misTvis axali avtori<br />

gaicno. mec ori, CemTvis aqamde<br />

ucnobi nobelianti vTargmne. erT-er-<br />

Tia vidiadhar naipoli, induri warmoSobis<br />

inglisurenovani mwerali,<br />

romlis Semoqmedebac mWidrod ukav-<br />

Sirdeba inglisur kulturasa da<br />

prozis tradiciebs.<br />

meore nobelianti, romelic vTargmne,<br />

samxreT afrikeli mwerali nadin<br />

gordimeria _ moTxrobis ostati.<br />

wigns grZeli da provokaciuli saTauri<br />

aqvs _ `beThovens 1/16 zangis sisxli<br />

hqonda~ da afrikis sinamdviles<br />

gvixatavs. TviTon nadini, TeTrkaniani<br />

kulturis warmomadgeneli, emigrantebis<br />

Svilia. yovelTvis aqtiurad<br />

ibrZoda rasizmis winaaRmdeg da nelson<br />

mandelas Tanamoazre iyo. roca<br />

mandela patimrobidan gaaTavisufles,<br />

pirvelad swored nadin gordimerTan<br />

moisurva Sexvedra. wignis garekanze<br />

mkiTxveli mandelasa da gordimeris<br />

fotosac ixilavs warweriT: `ori nobelianti~.<br />

monawileoba miviRe `inteleqtis~<br />

kidev erT saintereso proeqtSi _<br />

`erTi Sedevris yvela qarTuli Targmani~.<br />

vTanamSromlob gamomcemloba<br />

`diogenesTan~, sxvebTanac.<br />

_ qarTuli literaturis nimuSebi<br />

Tu giTargmniaT ucxo enebze?<br />

_ jer-jerobiT rusul enaze<br />

vTargmne `kavkasiuri folklori~ da<br />

fragmenti nato daviTaSvilis<br />

wignidan `ambavi lile iroelisa~. Tuki<br />

gamomcemlebi SemomTavazeben, siamovnebiT<br />

vimuSaveb am mimarTulebiTac.<br />

esaubra Tamar Juruli<br />

xmaze daitutuna, `glori, glori,<br />

haleluia~ Seasrula. es raRaao,<br />

gaifiqra zerom da guli hamakiviT Seuqanda.<br />

`gilocavT! Tqven CagerToT<br />

servisi `gasxivosneba~ da saCuqrad<br />

dagericxaT depozitze erTi kvazari.<br />

servisis CarTvis safasuria 3 kvazari.<br />

gasxivosnebis ganmeorebis SemTxvevaSi<br />

servisis CarTvis safasuris gadaxda<br />

saWiro aRaraa. kvakardi _ Tqveni<br />

sulieri ganwmendis garanti...~


22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

Targmani<br />

<strong>tadeuS</strong> dabrovski <strong>tadeuS</strong> dabrovski xuTi krebulis avtoria da xuTive poloneTis prestiJuli literaturuli jildoebiT<br />

aRiniSna, maT Soris – herbert burdasa da koSCelskis premiebiT 2008 da 2009 wlebSi, magram<br />

<strong>jarji</strong> <strong>fxoveli</strong><br />

misTvis yvelaze mniSvnelovani poloneTis kulturis fondis premiaa, romelic didma polonelma po-<br />

<strong>jarji</strong> <strong>fxoveli</strong><br />

etma, <strong>tadeuS</strong> ruJeviCma daaarsa da laureatebsac Tavadve arCevs.<br />

* * *<br />

sityva vaSli ar Seicavs aranair simarTles<br />

vaSlze, iseve rogorc mis formaze,<br />

surnelze, ferze<br />

an gemoze. simarTle ar Cans, ver daynosav<br />

da verc CakbeC. naTqvami vaSli ar iWmeva.<br />

sityva vaSlsa da namdvil vaSls Soris<br />

xdeba vaSli. manZili sityva sikvdilsa da<br />

sikvdils Soris gacilebiT tevadia, iq xdeba<br />

sicocxle. xolo sityva simarTles da simarTles<br />

Soris<br />

xdeba sikvdili.<br />

WuWyiani fulis garecxva<br />

yavis aparati mibrunebs Svid zlots,<br />

anu mTel Svid zlots. magram vis ekuTvnis<br />

es fuli? vyoymanob, miRirs Tu ar miRirs<br />

xelis xleba, radgan is meZleva: a –<br />

satanisgan, b – RmerTisgan, g – aparatisgan.<br />

Cems ukan mdgomebi arc dafiqrdebodnen.<br />

gadavwyvite davabruno, rac ar mekuTvnis,<br />

dananebiT vuSveb xurdebs aparatSi; isini isev<br />

Camocvivdnen, TiTqos zustad igiveni, magram mainc<br />

sxvanairebi: axla ukve zustad vici –<br />

maT maZlevs RmerTi.<br />

* * *<br />

es pirveli striqonia. masSi ar xdeba araferi.<br />

es ki meore striqonia, sadac Sen ukve Sen aRar xar,<br />

e.i. is ar xar, vinc iyavi pirvel striqonSi,<br />

axla ki ukve isic ar xar, vinc iyavi meoreSi<br />

da mesameSi, meoTxeSi, iseve rogorc<br />

mexuTeSi. leqsi cxovrebaa, ras aRar vakeTeb,<br />

raTa viyo Cemi Tavi yvela striqonSi, raTa moxdes<br />

saswauli<br />

da davemTxve yvela striqons; xolo Sen am dros,<br />

mogwons Tu ara, unda icxovro gadarCena, da<br />

bolo striqonSi, vidre dasasruli daiwyeba,<br />

gabedo da moaxdino Sejameba, romlis Sinaarsic<br />

iqnebi<br />

Sen. da gadarCebi mxolod maSin, Tu aRiareb,<br />

rom es leqsic RmerTze iyo. Tumca bolo striqoni<br />

mainc<br />

daiwereba manamde,<br />

vidre...<br />

* * *<br />

xelmarcxiano RmerTo, Sen moindome gagewminda<br />

Caxergili moZraoba<br />

da oTxi satvirTo manqana daimtvra. daceminebisas<br />

Sen dagaviwyda saxeze xelis afareba da<br />

qariSxalma waleka<br />

florida. nu gagikvirdeba, Tu zogi Cvengani<br />

15<br />

misi ori krebuli, Te Deum (2005) da `Savi kvadrati~ (2009), germaniasa da SeerTebul StatebSic gamoica.<br />

amerikuli gamocemis erT-erTi iniciatori da, gamocemis Semdeg, erT-erTi pirveli Semfasebeli<br />

adam zagaevski iyo, kidev erTi umniSvnelovanesi poloneli poeti.<br />

vikipedias Tanaxmad, misi leqsebi msoflios Cvidmet enazea Targmnili; anu qarTuli, minimum, meTvrametea,<br />

– gaaCnia, ramdenad axalia vikipedias monacemebi.<br />

es yovelive, dameTanxmebiT, seriozul warmatebad unda CaiTvalos 33 wlis poetisaTvis, miTumetes,<br />

iseTi mdidari poeturi tradiciebis qveyanaSi, rogoric poloneTia.<br />

<strong>tadeuS</strong>i da misi mSvenieri meuRle agneSka erT ucnaur ruminul poetur festivalze gavicani 2009<br />

wlis zafxulSi.<br />

ocamde qveynidan Camosuli festivalis monawileebi mTeli dRis manZilze vikribebodiT buqarestis<br />

aeroportSi, saidanac transilvaniisken gagvamgzavres da graf drakulas cixesimagris maxloblad,<br />

patara qalaq kurt-de-arjesSi dagvabinaves. es iyo marTlac ucnauri da sasacilo festivali,<br />

romelic mTlianad mieZRvna festivalis organizatoris, poet dumitru ionis meuRlis, poetessa<br />

karolinna likkas saeWvo poeturi miRwevebis gamomzeurebas...<br />

mokled, ucnauri da sasacilo bevri ram xdeboda drakulas mamulSi, Sesabamisad, me da <strong>tadeuS</strong>ic<br />

Zalian advilad da, ukve SeiZleba iTqvas, samudamod davmegobrdiT, safestivalo oromtrialisgan nebayoflobiT<br />

gaviriyeT da didebuli droc vatareT, rac SeumCneveli ar darCeniaT festivalis organizatorebs<br />

da, raRa dasamalia, gvarianadac SevirisxeT, oRond es calke saubris Temaa, risTvisac, imedia,<br />

odesme movicli.<br />

me da <strong>tadeuS</strong>i SarSanac SevxvdiT kievis saerTaSoriso poetur festivalze, bevric vsviT, aqtiuradac<br />

vimegobreT, sastumros erT nomerSic vcxovrobdiT, magram ara: imdeni aRar gvicinia.<br />

axla rac Seexeba Targmans, romlis avtoric, samwuxarod, polonuris codniT ver daikvexnis, Tumca<br />

verc imas ityvis, rom es ena misTvis Cinuria.<br />

rusulis mcodne da, rac mTavaria, Tanamedrove poeziaSi ase Tu ise Caxeduli nebismieri adamiani<br />

gansakuTrebuli jadoqrobis gareSe gaikvlevs gzas polonuri leqsis, sul mcire, struqturul wiaR-<br />

Si, miTumetes, Tu TiToeuli leqsis or-ori gansxvavebuli inglisuri Targmanic umagrebs zurgs.<br />

aRarafers vambob im fufunebaze, rasac, saWiroebis SemTxvevaSi, avtorTan pirdapiri komunikaciis da<br />

saWoWmano detalebis dazustebis SesaZlebloba qvia.<br />

swored ase iTargmna warmodgenili leqsebi, inglisuri versiebis, polonur-rusuli onlain<br />

leqsikonisa da drodadro Tavad <strong>tadeuS</strong>is daxmarebiT.<br />

mTargmneli<br />

mTeli dRe dadis TavisTaviT SeniRbuli,<br />

rom ver SeZlo<br />

maTi danaxva. zogjer mec vSiSob, daudevrobiT<br />

ar wamkra Seni veeba ceri<br />

da cocxali ar Semagdo saiqioSi.<br />

odesme<br />

Tu vinmes daainteresebs<br />

simarTle droze, romelSic vcxovrob,<br />

me mas vetyodi:<br />

swored Cems Tvalwin siyvaruli<br />

iqca seqsad, seqsi iqca<br />

pornografiad,<br />

pornografia<br />

siyvarulad.<br />

da Semdeg isev.<br />

sul ufro swrafad.<br />

* * *<br />

gixarodes, rom gaqvs sxeuli, sxeuli, romelic<br />

saubrobs sulis sikvdilze.<br />

gambane – iTxovs sxeuli, romelic wuxel gailaxa.<br />

gamomrwye – iTxovs furunkuli, raTa Cirqma<br />

sindisiviT amoxeTqos. yofiliyavi mxolod suli,<br />

verc SeamCnevdi sakuTar sikvdils. yofiliyavi<br />

mxolod sxeuli, gamoirwyavdi furunkulebs,<br />

Tmebs daiwiwknidi,<br />

tuCebs daiWamdi, TiTebs daimtvrevdi<br />

da arc ikiTxavdi, ratom.<br />

agneSkas<br />

rom SemZleboda Seni axsna, oRond ara satrfialo<br />

leqsis formiT, aramed axsna, TiTqos iyo gaCenili<br />

mxolod CemTvis, TiTqos iyo pirveli da erTaderTi,<br />

vinc minaxavs, da mec pirveli, visac SenTvis<br />

Seuxedavs. ar gamomdis. daviRale. yoveli axsna<br />

iyo mxolod sakuTari<br />

xedvis axsna, smenis, ynosvis, Sexebis, gancdis<br />

da gemosi. verSeZleba Seni axsnis<br />

safasuria, gadaxdili<br />

erTgulebisTvis.<br />

* * *<br />

ramdenjer movkvdi cxovrebaSi – Zneli saTqmelia,<br />

radgan vkvdebodi samudamod. dRes mxari gavkari<br />

tramvais da davinaxe Cemi sikvdili: mkvdari sxeuli<br />

gdia liandagze, xolo TviTon mivabijeb<br />

trotuarze, cacxvis CrdilSi. anda cxra wlis win,<br />

roca borblebSi Cavuvardi velosipediT<br />

mRvdlis peJos, sisxlic mivanTxie saqare minas,<br />

nuTu maSinac ar movmkvdarvar? anda Svidi wlis<br />

biWi, romelic saxuravis kideze idga,<br />

gadarCenili uecari ZarRvis ganaskviT<br />

marjvena koWSi, gana maSin ar daaskda misi sxeuli<br />

asfalts? me maxsovs uamravi msgavsi sikvdili<br />

da nuTu yvela gamovtove? savaraudod,<br />

wlebis manZilze avdiodi sasufevlis sul ufro<br />

maRal<br />

safexurze. mxolod gvian movida SiSi,<br />

rom sikvdilebi dasruldeba. rogorRa mivxvde,<br />

Tu ra aris es sibnele – axla, rodesac<br />

dacemuli wamovdeqi da Sarvali Camovibertye,<br />

es sibnele, sadac xeebs auwvdiaT fesvebi<br />

maRla – jojoxeTia Tu samoTxe, Tu dekembris<br />

miwurulis<br />

naSuadRevi?<br />

* * *<br />

es ikarosebi sul Tavze damfrenen, me maT ukve<br />

veRarc vamCnev – ambobs mxvneli ise, rom mzeras<br />

arc ki wyvets miwas, da arc xels – guTans.<br />

aq ar miyvars Tevzaoba, ikarosebi ebmebian<br />

Cems badeSi, da me unda gamovblando wvril naskvebSi<br />

gaxlarTuli<br />

maTi xelfexi – ambobs mebaduri. garSemo yvela<br />

mfrinav adamianebze laparakobs, da mec xSirad<br />

cas avyureb, magram erTic ver SevniSne –<br />

ambobs mwyemsi. me vwer maT naTqvams<br />

metrosadguris CasasvlelTan, wuTis win mTvrali<br />

Zlivs milaslasda kibis pirvel safexuramde<br />

da gafrinda.<br />

gansxvaveba<br />

zRvari keTils da borots Soris aris mtkice<br />

da uryevi. da mkafio, rogorc xazi,<br />

ai, am fanqriT gavlebuli. gansxvaveba<br />

keTilsa da borots Soris aranakleb STambeWdavia,<br />

vidre sxvaoba cemineba-xvelebas Soris.<br />

leqsis werisas cemineba momeZala da swored am dros<br />

zari dareka mamaCemma, me ki ise SemeSinda,<br />

rom fanqari Semomatyda, da nacvlad daceminebisa–<br />

damaxvela. gansxvaveba keTilsa da borots Soris<br />

iseTive aSkaraa, rogorc sxvaoba<br />

safuZvlian da usafuZvlo<br />

SiSebs Soris.<br />

orfevsi da evridike<br />

yoveldRe gigzavni eleqtro-werilebs,<br />

sadac giambob<br />

Cems Sesaxeb, yvela werils vasruleb TxovniT: Tu<br />

marTla xar da Tavs grZnob kargad,<br />

nu mipasuxeb.<br />

Targmna zviad ratianma


16<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

gamodis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />

dacvis saministros finansuri mxardaWeriT<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

narkvevi 22 ivnisi - 5 ivlisi 2012<br />

<strong>daTo</strong> <strong>qardava</strong><br />

mtkvari da misi arqipelagi<br />

dasasruli<br />

cxadia, vanqi gamonaklisi ar yofila.<br />

mtkvris orive sanapiros mTavar<br />

kvanZebze qarvaslebis, xidebis Tu Zveli<br />

quCebis aRebiT, mniSvnelovnad<br />

ganiZarcva qalaqis istoriuli ubani.<br />

arafers vambobT, Zveli Tbilisis tipuri<br />

mWidro da stiqiuri ganaSenianebis<br />

moSlaze, rasac bolomde mistiroda<br />

Tavis moTxrobebSi Zveli Tbilisis<br />

erT–erTi ukanaskneli mexotbe arCil<br />

sulakauri, romelsac cxovrebis yvelaze<br />

Zvirfasi bavSvobis wlebi mtkvris<br />

piras hqonda gatarebuli:<br />

„rogor vifiqrebdi, Tu odesme me<br />

TviTon davangrevdi im saxls, sadac<br />

bavSvobisa da yrmobis wlebi gamitarebia.<br />

CuRureTi metwilad mewisqvileTa<br />

da meTevzeTa ubani iyo. bunebrivia,<br />

mewisqvileni da meTevzeni mdinaris pirad<br />

unda yofiliyvnen dasaxlebulni<br />

da Cveni ubanic mtkvris marcxena napirs<br />

miuyveboda. yofili voroncovis<br />

xididan muxranis xidamde. saxli, sadac<br />

vcxovrobdi, mtkvars gadahyurebda,<br />

aivnebi mtkvarze ekida. ...ingreoda Zveli<br />

saxli, Cemi bavSvobis bude... mis<br />

kedlebSi male dainTqmeoda udardelad,<br />

uzrunvelad gatarebuli dReebi.<br />

guli mekumSeboda: CemSic irRveoda<br />

raRac...~<br />

Zveli Tbilisi, romelsac arCil<br />

sulakauri mistiroda, viRacisTvis<br />

ubralod dabrecil, rikulebCamocvenil<br />

aivnebian, WuWyian SuSabandebian,<br />

Cangreul kibeebian da nestian<br />

kedlebian SenobaTa grova iyo. ratom-<br />

Rac angariSSi ar miiReboda am Senoba-<br />

Ta siZvele, rac yvela mniSvnelovani<br />

qalaqis erT–erTi umTavresi<br />

samkaulia. swored siZvelis mniSvnelobis<br />

Sesaxeb werda jer kidev 1919 wels<br />

cnobili qarTveli mxatvari daviT kakabaZe<br />

eseSi „Zveli tfilisi~, romelic<br />

Jurnal „Svidi mnaTobis~ aprilis nomerSi<br />

gamoqveynda:<br />

„siZvelis faqturas qmnis dro, romlis<br />

mizeziT yovelive formis garegani<br />

garsi icvleba. swored amiT aixsneba<br />

is movlena, rom namdvili Zveli<br />

sagani yovelTvis ganirCeva axali misi<br />

mibaZvisagan. faqturis saxis Seswavla<br />

da dakvirveba arasdros ar Seacdens<br />

adamians Zveli da axali sagnebis<br />

garCevaSi.<br />

wminda mxatvruli grZnobis garda<br />

siZvelisadmi siyvaruls Cven gvkarnaxobs<br />

warsuli cxovrebis da kulturis<br />

codna. Cveni winaprebis suli kidev<br />

darCenilia sxvadasxva naSTebSi, romlebmac<br />

Cvenamde moaRwia. siZvelis naS-<br />

TebSi Cven vkiTxulobT warsulis cxovrebas.~<br />

dakarguli mdinaris ZiebaSi<br />

„wadi, iare, gza ulevia,<br />

bolos mainc aq ipovni budes.<br />

visac mtkvris wyali daulevia,<br />

gulic sayvarel TbilisSi udevs~.<br />

varlam Juruli, „Cemo Tbiliso!~<br />

qalaqis centris rekonstruqciam,<br />

siZvelis xelyofis garda, sxvamxrivac<br />

daazarala Tbilisi. sanapiroebis gam-<br />

Wol magistralebad gadaqcevas generaluri<br />

gegmis Secdomad miiCnevda arqiteqtorTa<br />

nawili jer kidev sabWo-<br />

Ta kavSiris dros. 1988 wels gamocemuli<br />

„sabWoTa saqarTvelos arqiteqturis~<br />

avtorebis Tengiz kvirkveliasa<br />

da nodar mgalobliSvilis<br />

azriT, odesRac mtkvari qalaqis ar-<br />

qiteqturul–kompoziciuri RerZis<br />

rols asrulebda da, bunebrivia, rom<br />

aseT pirobebSi qalaqic Ria (gaxsnili)<br />

iyo mdinaris mimarT, Tumca viTareba<br />

mkveTrad Seicvala me-20 saukunis pirvel<br />

naxevarSi, roca qalaqma mdinares<br />

sabolood Seaqcia zurgi. marTalia,<br />

sanapiros keTilmowyobisas, gaCnda<br />

idea mowyobiliyo kalapotis gaswvriv<br />

mwvane zoli, romelSic soliviT Sei-<br />

Wreboda aseTive mwvane zolebi centraluri<br />

raionebidan, magram es idea<br />

maleve iqna uaryofili, radganac mTavar<br />

amocanad daisaxa satransporto<br />

problemis gadaWra da Sesabamisad Tbiliselebs<br />

kvlav moeWraT gza mdinaremde,<br />

romelic, mogexsenebaT, qalaqis<br />

RerZis gaswvriv miedineba:<br />

„mdinare mowyvdeulia uRimRamo betonis<br />

varclSi da amovardnilia qalaqis<br />

cxovrebidan avtomagistralebiT.<br />

es magistralebi viTardeba da ivseba<br />

mravaldoniani satransporto kvanZebiT,<br />

romlebic sul ufro da ufro<br />

metad aSoreben qalaqelebs mdinaris<br />

auzs. ukve Zalian bevri daikarga, magram<br />

jerac araa gviani nawilobriv mainc<br />

davubrunoT qalaqs wylis sivrce,<br />

romelic egzom aucilebelia qalaqm-<br />

Seneblobis, esTetikis, komfortisa da<br />

higienis faqtorebis gaTvaliswinebiT.~<br />

(„sabWoTa saqarTvelos arqiteqtura~<br />

avt. T. kvirkvelia, n. mgalobliSvili)<br />

wignis avtorTa azriT, mdinareze<br />

unda gamodiodes upiratesad sastumroebi,<br />

Teatrebi, Ria estradebi, kinoTeatrebi,<br />

sportuli dawesebulebebi,<br />

restornebi da, ra Tqma unda, xarisxianad<br />

nagebi sacxovrebeli saxlebi. Zneli<br />

dasajerebelia, rom mtkvari,<br />

romelic aseTi Tvalwarmtacia mcxeTasa<br />

da avWalaSi, Tbilisis teritoriaze<br />

xelovnur arxad aqcies. aki,<br />

qarTuli enis ganmartebiTi leqsikonis<br />

mixedviTac, „mdinare~ ewodeba bunebriv<br />

kalapotSi mdinare wyals! arada, vidre<br />

granitis akvanSi Caawvendnen da<br />

modaraje cerberebad avtostradebze<br />

mgrgvinav meqanikur monstrebs dauyenebdnen,<br />

mtkvari yvelasi iyo. misi mRvrie<br />

wyali, misi sigrile, misi talRebis<br />

TamaSi da duduni izidavda yvela asakisa<br />

da socialuri mdgomareobis Tbilisels.<br />

mtkvari iyo Tbiliseli biWebis<br />

sayvareli adgili:<br />

„Cveni mdinare arc didi iyo da arc<br />

– patara, Tumca hqonda sakmao zoma im-<br />

isaTvis, raTa aReniSnaT msoflio<br />

rukebze. iwyeboda Zalian Soridan da<br />

SoreTSive miedineboda. misi saTave,<br />

Senakadebi, iseve rogorc im zRvasTan<br />

SesarTavi, romelSic Caedineboda,<br />

ucxo iyo CvenTvis. mxolod im adgilidan<br />

iyo mSobliuri, saidanac Semodioda<br />

qalaqSi da aseTad rCeboda, vidre<br />

gascdeboda mis farglebs.<br />

tkivilamde mSobliuri iyo misi surneli,<br />

feri da xmauri. mdinare datanili<br />

iyo msoflio rukebze, Tumca Cven<br />

monakveTze mas Tavisi sakuTari<br />

geografia hqonda: kunZulebi da yureebi,<br />

naxevarkunZulebi da misadgomebi,<br />

flateebi da riyeebi... misi saTave<br />

iseve Soreulad, ararsebulad<br />

gveCveneboda, rogorc winaprebi,<br />

xolo gagrZeleba iseve arafers<br />

gveubneboda, rogorc arafers gveubnebian<br />

Soreuli STamomavlebi. vcxovrobdiT<br />

awmyoTi – mdinaris Cveni<br />

nawiliT. Tavad mdinarec icvleboda<br />

aq, icvleboda misi ganwyoba, misi<br />

damokidebuleba Cvendami. ...napirebs<br />

miuyveboda saxlebis, eklesiebisa da<br />

saxelosnoebis mwkrivi. iqve iyo<br />

samxedro komisariati da parfiumeriis<br />

fabrika. mdinaris zedapirs das-<br />

Cereboda aTasobiT mili – TiTiviT<br />

wvrilidan dawyebuli, gvirabiviT msxviliT<br />

damTavrebuli. am milebidan,<br />

qalaqis ganwyobis mixedviT, mdinare-<br />

Si sxvadasxva nivTi cvivoda. jRanebi,<br />

ZonZebi, moSlili navTqurebi, Zirgavardnili<br />

saTlebi, boTlebi, mTliani<br />

karadac ki... am nivTebis nawili Tan mihqonda<br />

mdinares, nawili ki ileqeboda<br />

fskerze, romelic savse iyo idumalebiT!<br />

ramdeni saidumlo inaxeboda<br />

iq! mjeroda, rom fskerze iyo ara<br />

uvargisi navTqurebi da saTlebi,<br />

aramed jadosnuri saganZuri, arnaxuli<br />

samyaro gaxveuli zRaprul idumalebaSi.~<br />

(agasi aivaziani, „mdinaris<br />

Cveni nawili~)<br />

mtkvars usmendnen, elaparakebodnen,<br />

Wirsa da lxins uziarebdnen da mtkvaric<br />

Tanamonawile iyo Tbilisel-<br />

Ta mwuxarebisa Tu sixarulisa. vis ar<br />

usaubria mtkvarTan? vis ar ukiTxavs<br />

mtkvrisaTvis rCeva? „mismine aja, mismine,<br />

mtkvaro!~, mimarTavda ilia Wav-<br />

WavaZe. mtkvris duduns miyuradebuli<br />

nikoloz baraTaSvili ki mravlismnaxveli<br />

mdinaris gulisnadebis gagebas<br />

cdilobda:<br />

„vin icis, mtkvaro, ras butbuteb,<br />

visTvis ras ityvi?<br />

mraval droebis mowame xar,<br />

magram xar utyvi!..~<br />

cxadze cxadia, rom mtkvris wyali<br />

(rogorc lado asaTiani ityoda „mtkvari<br />

mRrive da mtkvari ankara~) ufro<br />

metia, vidre qimiuri nivTiereba formuliT<br />

H ² 0. sxva Sinaarsi da sxva magia<br />

aqvs am mRvrie wyals, romelsac, Tu iakob<br />

mansvetaSvils davesesxebiT, TviT<br />

wminda aragvic ki verafers Svelis:<br />

„didi brZola aqvs aragvs, rom gawmindos<br />

mtkvris simRvrie. magram veras<br />

xdeba, mtkvari sZlevs da wminda, ankara<br />

aragvis wyals STanTqavs Tavis sim-<br />

RvrieSi.~ (`mogonebani, naxuli da gagonili~)<br />

albaT, kldesTan Sexamebul mis am<br />

simRvrieSia Cakarguli mtkvris mimzidvelobis<br />

amouxsneli saidumlo, romlis<br />

magia Tu siZliere sakuTar Tavze<br />

gamoscada didma norvegielma mweralma<br />

knut hamsunma. mogonebebis wignSi<br />

(„jadosnur qveyanaSi. gancdebi da ocnebebi<br />

kavkasiaSi mogzaurobisas~) nobelis<br />

premiis momavali laureati ambobs,<br />

rom mas Semdeg rac wyurvili ver<br />

moikla verc „msubuqi rusuli ludiT~<br />

da verc „kavkasiuri RviniT~, mtkvris<br />

wyals daewafa:<br />

„davlie wyali mdinare mtkvridan.<br />

magram es iyo wminda wylis sigiJe. radganac,<br />

cnobilia, rom vinc erTxel<br />

mainc moikla wyurvili mtkvris wyliT,<br />

mas samudamod datanjavs kavkasiis<br />

monatreba da is mudam ecdeba ukan dabrunebas~.<br />

wigni asec mTavrdeba:<br />

„...male Cven davtovebT am mxares.<br />

magram me mudam vinaRvleb masze da<br />

mudam Sevecdebi aq dabrunebas, rameTu<br />

mdinare mtkvris wyali misvams~.<br />

knut hamsunis am mogzaurobidan<br />

saukuneze meti gavida. ra Tqma unda, am<br />

xnis ganmavlobaSi bevri ram Seicvala.<br />

maT Soris mtkvris wyalic, romelic<br />

masSi moxvedrili komunaluri Tu samrewvelo<br />

narCenebis maRali koncentraciis<br />

gamo, karga xania, ar daileva,<br />

Tumca, cxadia, es araa mtkvris erTaderTi<br />

problema. mtkvari kvlavindeburad<br />

asrulebs sanitris rols – mis<br />

gaswvriv moZravi haeris nakadi kvlav<br />

uwyobs xels smogiT gajerebuli haeris<br />

ganiavebas da mtkvris mRvrie talRebsac<br />

kvlav miaqvT gazrdili qalaqis<br />

kalTebidan Camorecxili WuWyi Tu sxva<br />

saxis narCenebi, magram... sul esaa da es!<br />

sxva mxriv, mtkvari gamqralia Tbilisis<br />

yoveldRiurobidan! gadamalulia<br />

TbiliselebisTvis! mas ver xedaven da<br />

misi ar esmiT! arada, rom ara 4–5 metri<br />

simaRlis granitis kedeli da sanapiroze<br />

mqrolavi meqanizmebis uwyveti<br />

xmauri, aucileblad gavigonebdiT mtkvris<br />

dudunsa da talRebis Sxuils Tu<br />

ara, gabmul stvenas mainc. aq Znelia ar<br />

gagvaxsendes frangmenti arCil sulakauris<br />

„CuRureTuli moTxrobebidan~:<br />

„SuadRis zarmaci Tvlema gabmulma<br />

stvenam SeaSfoTa. aseTi stvena imas<br />

niSnavda, rom mtkvarze raRac saxifa-<br />

To ambavi xdeboda, an kaci ixrCoboda,<br />

an mtkvars mohqonda iseTi ram, risi gadarCenac<br />

Rirda, saxeiro iyo.~<br />

kargad mivayuradoT. mtkvars<br />

swored axla moaqvs iseTi ram, risi gadarCenac<br />

yvelaze metad egebis: mtkvari<br />

Tavad stvens, gadarCenas iTxovs!<br />

erTxel edgar pos uTqvams, poezia<br />

imitom aris SesaZlebeli, rom sizmari<br />

arsebobso. msgavsi mimarTeba aqvT Tbilissa<br />

da mtkvarsac. Tbilisi imitom<br />

aris SesaZlebeli, rom mtkvari arsebobs.<br />

rom ara mtkvari, ar iqneboda<br />

Tbilisic! aki, <strong>giorgi</strong> leoniZesac SeumCnevia:<br />

„iq, sadac Seni mtkvaria,<br />

sicocxle sanukvaria~.<br />

redaqtori irakli javaxaZe<br />

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />

Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />

tel.: 2292196; mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!