You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
performansi teqstiT<br />
nuri Rirsebaa. codna ki Rirsebis<br />
marcvlis ganayofierebisaTvis saWiro<br />
niadagi. am `sibrZnes~ renesansis<br />
humanistebi kulturas uwodebdnen.<br />
literaturisa da xelovnebis<br />
renesansis, agreTve, pedagogiuri<br />
revoluciis wyalobiT, romelsac<br />
humanistebi gansakuTrebul mniSvnelobas<br />
aniWebdnen, evropam moaxerxa<br />
bestialuri mdgomareobidan gamosasvleli<br />
karis gamoReba, romlis<br />
iqiTac adamianad transformirebisa-<br />
Tvis gankuTvnili sasicocxlo specifikuri<br />
garemo _ kulturaa. aqedan<br />
daiwyo bestialuri garemodan<br />
kulturulSi evropelTa grZeli da<br />
sisxliani gadabargebis procesi.<br />
swored kulturaa, rac pirutyvs<br />
adamianad aqcevs da ara sxvis mier<br />
Seqmnili ekonomika, ukeTesi an uaresi<br />
socialuri pirobebi, kidev ufro<br />
naklebad _ religiuri dogmebi.<br />
kultura Tavisuflebaa. Tavisufleba<br />
ki Rirseba _ adamianis yvelaze<br />
mTavari saganZuri, romelzec saqarTveloSi<br />
rac SeiZleba bevri unda<br />
vilaparakoT, gavimeoroT, Tundac<br />
dReSi xuTjer, aTjer, asjer...<br />
ganaTlebaze xelmisawvdomoba,<br />
cxadia, pirutyvuli mdgomareobidan<br />
Tavis daRwevis, bunebrivi garemodan<br />
kulturul garemoSi gadanacvlebis,<br />
Tavisuflebis mopovebis yvelaze<br />
efeqturi da absoluturad aucilebeli<br />
saSualebaa, magram ara sakmarisi.<br />
ra Tqma unda, SeuZlebelia imis<br />
Tqma, rom renesansma, pedagogiurma<br />
revoluciam, uamravma reformam,<br />
samyaro, mimteveblobisa da gulmowyalebis<br />
gagebiT, uceb, xelaRebiT<br />
ufro humanuri gaxada. swored reformebiT<br />
savse meTeqvsmete saukuneSi,<br />
safrangeTma ocdaaTwliani<br />
religiuri omi gadaitana, maT Soris<br />
usastikesi wminda barTlomes Rame<br />
1572 wels, romelmac humanistTa<br />
lamazi ocnebebi daundoblad daamsxvria.<br />
Tumca, ara sabolood.<br />
miuxedavad imisa, rom wminda<br />
barTlomes Ramis Semdeg kacobriobam<br />
uzarmazari progresi ganicada,<br />
humanizmsa da denTiT ayrolebul<br />
idiotizms Soris omi dRemde gr-<br />
92 cxeli Sokoladi<br />
Zeldeba. bestialuri da kulturuli<br />
sasicocxlo fazebi dResac<br />
iseve cvlian erTmaneTs, rogorc<br />
asi, orasi an meti wlis win. gansaku-<br />
TrebiT civilizaciebs Soris iseT<br />
`gardamaval-gardmomaval~ qveynebSi<br />
rogoric saqarTveloa.<br />
koleqtiuri kulturuli konteqsti<br />
ar aris mSvidobis garantia, Tu is<br />
TavisTavSi politikur kulturas,<br />
gansakuTrebiT Zalauflebis mqone-<br />
Ta pirovnul kulturasa da nebas<br />
ar moicavs. yvela qveyanaSi asea. saqarTveloSic,<br />
romelsac, kacma rom<br />
Tqvas, pirveli evropuli tipis humanisti<br />
mxolod mecxramete saukunis<br />
meore naxevarSi gamouCnda _ da<br />
isic meoces dasawyisSi mokles. sabednierod,<br />
mainc moaxerxa ramdenime<br />
marcvlis daTesva `axal~ qarTvelSi,<br />
mxolod misi sworad ganayofierebisaTvis<br />
da kultivaciisTvis xelis<br />
Sewyoba ver moaswro.<br />
ilia, iseve, rogorc rva saukuniT<br />
adre SoTa, saqarTvelos humanizaciis<br />
istoriaSi, samwuxarod,<br />
unikalur movlenad darCa, am sityvis<br />
pirdapiri leqsikonuri gagebiT:<br />
verc SoTam SeZlo qarTuli<br />
kulturul-reformatoruli renesansisTvis<br />
mieca biZgi, verc iliam.<br />
ra Tqma unda, maTgan damoukidebeli<br />
uamravi gasagebi da obieqturi mizezebis<br />
gamo.<br />
mxolod Cven es mizezebi ar gamogvikvlevia,<br />
isini erT heroikul<br />
eposSi gavaerTianeT da Zeglebad,<br />
xelSeuxebel wmindanebad, dogmebad,<br />
vaqcieT. Cven cecxls miveciT Cvenive<br />
bestialuri da adamianuri fazebis<br />
monacvleobis, Cveni avadmyofobis<br />
istoria, gamocdileba. yovel<br />
jerze, rodesac pirutyvulidan<br />
kulturul fazaSi gadasvlis pirveli<br />
nabijis gadadgmas vapirebT,<br />
saguldagulod vSliT yvelafers,<br />
rac ukan gvrCeba an _ roca amisi<br />
dro ar gvaqvs martivad _ vayalbebT,<br />
risi wyalobiTac, Cven, qarTvelebs,<br />
gvyavs sxvis mier mokluli asi<br />
aTasi mowame, magram Cveni barTlomes<br />
Rame ara gvaqvs... aseTi Rame ki<br />
yvela eris maxsovrobas `sWirdeba~<br />
imisTvis, rom drodadro moinanios,<br />
yoveli cismare dRe daafasos,<br />
moyvasis gafrTxilebis kultura<br />
Camouyalibdes... Torem mtris<br />
siZulvilis bestialur instinqts<br />
araviTari kultivacia ar sWirdeba,<br />
am grZnobiT isedac dagvajildova<br />
bunebam cxovelebTan erTad. swored<br />
amitom, Cven yovel jerze axal<br />
`barTlomes Rames~ vawyobT... da diliT,<br />
rogorc ki inaTebs... maSinve<br />
vayalbebT mas... radgan qarTvelebis<br />
saero azrovnebaSi sul ufro da<br />
ufro xSirad iRviZebs bestialuri,<br />
dogmaturi, gaSeSebuli mdgomareoba,<br />
kiTxvis niSnis, zrdasrulobis,<br />
logikis, damoukideblobis, saku-<br />
Tari Rirsebis SegrZnebis mimarT<br />
gaucxoeba, SiSi, qsenofobiis gansakuTrebulad<br />
perversiuli saxe,<br />
romelsac pirobiTad `avtofobias~<br />
davarqmevdi.<br />
es avtofobia, garTulebis simwvavis<br />
mixedviT, ilias daTesil marcvalze<br />
amoyril sanaxevrod gamxmar<br />
nergs xan aZlevs ramdenime ylortis<br />
gamosxmis saSualebas, xan ki gaxmobis<br />
piras mihyavs. swored es ukanasknelia<br />
dehumanizacis yvelaze kritikuli<br />
faza.<br />
dRes saqarTvelo Tavisi uaxlesi<br />
istoriis erT-erT Tu ara, yvelaze<br />
bestialur fazaSi imyofeba. da pasuxismgebloba,<br />
ra Tqma unda, ekisreba<br />
politikur da inteleqtualur elitas,<br />
romelic, Cveulebisamebr, am pasuxismgeblobas<br />
yvelanairi xerxiTa<br />
da oinbazobiT cdilobs aaridos<br />
Tavi, da arc gaemtyuneba, radgan<br />
mas ar gaaCnia koleqtiuri pasuxismgeblobis<br />
kultura, saqarTvelo-<br />
Si mxolod calkeuli pirovnebebi,<br />
personaJebi, oportunistebi da<br />
aTasgvari `klounebi~ warmoadgenen<br />
orive xsenebul elitas, sinamdvile-<br />
Si aranairi politikuri da inteleqtualuri<br />
elita ar arsebobs. maT,<br />
visac saqarTveloSi inteleqtualebs<br />
uwodeben, iSviaTi gamonaklisebis<br />
garda _ miSel de monteni `kargad<br />
gavsebul Tavebs~ uwodebda.<br />
ai, rogor axasiaTebda Tavis Tanamedrove<br />
yvelaze maRali ierarqiis