125. zenbakia - Jakin
125. zenbakia - Jakin
125. zenbakia - Jakin
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ZIENTZIAREN ERRONKAK XXI. MENDEAN<br />
Iritzi bilketa<br />
ten dihardutena ez ezagutu, ezin dela zientziak gizartearen<br />
egituraketan duen eragina ez kontsideratu.<br />
Hala eta guztiz ere, aurrera egin baino lehenago, badira,<br />
gure ustez, ezagutza bera alde batetik eta haren era -<br />
biltzeko modua edo teknologia, jar dezagun nahi den erara,<br />
bereizteko hainbat arrazoi. Zientzia eta teknologia ez dira<br />
gauza bera. Ez dute ezta estilo bera ere. Zientziaren mezua<br />
e z k o rra izan ohi da. Kopern i k o ren ekarpena izan zen e z<br />
g a rela unibert s o a ren zentroa deskubritzea. Darwinek erakutsi<br />
zigun naturan e z dagoela plangintzarik. Mekanika<br />
kuantikoak argitu digu e z i n dela dena jakin, edota Gödelek<br />
frogatu zigun ezin dela eraiki kontraesanik gabeko teoria<br />
axiomatikorik 1 . Azkenik, erlatibitatearen teoriak informazioa<br />
argiaren abiadura baina bizkorrago ezin dela garraiat u<br />
diosku. Te k n o l o g i a ren mezua, berriz, baikorra da, gehienetan.<br />
Zubiak egin daitezke eta teknologoek eraiki egiten<br />
ditzute, eritasunak sendatu egiten dira, espazio untziak<br />
bidal daitezke ilargira, mila milioi argi urtera dauden supernovak<br />
eta zulo beltzak ikusi egiten ditu Hubble teleskopioak,<br />
eta beste hainbat gauza harrigarri. Izan ere, ziurgabetasunak<br />
dominatzen du zientziaren eremuan eta segurantzak<br />
teknologiarenean. Honegatik da errazago gizartearen<br />
esku-hartze zuzena bideratzea egitasmo teknologikoetan<br />
zientifikoetan baino.<br />
Laburtuz, zientziak bi zailtasun nagusi ditu: zaila eta<br />
ezkorra dela. Orduan ez da batere harrigarria historian zehar<br />
zientzia eta teknologiaren aurkako mugimenduak gero<br />
eta nabariagoak izatea. Badaude, berriz, beste fenomeno<br />
batzuk gizakiarengan eragin handiagoa dutenak, nahiz<br />
eta beraien oinarriak erabat ahulak izan. Gaur egun, esate<br />
baterako, edozein egunkari egiteko teknologiarik aurreratuena<br />
erabili beharra dago, hala nola: satelite konexioa,<br />
Internet, laserra erabiltzen dituzten gailuak; baina, antza<br />
denez, egunkari horretan horoskopo bat egunero agertzea<br />
saihestezina da, askotan kosmologia eta astrologia maila<br />
b e rean jarriz. Makina bat adibide eman genezake: gauza<br />
jakina da Reaganen garaian Etxe Zurian bertan bazeudela<br />
hainbat astrologo bulego iraunkorrak zeuzkatenak. Edozein<br />
botikatan aurki ditzakegu medikamentu modernoak,<br />
JAKiN 90
Change language