125. zenbakia - Jakin

ZIENTZIAREN ERRONKAK XXI. MENDEAN
Iritzi bilketa
zientzialariak tragedia bateko aktore eta ez komedia barregarri
bateko arlote.
H o rrela, bere tokira ekarri ahal izango genuke gaur
egun gizartean hain hedatuta dagoen idea, alegia, zientzia
eta sistema zientifiko modernoak sortu dituztela pairatzen
ari garen hainbat hondamen, behi eroen episodioa,
negutegi efektua, ozono geruzaren suntsipena, ur, lur eta
airearen kutsadura, besteak beste. Baina arazo horiek guztiak
zientzi sistemak sortu baditu, berak konponduko al
ditu? Badira bazterretan hainbat ekimen sistema aldatzeko.
Ohizko zientzian egiteko moduan oinarrituta eta kalitate
handiko teknologiaz baliatuz, hauen emaitzak gizart
e a rekiko integratzaile izango diren hainbat prozesu sozialen
parte izan daitezen. Hauexek dira ebaluatzaile talde
hedatuen eginkizunak. Helburua ez da izango, abantaila
ekonomikoak soilik irabaztearren, elite ekonomikoek hautatutako
teknologiarentzako zientzia egitea. Helburuak giza
talde zabalago batek finkatuko ditu, iritzi eta intere s
ezberdin eta sarritan kontrajarriak dituenak. Hau lortzeko
erabili beharko den metodoak konplexutasunaren sinplifikazio
apur bat behar du, baina orain ziurgabetasun gaindiezina
eta ezjakintasuna badirela eta bazterrezinak direla
o n a rtuz. Honela, sistema zientifikoa erabaki politikoak
hartzen laguntzeko tresna baliotsua izango da, eta zientzia,
beste hainbat gizarte egintza bezalaxe, g o b e rn a t u a
izango da.°
1. Beste batzuek, ordea, Gödelen teoremak Jainkoaren existentzia
froga dezakeela uste dute. Ikus, besteak beste, M. Gardner, T h e
Whys of a Philosophycal Scrivener, 1983.
JAKiN 94