kari 5. biomravalferovneba da biologiuri ... - momxmarebeli.ge
kari 5. biomravalferovneba da biologiuri ... - momxmarebeli.ge
kari 5. biomravalferovneba da biologiuri ... - momxmarebeli.ge
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Walis tyeebi aRmosavleT saqarTveloSi ganviTarebulia <strong>da</strong>blobebsa <strong>da</strong><br />
mTiswineTSi mdinareebis _ mtkvris, ivris, alaznis <strong>da</strong> qciis qvemo welis<br />
gaswvriv. maTSi Warbobs muxa (Quercus pedunculiflora), agreTve, verxvi (Populus<br />
canescens, Populus hybri<strong>da</strong>), es tyeebi mdi<strong>da</strong>ria lianebiT. <strong>da</strong>savleT saqarTvelos<br />
Walis tyeebSi ki wamyvani pozicia uWiravs murynarebs.<br />
sabWoTa periodis bolo wlebis ganmavlobaSi, saqarTveloSi xdebo<strong>da</strong> iafad<br />
Rirebuli xe-tyis importireba ruseTi<strong>da</strong>n, ramac saqarTvelos sakuTari tyeebis<br />
<strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> rekreaciis miznebiT marTvis ganxorcielebis saSualeba misca.<br />
amJamad <strong>da</strong>culi teritoriebis farglebSi moqceulia tyiT <strong>da</strong>faruli<br />
farTobebis <strong>da</strong>axloebiT 10%. xolo <strong>da</strong>culi teritoriebis gareT <strong>da</strong>rCenil<br />
Walis tyeebsa <strong>da</strong> tyis subalpur zolSi moqmedebs <strong>da</strong>cvis gansakuTrebuli<br />
reJimi.<br />
tyis ekosistemebTan asocirebulia saqarTvelos faunis saxeobebis umravlesoba,<br />
maT Soris saqarTvelos `wiTel nusxaSi~ Setanili mura <strong>da</strong>Tvi (Ursus arctos),<br />
niamori (Capra aegagrus), arCvi (Rupicapra rupicapra), keTilSobili iremi (Cervus<br />
elaphus), endemuri kavkasiuri salamandra (Martensiella caucasica). Zalian mdi<strong>da</strong>ria<br />
tyeebis orniTofauna, Tumca mcirea endemuri <strong>da</strong> globalurad mowyvladi<br />
saxeobebis raodenoba.<br />
saqarTvelos <strong>da</strong>moukideblobis mopovebis Semdgom, sabazro ekonomikaze<br />
ga<strong>da</strong>svlam, mTliani Si<strong>da</strong> produqtis mniSvnelovanma Semcirebam, mzardma<br />
siRaribem <strong>da</strong> energomatareblebis deficitma seriozuli ziani miayena tyis<br />
ekosistemebs. xe-tyis importis Sewyvetam <strong>da</strong> paralelurad qveyni<strong>da</strong>n <strong>da</strong>bal<br />
fasSi xe-tyis eqsportma, saSeSe merqnis mopovebam <strong>da</strong> saxelmwifos mxri<strong>da</strong>n am<br />
saqmianobis araefeqtianma kontrolma ganapiroba tyis usistemo Wra, rac<br />
sabolood saqarTvelos tyeebis Semad<strong>ge</strong>nlobisa <strong>da</strong> xarisxis mniSvnelovan<br />
degra<strong>da</strong>ciaSi aisaxa.<br />
gansakuTrebiT mZime zewolis qveS aRmoCndnen wiflnarebi, rasac ganapirobebs<br />
wiflis merqanze maRali moTxovnileba <strong>da</strong> gzebisa <strong>da</strong> soflebis axlomdebare<br />
tyis masivebi, sa<strong>da</strong>c mosaxleobas xeli miuwvdeba tyis Wraze. <strong>da</strong>rRveulia am<br />
tyeebis struqtura, <strong>da</strong>Cqarebulia saxeobaTa arasasurveli cvlis procesi.<br />
iseve, rogorc evropis mraval qveyanaSi ekonomikurma aqtovobebma<br />
gansakuTrebuli ziani miayena Walis tyeebs, romelic aris saqarTvelos<br />
landSafturi mravalferovnebis erT-erTi mniSvnelovani komponenti,<br />
<strong>biologiuri</strong> koridori <strong>da</strong> cxovelTa mravali saxeobis TavSesafari. dReisaTvis<br />
Walis tyeebis mxolod calkeuli fragmentebia SemorCenili. Walis tyis<br />
ekosistemebs mniSvnelovani ziani miayena sasoflo-sameurneo savargulebis<br />
gafarToebam <strong>da</strong> mdinareTa Camonadenis reJimis xelovnuri gar<strong>da</strong>qmniT<br />
gamowveulma hidrologiurma cvlilebebma.<br />
amJamad tyis ekosistemebis ZiriTad safrTxes warmoad<strong>ge</strong>ns aramdgardi<br />
tyiTsar<strong>ge</strong>bloba, rac iwvevs tyis ekosistemebis degra<strong>da</strong>cias.<br />
dReisaTvis xelmisawvdomi ar aris sarwmuno informacia tyeebis Wrasa <strong>da</strong> tyiT<br />
<strong>da</strong>faruli teritoriebis Sesaxeb, ar Catarebula tyeebis inventarizacia, ar