31.10.2014 Views

kari 5. biomravalferovneba da biologiuri ... - momxmarebeli.ge

kari 5. biomravalferovneba da biologiuri ... - momxmarebeli.ge

kari 5. biomravalferovneba da biologiuri ... - momxmarebeli.ge

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

mTis tyeebis marTvaSi saTemo organizaciebis rolis gaZlierebas emsaxureba<br />

kavkasiis regionuli ekologiuri qselis evrokomisiis mxar<strong>da</strong>WeriT mimdinare<br />

proeqti `kavkasiis mTian regionebSi saTemo tyeebis marTvis politikisa <strong>da</strong><br />

praqtikis ganviTarebis xelSewyoba~. <strong>da</strong>saxlebuli punqtebis axlomdebare<br />

tyeebs, gansakuTrebiT maRal mTebSi, gar<strong>da</strong> ekonomikuri mniSvnelobisa,<br />

yovelTvis gaaCn<strong>da</strong>T kulturuli faseulobebi, romelic maT dRemde aqvT<br />

SenarCunebuli. proeqti xels uwyobs saTemo tyeebis marTvis samarTlebrivi,<br />

instituciuri <strong>da</strong> teqnikuri meqanizmebis SemuSavebas, agreTve, soflis<br />

mosaxleobis uflebebis <strong>da</strong>cvsa tyiTsar<strong>ge</strong>blobis sakiTxebSi <strong>da</strong> tyis<br />

resursebis mdgrad gamoyenebas. proeqti mimarTulia sasoflo Temebisa <strong>da</strong><br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebis cnobierebis amaRlebaze. proeqti<br />

mxars <strong>da</strong>uWers, agreTve, tyis ekosistemebis aRd<strong>ge</strong>nis ga<strong>da</strong>udebel RonisZiebebs,<br />

romelTa gatareba aucilebelia mimdebare soflebis <strong>da</strong>cvisaTvis stiqiuri<br />

movlenebisagan (mewyerebi <strong>da</strong> zvavebi).<br />

soflis meurneoba<br />

soflis meurneoba saqarTvelos ekonomikis erT-erTi tradiciuli <strong>da</strong> wamyvani<br />

<strong>da</strong>rgia. qveynis bunebrivi pirobebi (nayofieri nia<strong>da</strong><strong>ge</strong>bi <strong>da</strong> klimati) uaRresad<br />

xelsayrel pirobebs qmnis rogorc miwaTmoqmedebis, ise mecxoveleobisaTvis.<br />

tradiciuli sasoflo-sameurneo kulturebia vazi, xorbali, simindi,<br />

mravalgari xexili, citrusebi <strong>da</strong> Cai. mecxoveleobis tradiciuli <strong>da</strong>r<strong>ge</strong>bia<br />

mecxvareoba <strong>da</strong> mesaqonleoba; ganviTarebulia, agreTve, mefutkreoba.<br />

sasoflo-sameurneo savargulebs uWiravs 3 025,8 aTasi heqtari, rac qveynis<br />

saerTo farTobis 43,5%-ia. maT Soris saxnavebsa <strong>da</strong> mravawlian nargavebs<br />

uWiravs 1056,6 aTasi ha (qveynis saerTo farTobis 15,2%), saTibebsa <strong>da</strong> saZovrebs<br />

1940,4 ha (qveynis saerTo farTobis 27,9%).<br />

gar<strong>da</strong>maval periodSi (sabWoTa kavSiris <strong>da</strong>Slis Semdgom) sasoflo-samurneo<br />

seqtors bevri sirTule Seeqmna, rac pirvel rigSi ganpirobebuli iyo<br />

sasoflo-sameurneo warmoebis saSualebebze fasebis swrafi zrdiT <strong>da</strong><br />

produqciis fasebis klebiT, rac centralizebuli momara<strong>ge</strong>bis sistemis<br />

moSliTa <strong>da</strong> Tavisufal bazarTan mierTebiT iyo gamowveuli. tradiciuli<br />

bazrebis <strong>da</strong>kargvis gamo saqarTveloSi mkveTrad Semcir<strong>da</strong> xilis, yurZnis,<br />

citrusebisa <strong>da</strong> Cais warmoeba gasuli saukunis 80-ian wlebTan Se<strong>da</strong>rebiT. 2004<br />

wlis sasoflo-sameurneo aRweris monacemebis Se<strong>da</strong>rebiT 1988 wlis monacemebTan<br />

irkveva, rom mravalwliani nargavebis farTobi Semcirebulia 245,4 aTasi ha-iT,<br />

saxnavi miwebis – 364 aTasi heqtariT. 2008 wlis monacemebiT muSavdeba 329 aTasi<br />

ha saxnavi miwebi (saxnavi miwebis mxolod 41%). mitovebuli sasaoflo-sameurneo<br />

teritoriebis did nawili gavelur<strong>da</strong> <strong>da</strong> maTi garkveuli nawili<br />

naxevradbunebriv habitateba<strong>da</strong>c ki Camoyalib<strong>da</strong>.<br />

bolo 20 wlis ganmavlobaSi mniSvnelovan cvlilebebs adgili qon<strong>da</strong> sasoflosameurneo<br />

praqtikaSic. mag. mkveTrad Semcir<strong>da</strong> sasuqebisa <strong>da</strong> pesticidebis<br />

gamoyeneba, ris gamoc saerTo zegavlena garemoze <strong>da</strong> <strong>biomravalferovneba</strong>ze<br />

mniSvnelovnad Semcir<strong>da</strong>. 80-ian wlebSi gamoiyenebo<strong>da</strong> 600 aTas tonamde<br />

mineraluri sasuqi, 90-iani wlebis Sua periodSi sul gamoyenebuli iqna<br />

<strong>da</strong>axloebiT 12 aTasi tona mineraluri sasuqi. amJamad aRiniSneba sasuqebis<br />

moxmarebis zr<strong>da</strong> (2008 wels 52,7aTasi tona), magram maTi moxmarebis done mainc<br />

umniSvneloa 80-ian wlebTan Se<strong>da</strong>rebiT. aseve, mkveTra<strong>da</strong>a Semcirebuli<br />

pesticidebis gamoyeneba. 2008 wels pesticidebiT <strong>da</strong>muSavebuli erTwliani <strong>da</strong><br />

mravalwlovani nargavebis farTobi iyo 142,4 aTasi ha (saxnavebisa <strong>da</strong><br />

mravalwliani nargavebiT <strong>da</strong>kavebuli farTobis 13,4%). qimikatebis moxmarebis

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!