Aiako Harria Parke Naturaleko (Gipuzkoa) interes bereziko landare ...

UGAL ARRAKASTA
Zoriz aukeratutako D.cneorum espeziearen 10 sorta aztertu dira: sorta bakoitzean 10 adarretan
lore eta fruitu-kopuruak zenbatu dira. Lore-kopurua aldakorra da sorta batetik bestera, 119 eta 226
kopuruen artean dabil. Sortek, ehundik gora lore badituzte ere, hauetatik soilik 1 eta 26 bitarte fruitu
bilakatu dira. Honenbestez, fruitu portzentaia %14tik beherakoa da. Sorta batetik bestera lore eta fruitukopuruaren
aldaketa (31. Irudia) ez da modu berean gertatzen, hau da, lore gutxien dituzten sortek ez
dute fruitu gutxien garatzen (eta alderantziz).
ARRISKU-FAKTOREAK
Arrisku-faktoreei dagokienez, bi ekintza nagusik kaltetzen dute espezie hau: larreen
hobekuntzarako tratamendu bortitzek eta loratze garaian jendeak adaxkak kentzeak (loreen giza
predazioa). Lehen jarduerari dagokiola, Irungo lurralde hauetan azken bost urteetan burutu diren ekintzak,
abonatuak eta desbrozeak izan dira. Duela 15 urte aldiz, txilarra, otea eta iratze komunitateei su ematen
zieten, hauek aziendari larretzea galerazten zioten bezain laister. Desbrozeak ere egiten ziren, kontrol
handirik gabeko ekintzak alegia.
1990-2001 bitartean Pagogaña eta Erlaitzen (batez ere Pagogaña) eginiko ongarriketak ondorengo
taulan agertzen dira (J. Aduriz, kom. pertsonala):
URTEA Ha DOLOMIA* SUPERFOSFATO eta KLORURO N-P2O2-K2O GUZTIRA
AZUFREA
POTASA
1990 77 7400 - 3100 - 10500
1991 77 - - - 6395 6395
1992 77 6000 2000 900 - 8900
1993 131 30000 9275 - - 39275
1994 0 - - - - -
1995 0 - - - - -
1996 77 6250 5000 2500 - 13750
1997 0 - - - - -
1998 77 - 3000 3500 - 6500
1999 77 7500 4500 - - 12000
2000 77 17000 8000 - - 25000
2001 77 2000 6000 - - 8000
* Dolomia=%77 karea eta %33 magnesioa.
Ongarriketa guzti hauek urte batean traktorearen bidez egin badira ere, gainontzekoetan,
hegazkinez egin dira. Ongarriketa-sistema honek, beraz, ez du asaldura mekanikorik suposatu. Hala ere,
aipatu beharra dago zehaztasun gutxiko datuak direla eta ez dagoela inolako baloraziorik jarduera guzti
hauen arrakasta inguruan (behin eginda, ez da arrakastaren edo porrotaren jarraipen sistematikorik
burutu).
Bestalde, abeltzantza tradizional extentsiboak ez du espeziearen biziraupenean eragiten, aitzitik,
argi-baldintzak mantentzeaz gain zuhaitz eta zuhaixken geruzetan lehiakidetza kontrolatzen du. Espeziea
agertzen den lekuetan orain aipaturiko erabilera baldintzak mantentzen badira, taxoi hau ez litzateke
arriskupean aurkituko. Bestetik, aipatu beharra dago loraketa garaian, lore eder eta erakargarri ugari
ekoizten dituenez, jendearen loreak mozteko joera nabarmena dela. Arrisku potentzialen artean larreen
hobekuntza egiteko erabiltzen diren jarduera bortitzak azpimarra daitezke, bereziki herbiziden aplikazioa.
54