12MAHAIINGURUAratzen ipintzen bagara, Europarekinkonparatzen hasi ezkero.K.G.: Azkenian zeiñek daka boteria,ez?P.Z.: Multinazionalak-eta. Azkenianenpresarixuak eskatu dabe eurenesku lagatzeko, gobiernuak lagaegin detse, eta oin, krisixa datorrenian,merkatu horrek dirua eskatzendetsa gobiernuari.K.G.: <strong>Eta</strong> geu be sistema horrenparte gara. Ez dakitt zer kotxe erosi,etxebizitza bat herrixan eta bestebat oporretan juateko… azkenianzirkulu horretan bildu gaittue,hipotekekin, kotxiak erositta multinazionaleridirua emonda, gu dirubarik geratuta… eta krisixa datorrenianguri dirua hartu eta eurak lehengodiru berarekin geratuko dira.J.K.I.: Finantza-krisixa da, ekonomixaeslekulatibo batek, etxebizitzenneurri bariko garestitziak, egunerokobizimoduaren garestitziaksortutakua. Azken batian, elite ekonomikuenesku laga da ekonomixia,administraziñuak ez detsa iñolakoesplikaziñorik eskatu horri jendiorri,eta oiñ arte behintzat ez interbenziñohori izan da neoliberalismuarenezaugarrixetako bat, eta merkauakbere kontura arautziaren maximiaizan da nagusi. Oiñ sistemiak krakegin dabenian eta elite ekonomikuakzailttasunak dittuanian, oindihardu estaduak eskua sartzen. Ezsistemia kanbixatzeko, partxeo bategitteko baiño, sistema bardiñarekinsegitzeko. <strong>Eta</strong> betiko moduan, danapagatzen dabenak, bihargiñak dira.Oingo ekonomixaren ereduaren erdiguniakapitala izan da, eta geukeskatzen dogu eredu aldaketa batnun, gizakixa ekonomixara moldatubarik, ekonomixia moldatuko dan gizakixarenpremiñetara.K.G.: Sistema sozialista bat, azkenbatian.J.K.I.: Hori da.- Sindikatuen sorreraren gaiñianikastian klase konzientzia etaholako berbak sarrittan entzutendittugu, baiña gaur egunianbihargiñak benetan sentitzendau bihargiña dala, ala bestemodu batian ikusten dau bereburua?Hiru ordezkarixak bat datoz krisixa bihargiñak ez dabela sortu esatian. / EKHI BELARP.Z.: Bihargiñak gehiegikerixa batiansartuta dagoz, azkenian besteerremedixorik ez dau euki: alokairuzkoetxebizitzarik ez da egon etahipoteketan sartu bihar izan da, garraiobidepublikua ez dago garatutaeta mundu guztiak kotxia erosibihar izan dau… Horrek langillekonzientzirekinzerikusirik daka?Esango neuke dinamika batia sartutazagozela eta ez jatzula piztenkonzientzia hori. Irailletik abendurabittartian asko konturau da krisixaaberats batzuk sortutakua dala, askoaprobetxau dirala gutaz, orduraarte iñork ez eban hori kuestionatzen.Baiña gero bueltia etorri da,patronala eta administraziñua konturaudira diskurso hori euren buruarenkontra doiala, eta abendutikhona iñor ez da horrekin akordatzen,prensan-eta ikusten dana daneurrixak hartu bihar dirala, soldatakjaitsi bihar dirala, kaleratziakmerketu bihar dirala, oiñ Espaiñiakobankua pensiñuen kontuarekindator… Zergaittik? Iraillian munduguztiak argi zekan krisixa nundikzetorren, baiña oin bihargiñeri ordaiñarazinahi jakue. Diru publikomordua sartu dabe zirkulaziñuan,barriro be bardiñeri emon detse etapolitika bardiñekin bihargiñen kontrajuan nahi dabe eta hori ikustianpiztu jakola bonbillia. Jendia hillikegon da, igual gure kulpia be bada,konzientzia hori pil-pillian ez eukitziagaittik.J.K.I.: Interesantia da krisi berbiakberak zer esan nahi daben. Grekotikdatorren berbiak aldaketia esannahi dau eta igual ointxe da aukeriakanbixatzeko, aberastasunarenbanaketia eskatzeko, beste ereduekonomiko bat eskatzeko, ereduespekulatibuari amaieria emoteko…Krisixa baliatu egin bihar dogubenetan egoeriari bueltia emoteko,beste eredu bat posible dala aldarrikatzeko.K.G.: Pentsatzen dogu krisixak urtebete,pare bat urte iraungo dabelaeta pasauko dala. Ba igualpasauko da ala ez, baiña barrirobueltauko da. Orduan, zuk diñozunmoduan, beste sistema bat billatubihar da, sistema solidarixobat, estatuaren kontrol batekin,gure dirua nundik nora doian jakinbarik egon gabe.P.Z.: Bihargiñen aldeko politika publikua.Gaur egunian politika publikuakpatronalaren alde doiaz etahori aldatu egin bihar da, enpresaketa bankuak 2008xan demasekoetekiñak deklaratzen dihardue etahorreri dabiz dirua emoten. Azkenaldixan Gipuzkouan egunero 90 lagunlan barik geratzen dihardue etazeiñek lagunduko detse? Beste politikajustuagua bihar da.- Soluziñorik ikusten dozue gauregunekuari bueltia emoteko?K.G.: Guretako larregizkua da, baiñakomentatzen dihardugunarenharittik, gure sindikatuan sistemaaldaketia eskatzen dogu.P.Z.: Jendiari laguntzia. Pobreziaetenbarik igotzen ari da.J.K.I.: Geuk bai ikusten dogu neurribatzuk hartu leikezela egoeriaribueltia emoteko: herrixak ereduekonomiko eta sozialaren gaiñekoerabagixak hartzeko aukeria izatia,politika ekonomiko eta sozialetanbihargiñak parte hartzeko eskubidiaeta aukeria eukitzia, zerbitzupublikuak hobetzia, kalidadezkoenplegua lortzia, politika fiskaletangehixen dakanari gehixen kendueta gitxien dakanari gitxiago kentzia,lanordu kopurua murriztia,biharra eta bizitza familiarra uztartzekoerreztasunak emotia…- Kanbixua aittatuta, maiatzaren21erako greba orokorra deittudozue batzuk eta beste batzuk ez.Zeintzuk dira zeuen arrazoiak?P.Z.: Maiatzaren 1erako aldarrikapenekineta Jon Kirruk aittatu barridittuenekin bat datorrela pentsatzendot. Batetik, txantaje horri soesateko, urte pilla batian dirutza irabaztenjardun dabe eta horren banaketiaez da bat ere justua izan,miserixa zabaltzen juan da eta krisisasoian atzera be kotizaziñuak jaistia,kaleratziak eskatzen dihardue.Horri aurre egitteko eta politika publikuakaldatzeko. Inpuestuak1.500 millioi galtzen dihardue GipuzkuakoDiputaziñuak egin dabenazken erreformarengaittik. Asko ira-09/IV/30 ...eta kitto!<strong>676</strong> zkia.
MAHAIINGURUA13bazten dabeneri barkatzen jakuelakoeta gero beste gauza batzutarakobihar dan dirua falta da. <strong>Eta</strong> horrekinbatera, lanpostua galdu dabenjendiari babesa adierazteko.J.K.I.: Bat nator eta, helburu batzukaittatziarren, eztabaida politikoeta soziala eragittia billatzen dogu.Horrez gain, enpresarixo eta administraziñuarenjarreria alde bateraedo bestera kondizionatzia, bihargiñenborrokia eredu ofensibo batiankokatzia, lan esparru eta babes sozialerakoesparru propio bat aldarrikatziaeta sindikatuen arteko harremanetansakontzia, benetan emonbihar diran aldaketak emoteko.K.G.: Ba honetan bestelakua pentsatzendogu. Hasteko, batasunsindikala egon biharko litzakeelauste dot, aittau barri dozun sindikatuenarteko harremana edo batasunaez da egon, zeuen artianegin dozue greba deialdi hori UG-Tri edo guri deittu barik. Dana dala,ez gagoz grebaren aurka, grebarajuatia erabagitzen daben tokixetanez dogu kontrarik egingo. Zergaittikez gagoz ados? Greba orokor batianbihargiñak zeozer lortzeko helburubat izan bihar dabela uste dogu.Patxik esan dau lan erreformabat etorri bihar dala. Ez dakitt etorrikodan ala ez, baiña baldin badatorseguru nago sindikato guztiak kalianegongo garala, baiña oingozez dago ezer.J.K.I.: Oiñ arte egon diran erreformetan,Toledoko hitzarmenian-etaerabagixak ez dira hamen hartu,danori eragitten deskun kontuaizanda.K.G.: Arrazoia dakazu, baiña horrekerabagi politikuak dira eta oingozgauzak holan dagoz, ez dakittsindikatuak horretan sartu bihar diran.Euskal Herrixa Espaiñiarenbarruan egotia erabagi politikua da.J.K.I.: LAB sindikatu politiko-sozialada eta sindikatu abertzaliak HegoEuskal Herri osorako deialdixa egindau. Nafarruan, adibidez, gobiernuakUGT eta CCOO sindikalismoeredugarri modura saldu dabe.Neurri batian, estadu maillako sindikatuakizanda, nahiz eta gonbidapenikez daben jaso autoexkluidudirala pentsatzen dot.K.G.: Ez dakitt zergaittik. HamenEuskadiko Langile Komisioak gara,deittu eta berba egin.P.Z.: Batasun sindikalak gauza batdakar, gitxien egin nahi dabenakegitten dala. Exageratziarren: bataknahi dau greba orokor indefinitua,bestiak astebetekua, beste batekmanifestaziñua eta beste batekdiño ez dala garaixa. Orduan, batasunarenalde ez dozu ezer egitten,horretarako garaixa ez dalako. Batasunsindikalak muga hori dauka.Bestalde, esan dozu greba orokorrabeti izan bihar dala zeozer konkretualortzeko. Abendutik honaadministraziñua-politikak morduaaldatu dira, bihargiñen kaltetan.Adibidez, langille bat kalera botabiharrian espedientera sartzen badau,enpresarixuari Gizarte Segurantzarenerdixa barkatzen jako, 15egun ez dira pasau eta hasi diraesaten ez daguala pensiñauk pagatzekodirurik. Bolia martxan dago,eta erreformia datorrenian gukez dogu hori geratuko eta grebahonekin jendiari zer datorren azaldunahi jako, nolabaitteko iraultzapiztu. Tertulixetan kritikau gaittue,ez dogulako ezer egiñ, eta grebiadeittu eta hurrengo egunian diskursoaldaketa zuzena etorri zan, kritikia,greba antolatu dogulako....eta kitto! 09/IV/30<strong>676</strong> zkia.