STUDI E RICERCHE UMANISTICHE ITALO-UNGHERESI I. - DEA

Fondazione Querini Stampalia Classe IX. Cod. XL Giovanni da Ravenna:
Opuscole varie. Rerum Memorandarum Liber
De liberalitate et clementia. 47a—b
Laudabilis ubique benignitas, verum tanto laudabilior in principe, quanto
fructum valet uberius propagare, que familiarissima inclito quondam régi Hunnorum
Ludovico regium ita pectus imbuerat, ut convictis criminibus obdere
benignitatis claustra nesciret. Nempe Saracenus Cugania prodiens infima sorte
ad amiciciam provectus regiam cum inmanissimo régis erarii furto in suam regni
primates delactionera accendisset convictusque fuisset, rex multum diuque rei
cause protector delatoribus tandem: „esto, — inquit —, iactura fisci, esto.
crimina constent, animadvertiteque : hune ego hominem ex sordibus ac pulvere
eo claritatis sustuli, nonquam animam inducetis, ut hominem mea indulgencia,
meis sublatum patrociniis perditum ire pergam ac dejicere, quem erexi".
Celestis profecto humanitatis et clemencie spiritus, si enormitatem furti, si
accusancium auctoritatem, si hominem prorsus,cui nec genus ad veniam, nec virtus
eximia sufïragetur, expenderis. Sed regalis clemencia et dejectos provehere
et conservare provectos iuxta censuit.
Alium rursus locum sibi in sacrario humanitatis et munificencie Ludovicus
dicari postulat, cuius omnis vita laudum preconiis conserta est. Iustissima
nempe arma adversus Strazonurum ( !), Bulgarorum imperatorem movens, bello
superior hostem cepit, quo geminis cum filiabus in regnum tracto ex Hunnis
annuos prefectos Bulgaris destinebat. Ceterum aliquanto post tempore animadvertens
et Bulgaris suum desiderio imperatorem et Hunnorum prefecturam
tedio fore, divina rerum providencia captivum arcessiri iubet et: „qua te, -ait,
-fide, si in regno reponam, habiturus sum?" Hac ille erectus voce „perpetua",
inquit, „et quam presens meretur gracia teque, sanctissime rex, ac huius cumulatissimam
beneficii clemenciam perhempni fide officioque inter omnes, qui
te venerantur coluntque, emereri certabo". Tum rex: „abi ergo'", ait, ,,et solito
fungere imperio. Sed natas mecum sinas ac velut ex me genitas cure mee condones,
volo". Sic Strazonurum restituit imperio felicissimisque natas coniugiis
fortunavit. Quo factum est celesti Ludovici sapiencia, ut Bulgari, quibus regiorum
imperio prepositorum molestum subire videbatur, solito imperatore gratarentur,
et fides Strazonuri tam prudentissimo empta beneficio regiis indefessa
obsequiis ferventer indulgeret. Rursusque inde rex ipse molem turbulentissimam
externe moderacionis abiecit ac sempiternam laude huius eximie liberalitatis
celebritatem sibi apud posteros consecravit.
40