STUDI E RICERCHE UMANISTICHE ITALO-UNGHERESI I. - DEA

De sapienter et graviter dictis aut factis. 52b
Eque Petrarcha Franciscus régis Hunnorum negligenciam in assercione
litteratorum gravi morsu perstrinxit. Recepta namque regia littera cum séries
ordoque ruditatem scribe prodidisset, Quinque-Ecclesiensi episcopo se vice
regia visitanti „referto", -inquit, -„regi, molossorum, quos innumerabiles educat,
numerum comminuat eoque lucello vegecioris ingenii culciorisque facundie
dictatorem sibi sufficiat." Peracuta vocalis acies, si sensum expendas.
Cecam enim régis imo in rege ipso dominancium conctorum in vita rebusque
racionem assercionis huius aculeo pupugit. In amplissimis quippe fortunis,
vere nefas, voluptatibus falsis atque dampnandis inescantur. Namque ad menciundum
paratis hominibus: mendaciter quidem stultis sapienterque mendacibus
sese magna opum, maiore morum iactura impendunt —, mira prorsus
opinionis vecordia —, impudentissimorum famam captare, négligera disertorum;
et inde veros dignosque proborum morsus non curare, aut quod est
dampnabilius scientes volentesque contempnere. Feras alius bestias, ipse innumeras
cogit leones. Inutilem ne dicam dampnabilem supellectilem nutricant.
Canes hic venaticos improbam curam Atheonis inmemor coligit. At
quanto sacius atque salubrius — hisque alumpnadis, hinc brutis, inde hominibus
longe quam bruta peioribus profligantur —, qui divinarum rerumque sensu
preditus, qui honestarum arcium noticia industris, qui gestorum memoria disertus
omne vite fastigium pellat, lucem Martis aperiat nullamque vivendi absque
fructu sinat, comperari ut minore queat impendio. Iam vero quanta est
eloquencie comoditas, quantum regibus glorie fameque splendoris accumulât,
insinuatque in enonciacionem supra te. Plerumque nam insulsa videri sapida
oracionis splendide condimentum efficit, ex adverso bona sepe causa
dictantis ariditate despicitur. In summa igitur Francisci vox iïlud intonuit regnantibus
studios orum minimam censeri iacturam.
De ingratis rubrica. 53a — b
Quo te dicendi fulmine prosternam, ingrati animi nequicia, humane liberalitatis
hostis, noverca benignitatis, nexus amicicie dissolutrix, non actione
modo, sed exemplo quoque pestiffera, quo facundie tello confodiam, quibus
tandem infamie procelis obruam?! Fere benefactorem recognoscunt, quibusque
valent indiciis, benevolencie affectus produnt. Ferarum ista satis sevissima
non satis ducit non rendere gracie, nisi ultro quoque benefactori degrassetur.
Huius iniusticie capitalis ac detestande Karolus Dyrachiensis paulo ante Scicilie
rex utisummamcriminis impie vit, ita huius sceleris domicilio limen occupet,
quem Johana Scicilie regina neci paterne superstitem, ereptum gladiis hostium,
vagientem sinu proprio oculuit, magiestate protexit, indulgencia plusquam ma-
42