Furlansko-slovenski slovar 4. del

ne imeti dlake na jeziku; di ogni ~ vsake vrste; PROV
dî une par ~ Dirne di tutti i colori. (Verone).
pelâ [pe'la:] tr goliti, dlako puliti.
pelaie [pe'laie] f → spelaie.
Pelagji ['pεlaăi] m morje n; brezno
pelagre [pe'lagre] f MED pelagra f; → mâl de (s)pelaie.
pelagrôs [pela'gro:s], -ose adj MED ki se nanaša na
pelagro;
~ m MED bolnik, ki ima pelagro.
pelam [pe'lam] m → pielam.
pelande I [pe'lande] f dlaka f, koža f.
pelande II [pe'lande] f PEJ ženščina f, ženšče n, babjek
m.
pelando [pe'lando] f (carn.) = legna da cartiera
tagliata abusivamente sulla proprietà comunale (don)
pelandon [pelan'don] m (neobič.) lenuh m, postopač m,
brezdelnež m.
pelant [pe'lant], -ande adj počasen, len, utrujen.
Pele ['pele] f VULK cjavêi di ~ VULK; lagrimis di ~
VULK (stromboli).
peleâr [pele'a:r] m kožar m, strojar m; prodajalec kož.
peleate [pele'ate] f 1. grda, uvela koža; ma al tasè
cidin parvie de ~. (JM, Salvâ); Cuant che un al fâs il so
dovê, ancje cun pericul de ~ (Pa) 2. FIG grča, odporen
človek, ki ima debelo kožo 3. v pl → peleotis.
pelegrin [pele'grin] m 1. REL romar m 2. ZOOL
kresnica f, ivanjščica f (Lampyris noctiluca); → lusigne.
pelegrinaç [pelegri'nat∫] m REL romarska pot, romanje
n; ~ a la Mecca romanje v Meko; profession di fede,
preiere cuotidiane al mancul 5 viaçs in dì, beneficienze e
limuesine legâl, dizun dal Ramadân, ~ a la Mecca (Pa
03/12).
pelegrinagjo [pelegri'naăo] m → pelegrinaç.
Pelegrin [pele'grin] os.i m HIST Pellegrino.
pelegrinâ [piligri'na:] it 1. REL romati 2. FIG romati,
potepati se, klatiti se.
peleot [pele'ot] m (gor.) → peleâr.
peleotis [pele'otis] (t. peleatis) fpl 1. KUL slabo meso;
Su la taule a son restadis ~ di int sotane e cence cjâf, za
pronts a recriminâ. (Pa 04/04) 2. mlahava koža.
pelice [pe'lit∫e] (t. pilice) f koža f, kožuh m; krzno n; la
Messe di miezegnot cul vistît e la ~ gnûfs. (La 05/12).
pelicule [pe'likule] f 1. kožica f, mrenica f, membrana f.
2. film m; La ~ e vignarà replicade ancje miercus ai 8 di
Setembar a lis 18, li de multisale Astra. (Pa).
peliçâr [peli't∫a:r] (t. piliçâr) m krznar m; valadì
componudis di personis che a fasevin il stes mistîr, come
ad esempli chês dai peliçârs (Storie).
peliçarie [pelit∫a'rie] (t. piliçarie) f 1. krznarstvo n,
krznarska delavnica; trgovina s krzni 2. krzna npl.
peliçon [peli't∫on] (t. piliçon) m kožuh m.
pelisine [peli'zine] f kožica f, mrenica f, membrana f.
peloc [pe'lכk], -che adj v: viodile peloche biti v
škripcih; Mi à dit che a le sô nazion si son aleâts ancje
Cherokee e Iroquois. E àn fat une grande leghe:. nô
blancs le viodarìn peloche! (Ta).
pelôs [pe'lo:s], -ose adj 1. kosmat; disbotonât come
che alè, al mostre un stomi ~ proprit come l'ors.
(carnialibera) 2. FIG krut, grozljiv, hud, zagaten;
viodile pelose biti v škripcih.
pelosite [pelo'zite] f BOT kosmatica f, škržočica f
(Hieracium pilosella).
peltri I ['peltri] m kositer m, cin m.
peltri II ['peltri] (t. piltri) m BOT kozlač m, pehtran m
(Artemisia dracunculus); → jerbe dragone, targon.
peluc [pe'luk] m → piluc.
pen ['pen] m 1. → pegn 2. meti ~ → metipen 3. in ~
→ impen.
penâ [pe'na:] it 1. (pos. umirajoči) trpeti 2. mučiti se,
truditi se.
penac [pe'nak], -ache (t. penacul) m 1. perjanica f 2.
pentlja f, čop m; il mestri al pratindeve che i siei
scuelârs a metessin sù la cjamese nere e il fez cul ~.
(Natisone/furlanis) 3. cvet m (npr. koruze na polju); la
blave e va in ~ koruza gre v cvet, cveti 4. oblak m
(dima) 5. FIG dolgin m 6. penacs oranžna cvetoča
škržolica (Hieracium aurantiacum).
penacj [pe'naq] m → penac.
penacjere [pena'qere] f (na čeladi) perjanica f.
penacjin [pena'qin] m 1. ŠP perjanica f, žogica za
badminton 2. ŠP badminton m 3. čopast črnica f
(Aythya fuligula).
penacul [pe'nakul] m → penac; lâ in ~ iti v cvet;
Biel che la «blave e va in ~», lis Glesiis dal Friûl a
onorin i paris te fede, il vescul Ramacul e il diacul
Furtunât. (Pa 05/07)
penâl I [pe'na:l] m peresnik m, držalo n; cjapât in man
il ~ e, tocjantlu tal sanc e tes lagrimis, ur ai butade jù la
mê letare plui patide (BelPe); no disin “un lapis e un
~”, a disin “une matite e un puartepenis”; (La 07/03).
penâl II [pe'na:l] adj JUR kazenski, kazniv; Codiç ~,
Codiç di Procedure ~ kazenski zakonik; dirit ~
kazensko pravo; dirit procesuâl ~ kazensko procesno
pravo; Padue tal ’15 e a Milan tal ’35, di dirit ~ ancje a
Milan tal ’42 e tal ultin di dirit procesuâl ~ a Rome tal
’46. (Uniud).
penalizâ [penali'dza:] m JUR kaznovati, kazensko
obravnavati; Prin di dut e finissarès par ~ e umiliâ int
za penalisade e umiliade (BelFa); Par paradossâl che al
sedi, intune Italie là che la burocrazie e paralize e e
penalize par ogni inziative (Pa 02/10-11).
penalizazion [penalidzatsi'on] f JUR penalizacija f;
Dople ~ dai furlans (Bel).
penanche [penali'dza:] m ~ bacilâ daûr i malâts, e
durmive su la bancje “lunga e distesa come una penna”,
disè la muinie (Urli).
penarole [pena'rכle] f ARH peresnica f.
penarûl [pena'ru:l] m PEJ pisun m, praskač m.
penç ['pent∫] (pl pençs ['pents]), penze adj 1. (ledena
plošča, lesena deska, knjiga ipd.) gost, debel, tolst, iz
celega, masiven, trden; sfueats cu la glace penze di
sclapâ cui conis ; Il libri, ~ 293 pagjinis, al è stât editât
da la editore "Forum"(Pa 8-9/99); La penze publicazion
di 900 sfueis, che e je stade editade par cure dal Istitût
Culturâl Ladin “Cesa de Jan” (La 06/1); deriv. penzot,
penzut 2. (osebe, živali) debel, rejen, zavaljen, v mesu
(stoječ), močen; tu ti sês ingrassade, Luise! tu ti fasis
penze, mi pâr ! 3. (pos. tekočine, sneg, megla, trava)
gost, oljnat, FIG močno zabeljen; a je penze la jote; e se
la nêf è penge ancje par ca si viôt a sdrondenon come a
marcjât.. 4. (duh) močen, intenziven, prodoren; l’odor
~ močen duh 5. (tema) gost; scûr ~ tema ko v rogu
6. sium ~ trden spanec, globok sen 7. (pogovor)
masten, prostaški, razuzdan; cun ce dirit fevelie..chê int
che a gjolt, che a lenç se a cjate alc di ~?;
8. (dogodek, položaj) težek, grd, hud, močen, težaven;
al à capît che al doveve jessi sucedût alc di ~ te famee dal
muini ..nekaj hudega se je moralo dogoditi..; ..cirint
intervents cuntun impat mancul ~ e no concentrâts tune
aree uniche. (O); La enesime emozion di un daspò misdì
~ di episodis, che a van dal goal dal vantaç marcât te
riprese da Di Michele (La 05/7);