il vino nella poesia - Consorzio del vino Nobile di Montepulciano
il vino nella poesia - Consorzio del vino Nobile di Montepulciano
il vino nella poesia - Consorzio del vino Nobile di Montepulciano
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Struttura metrica: strofe alcaica (tetrastica tricola):1-2- endecas<strong>il</strong>labi alcaici/3: enneas<strong>il</strong>labo<br />
alcaico/4: decas<strong>il</strong>labo alcaico<br />
O nata mecum consule Manlio,<br />
Seu tu querellas sive geris iocos<br />
Seu rixam et insanos amores<br />
Seu fac<strong>il</strong>em, pia testa, somnum,<br />
Quocumque lectum nomine Massicum<br />
5<br />
Servas, moveri <strong>di</strong>gna bono <strong>di</strong>e,<br />
Descende, Cor<strong>vino</strong> iubente<br />
Promere langui<strong>di</strong>ora vina.<br />
Non <strong>il</strong>le, quamquam Socraticis madet<br />
Sermonibus, te negleget, horridus: 10<br />
Narratur et prisci Catonis<br />
Saepe mero caluisse virtus.<br />
Tu lene tormentum ingenio admoves<br />
Plerumque duro; tu sapientium<br />
Curas et arcanum iocoso 15<br />
Cons<strong>il</strong>ium retegis Lyaeo ;<br />
Tu spem reducis mentibus anxiis<br />
Viresque et ad<strong>di</strong>s cornua pauperi,<br />
Post te neque iratos trementi<br />
Regum apices neque m<strong>il</strong>itum arma. 20<br />
Te Liber et si laeta aderit Venus<br />
Segnesque nodum solvere Gratiae<br />
Vivaeque producent lucernae,<br />
Dum re<strong>di</strong>ens fugat astra Phoebus.<br />
NOTE SINTATTICHE<br />
TRADUZIONE<br />
O mia coetanea (era console Manlio<br />
quando siamo nati), contieni forse voci<br />
lamentose? Sprazzi d’allegria? Oppure<br />
battibecchi e <strong>di</strong>ssennati amori?<br />
Contieni, anfora bonaria, un quieto<br />
sonno?<br />
Con qualunque etichetta tu conservi in<br />
te raccolto <strong>il</strong> Massico, meriti che un<br />
giorno singolare ti rimuova. E allora<br />
scen<strong>di</strong>, visto che Cor<strong>vino</strong> è<br />
intenzionato ad ammannirci vini un po’<br />
più blan<strong>di</strong>.<br />
Imbevuto com’è <strong>di</strong> <strong>di</strong>aloghi socratici,<br />
pure non s’impunterà sino a<br />
<strong>di</strong>sdegnarti: <strong>di</strong>cono, <strong>del</strong> resto, che<br />
Catone stesso (quello antico) amasse<br />
ravvivare la virtù tuffandola nel <strong>vino</strong>.<br />
Un dolce turbamento infon<strong>di</strong> in animi<br />
per solito gagliar<strong>di</strong>, tu che le<br />
inquietu<strong>di</strong>ni dei saggi e le loro più<br />
segrete riflessioni sai svelare tra i<br />
sollazzi <strong>di</strong> Lieo, tu che in spiriti<br />
angosciati ridesti la speranza e vigore<br />
<strong>di</strong>fensivo aggiungi al povero, tanto che<br />
avendoti bevuto non paventa più le ire<br />
<strong>del</strong>le teste coronate e le armi dei<br />
soldati. Libero e (qualora voglia, lieta,<br />
intervenire)<br />
Venere e le Grazie aliene dal troncare<br />
<strong>il</strong> nodo che le unisce e inestinguib<strong>il</strong>i<br />
lucerne ti prolungheranno fino a che,<br />
Febo metterà le stelle in fuga.<br />
(trad. M. Beck)<br />
1) Console Manlio – ablat. Assoluto<br />
5-8) quocumque..servas – prop. Relativa<br />
quocumque..nomine – ablat. <strong>di</strong> modo -per qualunque scopo<br />
<strong>di</strong>gna- vocativo, collegato con pia testa<br />
moveri: infinito passivo retto da <strong>di</strong>gna