Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Prolil</strong> <strong>endo<strong>peptidasa</strong></strong><br />
Jaio berrian <strong>eta</strong> helduan gertatzen den aktibitatearen banak<strong>eta</strong> ere desberdina<br />
da. Jaio berriak, garun-enborrean <strong>eta</strong> zerebeloan, garun-kortexean baino maila<br />
altuagoak ditu. Hau dela <strong>eta</strong>, entzima, garun-zati guzti<strong>eta</strong>n topatzen badugu ere, bere<br />
funtzioa berdina ez dela izango pentsa dezakegu.<br />
<strong>Prolil</strong> <strong>endo<strong>peptidasa</strong></strong>ren garapena ere zati desberdinen garapenarekin bat dator.<br />
Bizitzaren lehenengo aste<strong>eta</strong>tik gertatzen den beherapena aurrerago gertatzen baita<br />
ontogenian lehenago garatzen diren zati<strong>eta</strong>n, hipotalamo <strong>eta</strong> garun-enborrean besteak<br />
beste. Aldiz, filogenetikoki aurreratuagoak diren zatiak, garun-kortexa edo estriatua,<br />
ontogenian ere beranduago garatzen dira, <strong>eta</strong> zati hau<strong>eta</strong>n ere prolil <strong>endo<strong>peptidasa</strong></strong>ren<br />
beherapena beranduago gertatzen da. Izan ere, ontogeniak filogeniaren laburpen<br />
moduan hartzen dela gogoratu behar da (Prothero, 1997). Gertaera hauek prolil<br />
<strong>endo<strong>peptidasa</strong></strong>k garapenean duen garrantziaren adierazle dira.<br />
<strong>Prolil</strong> <strong>endo<strong>peptidasa</strong></strong>k peptido asko apur ditzake, besteak beste, TRH-a, LHRH-<br />
a (edo GnRH-a), angiotensina I, bradikinina, β-endorfina, neurotensina, oxitozina, P<br />
sustantzia <strong>eta</strong> basopresina (Walter <strong>eta</strong> lank., 1971; Koida <strong>eta</strong> Walter, 1976; Tate, 1981;<br />
Emson <strong>eta</strong> lank., 1982; Greene <strong>eta</strong> lank., 1982; Camargo <strong>eta</strong> lank., 1984; Moriyama <strong>eta</strong><br />
lank., 1988; Mendez <strong>eta</strong> lank., 1990; Stanziola <strong>eta</strong> lank., 1999). Baina garapenarekin<br />
zerikusi garrantzitsuena dutenak TRH-a <strong>eta</strong> LHRH-ari eman zaie. Horregatik<br />
eztabaida, bi hauen inguruan batez ere, oinarrituko dugu. <strong>Prolil</strong> <strong>endo<strong>peptidasa</strong></strong>ren<br />
aktibitate patroia garapenean zehar, TRH <strong>eta</strong> LHRH-aren sistemek duten garapenaren<br />
aldean modu nahiko antiparaleloz gertatzen da.<br />
TRH-ak oso funtzio garrantzitsua du garapenean zehar, hazkuntza faktore<br />
moduan jokatuz. Jaiotza momentuan, ugaztunen NSZ-a garatu gabe dago. Hau dela<br />
<strong>eta</strong>, hurrengo garapen prozesua, banakoaren egoera hormonalaren kontrolpean<br />
gertatzen da. Prozesu hon<strong>eta</strong>n hipotalamoaren eginkizuna oso garrantzitsua da. TRH-a<br />
garunaren zati hon<strong>eta</strong>n batez ere, sintetizatzen da <strong>eta</strong> hormona tiroideoen askapenaren<br />
arduraduna da. Azken hauek garunaren hazkuntzan funtsezko eginkizuna dute. TRH-<br />
ak gainera, GH-aren ekoizpenarekin zerikusiria du, <strong>eta</strong> esan daiteke, eragin trofikoak<br />
dituen barne neuropeptido moduan jokatzen duela. TRH-aren mRNA-ren espresioa,<br />
jaiotza egunetik, maila hautemanezin<strong>eta</strong>tik igotzen da, jaio ondoko 14. egunean maila<br />
maximoak lortu arte. <strong>Prolil</strong> <strong>endo<strong>peptidasa</strong></strong>ren aktibitatearen aldak<strong>eta</strong>k hauen nahiko<br />
kontrakoak dira. Bere mailak lehenengo 2 aste<strong>eta</strong>n altuak dira <strong>eta</strong> ondoren jeisten dira.<br />
Eztabaida 197
Change language