Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
7. ZAHARTZAPENA<br />
7.1. GARUNA<br />
Zahartzapena<br />
Garunaren zahartzapenari buruz ikerlan asko burutu dira. Gizaki<strong>eta</strong>n <strong>eta</strong><br />
gizakiak ez diren beste primate<strong>eta</strong>n, funtzio kognitiboen galera gertatzen dela frogatu<br />
duten ikask<strong>eta</strong>k argitaratu dira (Moss <strong>eta</strong> lank., 1997; Cahn-Weiner <strong>eta</strong> lank., 2000;<br />
Souchay <strong>eta</strong> lank., 2000). Zahartzapenarekin gertatzen den oroimenaren galerari<br />
buruzko lan ugari ere badaude, aldiz, malgutasun kognitiboa <strong>eta</strong> abstrakzioa bezalako<br />
gaitasunen inguruan, duela gutxi arte ez dira datuak lortu (Lai <strong>eta</strong> lank., 1995; Fristoe<br />
<strong>eta</strong> lank., 1997; Royall <strong>eta</strong> lank., 2000; Moore <strong>eta</strong> lank., 2003). Funtzio hauek garunkortexak<br />
eramaten ditu aurrera (Milner, 1995; Petrides, 2000a; Petrides, 2000b), baina<br />
zahartzapenarekin kortexaren gai grisaren galera gertatzen bada ere (Magnotta <strong>eta</strong><br />
lank., 1999; Bartzokis <strong>eta</strong> lank., 2001), badirudi, ez dagoela adinaren menpeko<br />
neuronen galerarik garun-kortexean (Peters <strong>eta</strong> lank., 1994; Peters, 2002). Hau dela<br />
<strong>eta</strong>, ondorioztatu da, zahartzapenean gertatzen diren aldak<strong>eta</strong> neurobiologikoak ez<br />
direla neuronen heriotzaren gisakoak, baizik <strong>eta</strong> neurona banako<strong>eta</strong>n gertatzen diren<br />
egitura <strong>eta</strong> funtzio aldaketen modukoak (Morrison <strong>eta</strong> Hof, 2002; Page <strong>eta</strong> lank., 2002;<br />
Duan <strong>eta</strong> lank., 2003).<br />
Bestalde, aldak<strong>eta</strong> morfologikoak <strong>eta</strong> kapilareen kopurua <strong>eta</strong> kapazitatea dela<br />
<strong>eta</strong>, garunaren odol fluxua <strong>eta</strong> m<strong>eta</strong>bolismoa murrizten dira, ondorioz garunaren<br />
funtzioen urritasuna gertatzen da (Wang <strong>eta</strong> lank., 2004).<br />
Honekin batera, zahartzapenean parte hartzen duten entzima ugari deskribatu<br />
dira (Jiang <strong>eta</strong> lank., 2001). Gainera, zelula barneko m<strong>eta</strong>bolismo murriztua,<br />
zahartzapenaren berezko ezaugarria dela pentsatzen da (Hayashi <strong>eta</strong> Goto, 1998).<br />
Halaber, m<strong>eta</strong>bolismo peptidikoaren erregulazioan eginkizun garrantzitsua duten<br />
proteasak, ehun zaharr<strong>eta</strong>n gainerregulatuta daudela frogatu da (Keppler <strong>eta</strong> lank.,<br />
2000; Jiang <strong>eta</strong> lank., 2001).<br />
Hau dela <strong>eta</strong>, oraindik argitu gabe dago nola, peptido <strong>eta</strong> aktibitate peptidaseko<br />
mailen aldak<strong>eta</strong>k ehun desberdin<strong>eta</strong>n, zahartzapen prozesuan parte har dezaketen.<br />
Sarrera 61
Change language