Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Organo periferikoen garapena<br />
Faringearen kanpo-poltsiko epitelialek, amigdala, tiroide, timo <strong>eta</strong> paratiroide guruinak<br />
emango dituzte.<br />
Faringearen atzekaldean, digestio-hodia estutzen da hestegorria emateko. Honi,<br />
urdaila, heste meharra <strong>eta</strong> heste lodia jarraituko diote. Endodermoko zelulek digestio<br />
hodia <strong>eta</strong> bere guruinen azala baino ez dute eratzen, peristalsirako muskuluak<br />
mesodermoko mesenkima zelulek emango dituzte.<br />
Endodermoak urdailaren atzetik sortzen diren organo osagarriak ere ematen<br />
ditu. Dibertikulu hepatikoa enbrioiaren aurreko hestetik sortu <strong>eta</strong> mesenkiman barrura<br />
sartzen den hodia da. Mesenkimak endotelioa proliferatzea, adarkatzea <strong>eta</strong> gibelaren<br />
guruin-epitelioa eratzea eragiten du. Digestio-hoditik hurbilen aurkitzen den<br />
dibertikulu hepatikoaren zatiak gibelaren drainatze hodi moduan funtzionatzen<br />
jarraituko du, <strong>eta</strong> hodi hon<strong>eta</strong>tik ateratzen diren adarkadurak, behazun-xixkua emango<br />
du. Area, dibertikulu dortsal <strong>eta</strong> bentral desberdinen fusiotik eratuko da (Gilbert,<br />
1997).<br />
Organo hauen hazkuntzaren bizkortzean parte hartzen duten molekulen artean<br />
kolezistokinina (CCK) dugu. Zenbait ikerlanek baieztatzen dute molekula honen<br />
ekintza trofikoek arearen hazkuntza eragiten zutela (Gasslander <strong>eta</strong> lank., 1990; Dawra<br />
<strong>eta</strong> lank., 1993). Aurrerago, hamsterrean burututako esperimentuen bidez, gibelaren<br />
garapenean ere garrantzitsuak direla frogatu zen (Ohlsson <strong>eta</strong> lank., 1999).<br />
Lehenago aipatu dugun moduan, IGF-ak, garapenaren erregulatzaile nagusiak<br />
dira. Fetu <strong>eta</strong> jaioberrien organo guzti<strong>eta</strong>n agertzen dira. Dena den, hazkuntza faktore<br />
hauen sintesia kontrolatzen duten mekanismoak, jaio aurretik <strong>eta</strong> ondoren desberdinak<br />
izaten dira. Umetokian <strong>eta</strong> fetuaren zirkulazioan IGF-II motako faktorea da nagusi<br />
(Gluckman <strong>eta</strong> Butler, 1983; Han <strong>eta</strong> lank., 1988; Lennard <strong>eta</strong> lank., 1995). Molekula<br />
honen garrantzia fetuaren garapenean, IGF-II-rako kodifikatzen duen genea inaktibo<br />
duten arratoi transgeniko<strong>eta</strong>n ikasi da (Baker <strong>eta</strong> lank., 1993). Jaiotzaren ondoren IGF<br />
hepatikoen ekoizpenean aldak<strong>eta</strong> bat gertatzen da, IGF-II-tik, IGF-I-era, non bai<br />
kortisolak (Li <strong>eta</strong> lank., 1993; Li <strong>eta</strong> lank., 1996a) zein hormona tiroideoek (Mesiano<br />
<strong>eta</strong> lank., 1989; Latimer <strong>eta</strong> lank., 1993) funtzio garrantzitsua duten. IGF-aren maila<br />
altuenak animaliaren jaio ondorengoko egun<strong>eta</strong>n aurkitzen dira <strong>eta</strong> organoen<br />
hazkuntza aldiarekin bat datoz (Peng <strong>eta</strong> lank., 1996).<br />
Y neuropeptidoa (NPY) (Ding <strong>eta</strong> lank., 1997), hesteko peptido basoaktiboa<br />
(VIP edo vasoactive intestinal peptide) (Chastre <strong>eta</strong> lank., 1987), glukagoia (Blazquez<br />
54<br />
Sarrera
Change language