Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
Prolil endopeptidasa eta piroglutamil peptidasa I ... - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Garun garapena<br />
batean. Neurulazioa betetzean, gandor neurala izeneko ektodermoko lerro bat kanpoan<br />
geratzen da, nerbio-zuntz sentsorialen, nerbio sistema periferikoko zuntzen <strong>eta</strong><br />
Schwann-en zelulen aitzindaria izango dena. Nerbio sistemako gainerako zelulak<br />
(neuronak, astrozitoak, oligodendrozitoak...), hodi neuraletik sortzen dira.<br />
Garapena aurrera joan ahala, hodi neuralaren aurreko zatian, konektatuta<br />
dauden hiru barrunbe desberdin, bereiztuko dira. Aurreko barrunbeak,<br />
prosentzefaloak, entzefaloa emango du; erdikoak, mesentzefaloa, <strong>eta</strong> atzekoak,<br />
ronbentzefaloak <strong>eta</strong> bizkar-muina emango duten bitartean. Ondoren, prosentzefaloa,<br />
bi zatitan banatuko da. Eratuko den aurreko zatiari telentzefalo deitzen zaio, <strong>eta</strong><br />
inbaginazio <strong>eta</strong> makurdura segida baten bidez, hazkuntza jarraitzen duen heinean, bi<br />
barrunb<strong>eta</strong>n zatituko da, garunaren bi hemisferioak emanez, <strong>eta</strong> barrunbeak alboko<br />
bentrikuluak izango dira. Prosentzefaloaren atzeko partea dientzefaloa da. Hemendik<br />
garunaren egitura zentralak eratuko dira <strong>eta</strong> barrunbea, hirugarren bentrikulua izango<br />
da. Zati honen alboko alde<strong>eta</strong>tik katilu itxurako bi egitura sortzen dira, erretina <strong>eta</strong><br />
nerbio optikoa izango direnak.<br />
Ronbentzefaloaren zatik<strong>eta</strong> ez da hain nabaria. Aurreko zatia metentzefaloa da<br />
<strong>eta</strong> atzekoa mielentzefaloa. Erdiko <strong>eta</strong> atzeko parteak aurrekoa baino beranduago<br />
desberdinduko dira, baina hazten <strong>eta</strong> desberdintzen jarraituko dute garapen prozesu<br />
osoan zehar.<br />
Bost besikulak eratuta daudenean zatik<strong>eta</strong> prozesua hasiko da, nerbio-sistema<br />
zentralaren garapenarako erabakigarria dena. Garunaren hiru aurreko zati<strong>eta</strong>n<br />
(telentzefaloa, dientzefaloa <strong>eta</strong> mesentzefaloa) zatik<strong>eta</strong>, kanpoko bentrikuluen<br />
hazkuntzarekin hasten da, beraz, kortexa da hazten den lehenengo egitura (baina ez<br />
desberdintzen den lehenengoa). Ondoren alde linbikoak eratuko dira.<br />
Telentzefalotik garun-kortexa, gongoil basalak, hipokanpoa, amigdala <strong>eta</strong><br />
usain- erraboila eratuko dira. Dientzefalotik talamoa <strong>eta</strong> inguruko nukleoak,<br />
hipotalamoa, erretina <strong>eta</strong> nerbio optikoa sortuko dira. Mesentzefaloko atzeko <strong>eta</strong><br />
aurreko atalak lotzen dituzten zuntzak sortuko dira. Metentzefalotik zerebeloa <strong>eta</strong><br />
garun-enborra eratuko dira, <strong>eta</strong> mielentzefalotik bizkar-muina sortuko da.<br />
Garunaren atzeko atala <strong>eta</strong> hezur-miunaren zatik<strong>eta</strong> ez da, aurreko aldean<br />
bezala, besikul<strong>eta</strong>tik ematen, baizik <strong>eta</strong> hodi neuralaren alboko egitura berezi<strong>eta</strong>tik.<br />
32<br />
Sarrera
Change language