You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
12 interviu literaturuli gazeTi<br />
gamomcemeli<br />
gia qarCxaZe:<br />
18 seqtemberi - 1 oqtomberi 2009<br />
`wignSi devs uzarmazari inteleqtualuri Sroma<br />
da SeuZlebelia iafi Rirdes~<br />
`qarCxaZis gamomcemloba” maRalmxatvruli rangis Semoqmedebisa da<br />
warmatebuli biznesis gadakveTis adgilia. gamomcemlobis damfuZnebe-<br />
li da direqtori gia qarCxaZe, rogorc damoukidebeli gamomcemeli,<br />
(90-ian wlebSi man megobrebTan erTad gamomcemloba `diogene” daaar-<br />
sa), qarTuli wignis samyaroSi xuTi wlis win, mkveTrad gansazRvruli<br />
koncefciiTa da prioritetebiT gamoCnda da saukeTeso evropuli wignebis<br />
qarTulenovani gamocemebiT daiwyo. momdevno nabiji sazogadoebisTvis<br />
sakuTari kreativis SeTavazebaa.<br />
gamomcemlobaSi misuli, kompiuteris daxmarebiT `qarCxaZis” sagamom-<br />
celo siaxleebs gavecani, zogierTi wigni `gadavfurcle” da maTi<br />
saxiT, qarTuli da dasavluri kulturebis saukeTeso xarisxis nazavi,<br />
xelovnurobisgan Tavisufali, Zalian bunebrivi, cocxali<br />
wignebi<br />
`aRmovaCine”. `qarCxaZis gamomcemlobis” xarisxis mTavari niSani, maRali xarisxis vi-<br />
zualisa da teqstebis garda, albaT swored am kulturebis bunebrivi sinTezia.<br />
_ gia, `qarCxaZis gamomcemloba”<br />
xuTi wlisaa da mis ZiriTad mimarTulebas<br />
sabavSvo, mxatvruli da SemecnebiTi<br />
tipis gamocemebi warmoadgens.<br />
ratom airCieT es sfero<br />
_ koncefcia aseTa _ Cven ganviTarebadi<br />
qveyana varT, imis gamo, rom didi<br />
xnis manZilze ruseTis kolonia viyaviT<br />
da ganviTarebis saSualeba ar<br />
gvqonda, dasavleTis saxelmwifoebs<br />
bevr sferoSi CamovrCiT. Semecnebis<br />
TvalsazrisiT ganviTareba rom wamoiwyo,<br />
Cemi azriT, bavSvebs unda Seuwyo<br />
xeli da gansakuTrebuli yuradRebiT<br />
moekido, rom ganviTarebuli, gonebamaxvili,<br />
farTe horizontis mqone axali<br />
Taoba wamovides.<br />
meore mxriv, gamomcemlobis Camoyalibebis<br />
dasawyisSi, roca bazars gadavxede,<br />
aRmovaCine, rom sabavSvo gamocemebi<br />
yvelaze kargad iyideba, mSobeli<br />
Svilis ganaTlebaSi fuls xarjavs,<br />
aman Zalian gamaxara. Semdeg, ucxoel<br />
kolegebsa da eqspertebsac vesaubre<br />
da roca amis Sesaxeb vuTxari, maT diagnozi<br />
pirdapir dasves _ ase imitom<br />
xdeba, rom saqarTvelo evropuli kulturis<br />
nawiliao. sxvagan, vTqvaT afrikuli,<br />
aziuri kulturis qveynebSi damokidebuleba<br />
sxvagvaria, mSobeli SvilisTvis<br />
xelobis swavlebaSi gadaixdis,<br />
magram wignSi _ ara. iq wigni prioritets<br />
ar warmoadgens. raki Cven evropis<br />
nawili varT – Tumca CamorCenili<br />
nawili _ ganviTarebis imave gziT<br />
unda wavideT. erTma germanelma eqspertma<br />
miTxra: `Cans, rom saqarTvelo-<br />
Si wignis kiTxvis tradicia yovelTvis<br />
arsebobda. amitom, TqvenTan wigni ganviTardeba<br />
Zalian kargad da Zalian<br />
swrafad”.<br />
saerTod, wigni orbunebovani ram<br />
aris: mas aqvs kulturuli da amave<br />
dros komerciuli mxareebi. amaTgan<br />
rogorc ki romelimes daakleb, kargi<br />
gamomcemeli aRar xar. roca davinaxe,<br />
rom is, risi keTebac miyvars, mainteresebs<br />
da rac gamomdis _ sabavSvo saki-<br />
Txavi Tu SemecnebiTi literaturis<br />
gamocemas vgulisxmob _ amave dros<br />
komerciulad gamarTlebulicaa, ra<br />
Tqma unda, aqcenti am mimarTulebaze<br />
gavakeTe. bevr rameSi gamoCnda, rom es<br />
swori koncefcia iyo da saqme swrafad<br />
wavida win.<br />
_ Tumca Tqven arasabavSvo wignebsac<br />
gamoscemT...<br />
_ ra Tqma unda. gamocemuli gvaqvs<br />
qarTuli prozis anTologia. aqac vcade<br />
iseTi wigni gagvekeTebina, romelic<br />
mozardebs saSualo skolis maRal<br />
klasebSi damxmare saxelmZRvanelod<br />
gamoadgebodaT. amisTvis Cems megobars,<br />
Tamaz vasaZes mivmarTe. igi saskolo<br />
saxelmZRvanelos avtoria, skolis<br />
specifika kargad esmis da icis, ra WirdebaT<br />
bavSvebs. anTologia swored<br />
man Seadgina. erTis mxriv saukeTeso<br />
mwerlebi da maTi saukeTeso teqstebi<br />
SeirCa, meore mxriv ki ise gakeTda, rom<br />
es wigni moswavleebs damatebiT sakiTxavad<br />
gamodgomodaT. aseTi Tanxvedra<br />
xdeba xolme.<br />
cxadia, mamis, jemal qarCxaZis wignebsac<br />
me gamovcem. uxerxulic iqneboda<br />
es sxvas gaekeTebina. mis literaturul<br />
memkvidreobas me vuvli, ase rom,<br />
jemal qarCxaZe gamodis da is yove-<br />
lTvis gamova. axlac misi prozis srul<br />
krebulze vmuSaobT...<br />
_ Tqveni gamomcemlobis ZiriTadi<br />
partniorebi oqsfordis universitetisa<br />
da `templaris” cnobili da<br />
mZlavri gamomcemlobebia. Tqveni<br />
koncefcia sagamomcemlo saqmeSi kulturuli<br />
da komerciuli mxareebis<br />
gadakveTis Sesaxeb britanelebis<br />
prioritetebs albaT emTxveva. rogor<br />
daukavSirdiT swored maT<br />
_ imis gamo, rom Cemi azriT, wignis<br />
Seqmnis sferoSi Cvenze gacilebiT ufro<br />
dawinaurebuli evropuli qveynebi<br />
arsebobs, dasawyisSive gadavwyvite<br />
amerCia maqsimalurad warmatebuli da<br />
cnobili gamomcemlobebi, SemeZina ma-<br />
Tgan uflebebi da maTi produqciis<br />
zusti aslebi mekeTebina. saqarTvelo-<br />
Si aseTi midgoma axali ar iyo, aseT wignebs,<br />
ZiriTadad, bakur sulakauri<br />
gamoscemda da sakmaod warmatebuladac.<br />
SeiZleba iTqvas, Tamasa pirvelad<br />
swored man aswia. mec igive azri mqonda<br />
_ umjobesia gamodiodes Sinaarsobrivad<br />
da vizualurad maRalxarisxiani<br />
wignebi, iseTi _ rogoric evropasa<br />
da amerikaSi gamoicema, amisTvis<br />
Tanxa ar unda daizogos. sxvaTaSoris,<br />
am TvalsazrisiT ori mimarTuleba<br />
arsebobs: erTi _ socialuri qveynebisTvisaa<br />
damaxasiaTebeli, mas dRemde<br />
ruseTi adgas, xolo meore, evropuli,<br />
ufro memarjvene tipis mimarTulebaa,<br />
rac gulisxmobs, rom wignSi devs uzarmazari<br />
inteleqtualuri Sroma, igi<br />
aris nivTi da SeuZlebelia iafi Rirdes,<br />
Tundac imitom, rom is Tanxa inteleqtualur<br />
resursze _ avtorze,<br />
ilustratorze da a.S. _ nawildeba.<br />
rogorc ki amas gaaufasureb, TviTon<br />
sfero ufasurdeba.<br />
SemiZlia pirdapir giTxraT, saqar-<br />
TveloSi am mimarTulebam gaimarjva.<br />
_ mgoni gamarjveba TviTon mki-<br />
Txvelis arCevanma ganapiroba...<br />
_ diax. sazogadoebis moTxovna _<br />
es aris mTavari. sazogadoeba am mimarTulebiT<br />
xalisiT wavida. misTvis<br />
mTavaria wigni Zalian kargi iyos, mTavaria<br />
moswondes da gadaixdis. aman<br />
mogvca saSualeba gvekeTebina iseTi<br />
wignebi, romlis gamocemasac sxva Sem-<br />
TxvevaSi ver SevZlebdiT. magaliTad,<br />
gamovcemT e. w. “ologiebs”, esenia `piratologia”,<br />
`egviptologia”, `miTologia”;<br />
am wignebis sabazro Rirebuleba<br />
30 laria. saqarTveloSi rom ar<br />
arsebobdes fena, romelic wignSi am<br />
Tanxas ixdis, cxadia mas ver gamovcemdi<br />
da Zalian bevri bavSvi ologiebis<br />
gareSe iqneboda. patarebi Zalian didi<br />
interesiT kiTxuloben am wignebs, moswonT,<br />
skolaSic daatareben... erTma<br />
azerbaijanelma kolegam ologiebis<br />
Sesaxeb miTxra, amas CvenTan ver gamovcemT,<br />
radgan mSobeli 5-6 dolarze<br />
mets wignSi ar gadaixdiso. am wignis<br />
TviTRirebuleba ki daaxloebiT amdenivea.<br />
is sakmaod Zviri jdeba _ Sig<br />
uamravi ramaa Casmuli, Cakerebuli,<br />
raRac nivTebi alagia... Cveni sazogadoeba<br />
ki maRali donis gamocemebze<br />
orientirebuli aRmoCnda. aman saSualeba<br />
mogvca evropuli mimarTulebiT<br />
wavsuliyaviT da wignis, rogorc<br />
nivTis da masSi Cadebuli inteleqtualuri<br />
Sromis gaufasureba ar momxdariyo.<br />
_ oqsfordisa da templaris gamomcemlobebze<br />
unda gvesaubra...<br />
_ raki maRali rangis wignebis gamocemebze<br />
fiqri daviwye, ucxoel gamomcemlebs<br />
davukavSirdi, Semdeg<br />
frankfurtis wignis bazrobaze Cavedi;<br />
viyavi, aseve, sabavSvo wignis bazrobaze<br />
boloniaSi... es ori adgili<br />
mTel msoflios moicavs. Zalian mniSvnelovania<br />
icode im wignis ena, romlis<br />
yidvasa da gamocemasac apireb. imis gamo,<br />
rom inglisurenovani var, cxadia<br />
britanuli gamomcemlobebiT ufro<br />
davinteresdi. oqsfordze maRla arc<br />
aravin dgas, xom hoda pirdapir oqsfords<br />
`vekveTe”. roca sagamomcemlo<br />
saqmes TiTqmis nulidan iwyeb, ucxour<br />
gamomcemlobebze `gasvla” Znelia, magram<br />
gulSi mqonda _ maqsimalurad<br />
kargi produqti Semeqmna, maqsimalurad<br />
Zlierad damewyo. oqsfordis universitetis<br />
gamomcemlobas Tavisi<br />
principebi, ucnaurobebic ki aqvs da<br />
is, sxva gamomcemlobebTan SedarebiT,<br />
Zviria. magaliTad, sityva `oqsfordis”<br />
gamoyenebis uflebisTvisac ki<br />
damatebiT procents gaxdevinebs. es<br />
saxeli uzarmazari brendia. mokled,<br />
maTTan kargi Sexvedrebi mqonda...<br />
_ maTTvis xom sruliad ucnobi<br />
adamiani iyaviT, riT daaintereseT<br />
isini<br />
_ mxolod sakuTari TaviT da codniT.<br />
maT sxva verafriT daaintereseb.<br />
Tanac, formalobebs arasodes vicav.<br />
mTeli cxovreba, gamomcemlobis Seqmnamde,<br />
rokmusikosi viyavi, halstuxis<br />
morgeba CemTvis Zneli iyo. vifiqre:<br />
`modi, vcdi, yvelaze konservatul inglisur<br />
gamomcemlobaSi jinsiT da<br />
ketebiT mival da vnaxoT, ra moxdeba”.<br />
minda giTxraT, rom Cvens Soris saukeTeso<br />
urTierToba Camoyalibda da<br />
maTgan sruli ndoba miviRe. garda<br />
amisa, aRmoCnda, rom oqsfordis saxelis<br />
gamoyenebis uflebas gamomcemloba<br />
ki ar gascems, aramed misi rekomendaciiT,<br />
universitetis didi sabWo<br />
iRebs gadawyvetilebas. Cans Zalian<br />
moindomes. or kviraSi momweres: `gilocavT,<br />
Tqven oqsfordis saxelis gamoyenebis<br />
ufleba miiReT”. cxadia, mas<br />
mere sxvanairad aRarc Camicvams. yvelanair<br />
formalobas gverdi avuare da<br />
dRemde yvela Sexvedraze ase mivdivar.<br />
`oqsfordTan” pirveli Sexvedris<br />
Semdeg, wamoviRe kontraqti yvelaze<br />
rTul produqtze, es iyo `oqsfordis<br />
samecniero enciklopedia” _ uzarmazari,<br />
oTxasgverdiani gamocema. urTulesidan<br />
daviwye.<br />
_ es Tqveni gamomcemlobis pirveli<br />
wigni iyo<br />
_ ara, manamde sxva inglisuri gamomcemlobebisgan<br />
SeZenili patar-patara<br />
wignebi gamoveci: `berZnuli mi-<br />
Tebi”, romelic dRemde Zalian kargad<br />
iyideba da gamovcemT, aseve _ `sabavSvo<br />
biblia”, zRaprebi... movsinje. oqsfordis<br />
`enciklopedia” ki pirveli sakvanZo<br />
nabiji iyo, romelzec Semdgom<br />
bevri ram damyarda.<br />
_ `samecniero enciklopediis”<br />
gamosvlis Semdeg, oqsfordis `xarisxis<br />
niSniT” gamocemuli sxva wignebi<br />
_ `saerTaSoriso atlasi” da `sabavSvo<br />
enciklopedia” SedarebiT mcire<br />
masStabis, Tumca aranakleb warmatebuli<br />
proeqtebi iyo. axla raze<br />
muSaobT<br />
_ wels, SemecnebiTi mimarTulebis<br />
axali seria wamoviwye: gamocemuli<br />
mqonda `arqeologiuri sensaciebi” da<br />
`didi mogzaurebi”, axla kidev ori<br />
wigni mzaddeba _ `jaSuSebi da jaSuSoba<br />
msoflioSi” da `mecnieruli sensaciebi”.<br />
mas gaisad gamovcemT.<br />
am seriis wignebi lamazad gaformebuli,<br />
fotosuraTebiani da naxatebiani<br />
gamocemebia, romelSic informacia<br />
mokled da sainteresodaa mowodebuli.<br />
es aris bavSvis interesis gamaRvivebeli<br />
wignebi. mTavaria, bavSvs am<br />
sferoSi xedva gaexsnas. roca is dainaxavs,<br />
rom mecniereba mZime da rTuladgasagebi<br />
ram ar aris da saintereso<br />
da deteqtivuri ambebisganac ki<br />
Sedgeba, interesis dasakmayofileblad<br />
ukve sxva resursebs `miakiTxavs”<br />
_ enciklopediebsa Tu interenets...<br />
anu, koncefcia aseTia: am wignebSi mocemuli<br />
teqstebi madis aRmZvreli unda<br />
iyos.<br />
rac Seexeba `templars”, esec britanuli<br />
gamomcemlobaa, romelic patara<br />
qalaqSia ganTavsebuli. `templaris”<br />
gamomcemlebi kreativSi yvelaze<br />
win arian. miRebuli aqvT araer-<br />
Ti premia sabavSvo wignebisTvis, aseve