d’emprova!22‐12‐1973 Il regaulativ per las scolettas, il qual duei esser repartius als votants, vegn da signurpresident sclarius en general ed orientaus da singuls artechels che pertuccan il reglament.Suprastonza e cussegl da vischnaunca recamondan l’approbaziun. Entras unanima tscharna vegn ilregulativ approbaus.22‐12‐1973 Il cussegl da <strong>scola</strong> fa la damonda entras ina brev alla suprastonza, per crear ina secunda<strong>scola</strong> manuala. La damonda ei gia tractada <strong>dalla</strong> suprastonza e dil cussel da vischnaunca e quellasduas instanzas recamondan da crear la secunda <strong>scola</strong> manuala. Signur president e gl’actuarorienteschan aunc ina gada ils presents sur las raschuns ed arguments sur il actual e futurproceder.Entras tscharna vegn la proposta acceptada unanimamein.06‐09‐1974 Survetsch dentari per las <strong>scola</strong>s. Signur president sco era gerau Tumaisch Monnorienteschan sur la presenta situaziun dil contract cun dr. dentist Tuor. La proposta dil cussegl davischnaunca e suprastonza ei da pagar 50% dils cuosts pil miedi da dents, denton maximum 300.‐frs. Tractament special sco protesas etc. ei buca cumpriu el manteniment da dents.a) Tscharna per rumper conclus 10 d’october 1973 peglia il pli cun 2/3 <strong>dalla</strong> vuschs.b) Tscharna decida da pagar 50% dils cuosts per manteniment dils dents, denton maximum 300.‐frs. a tuts <strong>scola</strong>rs <strong>dalla</strong> <strong>scola</strong> rurala digl 1. onn tochen e cun il 9avel onn da <strong>scola</strong>. Las controllas dilsdents tier il meidi eligius pil survetsch dentari van sco tochen ussa 100% sin quen communal.10‐06‐1977 Acquist da regress a Rueras e Sedrun. Rueras: Per realisar e haver access carrabel silplaz avon <strong>scola</strong> nova, suenter ch’il tschaler da schurmetg ch’ei projectaus ei baghegiaus, basegna eila cumpra da prau da signur Lucas Cavegn. Il cussegl da vischnaunca ch’ei orientaus detagliadameinsur la situaziun e project recamonda gl’acquist da quei terren. Mesira ca. 1000m 2 , prezi egl importoda 6500.‐ frs. Sedrun: Il prau da Gion Michel Monn, sur <strong>scola</strong> a Sedrun, confinond cun gl’asil, vegn<strong>dalla</strong> suprastonza communala e dil cussegl da vischnaunca medemamein recumandaus da cumprarsco regress public. Omisduas parcellas ei tenor plan zonal reservadas per stabiliments publics. Enomsidus loghens va il restont da quels frusts vi al proprietari privat e resta ella zona da baghegiar.Il prau sper <strong>scola</strong> Sedrun mesira circa 1000 m 2 e cuosta 50'000.‐ frs. Cun la decisiun da cumprarentras la radunonza da vischnaunca, vegn era il necessari credit daus. Tscharna: Il salter AlbertCavegn fa las tscharnas.a) D’acquistar il prau a Rueras tenor orientaziun.b) D’acquistar il terren sper <strong>scola</strong> a Sedrun tenor pareri.Il salter constatescha unanima approbaziun02‐12‐1977 Prender decisiun concernent las casas da <strong>scola</strong> a Camischolas e Cavorgia. Sinstimulaziun da differents vischins che giavischan, che la vischnaunca interprendi enzatgei cun lascasas da <strong>scola</strong> a Camischolas e Cavorgia, ha la suprastonza communala fatg venal las duas casas.Differents interessai han fatg offerta ed offereschan per la casa Camischolas 25 ‐ 33'000.‐ frs. e percasa Cavorgia 5000 ‐ 19'000.‐ frs. Per eruir tgei duei daventar cun las casas da <strong>scola</strong> ha scadinacasada dils vischinadis Camischolas e Cavorgia obteniu in questiunari nua ch’els han saviu exprimerlur meinis. Ils vischins da Cavorgia ein s’exprimi da salvar e mantener la casa da <strong>scola</strong>. Il meini dilsvischins da Camischolas ei differents. Il cussegl da vischnaunca ha en sia radunonza proponiu da fargiu la casa e sche pusseivel ereger in plaz da parcadi. Signur gerau Vigeli Giosssi constatescha che ladisfatga <strong>dalla</strong> casa ed erecziun d’in parcadi stessi en neginas relaziuns da cuost. Entras tscharnadecida la radunonza da vischnaunca da salvar e mantener las casas da <strong>scola</strong> a Camischolas eCavorgia e surschar alla suprastonza l’utilisaziun da quellas.126
22‐08‐1980 Signur Vigeli Giossi, cau digl uffeci da baghegiar e dil manteniment dils bagehtgs,declara che la casa da <strong>scola</strong> veglia a Rueras, ussa casa da colonias, hagi adina puspei dau caschunda reclamaziuns ord la vischinonza. Cunzun per la casa pervenda munti igl albiert da giuvenils inagrevezia.Cumparegliond cuosts per midadas vid las casas, plaz, regress, parcadis vischinonts, manegia el chela sligiaziun cun la casa Monn seigi cunvegnenta, era sch’el sco vischin da Rueras havessibeneventau in museum enta Rueras. La vsichnaunca havessi in’offerta che porschi la biala summada 150'000.‐ frs. per la <strong>scola</strong>, aschia ch’ins astga cussegliar la vendita.Unanimamein vegn concludiu la vendita <strong>dalla</strong> <strong>scola</strong> veglia da Rueras cun la cundiziun ch’ella astgidacheunaven buca vegnir utilisada sco casa da colonias.24‐03‐1986 Sanaziun <strong>dalla</strong> <strong>scola</strong> a Sedrun. Entochen dapresent s’auda sulettamein in luvratori dascrinari tier il menaschi da <strong>scola</strong>. Quel ei integraus sut las stanzas da <strong>scola</strong> en e disturbal’instrucziun en <strong>scola</strong>. Sin giavisch da <strong>scola</strong>sts e <strong>dalla</strong> cumissiun da gestiun ha la suprastonzacommunala tschercau ina nova sligiaziun. Havend priu investa ellas vischnauncas vischinontas hanins anflau per necessari da far in niev luvratori da scrinaria, in luvratori da luvrar cun materials dametal sco era in niev local per l’instrucziun da chemia e fisica. Il local vegl vegness utilisaus scobiblioteca e sco ulteriur local d’exercezi per las uniuns. Il project ch’ei previus da baghegiar davos<strong>scola</strong> a Sedrun custass en total 440'000.‐ frs. En detagl cuosta il bagehtg 280'000.‐ frs., las mobilias60'000.‐ frs., cundrezs spezials ed uaffens 1000'000.‐ frs.Quella tractanda ei sepresentada sco fetg delicata e critica ed ha caschunau ina debatta da vargain’ura. Ei ha dau massa damondas, inaga tgei ei schabegi cun ils <strong>scola</strong>rs da Rueras, lu sch’ins hagi<strong>scola</strong>sts che seigien habels d’instruir ils roms novs, tgi paghi ils cuosts, tgei classas fan diever daquels mieds.Il vicepresident sa dar ni intermediar sin tuttas damondas il necessari sclariment. Ils <strong>scola</strong>stsstoppien frequentar cuors. En principi fetschien tuts <strong>scola</strong>rs diever da quels locals, denton els romsfisica e chemia vegnien mo ils <strong>scola</strong>rs <strong>dalla</strong>s classas superiuras instrui. Il mirar per glieud adattadaper quels roms ni schar s’instruir ils <strong>scola</strong>sts seigi caussa d’organisar dil cussegl da <strong>scola</strong>. A Ruerassappien ins era preparar in local da zambergiar per ils <strong>scola</strong>rs che van a <strong>scola</strong> en leu. Igl ei curdauplirs votums per part ualti vivs pro ed encunter. Cheu enzacons pro: Ella Cadi possedien las biarasvischnauncas gia quels indrezs e nus lein buca star anavos. Ei va gie per bien da nos affons. Quelssan duvrar quei ella veta futura.Il vischin Vigeli Berther manegia ch’il project presentaus seigi memia luxerius. Ei dessi lapusseivladad da dislocar la scrinaria, la fravia ect. El local existent sut la tribuna <strong>dalla</strong> sala dagimnastica en. Leu seigi ei a disposiziun in local da 244 m 2 surfatscha. Igl ulteriur local savess ins farord l’actuala scrinaria. Tenor la statistica ei il catsch d’affons buca gronds egl avegnir ed ei vegniliber stanzas da <strong>scola</strong>. Ozildi lavurien ins bia cun glisch artificiala. Ils affons seigien silpli duas urasad jamna en quels locals. Giu votum per quella proposta che vegn numnada el decuors <strong>dalla</strong>tractaziun, vegn per part aunc sustenius da pliras varts.Vicepresident Alfred Schmid rispunda ch’il plaz a disposiziun el local sut la tribuna en munti mo a96 m 2 . Igl ulteriur plaz seigi occupaus, aschia ch’ins savessi silpli metter suttetg la scrinaria en queilocal.Suenter la debatta stattan ils persents avon las suandontas propostas:‐ l’alternativa da Vigeli Berther da refierer oz la tractanda e studegiar immediat ina nova variantapli favoreivla e purtar avon per approbaziun al pievel cun la proxima caschun.‐ la proposta dil cussegl da vischnaunca da perparar il project 1986, far las installaziuns 1987,endrizzar definitivamein 1987 cun prender ils cuosts el preventiv. (Quella votaziun era ida enemblidonza ed ins ha votau giu dad ella pér sut varia.)‐ la proposta <strong>dalla</strong> suprastonza commuala, da far il bagehetg grob la stad 1986, far las installaziuns1987, endrizzar definitivamein, finir e surdar ei igl onn 1988.Votaziun: emprema proposta 25 gies e 26 nas; secunda proposta 4 gie, ils ulteriurs na; tiarza127
- Page 1:
TujetschHistoria dalla scolaIna doc
- Page 4 and 5:
Cuntegn1 La scola veglia 52 Las mid
- Page 6 and 7:
…. far duas ga per di scola.(Noti
- Page 8 and 9:
Muggli Grond.) ‐ Als auters affon
- Page 10 and 11:
2. Las midadasIls onns 1840/50 cres
- Page 12 and 13:
Co fuva ussa la situaziun da scola
- Page 14 and 15:
Survegnend denton ina megliera paga
- Page 16 and 17:
1. Surpren Lehrer Pl. Bisquolm de f
- Page 18 and 19:
Buca pauc interessant ei quei che p
- Page 20 and 21:
Maria Caplazi che ha dau scola dies
- Page 22 and 23:
caura, il cavagl, il tgiet, la merl
- Page 24 and 25:
Program da scola pigl onn 1873/1874
- Page 26 and 27:
Ei era scartezia, pertgei igl onn 1
- Page 28 and 29:
1870‐1873 sur Gieri Tuor1884‐18
- Page 30 and 31:
3. Bruno Soliva da Gonda4. Gion Pau
- Page 32 and 33:
32la casa da scola, vegnius purtaus
- Page 34 and 35:
Co sepresentava ussa la nova casa d
- Page 36 and 37:
cuschinau persuls. 4 onns, 1896 ‐
- Page 38 and 39:
Josef Schuoler, Danis 1887‐1889Gi
- Page 40 and 41:
La scola da 1962La carschen dalla p
- Page 42 and 43:
semover d’entochen ussa. Ils plan
- Page 44 and 45:
L’emprema sesida dalla cumissiun
- Page 46 and 47:
La casa da scola da 1962Ella Gasett
- Page 48 and 49:
Ils scolasts dapi 1962 en scola nov
- Page 50 and 51:
1984 Giuseppa Giossi1985 Claudia Ca
- Page 52 and 53:
tarmetter ils affons a scola o Sedr
- Page 54 and 55:
1941. Ha la vischnaunca vuliu sfurz
- Page 56 and 57:
Ils plans dils anno 1950Igl onn 194
- Page 58 and 59:
Cugl onn 1952 vegn pia tschentau il
- Page 60 and 61:
60.... Doch soll die Gemeinde ... f
- Page 62 and 63:
Cul spiarder la funcziun da scola e
- Page 64 and 65:
1929/1938 Gion Mihel Peder da Selva
- Page 66 and 67:
ed il secunvegnir cun architect Mai
- Page 68 and 69:
onn 1965 da crear per in per onns i
- Page 70 and 71:
7. Scola e scolasts da Selva e Tsch
- Page 72 and 73:
Suenter haver mess en discussiun la
- Page 74 and 75:
En scola a Sut CrestasIls scolasts
- Page 76 and 77: 8. Scola e scolasts da CavorgiaCavo
- Page 78 and 79: Ils 7 da zercladur 1880 scriva il d
- Page 80 and 81: conjugaziuns e declinaziuns, savev
- Page 82 and 83: 1967‐1968 Clara Deplazes, Rabius
- Page 84 and 85: Cugl onn 1940 surprendan las soras
- Page 86 and 87: Thomas Curschellas 1940‐1943Giach
- Page 88 and 89: Scoletta a RuerasIls vischins da Ru
- Page 90 and 91: 10. Il cussegl da scolaCumissiuns d
- Page 92 and 93: Il cussegl da scola 1993La direcziu
- Page 94 and 95: 1903:Sur Gaudenz EnglerGiachen Fide
- Page 96 and 97: 1943:Benedetg DeflorinLudwig PallyG
- Page 98 and 99: 1983:Conrad Berther, president, Rue
- Page 100 and 101: 11. Ina cronologia dils baghetgs da
- Page 102 and 103: 13. FontaunasArchiv dalla Vischnaun
- Page 104 and 105: Ei vegniu legiu ora ina cumissiun d
- Page 106 and 107: leu seigien perina nua tschentar qu
- Page 108 and 109: 17‐02‐1918 Tals che vulan surpr
- Page 110 and 111: ei vegn iniziau e quasi cumandau da
- Page 112 and 113: 03‐05‐1942 Vegn ei publicau ch
- Page 114 and 115: Suenter che la discussiun ei stada
- Page 116 and 117: Il president prelegia ina brev digl
- Page 118 and 119: La proposta da far la sala pli pint
- Page 120 and 121: 06‐12‐1959 Entras signur cauvit
- Page 122 and 123: 28‐06‐1962 Signur president ori
- Page 124 and 125: apport digl inspectur da scola. Il
- Page 128: proposta 33 gie, 11 na.Aschia sei c