30.01.2013 Views

tariel Wanturia vikileqsi andro buaCiZe gamoRviZeba laSa ...

tariel Wanturia vikileqsi andro buaCiZe gamoRviZeba laSa ...

tariel Wanturia vikileqsi andro buaCiZe gamoRviZeba laSa ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

#56<br />

#56<br />

#56 12 agvisto - 1 seqtemberi 2011 gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />

fasi 50 TeTri<br />

<strong>tariel</strong> <strong>Wanturia</strong><br />

<strong>andro</strong> <strong>buaCiZe</strong><br />

<strong>gamoRviZeba</strong><br />

<strong>vikileqsi</strong><br />

IV-V<br />

II-III<br />

<strong>laSa</strong> imedaSvili<br />

qarTuli mawoni<br />

VI-VII<br />

daviT qarTveliSvili<br />

mocemuloba<br />

X-XI


2<br />

Canawerebi<br />

pokeri _ andergraundis sivrce...<br />

iq irCeoda, Tu irCeoda, totaluri<br />

reJimis CaTlaxobebi! mwerlobis,<br />

mxatvrobis, Teatris, kinos avkargi! avi<br />

da kargi adamianebis Tema! saqarTvelos<br />

mteri da moyvare! iq, im wreSi ver<br />

naxavdiT agents, gamcems, moRalates!<br />

swored am principiT iyo Sedgenili es<br />

`pulkebi~ _ moTamaSeTa xuTeulebi<br />

(Tavisi `saTadarigoebiT~, cxadia...). iq<br />

komunistebic iyvnen, oRond _ arakomunisti<br />

komunistebi _ monanie komunistebi.<br />

vfiqrob, saWiro araa ganmateba,<br />

ra monaniebazea saubari!<br />

wakiTxuli aqvs cruJurnalists<br />

murman lebaniZis moTxroba `didi pulka~?<br />

_ ar daijeroT! an am Temaze _<br />

pokeris Temaze smenia an icis rame?<br />

meti araa Cemi mteri! man icis, rogor<br />

gadaavsos gazeTi nagviT, rogor daa-<br />

Sinos misnairi uvicebi da rogor gai-<br />

Cinos momxreebi uvicebis meore nawil-<br />

Si! mereda, ekadreba es gazeTs? mis mepatrones?<br />

ra gauWirdaT aseTi, savsea<br />

saqarTvelo maRalniWieri JurnalistebiT,<br />

namdvili inteleqtualebiT!<br />

ra gaxda ori-sami aseTi Jurnalistis<br />

gadabireba! sanam unda utexdnen uni-<br />

Wo aferistebi saxels gazeTs, romelsac<br />

sul iolad SeuZlia, marTali gaze-<br />

Tis reputacia moipovos! nuTu ar<br />

ufiqriaT amaze! raRac sakiTxs, Temas,<br />

problemas rom exeba gazeTi, nuTu misi<br />

kompetencia unda nulis toli iyos! ar<br />

unda Seiswavlos is Tema, is problema<br />

safuZvlianad? usabuTo lanZRva-gineba<br />

an aseve usabuTo qeba-didebaa Jurnalistika?<br />

ulogiko, uazro da usamarTlo<br />

lanZRva-gineba da amgvarive<br />

usafuZvlo qeba-dideba!<br />

homo ludens _ moTamaSe kaci! _<br />

es Sesityveba icis yvelam, visac kulturologiisken<br />

wuTiT mainc gauparebia<br />

Tvali!<br />

gonieri, namdvili kulturologisTvis<br />

poeziac _ TamaSia, da poetic<br />

moTamaSe kacia _ homo ludens!<br />

aris Tu ara TamaSi _ vTqvaT, pokeri<br />

_ politika! ra Tqma unda, aris! ufro<br />

swored, pokeri aris, ase vTqvaT, minuspolitika!<br />

_ vinc pokers TamaSobs,<br />

imas Seni politika fexebze kidia, da<br />

ara marto fexebze, sxvaTa Soris! vinc<br />

ar TamaSobs, is politikaSi miZvreba da<br />

iq TamaSobs! komunistebis dros wminda<br />

omi iyo gamocxadebuli pokeristebis<br />

winaaRmdeg. ramdenjer aCvenes<br />

televiziiT damnaSaveebi _ moTamaSe<br />

xalxi! ar minda axla imaTi gvarebis<br />

CamoTvla! xSirad waikiTxavdiT an moismendiT<br />

moTamaSeebis _ Sulerebis,<br />

kartoJnikebis, yomarbazebis lanZRvaginebas!<br />

inerciiT, sxvaTa Soris, es<br />

dResac grZeldeba! magaliTad, murman<br />

lebaniZe da masTan erTad me adamianebma,<br />

romelTac rusTavelis an saxelmwifo<br />

premiebi ver miiRes, araerTxel<br />

gagvlanZRes presiT Tu televiziiT.<br />

epiTetebi zemoT gagacaniT: Sulerebi,<br />

kartoJnikebi, yomarbazebi...<br />

es epiTetebi sxvadasxva dros bevrjer<br />

ixmara erTma cruJurnalistma!<br />

naweris mixedviT Tu gamovitanT daskvnas,<br />

cruJurnalisti namdvili avadmyofia,<br />

oRond, etyoba, avadmyofoba<br />

qronikulSi gadauvida da mis sicocxles,<br />

misi damkveTebis gulis gasaxarad,<br />

safrTxe ukve aRar emuqreba _<br />

kidev didxans SeZlebs msgavsi davalebebis<br />

Sesrulebas.<br />

marTla Jurnalisti rom iyos uxsenebeli<br />

paskvilanti, yvelafers, rasac<br />

wers, piriqiT ityoda, vTqvaT, ase:<br />

roca murman lebaniZisa da <strong>tariel</strong> <strong>Wanturia</strong>s<br />

kolegebis erTi nawili xan _<br />

cekas plenumze ijda, xan _ tekas biuros<br />

sxdomaze, xan _ kagebeSi da xan sad<br />

da xan sad, es xalxi _ cnobili qarTveli<br />

mwerlebis, mxatvrebis, msaxiobebis,<br />

musikosebis erTi ukeTesi nawili, SemoqmedebiTi<br />

Sromisagan gadaRlilebi,<br />

isxdnen erTad da pokeris TamaSiT<br />

iqcevdnen Tavso! mere daskvnis gakeTebasac<br />

SeZlebda albaT batoni cruJurnalisti:<br />

ra jobs _ cekas da tekas biuroebze<br />

jdoma, kakebesTan TanamSromloba?<br />

Tu _ ZmakacTan da kolegasTan<br />

pokeris TamaSi _ cruJurnalistis<br />

leqsikas Tu gamoviyenebT _ kartoJnikoba,<br />

yomarbazoba, Suleroba!<br />

ai, ase unda fiqrobdes da werdes<br />

namdvili Jurnalisti, magram amisTvis<br />

erTi aucilebeli pirobaa saWiro: is<br />

unda namdvili Jurnalisti iyos!<br />

aqvs ki cruJurnalistis gakritikebas<br />

azri? _ ara, ara aqvs! xom ver Seicvleba!<br />

ase ioli rom iyos kacis Secvla,<br />

maSin hitleri gaxdeboda van gogi<br />

(xatva uyvarda, mogexsenebaT), lenini<br />

_ pasternaki (Surda poetebis), putini<br />

kidev _ stalini... ar gamova es saqme,<br />

da yvelaferi, sabednierod Tu saubedurod,<br />

iqneba Zveleburad: cruJurnalisti<br />

sul iqneba cruJurnalisti,<br />

da mec sul viqnebi is, vinca var!<br />

pokers TamaSobdnen:<br />

rezo TabukaSvili, Wabua amirejibi,<br />

murman lebaniZe, piko niJaraZe,<br />

oTar WilaZe, arCil sulakauri, guram<br />

asaTiani, gogi TofaZe, oTar liTaniSvili<br />

(ufrosi), valiko kvaWaZe, guram<br />

saRaraZe, soso laRiZe, rezo maRalaSvili,<br />

murman jguburia, rezo amaSukeli,<br />

guram lorTqifaniZe (lorTqia),<br />

guram gomarTeli (koia), guram barnovi,<br />

rezo WiWinaZe, biWiko barnabiSvili,<br />

karlo Rlonti, anzor salu-<br />

kote gabaSvili<br />

<strong>tariel</strong> <strong>Wanturia</strong><br />

Cven,<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

<strong>vikileqsi</strong><br />

qvaZe, nodar managaZe, giuli WoxoneliZe,<br />

saSa manwkava, tito kalatoziSvili,<br />

gedi Wyonia, levan WeliZe, ediSer yifiani,<br />

jemal lolua, jarji fxoveli,<br />

guram sxirtlaZe, buxuti gurgeniZe,<br />

rezo WeiSvili, zaur bolqvaZe, gizo<br />

gabeskiria, Tengiz mdivani, gia mur-<br />

Rulia, nugzar SataiZe, eldar<br />

kerZevaZe, oTar CijavaZe, Tamaz tyemalaZe...<br />

barem Cveni virtualuri partniorebic<br />

vaxsenoT _ igive ilia, igive<br />

akaki, puSkini, dostoevski, maiakovski,<br />

xulio kortasari, jerom selinjeri...<br />

es ukanaskneli, swored maSin, roca<br />

Tavisi ganumeorebeli SedevrisTvis<br />

miiRo arnaxuli honorari _ 62 mln.<br />

dolari, saerTod gaSorda cxovrebas,<br />

Caiketa TavisTvis da minebda nirvanaze<br />

fiqrs. erTi gamonaklisi dauSva mxolod<br />

_ kviraSi erTxel Tavisi Caketili<br />

sasaxlidan gadioda pokeris sa-<br />

TamaSod!<br />

yvela eseni, visi naCqarevi siac exla<br />

gagacaniT, arian, ra Tqma unda, Sulerebi,<br />

aferistebi, kartoJnikebi, sazizRari<br />

fuqsavati adamianebi!<br />

cruJurnalistze aRarafers vityvi!<br />

Cvens Svilebsa da SviliSvilebs<br />

ki vusurveb, mieRwioT aq CamoTvlili<br />

adamianebis simaRleebisaTvis da, roca<br />

did da seriozul saqmeebs morCebian,<br />

eTamaSoT, eTamaSoT bevri, eTamaSoT<br />

sikvdilis bolo wuTebamde!<br />

ai, amaTgan, am Sulerebisagan, am<br />

fuqsavati adamianebisagan viswavleT<br />

Cven es mankieri saqme!<br />

rogorc Cans, homo ludens _ es<br />

ucnauri fenomeni _ gadaxedvas<br />

saWroebs! es saqme, wesiT, cruJurnalists<br />

ar unda gauWirdes!<br />

vusurveb warmatebas!<br />

postskriptum<br />

ho, marTla, maviwydeboda: pokers<br />

ar TamaSobdnen SoTa niSnianiZe, muxran<br />

maWavariani, moris focxiSvili,<br />

grigol abaSiZe, roman miminoSvili,<br />

Tengiz <strong>buaCiZe</strong>, revaz jafariZe, beso<br />

JRenti, xuta berulava, otia ioseliani,<br />

elguja maRraZe, giorgi<br />

merkvilaZe, karlo kalaZe, revaz margiani,<br />

ioseb noneSvili, guram fanjikiZe,<br />

jansuR Carkviani, jansuR Rvinjilia,<br />

giorgi ciciSvili, vaxtang<br />

WeliZe, giorgi jiblaZe...<br />

mogvianebiT am siasac davazusteb!<br />

an erTi unda geTamaSa, an meore!<br />

eseni sxva TamaSs TamaSobdnen!<br />

`ras fiqrobs Seni ganTqmuli karti~<br />

_ mekiTxeba Cemdami moZRvnil<br />

leqsSi iza orjonikiZe. sinamdvileSi<br />

man SesaniSnavad icoda, ras fiqrobda<br />

Cemi ki ara mxolod, ras fiqrobda<br />

saerTod samocianelTa karti...<br />

...pokeri mainc andergraundis samyaro<br />

iyo!..<br />

***<br />

maxsendeba piko niJaraZis saxelosnoSi,<br />

besikis quCaze gamarTuli<br />

erTi pokeri: piko, rezo TabukaSvili,<br />

oTar WilaZe, CubCika, da Tqveni monamorCili.<br />

aRar maxsovs, vin moigo. maxsovs<br />

mxolod wagebulebi: piko, rezo TabukaSvili,<br />

oTar WilaZe, CubCika, Tqveni<br />

mona-morCili...<br />

asec SemeZlo meTqva:<br />

aRar maxsovs, vin waago! maxsovs mxolod<br />

mogebuli-meTqi! _ piko, rezo<br />

TabukaSili, oTar WilaZe, CubCika,<br />

Tqveni mona-morCili...<br />

mogeba da wageba Zmebiao, gaxsovT<br />

da ena<br />

xalxuri gamonaTqvami! albaT is igulisxmeba,<br />

rom TamaSis dros mogebac<br />

SesaZlebelia da wagebac!<br />

ver veTanxmebi! _ SesaZlebeli _<br />

mxolod wagebaa...<br />

mogebuli kaci? _ ar vici!<br />

wagebuli kaci! _ ai, simarTle!<br />

samwuxarod _ maradiuli da Seucvleli...<br />

daubeWdavi prozauli raRaca<br />

maqvs erTi! me rom Cemi Tavis ambavi<br />

vici, bolos albaT davwvav. ori nawilisagan<br />

Sedgeba: 1. wagebuli kaci, da<br />

2. wagebuli qali!<br />

ai, simarTle! samwuxarod _ maradiuli<br />

da Seucvleli!<br />

Cven ki im dRes, besikis quCaze, pikos<br />

saxelosnoSi, gvegona, rom movigeT!<br />

kargia, rom gvegona! gvegona _<br />

ai, erTaderTi mogeba...<br />

replika nagvis Temaze<br />

sainteresoa! _ gatanili nagavi<br />

ukanve SemoutaniaT! _ guram petriaSvili<br />

saqarTveloSi CamobrZanebula!<br />

TiTqmis ori aTeuli wlis Semdeg<br />

apirebs igi, isev afurTxos saqarTvelos,<br />

isev arigos uxamsi epiTetebi da<br />

Tan davalebuli saqmec akeTos _ ramdenadac<br />

moaxerxebs, daZabos situacia,<br />

Tesos sayovelTao siZulvili,<br />

yovelnairad waaxalisos qveynis<br />

orad, samad, aTad gaxleCa, jiutad<br />

asxas mtris wisqvilze wyali da Tu<br />

gauvida _ sisxlic da cremlic!<br />

ar unda gvegonos, TiTqos politikuri<br />

nagavi yofiT nagavze nakleb<br />

saSiSi da saZageli iyos! swored aseTi<br />

politikuri nagavi _ Tavis droze<br />

savsebiT samarTlianad gatanili da<br />

moSorebuli _ aRmoCnda isev Cvens yofaSi,<br />

Cvens cxovrebaSi, Cvens dedaqalaqSi,<br />

da axlac isev abinZurebs<br />

garemos da axal safrTxes da problemebs<br />

aCens. es politikuri nagavi gaxlavT<br />

mwerlis, poetis, msaxiobis saxels<br />

amofarebuli araraoba guram petriaSvili!<br />

_ sacodavebo, nagvebi xarT yvelani!<br />

_ ai, mTavari fraza, romelic<br />

man `monatrebul~ Tanamemamuleebs gamogvicxada!<br />

sanam politikur nagvad iqceoda,<br />

petriaSvili literaturuli nagavi<br />

iyo. swored me movaxsene saqarTvelos<br />

amis Taobaze meoTxedi saukunis winaT!<br />

Cems wignSi (`dinozavridan dizainamde.<br />

werilebi. polemika~), romelic<br />

1989 wels gamoica, samocdaaTi gverdi<br />

aqvs daTmobili petriaSvilis<br />

`qeba-didebas~ _ bolomde da Sesa-<br />

12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

Suri damajereblobiTaa damtkicebuli,<br />

rom petriaSvili _ arc meti, arc<br />

naklebi _ literaturuli araraobaa!<br />

ai, es axsovs ZaRlis nakbeniviT, da<br />

im samarcxvino publikaciaSi, romlis<br />

gamoc Cemi es replika iwereba, uceb, ise,<br />

rom me arafer SuaSi var, maxsenebs me:<br />

`anda aviRoT <strong>tariel</strong> <strong>Wanturia</strong>o~, da<br />

mlanZRavs ise, rom mkiTxveli verafriT<br />

mixvdeba, ratom, an rogor unda<br />

`amiRos~ me petriaSvilma! diax, mkiTxveli<br />

ver mixvdeba, verc ocdaxuTi wlis<br />

winandel Cems werilebs gaixsenebs albaT,<br />

magram arauSavs, me davexmarebi. ar<br />

aris saintereso, amjerad vis dakveTas<br />

asrulebs menagve? mousmineT: `<strong>tariel</strong>ze<br />

mTeli gamokvleva aqvs dawerili<br />

Tedo iaSvils...~ imas aRar ambobs, araviTari<br />

Tedo iaSvili rom ar arsebobs,<br />

da rom es saxeli da gvari Cemi paskvilantis<br />

fsevdonimia! swored Cemi<br />

paskvilantis SekveTas asrulebs Sin<br />

dabrunebuli nagavi!<br />

Cemi gasarCevi araa, kerZod romeli<br />

qveynis specsamsaxurebis Semogzavnilia<br />

saqarTveloSi petriaSvili, magram<br />

ra mizniTaa Semogzavnili, amis mixvedra<br />

Zneli araa. _ unda aWras karti, erTmaneTs<br />

wakidos saqarTvelos Svilebi _<br />

igive ebraeli, igive somexi, igive azerbaijaneli,<br />

igive rusi, igive qarTveli...<br />

erTmaneTs daupirispiros saqarTvelos<br />

moqalaqeebi, gaTiSos qveyana,<br />

qarTvel xalxze abatonos... albaT<br />

iciT, vin!<br />

ai, petriaSvilis mizani! Tavis<br />

droze es nagavi da misi msgavsi nagvebi<br />

Tavad gamsaxurdias xelisuflebaSi<br />

hyavda Segzavnili ruseTs, da maSin maT<br />

_ am nagvebma _ didi roli Seasrules<br />

gamsaxurdias damxobaSi, saqarTvelos<br />

gaTiSvaSi da mis dasustebasa da damarcxebaSi!<br />

axlac igive mizani aqvs<br />

saqarTvelos mters, da igi axlac iyenebs<br />

am Zalas _ cdilobs, isev gagvTi-<br />

Sos saqarTvelos Svilebi da axlac<br />

isev miaRwios mizans! ai, amaze, am infantilur<br />

TamaSze unda wamoegos gonieri<br />

saqarTvelo? am aSkara mters unda<br />

mivceT asparezi? am niRabCamoxsnili<br />

mtrebis gamocnoba unda gauWirdes<br />

qveyanas? am aSkara agentebis teqstebi<br />

unda vamravloT yovelgvari komentaris<br />

gareSe? gvekadreba es?<br />

visac wakTxuli ara aqvs petriaSvilis<br />

saubris teqsti, maT movagoneb zogierT<br />

adgils:<br />

`...dRes mTavrobaSi ramdeni wevric<br />

ginda, imdeni somexia da uriebic arian.<br />

daviT kezeraSvili uriaa. rogor, israelSi<br />

vinme Tavdacvis ministrad<br />

qarTvels daniSnavs? is iakobaSvili,<br />

romelic adre axalgazrda sionisti<br />

iyo, rogor bedavs provokaciuli<br />

gancxadebebis gakeTebas? mag urias amdenis<br />

nebas ratom vaZlevT? am erTi bewo<br />

saqarTvelos Tavze asxedan somxebi,<br />

ebraelebi da rusebi. qarTvelebs<br />

gveSinia, somexi da uria Tanamdebobaze<br />

rom ar davniSnoT, nacionalistobas<br />

dagvabralebeno. damabralon, kaco! me<br />

bevri uriisTvis ybaSi gamilawunebia...<br />

radgan Zalian bevrs xtunaobs, erT-or<br />

sityvas vityvi buba kikabiZeze. eg<br />

yovelTvis iyo warmoSobiT qarTveli,<br />

romelic mReroda somexi kompozitorebis<br />

rusul simRerebs... nani<br />

bregvaZem brZana, Cemi yvelaze kargi<br />

mayurebeli volgogradis olqSiao...<br />

egeni yvelani gasatanebi arian! buba<br />

kikabiZe didebulad cxovrobda ruseT-<br />

Si, wamosvla arc ufiqria...<br />

...sacodavebo, nagvebi xarT yvelani!~<br />

gaxsovT, ra Tqma unda:<br />

Tu xar saqarTvelos Svili,<br />

nu momakleb mag tkbil xmasa!<br />

es saqarTvelos Svili ar udris usaTuod<br />

qarTvels:<br />

somexi, romelic saqarTveloSi cxovrobs<br />

da misi moqalaqea _ saqarTvelos<br />

Svilia!<br />

ebraeli, romelic saqarTveloSi<br />

cxovrobs da misi moqalaqea, saqarTvelos<br />

Svilia!<br />

azerbaijaneli, romelic saqarTveloSi<br />

cxovrobs da misi moqalaqea, saqarTvelos<br />

Svilia!<br />

rusi, romelic saqarTveloSi cxovrobs<br />

da misi moqalaqea, saqarTvelos<br />

Svilia!<br />

petriaSvili cils swamebs saqarTvelos<br />

warsuls! petriaSvili cils<br />

swamebs dRevandel saqarTvelosac _<br />

TiTqo Cven ketiT mivdevdiT uriebs _<br />

jer erTi, rogori zizRiTaa SerCeuli<br />

es sityvac mis konteqstSi... ketiT<br />

mivdevdiT viTom somxebs, da es maSin,<br />

roca isini CvenTvis mudam iyvnen


12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

saqarTvelos Svilebi! 26 saukune ise<br />

gavatareT ebrael ZmebTan erTad,<br />

erTxel aranairi teritoriuli pretenzia<br />

ar smenia maTgan aravis! yofila<br />

SemTxveva, avtonomia moeTxovoT?<br />

da ra davaleba mogces dRes aseTi! petriaSvili<br />

Cven _ saqarTvelos<br />

Svilebs _ gaTiSvas gvipirebs, Cveni<br />

erTmaneTTan dapirispireba unda, Cvens<br />

wakidebas cdilobs! TiTqos geneturi<br />

warmomavloba saqarTvelos Svils<br />

uflebas arTmevdes, iyos saqarTvelos<br />

Svili! ase aSkarad da demonstratiulad<br />

qadagebs am borotebas ucxoeTis<br />

specsamsaxurebis mier Semogzavnili<br />

nagavi! _ aseTia Cemi eWvi! mokled, piradad<br />

CemTvis da, darwmunebuli var<br />

bevrisTvis, petriaSvili eWvmitanilia<br />

yvelaze did codvaSi!<br />

saqarTvelos mtrebis, aSkara Tu<br />

faruli mtrebis ganeitraleba aucilebelia!<br />

Cveni sazogadoeba valdebulia,<br />

icodes es!<br />

75 wlis nani bregvaZes, misi saxelovani<br />

iubiles wina dRes, aqilikebs da<br />

lamis moRalated acxadebs! aseve eqceva<br />

buba kikabiZes! arc koka ignatovs<br />

asvenebs saflavSi! _ amoralobis<br />

gakveTils utarebs qveyanas, sadac oci<br />

wlis manZilze orjer ar Camosula!<br />

akaki gagaxsenoT unda _ gvafrTxilebs:<br />

mTavari mteri, yvelaze saSiSi<br />

mteri erTguli mamuliSvilis saxeliT<br />

mosuli mteriao!<br />

davujeroT akakis! davujeroT ilias!<br />

davujeroT iliasa da akakis memkvidreebs!<br />

winaaRmdeg SemTxvevaSi petriaSvilebi<br />

da kompania ise gamogvaclian<br />

xelidan saqarTvelos, azrze mosvlas<br />

ver movaswrebT!<br />

***<br />

karga xania, sakuTari TaviT aseTi<br />

kmayofili ar vyofilvar! _ rodis<br />

gamovicani batoni petriaSvili, ara?<br />

rodis gavSifre, rodis Cavavle, da<br />

rava yvelaferi akeTa imisTvis, rom Cemi<br />

simarTle daedasturebina! mas mere<br />

meoTxedi saukunea!<br />

sxvaTa Soris, isic vici, rogor daasrulebs!<br />

oRond sad _ ver getyviT!<br />

am tipis mawanwalebs, rogorc wesi, ramdenime<br />

patroni yavT!<br />

kamaTi mqonia <strong>tariel</strong> <strong>Wanturia</strong>sTano!<br />

ise sxvaTaSoris ambobs, TiTqo<br />

mas hqonda CemTan kamaTi da ara me _<br />

masTan! mas Cemi saxeli naxsenebi ar<br />

hqonda, roca me mas, sxvebis _ Rirseuli<br />

adamianebis ukeTuri xsenebisaTvis<br />

mTeli Tavisi sigiJeebi Tavze gadavaxie!<br />

ai, amas malavs! me davmalav? _ amdeni<br />

Wkuac ara aqvs! ai, am stiliT,<br />

rogorc Cans, am stiliT unda elaparako<br />

adamians, visTvisac morali,<br />

rogorc aseTi, saerTod ar arsebobs!<br />

me raRa damrCenia! _ mxolod is, rom<br />

bodiSi movuxado mkiTxvels amgvari<br />

stilisTvis...<br />

erTi gafiqreba isic ki gavifiqre,<br />

xom ar avdge da is Zveli, meoTxedi<br />

saukunis winandeli marTali werilebi<br />

Tavidan xom ar davbeWdo-meTqi, magram<br />

mere gadavifiqre, da albaT sworadac<br />

moviqeci! _ nagvis reklama gamovidoda,<br />

es iqneboda da es!<br />

dasaSlelad ganwiruli tandemi<br />

ho, marTla, levan bregaZe cud wre-<br />

Sia moxvedrili!<br />

paskvilantebis tandemi _ doiaSvili,<br />

bregaZe!<br />

RmerTma ise nu gamomasulelos, am<br />

ors Soris tolobis niSani davsva! didia?<br />

pataraa? _ amis garkvevas amJamad<br />

ar vapireb! amjerad imas vityvi mxolod,<br />

rom levan bregaZe Semoqmedia!<br />

rac Seexeba T. doiaSvils, imas SemoqmedebasTan,<br />

mwerlobasTan absoluturad<br />

araferi aqvs saerTo. ase rom,<br />

paskvilantebis am tandems rom mokravs<br />

normaluri adamiani Tvals, pirveli,<br />

rasac igi gaifiqrebs, esaa _ sawyali<br />

l. bregaZe cud wreSia moxvedrili!<br />

jer is vnaxoT, gvarebi rogoraa<br />

dalagebuli: doiaSvili, bregaZe! tandemis<br />

wevrTa amgvari ganlageba gaugebrobaa!<br />

_ jer unda iyos bregaZe, mere<br />

doiaSvili! asea es alfabetiT! asea es<br />

poligrafiis elementuri wesis mixedviT<br />

_ jer unda mokle gvari eweros,<br />

mere _ grZeli! erkman-Satriani gaixseneT!<br />

ilfi da petrovi! da kidev imdeni<br />

tandemi, ramdenic gnebavT! maS, ra<br />

xdeba doiaSvili-bregaZis SemTxveva-<br />

Si! is mxolod, rom doiaSvili _<br />

direqtoria! mbrZanebelia! ufrosia!<br />

beladia! kanonebs is scems! misi sityva<br />

bregaZisTvis kanonia! arada am dros,<br />

rogorc zemoT ukve mogaxseneT, am<br />

oridan Semoqmedi _ erTia, mwerali _<br />

erTia! esaa bregaZe!<br />

riT daimona da daimorCila uaresma<br />

ukeTesi, aramweralma mwerali, uni-<br />

Wom niWieri, me es ar vici da arc mar-<br />

Cielobas vapireb! me is vici mxolod,<br />

rom l. bregaZe cud wreSia moxvedrili.<br />

doiaSvilma da bregaZem grZeli, absurduli<br />

da mosawyeni paskvilebi daweres<br />

Cemze erTadac da calcalkec. rac<br />

calcalkea, isic, cxadia, erTadaa. mec<br />

davwere vrceli da dasabuTebuli pasuxi,<br />

magram mere mivxvdi, mis gamoqveynebas<br />

azri ara aqvs _ amiT mxolod unda<br />

davexmaro yavlgasul paskvilantebs.<br />

marto imis Tqma CavTvale saWirod,<br />

rasac axla kiTxulobs mkiTxveli _<br />

yvelafris miuxedavad, rac damiwera da<br />

makadra l. bregaZem, mkiTxvels vTxov,<br />

es ori avtori erTmaneTSi ar aurios!<br />

_ didia? patara? _ bregaZe Semoqmedia,<br />

literatoria, publicistia, kritikosia,<br />

mTargmnelia! doiaSvili? _<br />

araraobaa! uniWobis gansaxierebaa!<br />

metsac getyviT _ maniakia! grafomania!<br />

sacodavi arsebaa, oRond piradad<br />

man amis Taobaze araferi icis! _ maniakebma<br />

TavianTi maniakobis Sesaxeb<br />

araferi ician! es swored is SemTxvevaa!<br />

ase rom, erTad xelmowerils rom<br />

naxavT am or gvars _ doiaSvili,<br />

bregaZe _ erTmaneTSi ar agerioT!<br />

icodeT, bregaZe _ cud wreSia moxvedrili!<br />

nurc imas damwamebs vinme, TiTqo amas<br />

imitom vwer, mindodes, erTmaneTs wavkido<br />

ori paskvilanti! sul fexebze mkidia,<br />

kargad iqnebian erTmaneTTan Tu<br />

cudad! erTad iqnebian? miT uaresi<br />

bregaZisTvis! aki giTxariT _ cud wre-<br />

Sia moxvedrili!<br />

erTi ramec saTqmelia: levan bregaZes<br />

ori erTmaneTisagan gansxvavebuli<br />

xasiaTis werili aqvs Cemze dawerili!<br />

erTSi _ mesarCleba da paskvilantisagan<br />

micavs, meoreSi _ mTaTxavs da usabuTod<br />

maginebs!<br />

darwmunebuli var _ levan bregaZe<br />

adre Tu gvian usaTuod gaakeTebs saku-<br />

Tar TavSi arCevans! ara mgonia, bolomde<br />

darCes cud wreSi...<br />

maradiuli Sedevri...<br />

ar aris saintereso? _ romelia<br />

muxran maWavarianis yvelaze kargi leqsi:<br />

saba? vaxtang mefis nanadirevi? civi<br />

quCebi peterburRis? midis, midis? vi-<br />

Tarca mtkvari? Sen, sisxlo Cemo?<br />

ara, ra Tqma unda! poezia ar aris<br />

nacionalur umciresobaTa uflebebis<br />

damcveli iuridiuli instituti!<br />

muxran maWavarianis yvelaze kargi<br />

leqsia:<br />

TiTqo damZlia orgulma<br />

da iaraRi amyara,<br />

an TiTqo miwas vabareb<br />

Cems usayvarles amxanags _<br />

es ori dRea, ratomRac<br />

var xasiaTze iseTze...<br />

ise, mizezi rom mkiTxo,<br />

verafers movimizezeb...<br />

ar vici, zustad davwere Tu ara!<br />

faqti erTia _ zepirad davwere! zepirad<br />

vici.<br />

yvela egzistencialisti, aTeistic<br />

da Teistic, yvela kamiu, yvela sartri,<br />

yvela marseli, yvela haidegeri CaTvlida<br />

bednierebad, misi yofiliyo es<br />

erTi bewo Sedevri! ai, amis gamo vTvli<br />

me muxran maWavarians did poetad da<br />

ara imis gamo, aTasnairi xerxiT, saxiT<br />

da formiT rom ucxadebs siyvaruls<br />

saqarTvelos da maRalmxatvrulad<br />

rom amtkicebs, rom saqarTvelo _ kargia,<br />

misi mtrebi _ cudi!<br />

ai, es umizezo sevda, es umizezo dardi,<br />

kacma ar icis, saidan mosuli<br />

tkivili aris gamoTqmuli adekvaturi,<br />

Seucvleli, SesaSuri formiT! es leqsi<br />

araa qarTvelis, es leqsi araa berZnis,<br />

rusis, amerikelis, espanelis... es leqsi<br />

adamianis leqsia _ uklebliv yvelasi!<br />

es msoflio dardia! msoflio gasaWiria!<br />

es adamianis adamianobis dasturia,<br />

misi Tandayolili satanjvelis gamo<br />

Zrwolaa, Tandayolili uimedobis gamo<br />

fiqria, mTeli dedamiwis datirebaa, avi<br />

molodinis gancdaa, gamoTqmuli umSvenieresi<br />

formiT...<br />

am gziT, am esTetikiT unda evlo da<br />

ecxovra muxran maWavarians, da ar unda<br />

goneboda, rom marto saxeliT Tu moixseniebdnen,<br />

karg binebs miscemdnen, karg<br />

samsaxurebs, kargi manqaniT ivlida, es<br />

sakmarisi iqneboda misi gamorCeuli<br />

talantis realizebisTvis... muxranis<br />

didi niWis didi nawili mis adamianur<br />

sisusteebs Seewira _ ver moxda am ni-<br />

Wis sasurveli masStabiT realizeba!<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

Canawerebi<br />

awi am saqmes verc mTawmindis panTeoni<br />

uSvelis, verc saqmeSi Cauxedavi mkiTxvelebis<br />

taSi, ovacia da gamosarCleba<br />

_ misi wigni da cxovrebis wesi sinanulis<br />

grZnobas gauCens yvela moazrovne<br />

mkiTxvels, yovel WeSmarit inteleqtuals.<br />

es striqonebi ar iwereba muxranisTvis!<br />

es striqonebi momavali<br />

saqarTvelos momavali muxranebisTvis<br />

iwereba _ isini ase cudad ar unda<br />

moeqcnen sakuTar did niWs, da pirveli,<br />

rac unda gaakeTon _ ebrZolon<br />

sakuTar TavSi sicocxles daxarbebul<br />

obivatels...<br />

me vici, cudi adamianebi cud daskvnas<br />

gamoitanen iqedan, rac waikiTxes! me<br />

amis ar meSinia _ me kargi adamianebis<br />

imediT var! imave muxran maWavarianis<br />

imediT! _ mas SeuZlia yvelafer amis<br />

gageba! meCveneba _ misi ucnauri sikvdilis<br />

mizezic sinanuli iyo _ isic im<br />

umizezo, auxsnelma, maradiulma dardma<br />

mokla, romlisadmic misi ucnauri,<br />

maradiuli Sedevria miZRvnili...<br />

gikvirs kacs: muxranma es leqsi an-<br />

TologiaSi ar Seitana...<br />

P.S. muxran maWavarians maradiuli<br />

Sedevri sxvaca aqvs. amaze sxva dros...<br />

***<br />

sabWoTa kavSiris daSlis oci wlis<br />

Tavze mainc imis Tqma gvixdeba, rom<br />

poeziis sabWoTa kavSiri jer bolomde<br />

ar dangreula, iseve, rogorc poeziis<br />

dasavluri modeli jer bolomde ar<br />

aSenebula! ise, am ukanasknelSi cudi<br />

araferia, kacma rom Tqvas! dasavluri<br />

dedaqalaqebidan Camotanili da samSoblosTvis<br />

premiebad SemosaRebuli sigelebi<br />

veRaravis atyuebs, patronebis<br />

garda!<br />

***<br />

nobeli sWirdeba imas, visac nobeli<br />

ar ekuTvnis! aba, visac ekuTvnis, imas<br />

rad unda nobeli! _ rad unda nobeli<br />

fermis, bors, borns, hemingueis,<br />

folkners, pasternaks...<br />

vaJas rom zogierTi Cveni Tanamemamulis<br />

marifaTi hqonoda, qe gaxdeboda<br />

albaT nobelianti _ aTas cxraas pirvel<br />

wels gaica pirveli nobeli! kidev<br />

14 weli rom eCaliCa vaJas misi zogier-<br />

Ti Tanamemamulis stiliT, naRdad<br />

gaigebdnen bolos da bolos, siuli<br />

prudomisxelas lobioSi wiwakas rom<br />

agdebda fSaveli geniosi! Tumca ra<br />

Wirad undoda nobeli! _ nobeli<br />

sWirdebaT imaT, visac igi ar ekuTvnis!<br />

***<br />

rogor unda moaxdino arif mkiTxvelze<br />

damTrgunveli STabeWdileba<br />

leqsiT dRes, roca arc sWirdeba xalxs<br />

leqsi da arc ukvirs! martivi xerxi<br />

arsebobs saamisod: erTi striqoni _<br />

inglisurad, erTi _ frangulad, erTi<br />

_ espanurad, erTi _ germanulad! sqolioSi<br />

am striqonebis qarTul Tagmansac<br />

daurTavT leqss! ase ufro Wkviani<br />

Canxar arifi mkiTxvelis TvalSi,<br />

ufro nakiTxi, ufro dinji, ufro darbaiseli!<br />

Tu ase gaagrZeleb, Sors waxval!<br />

amerikamdec mixval! oRond ufro<br />

Sors aRar ginda, post. post. post.<br />

post. post. poeto! am saqmes rom mor-<br />

Cebi, erTi dautatane da oqrosfrad<br />

mobrWyviale, metalis mZime jaWviani,<br />

Wrela-Wrula jinjilebiani poetebi<br />

gaaRadave! ase!<br />

koCoba<br />

koCoba _ ilia arosia! _ literaturuli<br />

autsaideris yvelaze ufro<br />

popularuli saxe TbilisSi.<br />

yavT Tu ara sxva qveynebis literaturebs<br />

TavianTi koCobebi! ra Tqma<br />

unda, yavT!<br />

da ai, dgeba qarTveli koCoba, Cadis<br />

amerikaSi, inglisSi, safrangeTSi, espaneTSi,<br />

germaniaSi, italiaSi, ecnoba<br />

iqaur koCobebs, amyarebs maTTan kav-<br />

Sirebs, da am nacnobobis saboloo Sedegi<br />

saintereso da STambeWdavia.<br />

qarTvel koCobas ucxoeli koCobebi<br />

Targmnian TavianT enebze! madlieri<br />

qarTveli koCoba patiosnad ixdis<br />

vals, da qarTul enaze ibeWdeba mis mier<br />

Targmnili italieli, espaneli, frangi,<br />

amerikeli, ingliseli, germaneli<br />

koCobebi!<br />

Temis gagrZeleba literaturuli<br />

premiebia. Cveni mkiTxveli Tavad Se-<br />

Zlebs Temis gagrZelebas! _ koCoba _<br />

qali koCoba _ mravali ucxouri fsevdopremiis<br />

laureatia!<br />

3<br />

gamoricxuli araa, Cveni koCoba<br />

romelime ucxoelma koCobam nobeliskenac<br />

gaqaCos!<br />

poeti da orjer poeti<br />

sayovelTaodaa cnobili qar-<br />

Tveli xalxis sayvareli poetisa da<br />

moqalaqis _ ovanes Tumanianis fraza:<br />

yoveli qarTveli _ poetia,<br />

qarTveli poeti ki _ orjer poetio!<br />

am frazaSi imaze seriozuli da<br />

pretenziuli azri devs, vinem erTi<br />

SexedviT SeiZleba mogveCvenos _<br />

qarTveli xalxi poetur xalxadaa<br />

gamocxadebuli. amis Tqmas araviTari<br />

azri ar eqneboda, igi uklebliv yvela<br />

xalxs rom Tanabrad exebodes. ese<br />

igi, kacobrioba gayofilia poetur<br />

da nakleb poetur xalxebad. vTqvaT,<br />

ase: espanelebi ufro poeturebi arian,<br />

vinem, vTqvaT... ara, ar davasaxeleb<br />

naklebad poetur xalxs an xalxebs,<br />

marto imas gavimeoreb, rom Tumanianis<br />

fraza swored amgvar gayofas<br />

gulisxmobs. mokled, tandemebis<br />

CamoTvlas ar movyvebi, magram or sityvas<br />

mainc vityvi poetisa da orjer<br />

poetis Taobaze.<br />

ese igi, arsebobs poeti da arsebobs<br />

orjer poeti. davazusteb: arsebobs<br />

poeturad ganwyobili adamiani,<br />

erTi mxriv, da namdvili poeti,<br />

meore mxriv! yvela, vinc `purs~ `yur-<br />

Tan~, an `guls~ `sulTan~ gariTmavs<br />

da Tavis infantilur naazrevs versifikaciul<br />

seqendhendSi gamoawyobs,<br />

ra Tqma unda, poeti ver iqneba!<br />

es yoveli qarTveli anu poeti,<br />

romelic orjer poeti araa, iwyebs<br />

poetobas, riTmavs `sulTan~ `guls~,<br />

`purTan~ `yurs~, da male imedgacruebuli<br />

tovebs poeziis arenas! oRond<br />

yvelas ar yofnis Wkua, misTvis ufro<br />

Sesaferisi saqme eZebos, da rCeba poetebis<br />

samefoSi, Serigebuli imas,<br />

rom iqneba mxolod saTvalavSi. ufro<br />

Wkvianebi da eSmakebi, romelTac gulis<br />

gulSi Camarxuli monis grZnobac<br />

_ SurisZiebis grZnobac _ amo-<br />

ZravebT, kritikosobas iwyeben. amas-<br />

Tan ar ician, Cvenc rom viciT maTi<br />

arCevanis gamomwvevi impulsi!<br />

ase moxvdnen poetebis samefoSi<br />

Cveni paskvilantebic (da ara mxolod<br />

isini, Cvenda samwuxarod...).<br />

metismetad Savi iumori<br />

oTar CxeiZis wlisTavze viyaviT,<br />

didubis panTeonSi. movida erTi _<br />

kinaRam vTqvi, mwerali-meTqi _ meubneba:<br />

lias saflavze viyavi es-esaa, gadasarevi<br />

saflavi hqoniao. ramdenime<br />

kacma erTad Seicxada _ lia gardaicvalao?<br />

ara, kacoo, cocxalia, magram<br />

gagexardebaT, ra kargi saflavi<br />

aqvso, Tavisi qmris gverdiTo. aba,<br />

me arc aq mivarga sacxovrebeli da,<br />

rom movkvdebi, kacma ar icis, rogori<br />

saflavi Semxvdebao! es aris saqmeo!<br />

imis magier, rom cremli mogvewura,<br />

gulianad vicineT. marTla ra<br />

ucnauri raRacaa, winaswar rom ici,<br />

sad dagkrZalaven! sul erTia, gind<br />

xeopsi iyavi, gind xefreni, vinc ginda<br />

iyavi! _ rogoria a? _ xedav, ai,<br />

aq unda Cagdon an dagdon, es, principulad<br />

sul erTia, da Senc, kviraSi<br />

erTxel mainc, midixar, rom daxedo<br />

im Sens momaval samares da kidev erTxel<br />

daimZimo guli aryofnaze fiqris<br />

SxamiT!<br />

amas, etyoba, isev is jobs, roca am<br />

problemis Taobaze _ Sens momaval<br />

saflavze _ faqtiurad aranairi `informacia~<br />

ar gagaCnia...<br />

rac waikiTxeT, imis Semdeg kidev<br />

erTxel SeiZleba gacineba! gindaT?<br />

_ atirebac! `paJalusta!~<br />

ise, rac gindaT TqviT da, kargi<br />

raRacaa kargi bina amqveynadac da imqveynadac!<br />

_ ase vTqvaT, optimaluri<br />

varianti.<br />

***<br />

kacobriobam ar icis, rom araferi<br />

ar icis _ TiToorola kacma<br />

Tu icis es...<br />

ager, Cvens Tvalwin, amomavali<br />

mzis qveyana SesaZloa sul iolad<br />

iqces Camavali mzis qveynad!<br />

kacobriobam arc es icis...<br />

daujerebelicaa, sawyenic, magram<br />

asea...


4<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

poezia 12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

* * *<br />

kvlav miexlebi SubliT qar-wvimebs,<br />

ar SeiZleba gaiSviaTdes...<br />

ubralod, visi xsovnac gamZimebs,<br />

maTi sulebi gaiSrialebs<br />

zafxulis maRal, naTel dReebSi...<br />

samreklos zari nela wkrialebs,<br />

Cems fanjrebamdec aRwevs wkriali,<br />

guSin wyvdiadSi rogor viare,<br />

dRes nafleTebad yria wyvdiadi<br />

da Tan aRar Cans dRis sinaTleze...<br />

madloba RmerTs, rom isev gaTenda...<br />

asanTs gavkari... bnelSi viare,<br />

vinc me miyvarda, vinc me manTebda,<br />

maTi sulebi gaiSrialebs<br />

zafxulis maRal, naTel dReebSi...<br />

* * *<br />

maradiuli eg Cafiqreba<br />

yovelTvis SenTan erTad iqneba,<br />

me Sen xmas axla veRar mogawvden,<br />

Znelia ukve Seni migneba.<br />

maradiuli eg Cafiqreba<br />

gadainaxes Senma wignebma,<br />

es aris, risi gagebac gsurda<br />

da rac am qveynad ar gaigeba.<br />

* * *<br />

me sakuTar Tavs RameSi vagneb,<br />

Ramea, Rame _ uZiro xrami<br />

da ekargeba forma im sagnebs,<br />

aCrdilebiviT rom maxlavs RamiT.<br />

da Tuki ukve Tendeba sadme,<br />

elnaTurebi uqmad brwyinaven,<br />

Sens sawyal sindiss _ daRvenTil sanTels<br />

raRac awvalebs xorcis winaSe.<br />

ra saWiroa movides mkvleli<br />

anda iqnevdes najaxs jalaTi,<br />

TviTon trialebs cxovrebis kevri<br />

da TavisTavad moaqvs Ralati.<br />

zamTaric rCeba imave zamTrad,<br />

TovliviT adevs Zveli saxeli,<br />

zamTaric Tavis susxiTve daTvra<br />

da umwaresi axlavs naRveli.<br />

da mec aqve var, mowme am Ramis,<br />

siCumes mirRvevs qrola qanqaris,<br />

unapiroa Rame viT xrami<br />

da furclis kides avsebs fanqari.<br />

<strong>gamoRviZeba</strong><br />

ratom iRviZeb SuaRamisas<br />

da saidanRac gesmis qviTini,<br />

da esec TiTqos bedma gaRirsa:<br />

qalaqi _ xelisgulze miTiviT...<br />

<strong>andro</strong> <strong>buaCiZe</strong><br />

ganaTebuli da daqanculi<br />

da daRdasmuli civi cimcimiT,<br />

gaTenebisken mZimed daZruli<br />

vrceli siCumiT, eWviT, simZimiT...<br />

ratom mofrinavT SuaRamisas<br />

CemTan sityvebi, rogorc Citebi,<br />

da esec TiTqos bedma maRirsa,<br />

rom kvlavac itevT, rasac itevdiT.<br />

isic movida, ramac damtova _<br />

sevda-naRveli da mec miTiviT<br />

davxvdi am naRvels da Tan ratomRac<br />

am zamTrispirze mesmis qviTini...<br />

studentobis megobars<br />

Sen gexsomeba,<br />

mtvrian daxlebze rom vsvamdiT Rvinos,<br />

Sen gexsomeba,<br />

gaxsovs kidec mtvrian daxlebze...<br />

wyalwyala Rvinos...<br />

da cxovrebas, rogorc nafxrewebs,<br />

rom vixsenebdiT...<br />

ramdeni rame Caesvena, gadaesvena<br />

da wavida sveneb-svenebiT...<br />

Sen gexsomeba,<br />

rom vixdidiT e. w. dabadebis dRes<br />

ZexviT da puriT...<br />

Sen gexsomeba,<br />

rom davTveriT da davikargeT da<br />

gveZebdnen da gvpoulobdnen...<br />

aq, am qalaqSi...<br />

Sen gexsomeba...<br />

Tumca ki vici, ra gexsomeba?<br />

Sen xom TviTon xar mtvriani daxli,<br />

romelsac qari naTurebs axlis,<br />

me ki qelexis naTurasaviT,<br />

isev vanaTeb Suqis savsaviT...<br />

ase mgonia Cven im daxlebze<br />

dagvrCa cxovreba,<br />

qari dahberavs<br />

da gadayris rogorc gazeTebs,<br />

dagvinaxaven,<br />

dagvixsomeben raRacnairebs, iseT-aseTebs...<br />

Sen damijereb,<br />

me Tu getyvi, Cemi naRvlidan<br />

vxedav yvelafers,<br />

rasac qari TavSi maxlida,<br />

da rasac maxlis...<br />

Sen gexsomeba,<br />

davwere leqsi yru maimunze,<br />

Sen gexsomeba,<br />

davwere leqsi liandagebze,<br />

Sen gexsomeba,<br />

rogor vsvamdiT wyalwyala Rvinos<br />

da vixsenebdiT,<br />

am cxovrebas rogorc nafxrewebs...<br />

gaxsovs, davwere aseTi leqsi:<br />

`Camocurdeba qvafenilze Crdili iolad,<br />

varazisxevSi saRamo dgeba,<br />

Cemi SeSlili siyvaruli aq dadioda,<br />

da aq axlida filaqans kefas~.<br />

gaxsovs is baRi, `samaia~, TviTon<br />

`yazbegi~?<br />

qalaqis magrad dasicxuli qvafenilebi,<br />

amovdiodiT elbaqiZidan<br />

da virxeodiT<br />

sarecxiviT moajirze gafenilebi...<br />

rogor wavida<br />

is, rac iyo, rogor wavida!<br />

rogor gagvfantes qariSxlebma<br />

da gadagvxvewes!<br />

dRes aRara vsvamT wyalwyala Rvinos<br />

mtvrian daxlebze,<br />

aRar vixsenebT am cxovrebas<br />

rogorc nafxrewebs...<br />

gaseirneba<br />

miTxari, rogor unda viaroT<br />

aq, am ferdobze me da Sen erTad<br />

da varskvlavebis viyoT ziari<br />

da me mama da Sen Svili gerqvas.<br />

aq, am ferdobze, sadac naZvebi<br />

dganan da gvrCeba nafexurebi,<br />

sadac saRamos Crdili dawveba<br />

da Cven orives wagvexureba.<br />

aq, am ferdobze me da Sen erTad,<br />

da am codvebis viyoT ziari,<br />

da me mama da Sen Svili gerqvas,<br />

rom vagrZelebdeT ase siaruls.<br />

unda mikvirdes, rom Sen aqamde<br />

ar arsebobdi, ar myavdi gverdiT,<br />

da Tu orni varT, me xels gakareb<br />

da mikvirs, rogor viyavi erTi...<br />

Ramis radio<br />

Sen iweqi sibneleSi da usmendi radios<br />

da moulodnelad waawydi Cems xmas radioSi.<br />

usmendi didxans, usmendi merec,<br />

roca Sewyda Cemi xma da daiwyo<br />

sxva gadacema,<br />

Sen moulodnelad waawydi Cems xmas;<br />

Sen usmendi da gikvirda,<br />

da isev usmendi da isev gikvirda<br />

Cveni Sexvedra SuaRamisas...<br />

uxilavi radiotalRebi miarRvevdnen<br />

diRmis masivis bnel sivrces,<br />

miarRvevdnen bneli alvebis xeivans,<br />

quCas, nagvis yuTebis irgvliv mogrovil wyvdiads,<br />

gacvenil naZvebs da Tavs iyridnen<br />

erT patara oTaxSi, meore sarTulze,<br />

da Sen iweqi da jer kidev fiqrobdi cxovrebaze<br />

da saerTod, adamianis bedze cxovrebaSi,<br />

fiqrobdi yvelaferze,<br />

rasac SeiZleboda Sexebodi mzeriT an smeniT _<br />

sawolis Zgides, sawer magidas,<br />

Spalerze arbenil sinaTles,<br />

romelmac eldanacemiviT gadauara<br />

tansacmlis karadis Tavze Sewyobil wignebs...<br />

Sen usmendi Cems xmas,<br />

moulodnelad rom waawydi...<br />

... axla mec vwevar sibneleSi<br />

da vusmen SuaRamis radios,<br />

vusmen simReras, romelic naRvlianad iRvreba,<br />

uxilavi radiotalRebi moarRveven<br />

nucubiZis platos uSvelebel sibneles<br />

da Cems irgvliv meTormete sarTulze<br />

erT patara oTaxSi iyrian Tavs,<br />

sadac sZinavT bavSvebs,<br />

sadac sZinavs cols,<br />

sadac patara lampa anTia,<br />

radgan es wuTia Caqra sinaTle<br />

da srulma wyvdiadma daisadgura.<br />

me vusmen simReras, romelic cecxlis enasaviT<br />

anTia sibneleSi da afrialebs<br />

Tavis umweo melodias...<br />

me vusmen radios, romelsac Sen ukve aRar usmen,<br />

vwevar uZrav da TiTqmis bnel oTaxSi<br />

da vgrZnob sadRac miveqanebiT<br />

me, coli da bavSvebi,<br />

sadRac miveqanebiT sakmaod swrafad<br />

am uZraobaSi...<br />

me mezareba sawolidan wamodgoma,<br />

da gareT gaxedva, radgan vici,<br />

saxlebis nacvlad maRal siluetebs davinaxav,<br />

vici, rom aseT dros<br />

mTeli qveyana emsgavseba did oTaxs,<br />

sadac maRali bneli saxlebi aRmarTulan<br />

da maT qveS moismis misustebuli ZaRlebis yefa...<br />

me vusmen radios<br />

da TiTqos Tavs vimSvideb am radioTi<br />

da am wyalwyala simReriT...<br />

da maxsendeba, rom am oTxiode wlis win<br />

Senc usmendi SuaRamis radios<br />

da moulodnelad iq waawydi Cems xmas...<br />

me vusmen radios, romelsac Sen aRar usmen.


12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

* * *<br />

gariJraJidan, karis RriWodan,<br />

sarkis bzaridan giaxlovdeba,<br />

warbs ar Seixris da Rameebi<br />

geseva wunkal mglebis xrovebad.<br />

ar gaCerdeba, ar Seneldeba,<br />

ar Setokdeba, giaxlovdeba...<br />

ukve Cavlili yvela Ramidan,<br />

anda Camqrali yvela dilidan,<br />

ramac migiRo da Segiwova<br />

anda xeli gkra da gangirida;<br />

modis moparviT, modis borZikiT,<br />

TvalgaSterebiT an Tvaliribad _<br />

SuaRamea, ZaRlebi yefen...<br />

gamomaRviZa Cemma yvirilma.<br />

oTaxi<br />

rogor ibudebs am binaSi sicariele,<br />

rac Sen datove samudamod es oTaxebi,<br />

da dRis sinaTle iatakze roca ielvebs,<br />

sxva rames ambobs, am sivrcidan rac Sen gaxvedi.<br />

siCumes ikrefs yvela nivTi _ bza Tu rveuli,<br />

maradisoba TiTqos iwyobs Tavis sabudars<br />

mTrTolvare xeliT. da ar unda rom Wirveuli<br />

iyos, amitom Wkvianurad qsovs ablabudas.<br />

da es odnavi moZraoba TiTqos mudmivad<br />

iTrevs am oTaxs da edeba sxva oTaxebsac<br />

da mTeli bina daikava ukve undilma;<br />

ar SeiZleba rom is iyos sadme naxevrad.<br />

qalaqgareT<br />

megobars<br />

ratom movxvdiT me da Sen am qveyanaze,<br />

sadac arsebobs regaliebi da wodebebi, sadac<br />

arsebobs mkvlelobebi da ratom klaven<br />

ar ician, sadac icvleba xSirad tarosi<br />

da sul uazrod limnisferi mze anaTebs<br />

am qedebs ukan. civi qaria, albaT moTova<br />

tyeebs miRma, Cven mivabijebT nela<br />

da vici: ukve cxovrebis sakmarisi gza<br />

gaviareT da kvlav mivdivarT. carielia<br />

trasa. Sen ambob: kargia, rom aq<br />

icxovros kacma, _ mzian trasasTan<br />

aqve sul axlos lisis tba aris, male<br />

avtobusebis garaJebi aRar iqneba da maT<br />

nacvlad aq ipodroms gaaSeneben.<br />

qalaqgareT, nucubiZis platos iqiT Cven<br />

mivabijebT neli nabijiT. Sen ixdi pijaks<br />

da mxrebze isxam, da mere ukve<br />

araferze aRar vsaubrobT, nela mivdivarT<br />

mzian trasaze. es pirveli mziani<br />

dRea martis TveSi. saidan movxvdiT aq,<br />

sadac qvafenilebze ormoebia da marcxniv<br />

ki trial mindorze ltolvilebis korpusia,<br />

sarecxi kidia aivnebze da bavSvi tiris<br />

zeda sarTulze, Soriaxlos ki Cvens win<br />

da Tan marcxena mxares moCans is _<br />

e.w. `bavSvTa sofeli~ da TeTri saxli _<br />

Cemi Svilebis sabavSvo baRi. me iq mivdivar<br />

patarebis gamosayvanad, Sen ki momyvebi.<br />

Cven xom Cveni warsulidan gamoveSureT<br />

da ukanve veRar davbrundiT. diRmis masivi<br />

mivatoveT da gavifanteT sxvadasxva mxares.<br />

klaselebi varT. kidev erTxel SevxvdiT erTmaneTs.<br />

cxovrebis gzebi kidev erTxel gadaikveTa.<br />

rogorc RameSi SuqniSnebi kveTen moednebs<br />

da miiweven saxlebisaken. Cven ukve gavcdiT<br />

ltolvilTa korpuss. aq Walaa da juja naZvebi,<br />

da wyalia dagubebuli. gzispiras vdgavarT<br />

oriveni da gadavyurebT: mitovebuli saZirkvelia,<br />

qvis salteebSi mwvane wyali dgas.<br />

wyalSi ca moCans mowmendili da<br />

carieli, ximinjebia, migdebuli mSeneblobis<br />

miusafroba, mze da sicive da mivabijebT<br />

mzian trasaze. saidan movxvdiT aq<br />

ar viciT, sadac imedebia RrublebiviT gawolili<br />

qedebis miRma, sadac veZebdiT bevr rames<br />

da verki vipoveT da axla ukve<br />

Suaxnisani mivabijebT, radgan cxovreba<br />

siarulia, Sen yofili fexburTeli xar,<br />

me ki isev im erT wertils mivCerebivar.<br />

axlovdeba e.w. `bavSvTa sofeli~, da aguris<br />

wiTel saxlebSi siwynarea, TeTr saxlSi ki<br />

Cemi Svilebi melodebian da aSeneben<br />

kubikebisgan axal cxovrebas...<br />

sizife<br />

iqneb rogorme miviyvanoT erTmaneTi<br />

daZinebidan daZinebamde,<br />

qalaqma ukve daiZina,<br />

Srialeben manqanebis saburavebi;<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

poezia<br />

xeli SevuwyoT erTmaneTs iqneb,<br />

rom bewvis xidze gaviaroT<br />

da mivaRwioT dRiuri lukmiT,<br />

daRlilobiT, tanjviT, WorebiT<br />

daZinebamde...<br />

Tundac zrunviT,<br />

urTierTzrunviT,<br />

rogorme unda mivaRwioT<br />

daZinebamde,<br />

oRond ar vkiTxoT erTmaneTs<br />

ra gvsurs, ra gvtkiva,<br />

ra gvtkiva,<br />

ra gveSveleba,<br />

qalaqma ukve daiZina,<br />

afiSebi nawvimaria,<br />

qvafenilebze zimzimeben saburavebi,<br />

Cven vemzadebiT dasaZineblad,<br />

Ziliswina locvebs vismenT,<br />

televizors vTiSavT,<br />

vCurCulebT,<br />

Cu, aravin ar gavaRviZoT,<br />

rogorme unda mivaRwioT<br />

daZinebamde.<br />

sizmris cxauri<br />

ra ucnauri rame SememTxva,<br />

adre Tu sizmars cxadidan vRvridi, –<br />

axla sizmari cxadTan SeerTda,<br />

sizmar-cxads Soris Camityda xidi.<br />

da axla vismen Ramis xmaurebs,<br />

ukve sizmarSi da ara cxadSi,<br />

da dResac sizmars cxadSi avurev,<br />

radganac Ramis winaSe davrCi.<br />

da ase sizmar-cxadze jvarcmuli,<br />

roca viZineb anda viRviZeb !<br />

sizmarSi cxadiT var gakawruli<br />

da sizmris elda axlavs sifxizles.<br />

ra eSveleba Ramis xmaurebs,<br />

rodis Sewydeba mdore dineba,<br />

Rame awydeba sizmris cxaurebs,<br />

wava da sadRac mieZineba.<br />

burusSi gafantuli Zmebis gaxseneba<br />

nukris, kaxas, zazas<br />

rogor mominda, momesurva TqvenTan seroba<br />

nasaRamovebs, TqvenTan jdoma ubralod qvaze<br />

an xmel kunZze. Tundac tyis piras<br />

qalaqgareT, sadme wyneTis midamoebSi,<br />

roca Ramdeba da burusi ecema tafobs,<br />

qalaqis tafobs, damwuxrebuls amaoebiT.<br />

seroba, qvaze Zvel gazeTSi gamoxveuli<br />

puri, yveli, Zexvis naWeri. da Tan mdeloze<br />

iq, tyispiras, sadme wyneTis midamoebSi<br />

sul sami boTli, sami boTli kaxuri Rvino.<br />

uberavs sio maxlobeli tyis wiaRidan<br />

aRwevs grili wyviadis suni. magram<br />

jer ar daRamebula. rogorRac movxvdiT aq<br />

SemTxveviT. da ase vsxedvarT zogi qvaze<br />

da zogi kunZze. albaT axla ara aqvs azri<br />

raze vsaubrobT da arc hqonia aqamdisac.<br />

Cven burusis nafleTSi movxvdiT da am<br />

bind-bundis Txel garsSi varT gamoxveulni;<br />

Tbilisis axlos, aqve, wyneTis midamoebSi...<br />

xangamoSvebiT Caiqrolebs gzaze manqana<br />

da ucabedad gadaisvris Cvens xmebs burusSi,<br />

xolo mere ki Cven xelaxla viwyebT cxovrebas,<br />

xelaxla vambobT saTqmels,<br />

TiTqos warsuls vixsenebT.<br />

TiTqos viciniT, TiTqos vtiriT, TiTqos vkamaTobT.<br />

TiTqos ar gvinda jerac wasvla da aq vaxanebT,<br />

TiTqos raRaca erTi sityva avikviateT<br />

da gamudmebiT vutrialebT am sityvas irgvliv,<br />

veRarc ki vamCnevT irgvliv rogor SemogvaRamda,<br />

rogor ainTo gzispirebze elnaTurebi,<br />

romlebic qalaqs moTminebiT gadascqerian.<br />

da TiTqos wamiT, TiTqos wamiT vwydebi saubars<br />

da gadavyureb elnaTuras, im viwro sivrces,<br />

im tyispirsa da gzatkecilis momcro monakveTs,<br />

es elnaTura zed rom afens yviTel sinaTles.<br />

xom SeiZleba, rom aq darCe gaqvavebuli<br />

da aq rom idge siyviTleSi mTeli cxovreba,<br />

iqneb es aris monakveTi maradisobis _<br />

yovelives da yvelas mimarT ganurCeveli,<br />

magram es azri imave wuTs Camomcildeba<br />

da vubrundebi me burusSi mosaubreebs...<br />

ukve davlieT dasalevi, droc gadavida,<br />

gamovefineT trasaze da gzas davadeqiT,<br />

TiTqos jer kidev adre iyos, nela movdivarT,<br />

Tavqve veSvebiT gafantulni qalaqisaken,<br />

ukan, tyis Tavze rCeba didi, brdRviala mTvare,<br />

romelic arcerT CvenTagans ar SeumCnevia.<br />

da Cven vbrundebiT viwro gzaze gamofenilni.<br />

magram miTxariT, sad mivdivarT, gza saiT gvidevs,<br />

SeRvinebulebs, dafantulebs, fexareulebs,<br />

Cven xom Sin ukve verasodes ver davbrundebiT,<br />

radgan Sinyofna aRarasdros ar gviweria<br />

mas aqeT, rac ki bavSvobidan gamogvaZeves.<br />

iqneb saxlia CvenTvis mTeli yofiereba<br />

da amitomac ukve arsad ar gveCqareba...<br />

tyis wiaRidan aRwevs grili wyvdiadis suni<br />

da gazafxulis sunTqvac iZvris imav wyvdiadSi,<br />

jer kidev susti, magram mainc ukve sagrZnobi,<br />

albaT viRac RvTisnieri wamogveweva<br />

albaT manqanas gamovyvebiT qalaqisaken,<br />

magram ar vCqarobT,<br />

mivuyvebiT fexiT gzatkecils...<br />

rogor mominda, momesurva TqvenTan seroba<br />

nasaRamovebs, TqvenTan jdoma ubralod qvaze<br />

an xmel kunZze, sadme tyis piras<br />

qalaqgareT, aqve wyneTis midamoebSi,<br />

roca Ramdeba da burusi ecema tafobs.<br />

sada xarT, Zmebo, sad waxvediT am burusidan?<br />

matareblis xma<br />

gadaiqrola Cemma warsulma<br />

matareblebad myife xmauriT<br />

da yvelaferi male dasrulda –<br />

mTvaris pirispir darCa cxauri.<br />

da axlac xSirad Soridan aRwevs<br />

is xma borblebis Cumi feTebiT<br />

da am xmiTa var xelaxla savse,<br />

me rom mawydeba TavgametebiT,<br />

naSuaRamevs am xeebs iqiT,<br />

am quCebs iqiT, mdinaris miRma,<br />

matarebelma gadaiqrola<br />

da xma ki darCa Zalian didxans...<br />

xvedri<br />

5<br />

Sen xar qSatria –<br />

unda emsaxuro rwmenas da maxvils.<br />

bhagavatgita<br />

me aRar damrCa aRarc rwmena, aRarc maxvili,<br />

radgan rac moxda, is verasgziT ver gaviazre,<br />

da kvlav qanaobs es sicocxle, rogorc Zaxveli,<br />

qanaobs yovel dabervaze, yovel niavze.<br />

amaze kargi xvedri mainc ar minatria,<br />

Tumc ar megona tkena ase Tu gamsWvalavda<br />

da vzivar axla mocelili rogorc qSatria,<br />

romlis cxovrebac ubrZolvelad<br />

ar Rirs Caladac.


6<br />

proza<br />

dasawyisi N 55<br />

xmalaZe gaSra. moulodnelobisgan<br />

veraferi moaxerxa da isRa SesZlo,<br />

rom Tanxmobis niSnad Tavi daaqnia, Ti-<br />

Tqos marTlac ar icoda sakuTari ufrosis<br />

gvari da am gvaris gamxelis survili<br />

hklavda isev da isev eTerisgan.<br />

– viqtor lomTaTiZe, CvenTanac bevrjer<br />

yofila, rom hkiTxo, Cems qmars<br />

emegobreba, ras ityvi?!<br />

yovelgvarma pasuxma azri dakarga.<br />

xmalaZes sircxviliT Tavi arsad gamoeyofoda<br />

da saqme saqmeze Tu midgeboda,<br />

SesaZloa, es Tavic daekarga. xeli<br />

xels banso, swored amaze iyo naTqvami.<br />

xmalaZe iZulebuli Seiqna, eTeris wesebiT<br />

eTamaSa da sanugeSod isRa rCeboda,<br />

rom qalebs masze Zlieri mamakacebisTvisac<br />

sruliad advilad mougrexiaT<br />

kiseri.<br />

TbilisSi siciveebi daiwyo.<br />

dedaqalaqis saswavleblebis gaTboba,<br />

arsebuli xelSekrulebis Tanaxmad,<br />

`meqarxneTa sazogadoebas~ evaleboda,<br />

miuxedavad amisa, xsenebuli sazogadoeba<br />

sakuTari movaleobis Sesrulebas<br />

ar Cqarobda da Tavis gasamarTleblad<br />

mizezi ar eleoda. xan<br />

umazuTobas iSveliebda, xan ufulobas,<br />

xan kidev sxva rames. amis gamo, metad ki<br />

autaneli sicivis gamoisobiT, saswavleblebSi<br />

swavla Zneldeboda. maswavleblebi,<br />

moswavleebi da sxva muSakni<br />

dReniadag avad xdebodnen, xan ki gamgeoba<br />

iZulebuli xdeboda yvela<br />

droze adre gaeTavisuflebina, ris<br />

gamoc swavlis procesi CaSlis piras<br />

idga.<br />

arc Tbilisis universiteti yofila<br />

gamonaklisi.<br />

elene leoniZem, swored autaneli<br />

sicivis gamo, xuTi wuTiT adre miatova<br />

samsaxuri, universitetis bibliografiuli<br />

ganyofileba, da saxlisken<br />

fexiT gaemarTa. erTi sadardebeli<br />

mainc gamohyva samsaxuridan, romani,<br />

romelsac werda, magidis ujraSi<br />

darCa. arada, Cveulebisamebr, damalvas<br />

apirebda, magram ganyofilebis<br />

ufrosma ixmo, axali davaleba misca da<br />

masac xelnaweris adgilis Secvla<br />

gadaaviwyda.<br />

gareT gamosul elenes ecva gaxunebuli<br />

lurji drapis palto da exura<br />

yavisferi, naqsovi bereti, Tumca es<br />

samosi susxisgan mainc ver icavda. amis<br />

brali iyo, metad ki nacnobis, romelmac<br />

amindis Seuferebeli grZeli<br />

saubari gauba sicivisgan Sewuxebul<br />

elenes, rom igi ukan aRar Sebrunebula<br />

miviwyebuli xelnaweris asaRebad<br />

da swrafi nabijiT meliqiSvilis quCas<br />

gauyva. aTiode wuTSi baqraZis quCas<br />

miaRwia da is iyo, sadarbazoSic Seaswrebda,<br />

magram ar dascalda. swored<br />

am dros mis fexebTan Savi manqana SeCerda,<br />

gaiRo kari da manqanidan gadmosulma<br />

mamakacma sakmaod Tavazianad<br />

miuTiTa elenes Ria karisken. elene<br />

damorCilda da Tavi manqanaSi mjdari<br />

qalis gverdiT amohyo, romelsac yavisferi<br />

palto ecva da aseTive yavisferi<br />

qudi exura. manqana daiZra da<br />

gezi Sinsaxkomis cixisken aiRo.<br />

elene dasves mosacdel oTaxSi<br />

iatakze daWedebul taburetze, meTvalyured<br />

miuCines magidasTan mjdari<br />

axalgazrda kaci, romelic TavCaqindruli<br />

raRacas Cahkirkitebda. oriveni<br />

grZnobdnen uxerxulobas, ufro ki<br />

wuxils irgvliv gamefebuli siCumis<br />

gamo.<br />

– vis velodebiT? – ikiTxa elenem,<br />

Tumca, rogorc mosalodneli iyo,<br />

dasmul kiTxvaze pasuxi ver miiRo.<br />

lodini da gausaZlisi siCume eqvs<br />

dRes gagrZelda. am siCumes drodadro<br />

gasaRebis RrWiali arRvevda, romlis<br />

xmis mosmena mxolod micvalebulis<br />

yurTasmenas ar Sehzaravda. es dReebi<br />

gamoZiebas uqmad ar daukargavs. universitetis<br />

biblioTekaSi Cxreka<br />

Catarda, ra Tqma unda, Cxrekis mizezi<br />

TanamSromlebisTvis aravis uTqvams.<br />

xels gaayoles ramdenime yuTi wigni da<br />

biblioTekis bibliografiuli ganyofilebis<br />

xelmZRvaneli mixeil abulaZe,<br />

romelic, am SemTxvevis Semdeg,<br />

TvalSi aRaravis moxvedria.<br />

meSvide dRes patimars moakiTxa<br />

cixis darajma da naxevrad Cabnelebul<br />

derefanSi naxiriviT win gaigdo. mgzavroba<br />

gagrZelda oriod wuTs da dasrulda<br />

gamomZiebel marqarovis oTax-<br />

Si. es marqarovi ganTqmuli gaxldaT<br />

gansakuTrebuli sisastikiTa da daun-<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

<strong>laSa</strong> imedaSvili<br />

qarTuli mawoni<br />

doblobiT. klasobriv mtrebs arafrad<br />

agdebda da, sanam kabinetSi gadainacvlebda,<br />

maT sakuTar tol-amxanagebTan,<br />

savickisTan, xazanTan, paramonovTan,<br />

krimianìì da RoRoberiZesTan<br />

erTad, pirdapir quCaSi xvretda. mizezad<br />

yvelaferi gamodgeboda, Tundac<br />

evropuli qudis trfiali da tareba.<br />

amis Sesaxeb elenesac hqonda gagonili,<br />

magram gamomZiebeli marqarovi<br />

TvaliT arasodes enaxa, amitomac, jerjerobiT<br />

mainc, Tavs SedarebiT laRad<br />

da sxvasTan SedarebiT Tamamad<br />

grZnobda.<br />

– Tvalebi ratom gaqvT dawiTlebuli?<br />

– hkiTxa marqarovma mis win mjdar<br />

qaliSvils.<br />

– uZilobis brali unda iyos. – upasuxa<br />

elenem da iqve daamata – miTxariT,<br />

ratom damapatimres.<br />

– amxanagma talaxaZem daado sanqcia<br />

Tqvens dapatimrebas.<br />

– miTxariT, ratom damapatimres?!<br />

– gaimeora elenem.<br />

– dro mova da gaigebT, Cven dasamali<br />

araferi gvaqvs, Tqvengan gansxvavebiT,<br />

manamde ki ganawess unda daemor-<br />

CiloT. – Tqva marqarovma da patimars<br />

iseTi mzeriT Sexeda, romlis msgavssac<br />

cixis garda versad waawydeba adamiani.<br />

oTaxSi dabali kaci Semovida, Tan<br />

gamuruli dafa Semoitana, elenes majaSi<br />

swvda da xelis mtevani dafaze ise<br />

daadebina, TiTqos najaxiT misi mokve-<br />

Ta hqonda gadawyvetili. erTi<br />

moamTavra da meore xels misdga, Semdeg<br />

ki sakuTari bargi-barxana akrifa<br />

da derefnis wyvdiadSi gauCinarda.<br />

gausaZlisi lodini yovelTvis iyo<br />

da, kacma rom Tqvas, dResac rCeba cixeSi<br />

moxvedrili adamianis mTavar jalaTad.<br />

elenes yvelaze metad guls is<br />

stkenda, rom gamomlaparakebeli<br />

aravin hyavda. mxolod erTxel<br />

daacdenina sityva karis darajs da am<br />

sityvaSic sanugeSo veraferi igrZno.<br />

– miTxariT, nebayoflobiT muSaobT<br />

aq?<br />

– SiSiT aq ra gamaZlebinebda, patimrebi<br />

rom ar megulebodes, – Cumad<br />

uTxra darajma da aqeT-iqiT mimoixeda<br />

imis SiSiT, vaiTu maTi saubari vinmes<br />

gaego da ufrosTan ena mietana, rac<br />

samsaxuris dakargvas namdvilad niSnavda.<br />

erT kviras meore mihyva. gamomZiebeli<br />

gamoicvala, marqarovis magivrad<br />

Citaia dainiSna, romelic elenes<br />

naklebad ubRverda da adamianiviT Tu<br />

ara, ZaRliviT mainc aRar eqceoda<br />

gamudmebiT gaurkvevlobaSi myof patimars.<br />

Citaia gamocdil muSakad iTvleboda<br />

da jer kidev im dRidan brZandeboda<br />

partiis wevri, rodesac es partia<br />

sul raRac aTasiode wevrs iTvlida.<br />

amitomac imTaviTve sapasuxismgeblo<br />

davalebebiT tvirTavdnen. xolme. sul<br />

axalgazrda lado kecxovelTan erTad<br />

stambis CamoyalibebaSi monawileobda.<br />

kecxoveli maSin gaicno, rodesac metexis<br />

cixeSi usamarTlo muSti-krivisTvis<br />

mcire sasjels ixdida. oriveni,<br />

kecxovelica da Citaiac, erTad<br />

gaTavisufldnen. stambis Camoyalibeba<br />

maSin gadawyda, magram ufulobis gamo<br />

ramdenime TviT Seferxda. kecxovelma<br />

xerxi ixmara, Zmas miswera da viTomda<br />

swavlis gasagrZeleblad orasi mane-<br />

Ti mosTxova, romelic maleve miiRo.<br />

voroncovis quCaze vinme Turqisgan<br />

iqiraves oTaxi da, saxlis patroni wynarad<br />

rom yofiliyo, Segirdad misi<br />

Svili, nuri daiyenes. gazeTs mainc ver<br />

scemdnen, akldaT dazga, firfita,<br />

RerZi, saRebavi da bevri sxva ramec<br />

mougvarebeli hqondaT. erT dResac<br />

SapoSnikovis stambas estumrnen, TiTqos<br />

sadarbazo baraTebis dabeWdva<br />

hqondaT ganzraxuli, sinamdvileSi ki<br />

ramdenime muWa Srifti gaayoles xels.<br />

nel-nela yvelaferi mogvarda da `iskris~<br />

oTxi nomeri daibeWda, amas mohyva<br />

qarTuli gazeTi `brZola~, romelic<br />

SinaarsiT rusulisgan didad ar<br />

gansxvavdeboda. rogorc im dros wesad<br />

hqondaT, yvelaferi lenins misweres,<br />

misgan ki am saqmis gamo germanul-ebrauli<br />

madloba daimsaxures.<br />

yvelaferi kargad midioda, magram<br />

erT dResac oxrankam daapatimra Citaias<br />

sayvareli, eqimi ginsbergi, romelsac<br />

saxlSi akrZaluli literatura da<br />

mimowera aRmoaCnda. rogorc mosalodneli<br />

iyo, amas mohyva sxva daWerebic,<br />

maT Soris Citaiasi da kecxovelis.<br />

mogvianebiT kecxoveli mohkla cixis<br />

darajma saknidan sakanSi gadalaparakebis<br />

dros, xolo Citaia xangrZlivi<br />

patimrobisgan ixsna saerTo-saxalxo<br />

amboxma, igive revoluciam.<br />

ai, aseT gamocdil muSaks unda waeyvana<br />

elenes saqme.<br />

– ra iyo, elene, cudad xom ar xar?!<br />

– ikiTxa gamomZiebelma da skamidan wamodga.<br />

_ Tavi Tu gtkiva, fanjaras gamovaReb,<br />

ukeTesad gaxdebi.<br />

sarkmeli marTlac gamoaRo, magram<br />

maleve mixura.<br />

– sicive Semodis, ar minda rom gacivde.<br />

– ras iTxovT Cemgan? an is mainc<br />

miTxariT, raSia saqme?<br />

– Sens romanSi, romelic samuSao<br />

magidis ujraSi dagrCenia.<br />

– Cems romanSi saxelmwifos saziano<br />

araferi sweria, TargmneT rusulad da<br />

gagzavneT moskovSi, Tu mTargmneli ar<br />

gyavT, dagexmarebiT da me TviTon<br />

vTargmni.<br />

– Seni daxmareba sxva rameSi gvWirdeba.<br />

– mainc?<br />

– romani unda daasrulo.<br />

eg romani xom... kinaRam wamoscda<br />

elenes, magram raRac Zalam SeaCera da<br />

imave Zalam ukarnaxa Tu CasCurCula,<br />

rom am yvelafris, droebiT mainc, saTavisod<br />

gamoyeneba SeeZlo.<br />

– romans saxlSic davasrulebdi,<br />

raRa saWiro iyo Cemi dapatimreba?<br />

– xelmZRvanelobam ase gadawyvita,<br />

samuSao pirobebs SegiqmniT, ra Tqma<br />

unda, srul gaTavisuflebas ver dagpirdebi,<br />

magram SeRavaTian reJims ar<br />

dagamadli, rac mTavaria, saqarTvelo-<br />

Si moixdi patimrobis vadas, – Citaia<br />

wamiT gaCumda da iqve daamata, – Sen<br />

niWieri mwerali xar, sasjels rom<br />

moixdi, axal wignebs dabeWdav, me ki<br />

viyidi da saxsovrad meqneba.<br />

– momitaneT, vecdebi rom davasrulo,<br />

– daTanxmda elene da, kacma rom<br />

Tqvas, sxva ra gza hqonda darCenili.<br />

am SemTxvevis Semdeg patimar leoniZis<br />

mdgomareoba sagrZnoblad gaumjobesda,<br />

marTalia, Tavisufali adamianisas<br />

ver Seedreboda, magram sxva<br />

12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

tusaRebTan SedarebiT mefursa hgavda.<br />

saWmeli normaluri Semosdioda,<br />

abanos saSualebac gamoCnda, amjerad<br />

mxolod kviraSi erTxel, magram esec<br />

saqme iyo. patimar leoniZes mxolod<br />

erTi ram evaleboda, romanis dasruleba,<br />

Tanac rac SeiZleba swrafad, amisTvis<br />

ki imperiis saidumlo samsaxuri<br />

arc kalams iSurebda da arc furceli<br />

enaneboda.<br />

Suri rom iyo yvelafris saTave, amas<br />

Citaias mikibul-mokibuli saubaric<br />

adasturebda. aseTi ambebis Sesaxeb,<br />

Worad mainc, elenesac hqonda gagonili.<br />

viRacas viRacis coli moswonda da<br />

meuRlis dabezRebiT mis mopovebas axerxebda,<br />

viRacas sxvisi bina mosdioda<br />

TvalSi, viRacas samsaxuri da dawinaureba,<br />

magram saqme rom mxatvruli Semoqmedebis<br />

miTvisebaze midgeboda, mar-<br />

Tlac Zneli dasajerebeli gaxldaT,<br />

arada, elenes Tavs gadamxdari ambavi<br />

sul sapirispiros adasturebda.<br />

mainc vis unda dasWirveboda elene<br />

leoniZis romani?<br />

megobrebs?<br />

savsebiT dasaSvebia, radgan im Savbnel<br />

droSi megobris ndobac Zneli iyo.<br />

magram megobrebs elenes romani wakiTxulic<br />

ki ar hqondaT, metic, verc ki<br />

warmoedginaT, Tu elene mxatvruli SemoqmedebiT<br />

iyo gatacebuli.<br />

TanamSromlebs?<br />

es savsebiT dasajerebeli gaxldaT,<br />

radgan elene sakuTar romans biblioTekaSi<br />

inaxavda. pirveli, rac patimars<br />

gaaxsenda, samsaxurSi mis gverdiT<br />

mjdari eTer daviTaSvili iyo. gvarsaxelis<br />

gaxsenebas im saubris mogoneba<br />

mohyva, romelic eqvsiode Tvis win Sesdga<br />

da romlisTvisac elenes maSin didi<br />

yuradReba ar miuqcevia.<br />

saubris gaxseneba, romelic isev da<br />

isev bibliografiuli ganyofilebis<br />

kedlebSi momxdara, did sirTules ar<br />

warmoadgenda, miTumetes, rom am saubridan<br />

arc ise didi dro iyo gasuli,<br />

rogorc ukve iTqva, sul raRac eqvsiode<br />

Tve.<br />

– ra kargi romani dagiweria, elene,<br />

– uTxra megobar-TanamSromelma erTerTi<br />

Sexvedris dros.<br />

– romani? – gaikvirva elenem.<br />

– ramdenime gverdis wakiTxva<br />

movaswari, sanam telefonze gamogiZaxes.<br />

– sad naxe?<br />

– magidaze dagrCenoda siCqareSi.<br />

– magidaze me araferi damitovebia.<br />

– vicrue, – gamotyda daviTaSvili,<br />

– ujridan amoviRe, xom ar mibrazdebi?<br />

– exla raRa, magram ìjobda CemTvis<br />

gekiTxa da getyodi, jer wakiTxva ar<br />

Rirs.<br />

– viTom ratom?<br />

– dausrulebelia da imitom, –<br />

icrua elenem.<br />

– me veraferi Sevatyve, ise kargad<br />

ikiTxeba, eh, netav egeTi romani damawerina.<br />

– mainc rogori.<br />

– patriotuli grZnobebiT aRsavse,<br />

iseTi, rogoric Cvens xalxsa da Cvens<br />

diad samSoblos Seefereba, ai,<br />

rogorebsac daviT kldiaSvili werda.<br />

– eg moTxrobebia, – Seuswora elenem.<br />

– vici, me Semoqmedebis Zalas vgulisxmobdi,<br />

mis nawerebSi mware sinamdvilesTan<br />

erTad saamuri momavlis niSnebi<br />

gamosWvivis.<br />

amis Semdeg eTeri gaCumda. albaT<br />

naTlad warmoidgina is dro, rodesac<br />

kritikosTa armia qeba-didebas Seasxamda<br />

sasiqadulo mwerals, mTavrobac<br />

daafasebda da mis nawarmoebs saskolo<br />

saxelmZRaneloSic Seitandnen. ar iyo<br />

gamoricxuli, vinmes sadisertacio<br />

naSromic ki daecva, Tundac aseT<br />

Temaze: tara zundelis patriotuli<br />

Semoqmedeba. ra Tqma unda, im<br />

droisTvis eTer daviTaSvils Zveli<br />

gvar-saxeli dabrunebuli eqneboda,<br />

radgan warsulis Secdomebi Tu sircxvili<br />

aRar datanjavda, xelovans xom<br />

Tavis mokvlac epatieba da Tavis mokvlis<br />

mcdelobac.<br />

– xom male daasruleb? – CurCuliT<br />

ikiTxa eTerim.<br />

– davasruleb, aucileblad davasruleb,<br />

– wynarad Tqva elenem da<br />

wignebis baraTebis daxarisxebas mihyo<br />

xeli, radgan Sesveneba ukve xuTi wuTis<br />

dasrulebuli gaxldaT.<br />

raRa didi mixvedra unda, eTer daviTaSvilis<br />

xeli eria am saqmeSi, romel-


12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

sac, radac unda dasjdomoda, saxelis<br />

moxveWa hqonda gadawyvetili, amisTvis<br />

ki miznad elene leoniZis romanis<br />

dasakuTreba-miTviseba CaeTqva gulSi.<br />

elenes bedi daviTaSvils arafrad<br />

enaRvleboda, radgan nebismier SemTxvevaSi<br />

cixe-banakebisTvis hyavda ganwiruli.<br />

elenem mtkiced gadawyvita, rom<br />

sakuTari romani ar daeTmo. marTalia,<br />

amiT wamxdar saqmes veRar gamoasworebda,<br />

magram cota xniT mainc Seimsubuqebda<br />

mdgomareobas, weras gaajanjlebda<br />

da drosac moigebda. kacma<br />

rom Tqvas, patimar leoniZes arsad<br />

eCqareboda.<br />

samagierod, Cqarobda daviTaSvili,<br />

sul imis fiqrSi iyo, rogorme romani<br />

xelSi Caegdo da, rogorc ambobda,<br />

Semoqmed xalxSi gareuliyo. am fiqriT<br />

xmalaZesac gvarianad awuxebda, Tan<br />

sul imis xsenebaSi iyo, xom gaxsovs,<br />

Seni suli xelT mipyria, ar gamabrazo,<br />

Torem werils pirdapir mTavrobaSi<br />

vafren da imasac movaxseneb xelmZRvanelobas,<br />

Tu rogor gaTqvi sakuTari<br />

Tavi da operacia safrTxis winaSe daayeneo.<br />

or cecxls Sua moqceuli sabralo<br />

xmalaZe pataks patakze adgenda da<br />

zemdgomebs sTxovda, cota xani macaleT,<br />

sacaa samalavis adgilsamyofeli<br />

dadgindeba, ra Tqma unda, eTer davi-<br />

TaSvilis wyalobiTa da daxmarebiT,<br />

riTac, Tavisdauneburad, elene leoniZis<br />

bed-iRbalze zrunvac gamosdioda.<br />

amiT elenec sargeblobda, vi-<br />

Tom romans Cahkirkitebda, sinamdvile-<br />

Si ki sul sxva ramiT iyo dakavebuli.<br />

Tumca erTi-ori adgili, romelic jer<br />

kidev Tavisuflebaze yofnis drosac<br />

saCoTirod eCveneboda, marTlac Caaswora,<br />

marTlwerasac mixeda, magram<br />

amis iqiT aRar wasula da mTel dRes<br />

qaRaldze cixis STabeWdilebebs iniSnavda.<br />

marTalia, elene gumaniT<br />

grZnobda, rom mTavari STabeWdilebebi<br />

jer kidev win iyo, magram rame rom<br />

ar daviwynoda, umniSvnelosac ki Tavis<br />

mesaidumle qaRalds andobda.<br />

ramdenime Tvis lodinma, imavdroulad<br />

operatiulma muSaobam da<br />

TvalTvalma Sedegi ver gamoiRo. daviTaSvilis<br />

samalavi ar Canda da aRarc<br />

romanis dasrulebas daadga saSveli.<br />

saidumlo samsaxuris xelmZRvaneloba<br />

da eTer daviTaSvili moTminebas<br />

erTdroulad kargavdnen. naTlad Canda,<br />

patimari leoniZe romanis dasrulebas<br />

ar apirebda, xolo sameurneo<br />

muSaki daviTaSvili samalavis gaTqmagamJRavnebas.<br />

orives bedi TiTqmis erTdroulad<br />

gadawyda.<br />

RamiT daapatimres mZinare daviTaSvili.<br />

dapatimreba, sxva yvelaferTan<br />

erTad, imanac daaCqara, rom iago daviTaSvili,<br />

sagareo vaWrobis kolegiis<br />

gadawyvetilebiT, im delegaciis xelmZRvanelad<br />

gaxldaT daniSnuli,<br />

romelic italia-TurqeTSi miemgzavreboda<br />

abreSumis Teslis SesaZenad.<br />

arsebobda ganZis sazRvargareT gatanisa<br />

da daviTaSvilis sabolood mimalvis<br />

albaToba, dayovneba saqveyno<br />

saqmes ar waadgeboda.<br />

xuTsaaTianma dakiTxvam, rogorc<br />

mosalodneli iyo, Sedegi gamoiRo da<br />

samalavis adgilsamyofelic naTeli<br />

Seiqna. Saqrosa da katos nayaCaRari<br />

nivTebi aRmoCenil iqna sofel melaan-<br />

Si, daviTaSvilis sayvarlis, Tebronia<br />

qumsikaSvilis mamapapiseuli saxlis<br />

sxvenSi. Tebronia msaxurobda daviTaSvilis<br />

uwyebaSi damlageblad da,<br />

rogorc Cans, ufrosis usazRvro<br />

ndobiTa da siyvaruliT sargeblobda.<br />

aqve aRmoCnda proklamaciis furceli,<br />

romelic ufrosisa da misi sayvarlis<br />

danaSauls erTi-orad amZimebda.<br />

Tu uSiSroebis saarqivo masalebs<br />

daejereba, proklamaciis Sinaarsi ase-<br />

Ti gaxldaT:<br />

mamuliSvilno!<br />

saqarTvelo gansacdelSia! ruseTs<br />

obobasaviT Tavis xlarTebSi vyavarT<br />

gabmuli da sisxlsa gvwovs. dRes, rodesac<br />

msoflios didma saxelmwifoebma<br />

Tavisi nebiT gaaTavisufles koloniebi,<br />

imperialisturi ruseTi kidev<br />

ufro magrad uWers marwuxebs dapyrobil<br />

erebs. velikorusuli Sovinizmis<br />

fsiqoziT daavadebul kremls ar surs<br />

Seignos, rom Zaladobaze, muqaraze,<br />

SiSze dafuZnebuli yvela saxelmwifo<br />

dangreulia da isic ganwirulia<br />

dasaRupad. bolSevikuri ruseTi zeimobs<br />

Tavis Svid noembers, romelsac,<br />

rogorc damonebis dRes, ise uyureben<br />

sabWoTa imperiaSi Semavali erebi. kremlis<br />

imperialistebma imdeni moaxerxes,<br />

rom saqarTvelo gaapartaxes da<br />

cdiloben, rom sulieradac gadagvagvaron:<br />

Cvens ers arasdros Seuwyvetia<br />

brZola TavisuflebisTvis da dResac<br />

mtkiced acxadebs: rusebo, waeTrieT<br />

saqarTvelodan!<br />

erTi muWa qarTvelebi.<br />

meore dakiTxvaze daviTaSvilma<br />

aRiara, rom proklamacia gadasca universitetis<br />

biblioTekis bibliografiuli<br />

ganyofilebis gamgem, mixeil<br />

abulaZem, xolo naqurdaliT apirebdnen<br />

iaraRis mogrovebas, am iaraRis<br />

SeZenaSi ki unda daxmareboda abulaZis<br />

Zma, romelic imxanad Tavdacvis saministroSi<br />

msaxurobda. marTalia, es<br />

iaraRi bolSevikuri reJimis safuZvlebs<br />

albaT ver Searyevda, magram eris<br />

gamofxizlebis saqmes ki waadgeboda.<br />

amas mohyveboda saqarTveloSi gabneuli<br />

organizaciis xelisSemwyobTa mozrdili<br />

sia, romelSic, rogorc rigi-<br />

Ti damxmare, elene leoniZec aRmoCenila.<br />

organizaciis wevrad elene dausaxelebia<br />

sakuTar ufross da iqve<br />

aRuniSnavs: proklamaciebis gasakravi<br />

webo da funji swored elenes miutania.<br />

webo saxelgamis maRaziaSi SeuZenia,<br />

xolo kengurus bewvisgan damzadebuli<br />

funji, romelic ar xmeboda da<br />

sxvadasxva temperaturul sxvaobas<br />

advilad itanda, misTvis gadaucia saqarTvelos<br />

saxalxo mxatvars evstixi<br />

gulispirels. mxatvris saqcieli mar-<br />

Tlac gaocebas iwvevda, radgan saxeli<br />

Tu dideba revoluciuri TematikiTa<br />

da beladebis portretebis SeqmniT<br />

moexveWa, Tumca, rogorc gamoirkva,<br />

saqmiT erTs akeTebda, gulis siRrmeSi<br />

ki meores fiqrobda.<br />

ase gaixsna organizacia `muWelebis~<br />

gaxmaurebuli saqme, isev da isev<br />

polkovnik Citaias ZalisxmeviT,<br />

romelsac gaweuli Sroma daufasda da<br />

ramdenime TveSi samuSaod didi qveynis<br />

dedaqalaqSi iqna gadayvanili.<br />

daWera-dapatimrebebs qveynis sadarajoze<br />

mdgari fxizeli qarTvelebis<br />

mxridan saTanado gamoxmaureba mohyva.<br />

afrasion yrataZem, rogorc Cvevad<br />

hqonda, ukan arc amjerad daixia da<br />

ormoqmedebiani piesa, „nakacarebi" Seqmna,<br />

romelic warmatebiT daidga ramdenime<br />

saxalxo TeatrSi. gansakuTrebiT<br />

qalebi aqtiurobdnen da werils<br />

werilze swerdnen.<br />

erTi aseTi anania kvitaSvili gaxldaT,<br />

romelmac weriliT _ `istoriam<br />

gagvamarTlos~ _ bolo lursmani<br />

CaaWeda `muWelebis" isedac gvarianad<br />

daWedil kubos Tavsaxurs.<br />

`dRes yvela xedavs, Tu ra keTdeba<br />

saqarTveloSi, Tu rogori siswrafiT<br />

viTardeba aRmSenebloba, rogor uvlis<br />

xelisufleba janmrTelobas, rogor<br />

aris daserili yvela misi kuTxeebi<br />

saeqimo punqtebiT, rogor swrafad miabijebs<br />

win ganaTlebis saqme, rogor<br />

zRaprulad izrdeba dRes qarTuli<br />

wignisa da gamomcemlobis saqme, rogor<br />

fasdeba muSis Sroma. nuTu yovelive<br />

amas, aRmSeneblobis gigantur msvlelobas<br />

uari unda uTxraT, marTlacda<br />

erTi muWa qarTvelebis gamoisobiT?!<br />

dae, gaigon, Cven viwameT es saqarTvelos<br />

sinamdvile, viwameT sabWo-<br />

Ta saqarTvelo, erTgulad davdgebiT<br />

mis sadarajoze, arc erTi nabijiT ukan<br />

ar davixevT, yovel maT yvirilze kidev<br />

ufro mWidrod SevakavSirebT Cvens rigebs<br />

xelisuflebasTan, raTa davicvaT<br />

sabWoTa kavSiri yaCaRebisgan. ase moviqceviT<br />

Cven da dae, istoriam gagvamarTlos."<br />

es SeSfoTeba, rogorc Cans, olga<br />

kvikviZesac gauziarebia da mcire naSromi<br />

Seuqmnia saTauriT – `qarTvel<br />

qalebs~.<br />

`raSia saqme?<br />

am dReebSi daapatimres JordaniaramiSvilis<br />

mier warmogzavnili emisari,<br />

romelsac, rogorc masTan erTad<br />

dapatimrebulTa dokumentebidan Cans,<br />

davalebuli hqonda Seedgina paritetuli<br />

komiteti. am komitets unda moexdina<br />

ajanyeba, aerCia droebiTi mTavroba,<br />

gamoecxadebina deklaracia da<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

proza<br />

sxvadasxva.<br />

magram Cveni, qarTveli qalebis valia,<br />

medgrad vidgeT Tavis sadarajoze,<br />

Cven unda vecadoT ar mivceT avantiuristebs<br />

arc erTi qarTveli axalgazrda.<br />

qarTvelo qalo! Sen yovel-<br />

Tvis ideqi qveynis mxsnelebTa pirvel<br />

rigebSi, Sen aseT dros ar SegiZlia<br />

gulxeldakrefili idge, istoriuli<br />

momenti moiTxovs Sens aqtivobas.<br />

xma amoiRe qarTvelo qalo!<br />

dagme, daSanTe socialisturi sam-<br />

Soblos mtrebi!~<br />

am ambebis Semdeg patimari leoniZis<br />

sicocxle gaxvretil groSadac ki<br />

aRar fasobda. marTalia, daxvretas<br />

saswauliT gadaurCa, magram ocdaxuTwlian<br />

patimrobas mainc ver ascda.<br />

romani, ra Tqma unda, CamoarTves, arc<br />

kalami da furclebi SearCines, Tumca<br />

elenem mainc moaxerxa da patara naglejis<br />

daxmarebiT ojaxs is Seatyobina,<br />

rom etapiT Soreul gzebs gauyenebdnen.<br />

matarebeli navTluRis sadguridan<br />

gadioda, miuxedavad didi<br />

mcdelobisa, elenem Tavisianebs Tvali<br />

veRar mohkra, arada, elenes naTesavebs<br />

kanvois ufrosisTvis oTxasi mane-<br />

Ti da sursaT-sanovage gadauciaT,<br />

Tumca am yvelafers patimramde veRar<br />

Tu aRar miuRwevia.<br />

amis Semdeg elene aRaravis unaxavs.<br />

savaraudod, misi Zvlebic im yinuleb-<br />

Si CarCa, romlis ukidegano siRrmeebsac<br />

yvela xelisufleba manamde da mis<br />

Semdegac ase gulmodgined da jiutad<br />

avsebda.<br />

Rirda ki erTi dausrulebeli romani<br />

amodena davidarabad?<br />

patimar leoniZisTvis rom ekiTxa<br />

vinmes, ra Tqma unda, Tavs daaqnevda da<br />

aTeuli Tu ara, erTi-ori mizezi mainc<br />

aRmoaCndeboda sakuTari Sexedulebis<br />

dasacavad. jer erTi is, rom damnaSave<br />

ar iyo, meore kidev is, rom sakuTari<br />

ramis ZaliT daTmoba maSinac iseve<br />

laxavda adamianis Rirsebas, rogorc<br />

am drois Semdeg. mesame mizezi ki, mTavars<br />

rom eZaxian, swored is unda yofiliyo:<br />

saqme is gaxldaT, rom elene<br />

leoniZes romani karga xnis dasrulebuli<br />

hqonda, amas ki yvela mixvdeboda,<br />

vinc romans cali TvaliT mainc<br />

Caxedavda.<br />

viTom amiT ra icvleboda?<br />

yvelaferi Tu ara, bevri ram.<br />

gadascemda sakuTar romans leoniZe<br />

tara zundels, isic daawerda<br />

sakuTar gvar-saxels, amohyofda Tavs<br />

mweralTa kavSirSi, moiTxovda saxelsa<br />

da didebas, umal miiRebda orives<br />

da uniWoTa Tu gakeTebuli niWis mweralTa<br />

aseulSi erT-erTi meTauri Tu<br />

ara, rigiTi wevri namdvilad Seiqneboda.<br />

arada, xelis wakvra niWs sWirdeba,<br />

Torem uniWoba TavisiTac gaikvlevs<br />

gzas. ase rom, uniWobasTan brZolac<br />

patriotizmi unda iyos, Tundac saku-<br />

Tari sicocxlis fasad. ase miaCnda<br />

elene leoniZes dapatimrebamde da, ra<br />

gasakviric unda iyos, dapatimrebis<br />

Semdegac.<br />

ise, Tu vinmes ainteresebs, romans<br />

aseTi dasasruli hqonia: kaci, romelic<br />

samSoblos gaimetebs, daundobeli<br />

mxecia da sadac unda daidos bunagi,<br />

yvelgan miwvdeba mSobliuri cis<br />

kivili da sikvdilamde SeaZrwunebs.<br />

drom am romanis Sesaxeb sxva<br />

araferi Semogvinaxa da es ramdenime<br />

winadadebac sruliad SemTxveviT gadarCa,<br />

isev da isev polkovniki Citaias<br />

wyalobiT, romelic xSirad imeorebda<br />

am sityvebs sadRegrZelos saxiT sxvadasxva<br />

sufraze Tamadobisas, ra Tqma<br />

unda, moskovSi da, ra Tqma unda, rusul<br />

enaze.<br />

– tyuilia! – iyvira <strong>andro</strong>s sidedrma,<br />

riTac meore oTaxSi mTvlemare<br />

siZe mourideblad Seafxizla, metad ki<br />

gvarianad daafrTxo.<br />

Zil-RviZilSi myofma <strong>andro</strong>m Tavidan<br />

verc ki gaarkvia, Tu ras uarobda<br />

sayvareli sidedri, im Zvel ambavs Tu<br />

kidev sxva rames. es gaugebrobac male<br />

gaifanta, isev da isev <strong>andro</strong>s sidedris<br />

daxmarebiT.<br />

– tyuilia! – gaimeora qalma.<br />

– ra aris, deda, tyuili? – mokrZalebulad<br />

Seubruna qaliSvilma.<br />

– yvelaferi.<br />

– mainc? – ar moeSva qaliSvili.<br />

– gadaRvrida mag mawons.<br />

– ratom, deda?!<br />

– Cems jinaze, magas Svili rom undodes,<br />

sxvanairad moiqceoda, magram<br />

7<br />

Cemi sikvdili aqvs Cafiqrebuli, mamaSens<br />

xom mouRo bolo?! ar moisvena,<br />

sanam eqimebis xelSi ar Caagdo.<br />

– Cumad, deda, ar gaigos.<br />

– gaigos, me dasamali araferi maqvs!<br />

– TiTqmis iyvira ojaxis ufrosma.<br />

– Sen damRupe, sxvasTan rom geswavla<br />

es inglisuri, ra daSavdeboda?! ra Cems<br />

ojaxSi SemosaSvebi eg iyo?! kacs mainc<br />

gavdes, naxav, vinme Tu ar yavdes, dedis<br />

gulis ambavi xom ici?! mamaSens amxela<br />

Tanamdeboba hqonda mTeli cxovreba<br />

da erTxelac ar daugviania saxlSi,<br />

sul TaTbiri da kreba gamigia?!<br />

amis Semdeg orive gaCumda. didi<br />

mcdelobis miuxedavad, <strong>andro</strong>m kedlis<br />

meore mxridan veraferi Seityo,<br />

ase rom, misi bed-iRbali, droebiT<br />

mainc, gaurkveveli rCeboda, Tumca kargi<br />

rom araferi eloda, isedac mixvdeboda<br />

<strong>andro</strong>snairi adamiani. amas<br />

emateboda isic, rom siCume Tanxmobis<br />

niSania, da isic, rom yvela Svili umetesad<br />

mSoblis monaa da arc meriko,<br />

swored ase erqva nelis qaliSvilsa da<br />

<strong>andro</strong>s meuRles, gaxldaT gamonaklisi.<br />

rogorc ityvian, Savi Rrublebi<br />

Tavs iyridnen da <strong>andro</strong>s sakuTari<br />

TavisTvis unda eSvela.<br />

meore dRes, ra Tqma unda, diliT<br />

<strong>andro</strong>m meuRles mawvnis gamyidvelis<br />

misamarTi gamoarTva da wyneTisken<br />

gaemarTa viTomda mawvnis mosatanad da<br />

imis dasamtkiceblad, rom mTlad isec<br />

ar iyo saqme, rogorc mis sidedrs egona.<br />

droebiT gadaadgilebul pirTa,<br />

igive ltolvilTa, dasaxlebas <strong>andro</strong>m<br />

sruliad advilad miagno da oTxsar-<br />

Tuliani korpusis meore sarTulze,<br />

nora nayofias binis karze daakakuna,<br />

romelic ori patara, oTaxismagvari<br />

saTavsosgan Sedgeboda. kari aravin gauRo<br />

da is iyo, gulgatexili gamobrunebas<br />

apirebda, rom kibeze amomaval<br />

mamakacs mohkra Tvali, romelic, Tu<br />

xelSi moTamaSe gasaRebs mxedveloba-<br />

Si miviRebT, noras mezobeli unda yofiliyo.<br />

<strong>andro</strong>mac swored ase ifiqra.<br />

– noras veZeb. – TiTqmis bodiSiT<br />

Tqva <strong>andro</strong>m.<br />

– noras? – daazusta mamakacma.<br />

– qalbatoni nora ar aris?<br />

– nora rom aris, ise iyos Cemi mteri,<br />

– amoioxra mamakacma da STabeWdilebis<br />

gasaZliereblad oxvras Tavis qnevac<br />

moayola, – manqana daejaxa dRes<br />

dilas, mawons rom arigebda, maSin.<br />

– gardaicvala?<br />

– ara, magram Wkua aRar moekiTxeba,<br />

raRac aparatze yofila mierTebuli.<br />

– cudi saqme damarTnia, – axla ukve<br />

<strong>andro</strong>m gadaaqnia Tavi.<br />

– cudi da kidev uaresi, eg arCenda<br />

amxela ojaxs.<br />

– CvenTanac mohqonda mawoni, – CaurTo<br />

<strong>andro</strong>m.<br />

– mawoni Tu ginda, gasaRebi maqvs<br />

ager da vnaxoT.<br />

– uxerxuli Tu ar iqneba...<br />

– vis calia axla magisTvis da gafu-<br />

Wdeba mainc.<br />

– sul waviReb, rac iqneba, – wamocda<br />

<strong>andro</strong>s.<br />

– magas ra sjobs, bevri araferia,<br />

magram es fulic waadgeba mag ubedurs.<br />

am sityvebiT Sevidnen nora nayofias<br />

binaSi da aivanze, romelic, sxva yvelaferTan<br />

erTad, improvizebul<br />

samzareulosac warmoadgenda, „adialis"<br />

qveS gadamaluli Tu SefuTuli<br />

xuTi qila mawoni aRmoaCines, romelsac<br />

Tavze gayviTlebuli furclebi<br />

hqonda Semokruli.<br />

gagrZeleba Semdeg nomerSi


8<br />

poezia<br />

iavnana TojinebisTvis<br />

ratom midixar da mkvdariviT miaTrev fexebs,<br />

wiTeli bambiT gatenilo mitklis Tojinav,<br />

ratom igoneb gaxevebul yvela Sexebas,<br />

rodesac xvdebi, rom moerya Ziri jebirebs<br />

da daitbore,<br />

safeTqlebamde.<br />

raRa haeri,<br />

amogevso filtvebi mtvrisgan<br />

da raRa miwa,<br />

gadaWama xavsma saflavi,<br />

an raRad ginda CaWideba mkvdars imedebze.<br />

mdinares mainc mTeli dRea moaqvs cxedrebi<br />

nafotebiviT. gamoriya gamxmar mdeloze<br />

yvela locva da yvela vedreba.<br />

Sen ki micurav, gaJRenTili sisxliT Tojina,<br />

Sen ki micurav, gaxvretili gulTan xomaldi,<br />

da rom gegona cocxali xar,<br />

Sen ver mixvdi da<br />

mxolod mogmarTes _<br />

zambariani saaTiviT.<br />

saqanelaze,<br />

cam Camokida sxivebi da Cumad qanaobs.<br />

mdinares moaqvs cxedrebi da qaRaldis navi<br />

Sori bavSvobis, nestSi daobda...<br />

iav-nana da mze-nana da Cemo Tojina,<br />

sami gza iyo zRaprebSi da<br />

axla deltaa _<br />

datotvili da gamomSrali kacis ConCxiviT.<br />

saiTac susti dinebaa, _<br />

iqeT wagiRos,<br />

sadac locva da vedrebaa _<br />

iqeT gagriyos.<br />

sadac sizmrebi CurCuleben _<br />

„iyo-ar iyo“<br />

da sadac wevxar gafiTrebul, mkvdari xelebiT,<br />

Tvalaxelili da qvasaviT mZime fiqrebi<br />

Sav horizontze RrublebiviT sawvimrad gawva...<br />

Cu, daiZine... iav-nana... Cemo Tojinav,<br />

ukve Ramea.<br />

ra xania TeTrad Ramdeba,<br />

ar SegeSindes.<br />

Rimilis mkvdrebi<br />

momixsenieT,<br />

gaxseniT kari.<br />

micaniT denTiT amomwvar Tvalebze da<br />

TqviT, rom<br />

sul ar melodiT,<br />

rom sindisi arasodes brundeba ukan,<br />

glovac rom dekoraciis morigi cvla iyo _<br />

roca ifeTqa<br />

taSma.<br />

Rame wamoizlazna<br />

mTeli simaRliT. me viWamdi xorcis jebirebs.<br />

mamlebma cxrajer iyivles da bolo Tenebas<br />

kvamliT daburul horizontze amoviWeri.<br />

gadaviare ormoci mze, ormoci qari.<br />

gadavaRwie daviwyebul miwebis gaRma<br />

da vnaxe _<br />

yvela sakuTar cecxls aCaRebs,<br />

mere _<br />

tanze gaxdili perangidan Zvel codvebs arRvevs _<br />

iq,<br />

sadac Txa Txis fexiT hkidia,<br />

cxvari _ cxvris fexiT,<br />

me ki haerSi virweodi<br />

da mogonebebCaqceul tvinSi<br />

vakowiwebdi bolo suraTs,<br />

rom qvavdeboda Zvelebze Sreebad,<br />

fanjarasTan mdgar moxuci dedis<br />

gawyalebul da mtknar imediviT,<br />

romelic vera da ver...<br />

ver...<br />

ver ijerebda,<br />

ratom wveTavda saojaxo albomebidan,<br />

casaviT mRvrie suraTebi SemkrTal TiTebze...<br />

momixsenieT.<br />

mogonebebs gemo aqvs motkbo.<br />

SiSisgan malviT moReWili tuCis gaxeTqil<br />

gluvi kanidan qenjnasaviT gamovJonav da<br />

sanam samizne wreebiviT gafarToebul<br />

civ gugebamde avaRwev da dired dagrCebiT,<br />

am bolojerac,<br />

acduneT xeli _ da momikveTeT<br />

moZulebuli sindisiviT...<br />

jer ki,<br />

jer farTed gamiReT kari,<br />

CamxedeT sisxlTan areul miwaSi da<br />

TqviT, rom<br />

Rimilis mkvdrebi ar brundebian...<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

nana qelexiZe<br />

me zurgiT vdgavar<br />

me zurgiT vdgavar<br />

da siCume fons aferadebs.<br />

es Semodgoma, gabzaruli<br />

Ramis marjani,<br />

modi, Camacvi,<br />

sanam isev Cems sasTumalTan<br />

sZinavs dilamde uzrunvelad Cinur larnakebs.<br />

foTlebis Srials gadavaZrob<br />

TvalebiT sawols<br />

da isev zurgiT mivbrundebi _ muq fanjrebisken...<br />

mTeli sicocxle<br />

davatareb mucliT Sens nayofs _<br />

arCasaxuli siyvarulis umweo daRlas<br />

da viWam tuCebs...<br />

da sadRac caSi<br />

mzeras Suqis wertils vadevneb _<br />

boingi albaT....<br />

modi,<br />

damayrdne loya mxarze,<br />

ise, ubralod...<br />

ocdameerTe saukune _<br />

ar scivaT qalebs,<br />

ar stkivaT kacebs...<br />

Sen ki mainc mxarze dameyrden...<br />

ar davujeroT<br />

am progresis utifar Tvalebs<br />

(TeTri xalaTi TeTr frTebs, ici, sulac ar niSnavs).<br />

xedav im wertils?<br />

maRla caSi _<br />

rkinis varskvlavis?<br />

adamianis sulebi rom mihyavs sadRaca,<br />

jojoxeTidan jojoxeTSi da albaT sjera<br />

Tavis sxeulis siZlieris,<br />

romelic axla<br />

raRac uazro standartebiT aris normaSi<br />

da ver ki xvdeba,<br />

sando frTebic viRacis mxarze<br />

dayrdnobilia,<br />

rogorc es loya<br />

da yvela norma....<br />

modi,<br />

gamxade Semodgomis siyviTle mxrebze,<br />

mere TiTebi Camicure JiniT muclisken<br />

(Cinur vazaze Tvals daxuWavs nazi geiSa)...<br />

ho, vici,<br />

ufro saukune nano-locvebis<br />

endoba progress,<br />

idealur rkinis nimuSebs...<br />

Cven ki jiutad movisroloT eWvebis Talxi,<br />

Torem, rogorac nestian dRes uTrTis saRamo,<br />

sxeulSi Seni<br />

verSobili sicocxle maxrCobs...<br />

me vdgavar zurgiT.<br />

Camomayrdne tkivili mxrebTan,<br />

SemomaZarcve Semodgoma _ tanze marjani _<br />

da iqneb...<br />

qarebis xidze<br />

Tiko abaSiZes<br />

mklavebgaSlili didxans dgaxar sayvarel xidze,<br />

Tvalebs xuWav da elodebi daberos qarma _<br />

movardes iqneb,<br />

amogicnos,<br />

dagweros iqneb...<br />

TinaTin, axla aRar weren `vefxistyaosans~<br />

da varskvlavebsac aRaravin iTvlis bolomde _<br />

erTi... ori da...<br />

Sen ki ginda, rom gazafxulze mainc ayvavdes<br />

Seni fiqrebi, rom Sekari akidoebad<br />

da saocari baRebiviT caSi gakide.<br />

12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

axla mzeebad enTebian yovel Tenebas _<br />

Tumc vervin giTvlis<br />

da veravin aRwevs Senamde...<br />

Sens TvalebSi ki,<br />

TafliT damtkbar savse nuSebSi,<br />

rodesac wvims...<br />

wvims...<br />

wvims usaSvelod,<br />

imedebs zogjer napirebTan xavsi edeba<br />

da fskerze mSvidad sZinavs Cavlil saukuneebs _<br />

Sen xom siRrmeebs Tavsacavi Rimilisagan<br />

mouqsove da WilofiviT gadaafare.<br />

risTvis Semose?..<br />

gana marto caSi varskvlavebs,<br />

TinaTin, axla siRrmeebsac aRar iTvlian,<br />

rodesac ufro iolia xelSi TavisiT<br />

Semowyvetili samdRiani yvavili ynoson...<br />

Sen am dros Seni zafxulebis isveneb WasTan,<br />

Sen Rimils, is ki xis Tavsafars iCeCavs yelTan,<br />

da mere didxans erTmaneTTan mdumared dgaxarT<br />

da am dumiliT erTmaneTis daRlisas yvebiT...<br />

geSvebaT gulze. Sen siRrmidan amogaqvs wyali _<br />

sxva zafxulamde samyof siTbos Wa gatans peSviT.<br />

midixar mere uval gzebiT sayvarel xidTan,<br />

xuWav Tvalebs da mklavebgaSlils, gacdenils Waobs,<br />

gejaxeba da gamsxvrevs qari da caSi gfantavs<br />

da gadauTvlel varskvlavebad sxeuli kvnesis:<br />

vai, TinaTin, aRar weren `vefxistyaosans~...<br />

koka<br />

`koxta gogo Tebroleo...~<br />

...<br />

ver mogixdine wyaromde koka<br />

da siCumisgan gabzaruli Tixa<br />

mxarze Camitydi.<br />

an ra megona,<br />

CiTis kabiani mxiaruli gogo arasodes vyofilvar<br />

da Seni Svilebis deda rogor gavxdebodi,<br />

Tundac Tavidan momezile ruxi fqvilisgan,<br />

mere daRlili xelebi TeZoze aCqarebiT Semewminda<br />

da<br />

Sens dapurebaze mezruna erTguli coliviT.<br />

me mxolod mjeroda, rom<br />

namdvili bedniereba gadabrunebuli urmis iqiT<br />

iwyeba,<br />

rom Seni mouTmeneli TiTebi Cems cxel mucelze _<br />

siyvarulia...<br />

da roca aTas sisuleles giyvebodi<br />

CrdiloeTis wvimebze,<br />

Sen Zalian mSvidad,<br />

TiTqos Werze sxvisgan<br />

miweril sityvebs kiTxulobdi,<br />

miTxari _<br />

aRar SemiZlia haerSi siaruli<br />

da es gza unda damiwdes!<br />

ver migitane koka taZramde.<br />

isev Segakowiweb mgonia<br />

da wyenas mxrebidan Tixa miwasaviT viSoreb.<br />

`Tee...bro...le... mii...dis...~<br />

midioda da ver miaRwia...<br />

gazafxulamde<br />

axla soflis wyarosaviT Soria.<br />

Savleg, Seni Sori sunTqva<br />

`Savleg, Seni Savi Coxa...~<br />

zafxulis fers Serevia lega,<br />

uSenobas yvela nerviT viTmen,<br />

ivlisis mzes inaxaven Slegurs<br />

SenTvis, Cemi CamoSlili Tmebi.<br />

SenTvis, Cemi danisluli mzera,<br />

aqedan da... Senamde da... qaris<br />

iqeT aRar gadavkidoT gzebi,<br />

sadac yvela sixaruli qreba.<br />

sadac bnelSi sinanuli xoxavs,<br />

vidre miRma monatreba yviris,<br />

sanam siTbod Semoucvams Coxa,<br />

Seni gulis Camonatex yinuls...<br />

Savleg,<br />

Seni Savi Coxa, biWo,<br />

Seni sali, atexili mxrebi<br />

sulSi qvebad Camwyobia, miWirs<br />

da saSvelad Sens siyvaruls vuxmob,<br />

Torem vkvdebi,Torem nebiT gTmob da<br />

bolo locvad qarTul kabas vicvam,<br />

sisxlSi vnebad gambnevia grZnoba,<br />

TmaSi mzesac ukve sciva, vici...<br />

Savleg,<br />

Seni Sori sunTqva, biWo...


12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

maxeve!<br />

pirvelad rom juTaSi avedi da nislidan<br />

amozidul Wiuxebs Sevavle Tvali,<br />

momnusxa am Tavzardamcemi Savi<br />

kldeebis pirquSma silamazem.<br />

banze Camomsxdariyvnen oqrosferTmiani<br />

da oqros sayurebiani, wi-<br />

Tel-yviTeli qomoniT aWrelebuli xevsurT<br />

diacni. kacebi safixvnos isxdnen<br />

da saqveyno saqmeebze msjelobdnen,<br />

xolo muqlurjtalavariani vaJebi,<br />

beWebze tvifariviT rom ertyaT amoqarguli,<br />

klarti sisxlisferi jvrebi,<br />

CaCoqilni keWnaobdnen...<br />

cxadia, aseTi aRar dagvxvdeboda<br />

juTa, magram guli mainc miiwevda<br />

mTisken, Tumca im ZalisxmeviT veRara,<br />

muxlebi mRalatobdnen. albaT, es mogzauroba<br />

saboloo iqneba Cems cxovrebaSi,<br />

vfiqrobdi da mikvirda, fexebs<br />

rom Zlivs mivaTrevdi. uwin myofnida<br />

siTamame da gulic merCoda. mTaSi xom<br />

isini dadian, visac Warbi energia aqvT.<br />

avtobusis mZRolma snos xeobis<br />

dasawyisSi Camogvsxa. movikideT zurg-<br />

CanTebi da SevudeqiT gzas. Wiuxebis<br />

sanaxavad miviCqarodiT. win xom saocari<br />

sanaxaoba gveloda. mohquxs TeTrad<br />

aqafebuli mTis wyali, cofmoreuli<br />

awydeba sisveliT Camuqebul napirebs,<br />

napirTan TeTri gvirila irxeva,<br />

gauTaveblad qanaobs, TiTqos Tayvans<br />

scems, Tavs uxris da esalmeba<br />

aqafebul wyals. wyali Sxefebs<br />

afrqvevs da miTqrialobs lodebze.<br />

mTis ferdobze, mwvane xasxasa saZovarze,<br />

cxvris faras gadauvlia da mwvane<br />

mTas ufro muqad damCnevia cxvris<br />

navali, TiTqos xaverdovan mdelos<br />

ukuRma ausva xeli calTvala devmao.<br />

veeba, Savi Rrubeli zantad miizlazneba<br />

mTaTa Txemebze, misi bneli<br />

Crdili ki xan xevSi CaiWreba, CaiCexeba,<br />

wamiT gaqreba da moulodnelad sul<br />

sxva mxares amoCndeba da abnelebs mzian<br />

ialaRebs, gadadis mTidan mTaze da<br />

SoreTSi ikargeba.<br />

Soridan manqanis xma moisma.<br />

karkuCamde arc viyaviT misulni,<br />

sabargo manqana rom wamogvewia. iseTi<br />

siswrafiT mohqroda, xelic ki ver avuwieT<br />

SiSiT, vaiTu, daamuxruWos da gadabrundesTqo.<br />

mZRolma zed Cvens win daamuxruWa<br />

da Semogvesma xalisiani sicili, kabinidan<br />

Tavi gamoyo TmaxuWuWa, SavTvala<br />

biWma da mxiarulad mogvesalma, sxapa-sxupiT<br />

dagvayara kiTxvebi: `gagi-<br />

elguja berZeniSvili<br />

rusTaveli! Cveni mTavari quCa, aq<br />

gavatare siyrme da siWabuke, am quCis<br />

wyalobiT vicnobdiT erTmaneTs naxevari<br />

Tbilisi. es iyo sixarulis da bednierebis<br />

wlebi.<br />

da, axla, roca amdeni dro gavida,<br />

Cems cnobierebaSi cocxldeba Soreuli<br />

warsuli, mogonebebi iRviZebs, vxedav<br />

miviwyebul saxeebs da gafermkrTalebul<br />

suraTebs.<br />

ai, modis ulamazesi gogona. Cven mas<br />

botiCelis gogo SevarqviT. biWebs<br />

Zalian mogvwonda, albaT gulSi yvela<br />

ocnebobda mis gacnobas da masTan siaxloves.<br />

yoveldRe, yovel saRamos vxedavdiT<br />

am ucnob, magram axlobel gogos<br />

_ rbili ovaliT, cisferi, mSvidi<br />

TvalebiT, Zlivs damCneuli warbebiT.<br />

mis Setyupebul, amoburcul bageebSi<br />

igrZnoboda sisxlis Cqefa, mSvidi pulsacia,<br />

graciozulad dadioda, msubuqi<br />

Tmebis frialiT Caivlida xolme.<br />

erT dResac igi marto aRar gamoCnda,<br />

gverdiT viRac axmaxi mohyveboda da<br />

Cveni botiCelis gogo qvemodan Sescicinebda.<br />

am kacs galife ecva, gaprialebuli<br />

Ceqmebi, xakisferi uxeSad naqsovi juba.<br />

Tavze exura safeTqlebTan agrexili<br />

kovbouri farTofarflebiani qudi.<br />

grZeli, kexiani cxviri hqonda, sqeli<br />

ulvaSebi, xolo wvrili Tvalebi ise<br />

axlo-axlo iyo erTmaneTTan, cxviri<br />

rom ara, erTmaneTs daWamdnen. modio-<br />

marjoT, vin xarT? aqaurebi ar CanxarT.<br />

saiT gagiweviaT, am xnis xalxi fexiT sad<br />

midixarT, dasxediT, agiyvanT.~<br />

_ juTas vapirebT, _ SevZaxeT biWs.<br />

_ juTas? agiyvanT juTas,<br />

dasxediT!<br />

samiveni avbobRdiT Zaraze. gadebul<br />

Zelze sami xevsuri ijda. yuradReba<br />

ar mouqceviaT, arc xeli gamogviwodes<br />

asvlisas, arc Caiw-Camoiwivnen.<br />

Cvensave zurgCanTebze CamovsxediT,<br />

mZRolma uecrad mowyvita<br />

manqana, rukzakebidan gadmovcvivdiT<br />

da erTmaneTs mivebRauWeT. xevsurebi<br />

mSvidad isxdnen, dinjad, mdumared.<br />

samive ferxorciani da cisferTvaleba<br />

iyo, SuaSi moxuci ejdaT, Zvalmsxvil<br />

nakvTebian saxeze naWrilobevi<br />

damCneoda, moRuSuli kuStad imzireboda<br />

win da mzemokidebul, CaSavebul<br />

saxeze ise mouCanda naTeli cisferi<br />

Tvalebi, rogorc roSkis xorxis veeba<br />

Jangisfer lodebsa da pirquS Wiuxebs<br />

Soris moqceuli pawia cisferi tba abdelaurisa,<br />

mxolod cas rom ireklavda<br />

da am ukacriel mkacr garemoSi<br />

cremliviT livlivebda. manqana miqroda.<br />

xevsurni sdumdnen. Cven manqanis<br />

Zaris fskerze veyareniT.<br />

karkuCaSi gza mogviWra adidebulma<br />

mdinarem. moquxda gaavebuli mRvrie<br />

wyali. biWma SeuCerebliv Seagdo manqana<br />

aborgebul mdinareSi. samivem erTmaneTs<br />

gadavxedeT, manqanas wyali<br />

daeZgera, naviviT aqanavebda aqeT-iqiT.<br />

_ ras Svreba es giJi, ar CagvaxrCos<br />

am wyalSi!_ ayvirda givi. xevsurebi mSvidad<br />

isxdnen, uZravad, mdumared,<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

proza<br />

TiTqos bedisweras mindobilni. moquxda<br />

mdinare, moagorebda lodebs, ismoda<br />

yru gruxuni, gaRma napirebze yefiT<br />

mogvdevda nagazebis xrova, aTamde qofaki<br />

iqneboda. uecrad manqanam napirisken<br />

auxvia da qvaRorRian gzas gauyva<br />

soflisaken. ZaRlebi yefiT mogvsdevdnen.<br />

biWi axelebda ZaRlebs, kabinidan<br />

xels uyofda. ZaRlebi maRla<br />

xtebodnen, magram biWi droulad malavda<br />

xels.<br />

biWi sofelSi Sevida da erT Zvelebur,<br />

Savi kldis naSali filebiT nageb<br />

saxlTan SeCerda. swrafad gadmoxta<br />

manqanidan, qvebs daswvda da qofakebi<br />

daifrina. mere kabinis kari gamoaRo da<br />

TovliviT TeTrebSi gaxveuli Cvili<br />

CamoarTva qals, Cvili kibeze mdgar<br />

Saosan moxuc qals gadasca, TviTon<br />

gamoqanda da kabinaSi myof qals CamosvlaSi<br />

SeeSvela. qali fexmZimed iyo.<br />

biWma qvis kibeebze aiyvana da gamoemSvidoba.<br />

fulis aRebaze mtkice uari<br />

ganacxada, adgilidan mowyda da kabinaSi<br />

Sexta. manqana daiZra. qofakebi yefiT<br />

Semogvegebnen, erTxans gvdies da<br />

soflis bolos CamogvSordnen.<br />

_ ar megona, Tu gaRma gavaRwevdiT,<br />

naxeT, ra kargad gaiyvana adidebul<br />

wyalSi am balRma, _ warmoTqva gaocebulma<br />

SoTam.<br />

_ maxeve! _ gamoscres xevsurebma.<br />

maTTvis es erTi sityva raRacas ni-<br />

Snavda, CvenTvis ki gaugebari iyo. manqana<br />

miqroda qvaRorRian gzaze, biWi<br />

mixveul-moxveul gzaze siCqares ar<br />

uklebda da isev vawydebodiT erTma-<br />

mTvrali jalaTi<br />

da maRal fexebze Semdgari, kavaleristiviT<br />

fexebmongreuli da xelkaviT<br />

mohyavda Cveni nazi gogona.<br />

aq dadiodnen rafaelis da perujinos<br />

gogoebi, aq seirnobda da quCa mohqonda<br />

ticianis veneras. es iyo qera,<br />

TeZosruli, mkerdsavse, alisferbageebiani<br />

ulamazesi qalbatoni. mas farTe<br />

farflebmovlebuli qudi exura,<br />

romelic mofenili iyo iebis konebiT,<br />

vardebiT da qrizanTemebiT, mudam<br />

gverdiT dahyveboda aseve mSvenieri<br />

qera qaliSvili. rainduli bunebis Tbiliseli<br />

biWebi xazgasmul eleganturobiT<br />

gzas uTmobdnen miTosidan gadmosul<br />

dedaSvils, qalRmerTebiviT<br />

rom moabijebdnen laRad. rusTaveli<br />

iyo Cveni TavSeyris adgili. videqiT<br />

WadrebqveS da foTlebis SrialSi<br />

vsaubrobdiT xelovnebaze, literaturaze,<br />

musikaze, gogoebze.<br />

SuaRamiT, saaTis isari ors rom gadascdeboda,<br />

viSlebodiT da Sin vbrundebodiT.<br />

axlac vigoneb im saRamoebs, im<br />

bednier, netar dros.<br />

magram rusTavelis xalisian yofas<br />

amaxinjebda erTi metad mZime suraTi.<br />

es iyo mTvrali jalaTi. gamoCenisTanave<br />

Wadris foTlebis SrialSi gaismoda<br />

xolme misi saxeli _ saSurkini!<br />

saSurkini! vxedavdiT rogor mohyavda<br />

mTvrali jalaTi mis cols, maT<br />

ukan mosdevda patara gogona, maTi<br />

Svili. qals loTobis kvali emCneoda<br />

SeSupebul saxeze, Cacvenil TvalebqveS<br />

TiTqos wyliT savse parkebi ekida,<br />

naoWdamzral gaborotebul saxeze miwis<br />

feri dasdeboda. Tvalebi daxuWuli<br />

hqonda, magram sul odnav Riad dar-<br />

Cenili. aburdul, qera, ZinZRlian, mokled<br />

SeWril Tmidan gamxdari kiseri<br />

mouCanda. is Cumad igineboda, vis aginebda?<br />

iwyevleboda, vis wyevlida?<br />

albaT qmars, anda mTel qveyanas. jala-<br />

Tis saxe verasdros ver davinaxe, ise<br />

hqonda Tavi mowyvetili da Caqindruli,<br />

xandaxan Semogvesmeboda misi gminva,<br />

qals igi galeSili, xelCakiduli<br />

mihyavda (rogorc dedas patara biWi).<br />

jalaTi, etyoba, im dRes, roca Tavis<br />

saqmes aRasrulebda, magrad gaileSeboda,<br />

raTa daeviwyebina, adamians tyviiT<br />

rom axada kefa. wamiT Camovardnil<br />

siCumeSi vxedavdiT Sin dabrunebul<br />

mamas, dedas da patara gogos, ukan rom<br />

mihyveboda maT atirebuli, frCxilebis<br />

kvnetiT. am dros viRac ityoda: `aman<br />

cota xnis win kaci daxvrita!"<br />

axlac mikvirs Cveni Taobis ambavi.<br />

es ra juris xalxi viyaviT!<br />

erTi mainc xom unda aRSfoTebuliyo<br />

jalaTis danaxvaze. ara, arcer-<br />

Ti ar gamovxatavdiT siZulvils,<br />

zizRs, piriqiT ki iyo _ gvecodeboda.<br />

9<br />

neTs.<br />

_ vin aris, ar gadagvCexos sadme,<br />

_ Tqva givim.<br />

_ ar gadagvyris, nu geSiniaT!<br />

_ ratom? _ vkiTxe siciliT xevsurs.<br />

_ maxeve! _ Tqva xevsurma. sxvebic<br />

Tavis daqneviT daeTanxmnen, daudastures<br />

naTqvami.<br />

gza gasworda.<br />

_ es vin yofila, _ ver isvenebs givi.<br />

_ maxeve! _ Tavisas gaiZaxian xevsurebi.<br />

moulodnelad Cvens win, gzis bolos<br />

maRali mwvane mTa aRimarTa zed<br />

dakiduli CanCqeriviT TeTri gziT. aq<br />

ki veRar ava, _ gavifiqre da momagonda<br />

rom am aRmarTis bolos iyo juTa.<br />

uecrad manqana kvamlSi gaexvia, biWi<br />

kabinidan gadmoxta da gaiqca.<br />

_ wyali auduRda, _ Tqva SoTam da<br />

davinaxeT patara vedroTi wyals moarbeninebda<br />

biWi, kvamli gaifanta. manqana<br />

daiZra, moebRauWa qva-RorRian aRmarTs,<br />

gaivaka da sofelic gamoCnda.<br />

manqana patara moedanze idga. xevsurebma<br />

winaswar gamzadebuli mane-<br />

Tianebi gauwodes mZRols, biWi TeTr<br />

kbilebs aCenda da swrafad idebda jibe-<br />

Si fuls. ratomRac mominda, damesaCuqrebina,<br />

raRaciT mesiamovnebina. jibe-<br />

Si TxuTmeti maneTi medo, xuTmaneTiani<br />

da Tumniani. RimiliT gavuwode biWs<br />

Tumniani, sami kacis aiRe-meTqi.<br />

swrafad amarTva fuli da Cems xelSi<br />

darCenil xuTmaneTians daacqerda cimcima<br />

Savi TvalebiT.<br />

_ ra, sakmarisi ar aris sam kacze<br />

Tumani? _ vkiTxe RimiliT da vagrZnobine,<br />

rom xurdas ar viTxovdi da<br />

Tumniani mTlianad mas ekuTvnoda.<br />

biWma swrafad gamomiwoda Tavis xelisgulze<br />

dadebuli Cemi Tumniani, SemomanaTa<br />

TeTri kbilebi, Semomxeda<br />

Savi naperwkliani TvalebiT da miTxra:<br />

_ daade eg Seni xuTmaneTiani am<br />

Tumans da swori viqnebiT.<br />

mere manqana moswyvita da daRmarT-<br />

Si daeSva.<br />

manqanis adgilas darCa lurji kvamlis<br />

bolqvebi da Cemi gawvdili marjvena,<br />

romelzec aRar ido xuTmaneTiani.<br />

xevsurebs movubrundi:<br />

_ Tqven xom maneTi gadaixadeT? Cven<br />

Suagzaze davsxediT, amdeni ratom gamogvarTva?<br />

sam kacze TxuTmeti maneTi<br />

waiRo.<br />

samive xevsurma gaiRima da erTxmad<br />

warmoTqva:<br />

_ maxeve!!!<br />

Cven vgrZnobdiT mis ubedurebas, maTi<br />

dawyevlili ojaxis saSinelebas. gamwarebuli<br />

coli svamda da TanaugrZnobda<br />

Tavis ubedur qmars, yvelam icoda,<br />

vinc iyo saSurkini.<br />

`saSurkini" _ ismoda CurCuli da<br />

erTvoda Wadris xmeli foTlebis Srials.<br />

da midiodnen isini mTeli qveynierebisgan<br />

gariyulni, gankicxulni, aravi-<br />

Tari adamianuri urTierToba aRar<br />

gaaCndaT, iyvnen krulni da dawyevlilni,<br />

mokveTilni, mitovebulni. maTi<br />

rusTavelze gamoCena drogamoSvebiT<br />

xdeboda. rusTaveli zeimobda, xarobda,<br />

saSurkini xvretda. galeSili, Tav-<br />

Cakiduli jalaTi _ Cakecili CeqmebiT,<br />

xakisferi xalaTi, muqlurji galife,<br />

romelsac ZafiviT wvrili wiTeli<br />

kanti Casdevda, didroni mZime xelebi<br />

saxsrebSi momwydariviT ekida,<br />

cols misi mklavi hqonda CabRujuli,<br />

buzRuniT mihyveboda.<br />

rusTavelis cxovreba ki sul sxva<br />

iyo. mxiaruli, xalisiani, sixaruliTa<br />

da bednierebiT savse. es yofa ar exeboda<br />

maT, is sadRac miRma miedineboda.<br />

cxovreba Cqefda, oRond ara maT-<br />

Tvis. maTi xanmokle gamoCena<br />

rusTavelze mwuxarebas tovebda axmaurebul<br />

quCaSi. coli mxarSi edga,<br />

mTvrali jalaTi ki fexebs Zlivs miaTrevda,<br />

TavCaRunuli, saxeze qud-<br />

Camofxatuli, TiTqos surda, ar<br />

daenaxaT adamianebs, anda mas ar<br />

daenaxa isini.


10<br />

proza<br />

26<br />

oficiantma ori boTli limonaTi,<br />

erTi kaTxa ludi da puri moitana. magidaze<br />

dado da wavida. deteqtivma jaSma<br />

limonaTi jer Svils dausxa, Semdeg<br />

deteqtiv gaxarias, Semdeg boTli magidaze<br />

dadga, kaTxa aiRo da ludi mosva.<br />

_ kargia _ Seafasa da kaTxa kvlav<br />

pirTan miitana, ludi mosva, Semdeg<br />

kaTxa magidaze dadga _ rogor midis<br />

gamoZieba? _ kiTxa deteqtiv gaxarias.<br />

_ nel-nela _ deteqtivma gaxariam<br />

gaiRima _ sam adamians velaparake<br />

da yvelaze ucnauri ici ra aris,<br />

arcerTs ar uTqvams, mkvleli xom daWerilia<br />

da es yvelaferi ra saWiroao.<br />

ho kidev; yvela ZiriTadad sakuTar<br />

Tavze melaparaka.<br />

_ adamianebs uyvarT sakuTar Tavze<br />

laparaki, bavSvs, qals, kacs, yvelas,<br />

saboloo jamSi, yvelas sakuTari Tavi<br />

awuxebs, yvela sakuTari TaviT aris<br />

dakavebuli da sakuTari TavisTvis cxovrobs,<br />

es mocemulobaa. miniSneba xom<br />

ar gWirdeba?<br />

_ gamoZiebaSi? _ deteqtivma gaxariam<br />

limonaTi mosva da ludis kaTxas<br />

Sexeda. ludis gemo gaaxsenda da<br />

gaifiqra _ `dalevda kaci~ _ Tumca<br />

survili iqve moaSTo _ `luds arayi<br />

moyveba, mere daiwyeba Cakidulebi da<br />

damenZreva~ _ deteqtiv jaSs Sexeda _<br />

nebismier saqmeSi erTaderTi miniSneba<br />

arsebobs, Tu mokluli kacia, maSin eZie<br />

qali, Tu mokluli qalia, mainc eZie<br />

qali.<br />

_ da eZeb?<br />

_ napovni myavs, bolosTvis vinaxav,<br />

daaxloebiT vxvdebi rac moxda, magram<br />

ar vCqarob.<br />

_ arc unda iCqaro, oficialurad<br />

saqme gaxsnilia.<br />

qababi movida. ra Tqma unda, TavisiT<br />

ara, oficiantma moitana. biWma mobiluri<br />

telefoni magidaze dado, qababs<br />

Sexeda da nerwyvi Caylapa. deteqtivma<br />

jaSma qababi sam nawilad daWra.<br />

yvelaze kargi nawili Svils daudo<br />

TefSze da Semdeg deteqtiv gaxarias<br />

kiTxa:<br />

_ romeli naWeri ginda?<br />

_ sul erTia _ Tqva deteqtivma<br />

gaxariam da uneburad bavSvis Tef-<br />

Sisken gaixeda. biWi qababs aToxlavebda.<br />

Rame saxlSi dabrunebulma deteqtivma<br />

gaxariam gaifiqra, rom bevri Wama<br />

da kargi iqneba, Tu Wamas mouklebs,<br />

Torem ramdenime weliwadSi Ripiani<br />

biZa gaxdeba da daiwyebs ramdenime<br />

nabijis gadadgmis Semdeg qSenas, TandaTan<br />

guli moeqoneba da male mokvdeba.<br />

qababs xaWapuri moyva. sabWoTa kav-<br />

Siris dangrevis Semdeg, rodesac<br />

sazRvrebi demokratiasTan, TavisuflebasTan,<br />

adamianis uflebebTan da<br />

sxva amaRlebul TeoriebTan erTad<br />

yovladmiwierma koka-kolam, hamburgerma<br />

da picam gadmokveTes, daiwyo (albaT<br />

uazro) kamaTi, ra jobda: masonuri<br />

koka-kola Tu erovnuli laRiZis wylebi,<br />

erovnuli xaWapuri Tu masonuri<br />

pica, hamburgeri ratomRac upirobod<br />

iqna miRebuli, sanam mis ukan mdgomi<br />

udidesi masonuri qseli `makdonaldi~<br />

ar iqna aRmoCenili. deteqtivi gaxariac<br />

kamaTobda am sakiTxebze, Semdeg gaiazra,<br />

rom nebismier SemTxvevaSi mainc<br />

adre Tu gvian mokvdeboda da sul erTi<br />

gaxda yvelaferi.<br />

mwvadi ugemuri gamodga. saerTod<br />

restornebSi iSviaTad akeTeben gemriel<br />

mwvads, arsebobs ramdenime<br />

wertili, magram es restorani maT<br />

ricxvSi namdvilad ar Sedioda.<br />

arc deteqtiv jaSs moewona mwvadi.<br />

rac Sexeba biWs, is gemrielad ilukmeboda.<br />

_ amas jer kargi mwvadi ar uWamia<br />

_ Tqva deteqtivma jaSma da Svils Sexeda.<br />

biWma lukma Caylapa.<br />

_ ra, ar varga es mwvadi??? _ ikiTxa<br />

gakvirvebulma.<br />

damSvidobebisas biWma da deteqtivma<br />

gaxariam telefonis nomrebi<br />

gacvales. biWma Zalian gulmodgined<br />

Caiwera misi nomeri da yoveliSemTxvevisTvis<br />

zaric gauSva. deteqtivma gaxariam<br />

biWs Tavze gadausva xeli, Semdeg<br />

haerSi mofarfate Toliebs Sexeda.<br />

_ Toliebi iyvnen adre TbilisSi?<br />

_ kiTxa deteqtiv jaSs.<br />

deteqtivma jaSma mxrebi aiCeCa da<br />

dafiqrda.<br />

_ me rogorc maxsovs, ar iyvnen, Sei-<br />

Zleba arasworad maxsovs.<br />

deteqtivi gaxaria manqanaSi Cajda.<br />

deteqtivi jaSis manqanas miadevna Tvali.<br />

biWma xeli dauqnia da gauRima. deteqtivma<br />

jaSma gamosamSvidobebeli<br />

signali mica, xolo deteqtivma gaxariam<br />

gaifiqra: `ver miTxra, rac undoda.<br />

mgoni, Cemze cudadaa~.<br />

deteqtivma gaxariam Rvedi gadai-<br />

Wira. radio CarTo. viRac tipi saku-<br />

Tari warmatebis istorias yveboda.<br />

`siri~ _ gaifiqra da radiotalRa<br />

Secvala.<br />

saxlSi misvla ar undoda da wreze<br />

wavida. nela moZraobda. gamvlelebs<br />

akvirdeboda. `cxovroben, vcxovrob,<br />

kvdebian, movkvdebi~ _ fiqrobda da<br />

saWes atrialebda xan marcxniv, xan marjvniv.<br />

mniSvneloba ar qonda, saiT wavidoda<br />

da yvelaze metad es apataraveb-<br />

daviT qarTveliSvili<br />

da da rac ufro pataravdeboda, miTufro<br />

didi xdeboda irgvliv yvelaferi;<br />

quCebi, Senobebi, adamianebi,<br />

yvelaferi diddeboda da kidev ufro<br />

gaugebari xdeboda.<br />

`ramden rames ver vxedav, ramdeni<br />

rame ar vici~ _ gaifiqra deteqtivma<br />

gaxariam.<br />

manqana gaaCera. Rvedi moixsna, manqanis<br />

kari gaaRo, gadavida. Rrmad amoisunTqa.<br />

cas axeda. zRmurtliani biWi<br />

gaaxsenda. gaaxsenda, ra uTxra am zRmurtlian<br />

biWs, egona damSviddeboda,<br />

magram simSvide ar movida. xelebi<br />

Tavze moikida, warmoidgina, rom Tavi<br />

sazamTroa da xelisgulebiT daawva.<br />

Semdeg manqanaSi Cajda. manqanis kari<br />

miketa. savarZeli gadawia da gadawva.<br />

`gamosavali ar arsebobs~ _<br />

gaifiqra, gulze xelebi daikrifa da<br />

gaimeora: `gamosavali ar arsebobs.~<br />

swored am dros feisbukze `msoflioSi<br />

ulamazesebma~ dapostes:<br />

`cxovreba mSvenieria~.<br />

Zalian bevrs moewona es.<br />

Rame gawvimda. jer msxvilad dauSva,<br />

Semdeg wvimam TandaTan iklo. dilisken<br />

crida. diliT wvimam gadaiRo.<br />

deteqtivi gaxaria fanjarasTan<br />

idga da Tvals adevnebda amindis<br />

cvalebadobas.<br />

27<br />

diliT deteqtivma gaxariam monasterSi<br />

gamgzavreba gadawyvita moklulis<br />

moZRvarTan Sesaxvedrad. manqana<br />

ver daqoqa, kapoti awia, raRacebi iCaliCa,<br />

gamoaerTa, SeaerTa, am saqmeSi sruli<br />

diletanti, anu uvici iyo, araferi<br />

gamouvida. avtosadgurSi taqsiT mivi-<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

fragmenti romanidan<br />

da, salaroSi avtobusis bileTi SeiZina<br />

da avtobusSi avida. monasterSi<br />

taqsiT gamgzavreba Zalian Zviri Rirda.<br />

mZRoli avtobusis Sevsebas elodeboda.<br />

deteqtivma gaxariam avtobusSi carieli<br />

skamebi gadaTvala. avtobusis<br />

mocemuloba<br />

gasasvlelad kidev rva mgzavri iyo<br />

saWiro.<br />

`rame wasakiTxi mainc mqondes.<br />

gaverTobodi~ _ gaifiqra deteqtivma<br />

gaxariam.<br />

avtobusi nelnela Seivso, gansakuTrebiT<br />

bolo mgzavris molodin-<br />

Si gaiwela dro.<br />

deteqtiv gaxarias arasdros yolia<br />

moZRvari, arc aRsareba uTqvams da arc<br />

ziareba miuRia. Tvlida, rom RmerTi<br />

iseve iyo ritualebSi, rogorc ritualebs<br />

miRma da saerTod yvelgan iyo<br />

RmerTi da masTan saubari Suamavlis<br />

gareSe erCivna.<br />

warmosaxvaSi bevrjer misula eklesiaSi,<br />

dalaparakebia mRvdels, uTqvams<br />

aRsareba, mouyolia sakuTari cxovreba,<br />

sakuTari Secdomebi, codvebi, magram<br />

Tavad sakuTar Secdomebs, saku-<br />

Tar codvebs ar nanobda, es yvelaferi<br />

bunebrivad da kanonzomierad miaCnda,<br />

magaliTad, urTierToba qalebTan, an<br />

viRacebisTvis samagieros gadaxdis<br />

survili, Suri _ am yvelafers mocemulobad<br />

Tvlida. sxvanairad cxovreba<br />

SeuZlebeli iyo, adamianuri cxovreba,<br />

Cveulebrivi cxovreba SeuZlebeli<br />

iyo, rac Seexeba sinanuls, deteqtivi<br />

gaxaria mas ara mocemulobad, aramed<br />

SemTxveviTobad Tvlida, adamianebi<br />

mxolod maSin nanoben raRacebs, rodesac<br />

Zalian uWirT, rodesac Zalian axlobeli<br />

adamiani kvdeba. mama rom gardaicvala,<br />

deteqtivi gaxaria nanobda,<br />

rom ufro xSirad ar elaparakeboda<br />

mas, ufro xSirad ar interesdeboda<br />

misi mdgomareobiT, Semdeg es mdgomareoba<br />

gaqra.<br />

deteqtivma gaxariam mgzavrebi<br />

SeaTvaliera, ramdenime axalgazrda<br />

iyo, danarCeni soflis mSromeli adamianebi,<br />

CanTebiT muxlebze. daRlili<br />

mzeriT. axalgazrdebi mobilurebSi<br />

TamaSobdnen.<br />

deteqtivma gaxariam fanjaraSi<br />

gaixeda. Zalian Rarib qveyanaSi cxovrobda.<br />

gaaxsenda sakuTari megobrebi,<br />

romlebic saqarTvelodan wavidnen.<br />

evropaSi, avstraliaSi da amerikaSi<br />

dasaxldnen da daaskvna, rom maT swori<br />

arCevani gaakeTes, Tumca warmodgena<br />

ar qonda, rogor cxovrobdnen isini,<br />

ras akeTebdnen, ras ganicdidnen, ramdenad<br />

kmayofilebi iyvnen sakuTari<br />

arCevaniT da cxovrebiT, magram mainc<br />

Tvlida, rom isini sworad moiqcnen.<br />

Tavad deteqtiv gaxarias arasdros<br />

ucdia saqarTvelodan gadasaxleba,<br />

ucxo qveyanaSi damkvidreba. miuxeda-<br />

12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

vad amisa, deteqtivi gaxaria ar ekuTvnoda<br />

tradiciuli yaidis qarTveli patriotebis<br />

legions, saerTod ar<br />

iziarebda maT ideologias: `mokvdi iq,<br />

sadac daibade~, `saqarTvelo yvelaze<br />

madliani qveyanaa msoflioSi~ da a.S.<br />

ubralod zarmaci iyo.<br />

`saqarTveloSi mxolod zarmacebi<br />

davrCiT, sxva yvela wavida~ _<br />

gaifiqra deteqtivma gaxariam da minas<br />

xeli gausva, TiTqos raRac waSala.<br />

avtobusi soflis centrSi gaCerda,<br />

monastramde misasvlelad aRmarTis<br />

avla iyo saWiro.<br />

`manqaniT mainc ver avidodi~ _<br />

gaifiqra deteqtivma gaxariam da aRmarTs<br />

auyva. drodadro Cerdeboda.<br />

aqeT-iqiT iyureboda. xedavda tyes,<br />

cas, mindors, eklesiis gumbaTs.<br />

`sportulad unda Camecva~ _<br />

daaskvna deteqtivma gaxariam, Tumca es<br />

ukve dagvianebuli daskvna iyo.<br />

monastris WiSkarTan gaCerda.<br />

Relavda. zogadad ase emarTeboda,<br />

rodesac eklesias uaxlovdeboda. iZabeboda,<br />

guli ufarTovdeboda,<br />

TiTqos viRac gulze kidebda xels da<br />

magrad uWerda.<br />

deteqtivma gaxariam zari dareka da<br />

ori nabiji gadadga ukan. xan miwas<br />

uyurebda, xan cas.<br />

kari axalgazrda biWma gaaRo.<br />

deteqtivma gaxariam moridebulad<br />

aCvena sabuTi da mosvlis mizezi uTxra.<br />

axalgazrda biWma deteqtivi gaxaria<br />

SeipatiJa.<br />

_ mobrZandiT, mamao locvazea da<br />

daelodeT, Tu gindaT, locvas daeswariT.<br />

_ ara, iyos davicdi _ Tqva deteqtivma<br />

gaxariam.<br />

_ wamobrZandiT.<br />

deteqtivi gaxaria axalgazrda biWs<br />

gayva. ezoSi viRacebi muSaobdnen. erTi<br />

baRs rwyavda, meore SeSas Cexavda, mesames<br />

daCexili SeSa sadRac miqonda.<br />

ramdenime wamiT deteqtivi gaxaria<br />

SeaTvalieres, Semdeg muSaoba ganagrZes.<br />

axalgazrda biWma kibe aiara da aivanze<br />

avida, deteqtivi gaxaria miyva.<br />

Senoba erTsarTuliani iyo.<br />

axalgazrda biWma kari gaaRo.<br />

_ mobrZandiT _ miipatiJa deteqtivi<br />

gaxaria.<br />

deteqtivma gaxariam madlobis niSnad<br />

Tavi dauqnia da SenobaSi Sevida.<br />

axalgazrda biWma kari daxura, Semdeg<br />

erTerT oTaxSi Sevida, deteqtiv<br />

gaxarias aniSna, rom mas miyoloda.<br />

oTaxSi axlgazrda biWma deteqtiv<br />

gaxarias skamze miuTiTa:<br />

_ dabrZandiT.<br />

deteqtivi gaxaria dajda, fexi<br />

fexze gadaido. gaifiqra, arsworad<br />

viqcevio da fexi CamoiRo.<br />

axalgazrda biWi mis win dajda,<br />

kiTxa:<br />

_ xom ar gwyuriaT?<br />

`albaT metyoba, rom vRelav~ _<br />

gaifiqra deteqtivma gaxariam, Semdeg<br />

axalgazrda biWs gauRima da uTxra:<br />

_ki, wyals Tu damalevineT, kargi<br />

iqneba.<br />

axalgazrda biWma Tavi dauqnia, wamodga<br />

da oTaxidan gavida, ramdenime<br />

wuTis Semdeg wyliT savse grafiniT da<br />

WiqiT dabrunda. deteqtiv gaxarias<br />

Wiqa gauwoda, deteqtivma gaxariam Wiqa<br />

gamoarTva da axalgazrda biWma wyali<br />

dausxa. deteqtivma gaxariam Wiqa pirisken<br />

waiRo, miitana da wyali mosva,<br />

Semdeg axlgazrda biWs Sexeda, mixvda,<br />

rom zedmetad daZabulad da, aqedan<br />

gamomdinare, saeWvod iqceoda. Wiqa<br />

miiyuda da gamocala. wamodga. carieli<br />

Wiqa magidaze dadga.<br />

_ Zalian lamazia aqauroba _ Tqva<br />

sxvaTaSoris.<br />

_ Tqven mTavar ganyofilebaSi<br />

muSaobT? _ kiTxa axalgazrda biWma.<br />

_ki _ deteqtivma gaxariam axalgazrda<br />

biWs Sexeda.<br />

_ deteqtiv jaSs icnobT?<br />

_ ara _ moityua deteqtivma gaxariam,<br />

ar undoda ucxo adamianTan samsaxurze<br />

da TanamSromlebze laparaki<br />

_ me axali misuli var da jer TiTqmis


12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

aravis vicnob.<br />

_ kargi adamiania, adre dadioda<br />

CvenTan, kai xania, aRar gamoCenila.<br />

28<br />

_ ZiriTadad, meored mosvlaze<br />

vlaparakobdiT _ Tqva moZRvarma. deteqtivi<br />

gaxarias pirispir ijda,<br />

laparakisas xelebs ifSvnetda _ meored<br />

mosvla ar niSnavs dasasruls, es<br />

ufro erTi mocemulobis meored<br />

Canacvlebaa, Tumca rogori iqneba es<br />

axali mocemuloba mxolod da mxolod<br />

SegviZlia warmovidginoT, Tumca<br />

adamianuri warmodgena iseTive<br />

arasrulyofilia, rogorc Tavad adamiani,<br />

adamianebma Tavad airCies arasrulyofileba.<br />

deteqtiv gaxarias gaaxsenda adam<br />

da evas istoria, Tumca aq sul sxva<br />

mizeziT iyo amosuli, saubris mimarTulebis<br />

Secvla scada:<br />

_ vinme xom ar emuqreboda?<br />

moZRvarma deteqtiv gaxarias Sexeda,<br />

sevdianad gaiRima:<br />

_ ra Tqma unda, emuqreboda, emuqreboda<br />

is, vinc yvelas emuqreba, mec,<br />

Tqvenc, nebismier adamians.<br />

deteqtivi gaxaria mixvda, rom<br />

moZRvari sikvdils gulisxmobda.<br />

_ sikvdilis garda, vinme konkretuli<br />

pirovneba.<br />

_ sikvdili Zalian konkretuli ram<br />

aris, Tumca pirovnebas ver vuwodebT,<br />

magram pirovnuli namdvilad aris.<br />

deteqtivma gaxariam grafinisken<br />

gaiSvira marjvena xelis saCvenebeli<br />

TiTi:<br />

_ wyali SeiZleba?<br />

_ miirTviT _ uTxra moZRvarma.<br />

deteqtivi gaxaria wamodga, magidasTan<br />

mivida, wyali daisxa da dalia.<br />

_ me faqtebi mainteresebs _ Tqva<br />

da Wiqa magidaze dadga.<br />

_ sikvdili faqtia _ Tqva moZRvarma<br />

_ iciT, adamianebi raSi cdebian?<br />

_ deteqtivma gaxariam yuradRebiT<br />

Sexeda moZRvars _ sakuTari<br />

Zalebis SefasebaSi, SeuZlebelia Secvalo<br />

sxvis mier Seqmnili kanonzomiereba.<br />

_ da Tavisufleba?<br />

_ yvelaze didi Tavisufleba RmerTze<br />

mindobaa, yvelaze mcire<br />

Tavisufleba RmerTze miundobloba,<br />

adamianebi samwuxarod ukanasknels<br />

irCeven da yvela ubedureba aqedan modis,<br />

mcire Tavisufleba sakmarisi ar<br />

aris, adamianebis yoveldRiuri brZola<br />

am mcire Tavisuflebis ganvrcobis<br />

mcdelobaa, Tumca maTi mcdelobebi<br />

kidev ufro amcireben maT isedac mcire<br />

Tavisuflebas, RmerTis arsebobis<br />

TiTqmis aRaravis jera, gaixedeT irgvliv,<br />

CaixedeT Tqvens gulSi, yvelgan<br />

kerpebia. qriste yvelaferi gaxda:<br />

didi fsiqologi, didi reJisori, didi<br />

meamboxe, didi poeti, didi filosofosi,<br />

didi moralisti. sinamdvileSi,<br />

qriste ubralod RmerTia. amas TiTqmis<br />

aRaravin aRiarebs, ukve didixania<br />

asea, pirveli debatebi qristes Sesaxeb<br />

mociqulebma daiwyes, miuxedavad<br />

imisa, rom mociqulebi yovedRe xedavdnen<br />

qristes, maTTvis bevri ram<br />

gaugebari iyo, SeuZlebelia gaugo RmerTs,<br />

RmerTis unda gwamdes, ar ifiqroT,<br />

rom gasxivosnebuli adamianis<br />

poziciidan gelaparakebiT, CemTvisac<br />

bevri ramea gaugebari, magaliTad, ratom<br />

kvdebian bavSvebi, veranairad ver<br />

vigeb, ratom uWirT wesier adamianebs<br />

mesmis, magram bolomde ara, es wesieri<br />

adamianebic vin arian, esec naklebad<br />

mesmis, qmedeba ZiriTadad gauazrebelia,<br />

ZiriTadad, adamianebi jer akeTeben<br />

raRacas da Semdeg fiqroben, amitom<br />

saqmeebiT Znelia imsjelo adamianebze,<br />

bevri ramea CemTvis gaugebari,<br />

magram vcdilob, rom mwamdes, mxolod<br />

da mxolod vcdilob, rom mwamdes.<br />

_ gamogdiT? _ deteqtivma gaxariam<br />

Sublze gaisva marjvena xeli.<br />

_ vcdilob, _ mokled upasuxa<br />

moZRvarma. wamodga, magidasTan mivida,<br />

wyali daisxa da dalia _ gemrieli wyalia<br />

Cvensken _ Tqva da carieli Wiqa<br />

magidaze dadga _ faqtebi arafers<br />

niSnavs. faqtebi arafers niSnavs, rodesac<br />

adamiani mkvdaria.<br />

WiSkari kvlav axalgazrda biWma<br />

gauRo. erTmaneTs daemSvidobnen. deteqtivi<br />

gaxaria gamovida. zurgsukan<br />

gaigona WiSkris daketvis xma. saRamovdeboda.<br />

daRmarTze daeSva. `yvela<br />

martoa~ _ gaifiqra. xelebi Sarvlis<br />

jibeSi Caiyo da cas axeda. bavSvobaSi<br />

mamam fexburTze miiyvana, mwvrTnelma<br />

ramdenimejer aTamaSa, Semdeg mamas<br />

gulwrfelad uTxra:<br />

`Zalian xSirad ixedeba cisken,<br />

naRdad ar gamova fexburTeli amisgan.~<br />

mamam sevdianad dauqnia Tavi mwvrTnels.<br />

deteqtivi gaxaria Svidi wlis<br />

iyo am dros, mamas gverdze idga, mwvrTnelis<br />

sityvebi esmoda da cas uyurebda.<br />

avtobusis bileTi iyida da avtobusSi<br />

avida. dajda. avtobusi nelnela<br />

gaivso. da daiZra. mgzavrebi laparakobdnen<br />

fasebis zrdaze. gaWirvebaze.<br />

viRacis gaTxovebaze. mTavrobaze.<br />

raRac Ramis garyvnil gadacemaze. am<br />

ukanasknelze aRSfoTebulad, etyobodaT,<br />

rom gadacema Tavidan bolomde<br />

qondaT nanaxi da momavalSic Tavidan<br />

bolomde naxavdnen da kvlav aRSfoTdebodnen<br />

da ase aRSfoTebulebi<br />

daelodebodnen axal gadacemas.<br />

`gamosavali ar aris~ _ gaifiqra<br />

deteqtivma gaxariam da Tvalebi daxu-<br />

Wa.<br />

avtosadguridan gamovida. Sioda.<br />

taqsi gaaCera da saxlSi dabrunda.<br />

deda televizors uyurebda<br />

_ ra gvaqvs saWmeli? _ kiTxa dedas.<br />

_ kartofili _ upasuxa dedam.<br />

dajda. Wama. Wamisas televizoridan<br />

wamosuli xmebi esmoda. msoflio<br />

ekonomikur krizisze laparakobdnen.<br />

romeliRac didi firmebis maqinaciebze.<br />

deteqtivi gaxaria ver xvdeboda,<br />

ra kavSiri qonda am yvelafers saqarTvelosTan.<br />

ra iyo, an vin iyo saqarTvelo<br />

msofliosaTvis, an es msoflio<br />

ra iyo, an vin iyo.<br />

`zixar, Wam, gZinavs, samsaxurSi dadixar,<br />

iRlebi da... ra SuaSia msoflio,<br />

yvela martoa, aranairi dajgufebebi<br />

ar arsebobs, yvela martoa~.<br />

deteqtivi gaxaria wamodga. magididan<br />

WurWeli aiRo da onkanis qveS<br />

dado, onkani gaxsna da WurWeli darecxa.<br />

`coli rom myavdes, is garecxavda~<br />

_ gaifiqra da garecxili WurWeli<br />

karadaSi Seawyo.<br />

saZinebelSi Sevida. kompiuteri Car-<br />

To. pirvel rigSi, fosta Seamowma.<br />

araferi.<br />

`arc minda!~ _ gaifiqra da fostidan<br />

gamovida.<br />

29<br />

profilaqtikamde mezobels Caeba<br />

buqsiriT, manamde mezobelmac axada<br />

mis manqanas kapoti, iCxirkedelava,<br />

magram araferi gamouvida.<br />

profilaqtikaSi ori xelosani daxvdaT.<br />

deteqtivma gaxariam mezobels<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

proza<br />

madloba gadauxada.<br />

mezobelma gauRima, daemSvidoba da<br />

wavida.<br />

erTerTma xelosanma manqanas kapoti<br />

axada, raRacebi iCaliCa, Semdeg deteqtiv<br />

gaxarias Txova, manqana daeqoqa.<br />

deteqtivma gaxariam gasaRebi gadaatriala<br />

da manqana daiqoqa.<br />

deteqtivi gaxaria manqanidan gadmovida,<br />

xelosans fuli gadauxada da<br />

manqanaSi dabrunda.<br />

meore xelosani kuTxeSi ijda da<br />

krosvords avsebda.<br />

samsaxurSi Seiara. ukanaskneli gasaubrebaRa<br />

qonda darCenili moklulis<br />

sayvarelTan. gaaxsenda, rogor<br />

idga moklulis saxlTan, rogori<br />

lamazi iyo, maSinve ifiqra, rom moklulis<br />

sayvareli iyo, Semdeg es faqtobrivadac<br />

daamtkica.<br />

deteqtivi gaxaria xvdeboda, rom am<br />

qalTan gasaubrebis Semdeg yvelaferi<br />

gairkveoda da misi piradi gamoZiebac<br />

dasruldeboda.<br />

`adamianebs arcerTi saidumlo ar<br />

aqvT, magram yvela Tavs ityuebs, rom<br />

maTi cxovreba saidumloebiTaa moculi.<br />

sxvanairad mosawyenia da erTferovani<br />

cxovreba.~<br />

deteqtivi gaxaria ganyofilebis<br />

ufrosis kabinetisken wavida.<br />

ganyofilebis ufrosi, rogorc<br />

yovelTvis, dakavebuli iyo.<br />

`ho, kidev, yvela Tavs ityuebs, rom<br />

saqmeebi aqvT, dakavebulebi arian.~ deteqtivi<br />

gaxaria ganyofilebis ufrosis<br />

mosacdelSi dajda, aTi wuTis Semdeg<br />

ganyofilebis ufrosma miiRo.<br />

_ dasveneba mWirdeba _ uTxra deteqtivma<br />

gaxariam ganyofilebis<br />

ufross.<br />

_ mesmis, arafris keTeba yvelaze<br />

damRlelia _ Tqva ganyofilebis<br />

ufrosma da gaiRima. deteqtiv gaxarias<br />

Sexeda, mixvda, rom misi Sefaseba am<br />

ukanasknels mainc da mainc ar moewona<br />

da odnav gakeTilSobilda _ usaqmuri<br />

ki xar, magram amave dros ucnauri xar,<br />

cxovrebaSi ucnaurobebi xSirad xdeba<br />

da amitom gvyavxar aq. rac Seexeba Svebulebas,<br />

ar gewyinos, magram jerjerobiT<br />

ver gagiSveb im ubralo mizezis<br />

gamo, rom guSin deteqtivi jaSi gavida<br />

SvebulebaSi, kidev erTi usaqmuri, magram<br />

egec didi ucnauri kacia, oRond<br />

sxvanairad _ ganyofilebis ufrosma<br />

deteqtiv gaxarias Sexeda da kiTxa _<br />

kidev rame gaqvs saTqmeli?<br />

_ ara _ Tqva deteqtivma gaxariam<br />

da ganyofilebis ufrosis kabinetidan<br />

gamovida.<br />

ganyofilebis ufrosi wamodga da<br />

qoTnis yvavilebi faqizad morwya. Semdeg<br />

kompiuterTan mivida da botanikur<br />

leqsikons Caujda.<br />

`cxovrebas ar gaclian, ra xalxia~<br />

_ gaifiqra ukmayofilod.<br />

gzebi gadatvirTuli iyo. deteqtivi<br />

gaxaria ramdenjerme sacobSi gai-<br />

Weda. nerviulobda.<br />

manqana sadarbazosTan gaaCera. gadavida.<br />

korpusi SeaTvaliera da sadarbazoSi<br />

Sevida. qali meSvide sarTulze<br />

11<br />

cxovrobda. deteqtivi gaxaria lift-<br />

Tan mivida, marjvena xelis saCvenebeli<br />

TiTi Rilakisaken waiRo, magram<br />

ratomRac liftiT asvla gadaifiqra<br />

da da kibes auyva.<br />

kibeebi cxrasafexuriani iyo.<br />

deteqtivi gaxaria safexurebs iTvlida.<br />

karze daakakuna, Semdeg zari SeniSna<br />

da zaric dareka. kari ramdenime wam-<br />

Si gauRes.<br />

qalma odnav gamoaRo kari da mxolod<br />

Tavi gamoaCina.<br />

deteqtivma gaxariam qals sabuTi<br />

aCvena da mosvlis mizezi ganumarta,<br />

rasac daayola:<br />

_ kargia, rom saxlSi damxvdiT.<br />

_ mobrZandiT _ qalma kari gaaRo.<br />

saSinaod ecva, sportulebi.<br />

deteqtivma gaxariam SeniSna, rom<br />

qals uneburi ukmayofilebis gancda<br />

gauCnda sakuTari CacmulobiT.<br />

qalma deteqtivi gaxaria sastumro<br />

oTaxSi SeipatiJa, sastumro oTaxSi<br />

televizori iyo CarTuli. qalma magididan<br />

pulti aiRo da televizori gamorTo.<br />

`Relavs, rom ar Relavdes, televizors<br />

ubralod xmas Cauwevda~ _<br />

daaskvna deteqtivma gaxariam.<br />

_ nu RelavT _ uTxra qals.<br />

_ ar vRelav _ Tqva qalma _ mkiTxeT,<br />

ris sakiTxavadac moxvediT, ise, rac<br />

vicodi, dakiTxvaze yvelaferi vTqvi.<br />

_ wavikiTxe _ icrua deteqtivma<br />

gaxariam.<br />

pirispir dasxdnen. gverdiTa<br />

oTaxidan kata gamovida. qalisken wamotasavda.<br />

qali nerviulad wamodga.<br />

kata xelSi aiyvana, deteqtiv gaxarias<br />

Sexeda.<br />

_ amas iqiT gaviyvan, Torem deteqtivSi<br />

mgonia Tavi, kata, qali, gamomZiebeli.<br />

qali gavida.<br />

ezodan bavSvebis xma amodioda,<br />

TamaSobdnen.<br />

deteqtivma gaxariam oTaxi moaTvaliera.<br />

araferi gansakuTrebuli.<br />

kedelze naxatebi ekida. deteqtivi<br />

gaxaria mxatvrobis moyvaruli ar iyo,<br />

Tavis droze ramdenime wigni waikiTxa<br />

mxatvrobis istoriis Sesaxeb, magram<br />

mxatvrobas ver amuRamebda, Tumca<br />

xvdeboda, rom raRac misTvis gaugebari<br />

muRami qonda.<br />

qali oTaxSi dabrunda.<br />

_ mxatvroba giyvarT? _ kiTxa deteqtivma<br />

gaxariam.<br />

_ ara, Cemi Zmaa mxatvari, misi naxatebia<br />

_ Tqva qalma.<br />

saSinao tansacmelSic ki Zalian<br />

lamazi iyo. yovelSemTxvevaSi, deteqtivi<br />

gaxaria ase Tvlida.<br />

_ ar SemiZlia, gamovicvli ra<br />

tansacmels da mere daviwyoT.<br />

_ ki, rogorc gindaT _ daeTanxma<br />

deteqtivi gaxaria qals, xolo saku-<br />

Tar Tavs SeniSvna misca: `nu uyureb<br />

lenCiviT!~ ra Tqma unda, es xmamaRla<br />

ar uTqvams, mxolod da mxolod<br />

gaifiqra.<br />

qali gavida.<br />

deteqtivi gaxaria wamodga da naxatebis<br />

Tvaliereba daiwyo. ZiriTadad,<br />

peizaJebi iyo. naxatebs axlodan aTvalierebda,<br />

gaaxsenda, rom zogierT naxats<br />

Soridan unda uyuro. `iqneb egeTi<br />

naxatebia~ _ gaifiqra da Soridan dauwyo<br />

Tvaliereba. `ara, ar aris Cemi saqme<br />

mxatvrobis Sefaseba~ _ gaifiqra da<br />

dajda. fexi fexze gadaido da gaifiqra<br />

_ `mowevda kaci.~<br />

qali dabrunda, saSinaod ecva,<br />

oRond arasportulad.<br />

_ SegiZliaT, daiwyoT.<br />

qalma sigarets moukida.<br />

_ xom ar mowevT _ SeTavaza deteqtiv<br />

gaxarias da sigaretis kolofi<br />

gauwoda.<br />

deteqtivi gaxaria odnav wamoiwia,<br />

Semdeg Tavs Zala daatana da Tqva:<br />

_ ara, didi madloba _ da iqve mokle<br />

eqskursi gaakeTa _ adre veweodi,<br />

es ise, yoveli SemTxvevisTvis, dedikos<br />

biWi rom ar gegonoT.<br />

qalma gaiRima.


12<br />

interviu<br />

mwerali<br />

_ `sabaze~ gamorCeuli gamosvla<br />

gqondaT, originaluri da saxaliso. ram<br />

gagaxsenaT multfilmis gmiri CiburaSka?<br />

_ wels meoTxed gavxdi `sabas~ nominanti.<br />

yovelTvis mqonda gamarjvebis imedi,<br />

romelic bolo wuTs kvdeboda. ukve<br />

Seguebuli viyavi, rom Cemi eqimoba am<br />

konkursSi seriozulad SemiSlida xels.<br />

SeiZleba nominantad warvedgineT, magram<br />

premias ar momcemdnen. welsac igive gancda<br />

mqonda, amitom rodesac gamarjvebulad<br />

gamomacxades, saxtad davrCi. ar arsebobs!<br />

_ aseTi iyo pirveli reaqcia. yvelaze<br />

metad guli imaze damwyda, rom Cemi<br />

gogonebi ukan idgnen da ver davinaxe,<br />

rogor uxarodaT. iseTi gancda mqonda,<br />

TiTqos sadRac gavfrindi. sanam bankis<br />

aivanTan mivedi, sixarulisgan yurebs vapartyunebdi<br />

da etyoba, CiburaSka amitom<br />

gamaxsenda.<br />

wina wlebSi yovelTvis vamzadebdi<br />

xolme samadlobelo sityvas da vicodi,<br />

rom odesme `sabas~ Tu aviRebdi, gamosvlas<br />

ase daviwyebdi: did madlobas vuxdi<br />

skolis qarTuli enis maswavleblebs, imitom,<br />

rom Cemi qarTulis codna mxolod<br />

maT ganapirobes, magram es `odesme~ imdenad<br />

male dadga, davibeni. arada, bevrisTvis<br />

unda gadamexada madloba _ Tundac<br />

paata nacvliSvilisTvis, romelic<br />

Cemi pirveli wignebis gamomcemeli gaxlavT;<br />

araerTi adamianisTvis, vinc literaturaSi<br />

gza damiloca, maT Soris iyvnen<br />

irakli abaSiZe, moris focxiSvili, ioseb<br />

noneSvili; Tamar erisTavisTvis,<br />

romelTanac, marTalia, inglisurze davdiodi,<br />

magram qarTulis siyvaruli misi<br />

damsaxurebacaa. iyo kidev erTi kargi adamiani<br />

– facia paiWaZe, romelic pionerTa<br />

sasaxleSi muSaobda. es qalbatoni<br />

dauzarlad gvakiTxebda da gvixsnida, ratom<br />

ar varga erTi teqsti da ratom aris<br />

kargi meore. erTi sityviT, saintereso<br />

adamianebTan mimarTebaSi gamimarTla.<br />

_ rogor moxda, rom profesiiT eqimi<br />

literaturas miadeqiT?<br />

_ piriqiT iyo. ise gamovida, rom literatori<br />

mivadeqi medicinas. adreuli<br />

bavSvobidan raRacebs vriTmavdi, sami<br />

wlisa erTstrofian leqsebs vwerdi. es<br />

procesi mogvianebiTac gagrZelda, Tumca<br />

periodulad mqonda Cavardnebi, mere<br />

isev viwyebdi weras. samedicino institut-<br />

Si swavlis drosac aqtiuri Semoqmedebi-<br />

Ti cxovrebiT vcxovrobdi – JurnalgazeTebSi<br />

vibeWdebodi, scenaze leqsebs<br />

vkiTxulobdi. marTalia, profesia mere<br />

Semiyvarda, magram literatura CemTvis<br />

gacilebiT metia.<br />

_ zemoTnaxseneb cnobil poetebTan<br />

rogor aRmoCndiT?<br />

_ dedaCemis damsaxurebiT. momkidebda<br />

xels pionerisyelsaxvevian, wiTelbaf-<br />

Tian gogonas da mivdiodiT romelime cnobil<br />

poetTan Cemi `Semoqmedebis~ warsadgenad.<br />

Zalian sasacilo iyo Sexvedra ioseb<br />

noneSvilTan, romelmac sakuTari leqsebi<br />

wamikiTxa da wignzec wamiwera. meore<br />

dRes SemTxveviT Semxvda da momesalma.<br />

saxlSi ki ar mivedi, mivfrindi. yvelas vaxare,<br />

noneSvilma micno da miTxra _ mogesalmebaT<br />

mgosanio. arada, aRmoCnda, Turme<br />

yvelas, ucnobebsac, ase esalmeboda.<br />

SoTa niSnianiZes mivwere erTxel werili.<br />

mere didxans vijeqi da pasuxs fostis<br />

yuTSi velodi. Zalian mZafri gamoxmaureba<br />

mqonda mis erT leqsze, romelic<br />

pesimisturad momeCvena da ver vapatie.<br />

terenti granelis pesimizmi miyvarda, magram<br />

SoTa niSnianiZe yovelTvis optimizmiT<br />

aRsavse unda yofiliyo, omaxiani.<br />

yovel diliT viWyitebodi fostis yuTSi,<br />

magram ar movida batoni SoTasgan pasuxi.<br />

aseTive gulisfancqaliT velodi `norC<br />

leninels~, sadac erTi-orjer davibeWde.<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

maka miqelaZe:<br />

`Cemi pirveli seriozuli<br />

publikacia skandals ukavSirdeba~<br />

`sruliad originaluri xelweris mqone avtori, daxvewili mwerluri eniT. ar gaurbis neologizmebs,<br />

enobriv gadaxrebs da aqvs stilis saocari SegrZneba~ _ ase warudgina wlevandeli `sabas~ Jiuris wevrma,<br />

manana RaribaSvilma auditorias `saukeTeso prozauli krebulis~ gamarjvebuli, maka miqelaZe. `me da<br />

Cemi kusturica~ misi rigiT meoTxe krebulia. manamde iyo `fleSi,~ `narCeni movlenebi~, `weros jvari~.<br />

beso xvedeliZesTan erTad dawera eqsperimentuli romani `ixvis tolma~, cota xnis win misi avtorobiT<br />

kidev erTi romani _ `wamyvani organo~ vixileT. profesiiT fsiqoTerapevtia da narkologiis institutSi<br />

muSaobs. mZime samuSaos miuxedavad, werisTvis dros yovelTvis poulobs, radgan literatura mis<br />

cxovrebaSi umTavresia. dRes maka miqelaZe Cveni stumaria.<br />

mokled, patara lenineli gogo viyavi. SedarebiT<br />

mozrdil asakSi iza orjonikiZesTan<br />

aRmovCndi, romelmac bevr rameze<br />

`amixila~ Tvali. samedicinoze ginda, ara,<br />

Cabareba, aTi Svilis yola da Tan mwerlobasac<br />

apireb?ar gamogivao – miTxra pirdapir.<br />

ai, me aseTi leqsi maqvs _ `ar gamovida<br />

Cemgan coli da buxris kata~, imitom<br />

rom, es, genacvale, SeuTavsebadiao. asec<br />

moxda _ mxolod ori Svili myavs, Tumca<br />

arian adamianebi, vinc am yvelafers axerxebs.<br />

amisTvis viRacas Zalian unda undodes,<br />

rom es gamogivides.<br />

_ pirveli nawerebi rogor dabeWdeT?<br />

_ pirveli seriozuli publikacia<br />

skandals ukavSirdeba _ SturmiT viRebdi<br />

`ciskars~. im periodSi es erTaderTi<br />

literaturuli Jurnali iyo da gadavwyvite,<br />

ramdenime leqsi mimetana. orjer<br />

uariT gamomistumres _ debiutantebisTvis<br />

`nobaTi~ gvaqvs da iq mibrZandiTo.<br />

rogorc iqna, mivedi `nobaTSi~ da Tengiz<br />

Calaurs leqsebis rveuli davutove. warmoidgineT,<br />

ra raodenobis naweri unda<br />

waekiTxa mas da, bunebrivia, ver moaswro.<br />

ori kviris Semdeg gaviare da momibodiSa,<br />

Tqveni leqsebi sustia da ver davbeWdav-<br />

To. ar wagikiTxavT-meTqi _ Sevepasuxe<br />

da Cemi leqsebis rveuli imave adgilidan<br />

gamovutane, sadac davtove. bevri icina,<br />

mere leqsebi waikiTxa da ramdenime damibe-<br />

Wda. mere morismac gamomiqveyna leqsebi,<br />

`arilSic~ davibeWde. maxsovs, es iyo `sami<br />

moTxroba omze~ da mogvianebiT moTxroba<br />

_ `gvirabi,~ romelsac gamoxmaureba<br />

mohyva. es Temebi Semdeg darCa Cems SemoqmedebaSi.<br />

_ pirveli wignic skandals xom ar<br />

ukavSirdeba?<br />

_ esec araordinaruli istoriaa.<br />

pirveli wignebi paata nacvliSvilma<br />

damibeWda, romelic modelis rangSi gavicani.<br />

`vogis~ konkursSi vmonawileobdi,<br />

isini ki am konkurss aSuqebdnen. vi-<br />

Tavxede da paatas leqsebis mitana Sev-<br />

Tavaze. momitane erTio _ miTxra da Turme<br />

didi ganadgurebisTvis moemzada. erTi<br />

kviris Semdeg damireka, Seni gakritikeba<br />

mindoda, magram ar gamomivida, aseTs ar<br />

velodio. cota xanSi wignebis gamocema<br />

SemomTavaza. yvelaferi moamzada da is<br />

droa, stambaSi unda gavgzavnoT, rom<br />

mirekavs aRelvebuli _ araferi ar varga,<br />

uamravi koreqturaa da movdivar SenTano.<br />

warmoidgineT, ra dReSi Cavvardi. naxevar<br />

saaTSi rekavs zari. sruliad gadafiTrebuli<br />

vaReb kars da vxedav, dgas paata ori<br />

SekvriT – es iyo Cemi wili wignebi. Cems<br />

kivils mihqonda yvelaferi. ai, aseTi siurprizi<br />

momiwyo paata nacvliSvilma.<br />

_ `me da Cemi kusturica~ Tqveni mesame<br />

prozauli krebulia. manamde iyo eqsperimentuli<br />

romani _ `ixvis tolma~,<br />

romelic beso xvedeliZesTan erTad dawereT.<br />

ratom daTanxmdiT am eqsperimentSi<br />

monawileobas?<br />

_ bevrs ainteresebs, rogor vwerdiT<br />

erTad, sad vwerdiT. me da besom SemTxveviT<br />

gavicaniT erTmaneTi. miTxra, rom<br />

aqvs teqsti, romelic, misi azriT, romanad<br />

unda iqces da daxmareba mTxova.<br />

dRevandeli gadasaxedidan albaT sul<br />

sxvanairad ganviTardeboda yvelaferi,<br />

magram maSin aviReT besos naweri, romelic<br />

ukve gamoqveynebuli iyo da Cemi teqstiT<br />

SevavseT. `ixvis tolmac~ amitom<br />

davarqviT _ xorci ukve arsebobda da<br />

axali teqstiT SevfuTeT. weris proces-<br />

Si erTmaneTi TiTqmis ar gvinaxavs. beso<br />

velad iyo gaWrili da telefoniT veZebdi.<br />

sxvaTa Soris, am romanze muSaoba koSmariviT<br />

axsovs: yvelaze karg xasiaTze<br />

rom viyavi, mecxre cidan mxsnida miqela-<br />

Zis kivili – sad xaro?ase, telefoniT var-<br />

kvevdi detalebs. 4 Tvis manZilze erTaderTxel<br />

SevxvdiT da erTad wavikiTxeT<br />

ukve gamzadebuli teqsti. wigni bevrma<br />

moiwona, Tumca vfiqrob, bevrad<br />

saintereso iqneboda, realurad er-<br />

Toblivad rom gvemuSava da ufro metad<br />

gagveziarebina erTmaneTisTvis azrebi.<br />

_ zogadad aseTi eqsperimentebis<br />

mimarT rogor xarT ganwyobili?<br />

_ kargad, radgan orive mwerlis gamdidrebas<br />

emsaxureba. marTalia, Cvengan<br />

ilfi da petrovi ar gamovida, magram<br />

pirveli cdisTvis, mgoni, saintereso<br />

iyo. mere me da besom daviwyeT Tavis gapiareba,<br />

rom davwerdiT Txis kuds, bus<br />

kvercxebs da es iqneboda oTxtomeuli.<br />

mkiTxveli didxans eloda oTxtomeuls,<br />

magram amaod, radgan am dros orive Cven-<br />

Cvens saqmes vakeTebdiT. es arc aris<br />

gasakviri, radgan meore adamianTan er-<br />

Tad romanis dasawerad orive axleburad<br />

unda iyoT savse. Tu imdenad savse<br />

xar, rom SegiZlia saTqmeli martom Tqva,<br />

sxva aRarc gWirdeba. Tanac, am eqsperiments<br />

gayidvisa da gaxmaurebis kuTxiT<br />

didi aqtivoba ar mohyolia.<br />

_ albaT imitom, rom ufro formis<br />

TvalsazrisiT iyo qarTul realobaSi<br />

axali da saintereso.<br />

_ esec aris, Tumca mniSvnelovan<br />

rols TamaSobs erTi faqtoric: rodesac<br />

komerciulad momgebian proeqts<br />

akeTeb, patiosnad unda gaakeTo saqme.<br />

literaturaSi ki es Zalian Znelia.<br />

_ ra TvalsazrisiT?<br />

_ warmoidgineT, mkiTxveli Sengan<br />

gasarTob Jurnals elis, Sen ki seriozul<br />

literaturas apareb. ar davmalav,<br />

rom adamianis teqstTan misayvanad xSirad<br />

mivmarTav sxvadasxva xriks, am sityvis<br />

saukeTeso gagebiT, magaliTad, efeqtur,<br />

brWyviala dasawyiss, e.w. xmaurian<br />

amerikul stils. mkiTxveli mogyveba,<br />

radgan martiv sakiTxavs, sentimentalur<br />

lav-sToris elis. am dros moulodnelad<br />

Txroba `rTuldeba~ da isic iZulebulia<br />

teqsti bolomde waikiTxos,<br />

radgan ukve CaTreulia. zogs moswons<br />

es, zogi ki mTxovs Tavi davanebo aseT<br />

TamaSs da Tavidanve seriozuli naweri<br />

SevTavazo. me ki mgonia, rom es sulac<br />

ar aris miuRebeli. riT aris cudi, rom<br />

mkiTxveli martivad gavides rTul ideaze?<br />

Tumca bolo dros cota momwyinda<br />

es yvelaferi da minda sxva safexurze<br />

gadavide, Tumca amas meti dro an ufro<br />

meti literaturuli varjiSi sWirdeba.<br />

_ literaturuli savarjiSoebi<br />

Svelis saqmes?<br />

_ ki. am dros gamomuSavdeba sxvadasxva<br />

stili, romelic SegiZlia saWiroebis<br />

SemTxvevaSi pirdapir gamoiyeno.<br />

cota xnis win, rodesac romans vwerdi,<br />

Zalian gamiWirda imeruli, svanuri<br />

kiloebiT wera. aRmovaCine, rom TiToeuli<br />

abzaci Cemgan yuradRebis daZabvas da<br />

did Zalisxmevas moiTxovda. darwmunebuli<br />

var, soflis mkvidri lafsusebs<br />

aucileblad aRmoaCens. es ar aris suf-<br />

Ta dialeqtze dawerili teqstebi, rac<br />

literatoris minusia.<br />

_ rogor fiqrobT, ratom aRiniSna<br />

`me da Cemi kusturica~ literaturuli<br />

premiiT, ra aris masSi iseTi, rac<br />

wina krebulebSi ar iyo?<br />

_ pirveli prozauli krebuli _<br />

`fleSi~ saerTod ver moxvda nominant-<br />

Ta siaSi: debiutSi ar Seitanes, radgan<br />

leqsebis krebulebi ukve gamoqveynebuli<br />

mqonda, prozis nominacia ki albaT<br />

did pativad moeCvenaT CemTvis. arada,<br />

`fleSi~ am wigns arafriT Camouvardeba,<br />

iseve, rogorc `weros jvari~. Ti-<br />

ToeulSi 7-8 moTxrobaa da yvela TiTqmis<br />

erTi rangis.<br />

_ momeCvena, rom stili mkveTrad ar<br />

Secvlila.<br />

_ ara, ubralod `me da Cemi kusturica~<br />

erTi ramiTaa Zalian saintereso _ ufro<br />

mTliania, Sekruli da Tematikac gacilebiT<br />

mravalferovania. omis Temaa wamoweuli –<br />

ara marto agvistos, soxumisa da didi samamulo<br />

omisac. siyvarulis, rwmenis, Surisa da<br />

misi damarcxebis Temebic aqtualuria.<br />

kidev erTi detali _ am wignSi ufro meti<br />

Tavisufleba miveci sakuTar Tavs tradiciuli<br />

formebidan gamosvlisa da mwerluri<br />

Ziebebis TvalsazrisiT, ramac teqstebi<br />

ufro saintereso gaxada.<br />

_ saTauric mimzidvelia, uxeSad rom<br />

vTqvaT, momgebiani.<br />

_ geTanxmebiT. sxvaTa Soris, es<br />

moTxroba arafriT exeba cnobil reJisors,<br />

garda imisa, rom mTavari gmiri omis periodSi<br />

uyurebs kusturicas filmebs, rac<br />

garkveulwilad gadaarCens kidec. ranairad<br />

SeiZleba gavicinoT, roca irgvliv omia?<br />

_ aseTia mTavari SekiTxva, razec vpasuxob,<br />

rom Cven amas yovelTvis vaxerxebdiT.<br />

moTxrobaSi bevri iumoria, rac aseve damaxasiaTebelia<br />

Cemi teqstebisTvis. Cems<br />

moTxrobebSi yovelTvis geRimeba. erTi-or<br />

adgilas gagecineba kidec, rac unda mZime<br />

iyos Tematika.<br />

_ gamorCeulad sayvareli moTxroba<br />

Tu gaqvT?<br />

_ Zalian miyvars `erTi moTxroba am<br />

rTul cekvaze,~ axal krebulSi _ `Zmebi<br />

frTebiT,~ Surze miyvars moTxroba,<br />

romelsac hqvia `erTi moTxroba or rTul<br />

simReraze~ da qarTul xalxur simReras<br />

exeba. masSi aRwerilia erTi qarTvelis<br />

gancdebi, romelic ver mReris da es saSinlad<br />

tanjavs. sxvaTa Soris, dRes mgonia, rom<br />

es moTxroba cota sxvanairad unda daweriliyo.<br />

_ gaqvT xolme aseTi momenti?<br />

_ ra Tqma unda. amaze xSirad vfiqrob,<br />

Tumca Camoyalibebuli pozicia maqvs.<br />

obieqturad rom mivudgeT, rogor SeiZleba<br />

qarTul xalxur simReraze guram doCanaSvilze<br />

ukeT dawero, magram me Cemi<br />

saTqmeli maqvs, romelic mkiTxvels aucileblad<br />

unda gavuziaro.<br />

_ literaturaSi poeziiT moxvediT,<br />

magram dRes rogorc prozaikoss gicnoben.<br />

riTi xsniT amas, ra aris mizezi?<br />

_ mizezs namdvilad ver getyviT. literaturul<br />

wreebSi poetad ufro micnoben,<br />

Tumca radgan moTxrobebi ufro xSirad ibe-<br />

Wdeba, prozasTan moxda Cemi gaigiveba.<br />

wignebic Tanabari raodenobiT maqvs – oTxi<br />

poeturi krebuli da oTxic _ prozauli.<br />

_ romeli Janri ufro Tqvenia?<br />

_ ase ar vmijnav, prozas sxvanairad vwer<br />

da poezias _ sxvanairad, ganwyobas gaaCnia.<br />

gabrazebuli Tu var _ prozis wera<br />

mirCevnia, ufro met energias moiTxovs,<br />

Tumca leqsebsac aranaklebi Sroma sWirdeba.<br />

orive Zalian miyvars. advilad verTvebi<br />

erTidan meoreze. xandaxan bazari mkarnaxobs,<br />

konkretul momentSi ra davwero _<br />

poezia, proza Tu sabavSvo moTxroba.<br />

_ miyvebiT xolme bazris Zaxils?<br />

_ yovelTvis vera, imitom rom Cemi<br />

saqmec maqvs. axla, magaliTad, TavSi maqvs<br />

erTi romani, romelic aucileblad unda<br />

davwero. Tu bevri muSaobis saSualeba momecema,<br />

did romans davwer, Tu ara – SedarebiT<br />

pataras. es aris sasiyvarulo istoria,<br />

romelic mogzaurobaSi gadadis. mas mosdevs<br />

fsiqodrama da poetur-epistolaruli<br />

JanriT mTavrdeba. kidev vmuSaob Cexi<br />

ganmanaTleblis wignze `cicinaTelebi,~<br />

romelic araerT enazea Targmnili da mTeli<br />

evropa icnobs. gvaqvs wignis naxatebi<br />

da pwkaredi, axla teqsti unda iTargmnos.<br />

seqtembrisTvis am proeqtis dasrulebac<br />

minda.<br />

esaubra nana kobaiZe


12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

mkiTxveli<br />

_ batono levan, amas winaT, Tqvens<br />

Sesaxeb statia wavikiTxe. ewera, xatva<br />

oTxi wlisam daiwyo, im literaturas<br />

asuraTebda, romelsac mSoblebi<br />

ukiTxavdneno. marTla ase iyo?<br />

_ bavSvobaSi aseTi niWi mqonda _<br />

nebismieri moculobis leqss zepirad<br />

vimaxsovrebdi. dedaCemi qarTul-sparsuli<br />

enebis specialisti iyo da umetesad<br />

qarTul xalxur poezias,<br />

qarTul-iranuli eposis nimuSebs mikiTxavda.<br />

misgan vicnobdi `yaramanians~,<br />

`amiran-darejanians~, `visramians~.<br />

sagmiro Tematika bavSvisTvis, da<br />

miT ufro biWisTvis, STambeWdavia, da<br />

mec, wakiTxuls gulmodgined vasuraTebdi.<br />

raindobis Temaze moTxrobebs<br />

TviTonac vwerdi da Semdeg vxatavdi.<br />

6-7 wlis asakSi, mamaCemma moskovSi wamiyvana.<br />

iq, ucxoelebis maRaziaSi,<br />

`berZnuli miTebis~ wigni SeiZina da<br />

yovel dRe mikiTxavda. Tan, puSkinis<br />

muzeumSi davyavdi, sadac im gmirebis<br />

antikur qandakebebs miCvenebda, romlebsac<br />

miTebidan ukve vicnobdi.<br />

mogexsenebaT, puSkinis muzeumi marina<br />

cvetaevas mamis daarsebulia. axlac<br />

maxsovs, rogor idga mamaCemi muzeumis<br />

memorialur dafasTan da ivan cvetaevis<br />

Sesaxeb kiTxulobda. mogvianebiT,<br />

marina cvetaeva Cemi erT-erTi sayvareli<br />

poeti gaxda. yoveldRiurad<br />

davdiodiT muzeumSi. antikuri xelovnebis<br />

nimuSebis xilviTa da miTebis<br />

kiTxviT miRebuli STabeWdileba<br />

erTmaneTis adekvaturi iyo. vinaidan,<br />

bavSvs mibaZvis Taviseburi unari aqvs,<br />

Cems mier berZnuli qandakebebis gavleniT<br />

Seqmnili suraTebi originaluri<br />

gamodioda da sxva bavSvebis<br />

naxatebs ar hgavda. amis Semdeg ramdenime<br />

weli skolis gakveTilebi TiTqmis<br />

aRar Camtarebia, radgan maswavleblebi<br />

berZnul miTebs, `iliadasa~ da `odiseas~<br />

mayolebdnen. Cemi TanaklaselebisTvis<br />

es sruliad ucxo istoriebi<br />

iyo.<br />

roca wamovizarde, mama cdilobda<br />

inglisuri, franguli, germanuli,<br />

italiuri gamocemebi SeeZina. meubneboda,<br />

ucxo enebi Tu ar gecodineba,<br />

yru da munji iqnebio. me ki ZiriTadad<br />

rusulad vkiTxulobdi. zogjer daumalavs<br />

kidec rusuli wignebi, iqneb<br />

sxva enebze kiTxva aman mainc aiZuloso.<br />

mas surda, fizikosi gavmxdariyavi, magram<br />

mxatvrobisaken Cemma swrafvam<br />

mamis survils sZlia.<br />

_ jer isev bavSvi iyaviT, roca originaluri<br />

azrovnebisa da xelweris<br />

gamo sabWoTa cenzuram Tqveni namuSevrebi<br />

daiwuna da saerTaSoriso<br />

sabavSvo konkursSi monawileobis<br />

saSualeba ar mogcaT. garkveulwilad,<br />

es istoria literaturasac<br />

ukavSirdeba.<br />

_ daaxloebiT cxra wlis asakSi<br />

mamaCemma wamakiTxa poema indielTa<br />

Sesaxeb _ `haiavaTas simRera~. jer<br />

kidev antikuri qandakebebis STabeWdilebis<br />

qveS viyavi da radgan indielebsac<br />

ar ecvaT tansacmeli, maTTvisac<br />

sxeulis siSiSvle iyo damaxasiaTebe-<br />

levan WoRoSvili:<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

interviu<br />

`bavSvobaSi nebismieri moculobis<br />

leqss zepirad vimaxsovrebdi~<br />

mxatvar levan WoRoSvilis ojaxis istoriaSi literaturas gansakuTrebuli adgili aqvs. mxatvris winapari<br />

xresilis cnobili omis dros solomon pirvels mimxrobia, mesxeTidan imereTSi gadasula da mefis<br />

mwerali da piradi mdivani gamxdara. iqidan moyolebuli, maTi gvaris warmomadgenlebi umetesad inteleqtualuri<br />

saqmianobiT gamoirCeodnen. maT Soris iyo mxatvris babua _ akaki wereTlis piradi eqimi, romelmac<br />

mogvianebiT akakize da sawereTlos maSindel yofaze Zalze saintereso mogonebebi dawera.<br />

mxatvris didi bebia ekaterine gabaSvili gaxldaT _ cnobili mwerali da ilia WavWavaZis Tanamoazre.<br />

batoni levanis dedas Tvramet wlamde ekaterine zrdida. mweralTa kavSiris pirveli Tavmjdomare kote<br />

mayaSvili maT ojaxs siZed ekuTvnoda. batoni levanis meore babuam, konstantine <strong>andro</strong>nikaSvilma, ganaTleba<br />

sorbonis universitetSi miiRo, dramaturgiasa da reJisuraSi muSaobda, kinematografistTa kavSiris<br />

erT-erTi pirveli Tavmjdomare gaxldaT, mwerlobda kidec. molieri pirvelad man Targmna qarTulad.<br />

1924 wels, roca bolSevikuri reJimi <strong>andro</strong>nikaSvilebs sastikad gausworda, konstantine safrangeTSi yofnis gamo gadaurCa daxvretas. 1937<br />

wels ki, meuRlis naTesavma Seatyobina, dapatimrebas gipirebeno da Tavadi <strong>andro</strong>nikaSvili farulad gaerida safrTxes. darCenili cxovreba<br />

volgispireTSi gaatara, qalaqidan qalaqSi gadadioda.<br />

amgvari istoriis mosmenisas, warmovidgine, rom batoni levanis saojaxo biblioTeka Zveli gamocemebiTa da unikaluri xelnawerebiT<br />

iqneboda mdidari. Tumca miTxra, dedis ojaxis wevrTa devnis gamo, maTi wignebidan mxolod mcire nawili SemogvrCao.<br />

li, advili gaxda CemTvis maTi formalurad<br />

dakavSireba elinur plastikasTan.<br />

haiavaTac davasuraTe _ mTeli<br />

seria, sadac mwvane da wiTeli indielebi<br />

erTmaneTs ebrZodnen da mas<br />

`balaxisa da cecxlis brZola~ davarqvi.<br />

Cvens ojaxs xSirad stumrobdnen<br />

mxatvrebi, maT CaTvales, rom `balaxisa<br />

da cecxlis brZola~ abstraqtuli<br />

azrovnebis erTgvari nimuSi iyo da namuSevari<br />

momiwones. sabWoTa periodSi<br />

xom yvelaferi abstraqtuli ikrZaleboda;<br />

albaT, Cemma naxatebma ufrosebis<br />

yuradReba amitomac miiqcia. gadawyvites,<br />

namuSevari kanadis saerTa-<br />

Soriso konkursze waredginaT, magram<br />

cenzuram wiTeli indielebi bolSevikebs<br />

daukavSira, CaTvala, rom ar Sei-<br />

Zleboda wiTlebs mwvaneebTan<br />

ebrZolaT da naxati konkursze ar<br />

gaigzavna. amis Sesaxeb mamaCems pirdapir<br />

uTxres. ase rom, bavSvobidanve vicodi,<br />

rom cenzura ebrZoda mxatvrobas.<br />

_ Tqveni azriT, norCi mkiTxvelis<br />

literaturul gemovnebas ramdenad<br />

gansazRvravs is pirveli wignebi,<br />

romelsac mas ufrosebi awvdian?<br />

_ dRes gacilebiT xelmisawvdomia<br />

sabavSvo literatura, arCevani didia.<br />

Cems bavSvobaSi ase ar iyo. maxsovs,<br />

sadRac amovikiTxe, rom CrdiloeT<br />

koreas diqtatorma gadawyvita gamoeca<br />

da mosaxleobisTvis gaecno diumas<br />

`sami muSketeri~ da Jiul vernis<br />

romeliRac saTavgadasavlo romani.<br />

sabWoTa kavSirSic igive mdgomareoba<br />

iyo _ ama Tu im ucxoel mwerals raime<br />

politikuri principiT gamoarCevdnen<br />

da amis Semdeg, mTel sabWoTa kavSirSi<br />

mxolod im mwerlis Semoqmedeba iTargmneboda,<br />

mxolod mas gamoscemdnen,<br />

kiTxulobdnen, masze saubrobdnen. ase<br />

gaicno mosaxleobam remarki, Semdeg<br />

heminguei, folkneri... magram amas literaturul<br />

ganaTlebas ver daarqmevdi,<br />

es verc mkiTxvelis literaturul<br />

gemovnebas ganaviTarebda. igive mdgomareoba<br />

iyo mxatvrobaSi, musikaSi, mecnierebaSic<br />

ki.<br />

maxsovs, mamaCemis erTma amerikelma<br />

megobarma literaturuli Jurnali<br />

gamogviwera. misi saSualebiT uaxlesi<br />

literaturuli procesebisTvis Tvalis<br />

midevneba SeiZleboda. periodul<br />

gamocemas ramdenime weli Seuferxeblad<br />

viRebdiT. rogorc Cans, cenzuram<br />

masSi safrTxe ver dainaxa.<br />

_ marina cvetaeva axseneT, Cemi<br />

erT-erTi sayvareli poeti ariso.<br />

erTxans, sabWoTa cenzura mis Semoqmedebasac<br />

krZalavda.<br />

_ simarTlea yvelaferi, rac<br />

akrZalulia _ es aris Cemi, rogorc<br />

xelovanis kredo. tyuils aravin<br />

akrZalavs. iseT sferoebSi, rogoricaa<br />

xelovneba, literatura, mecniereba,<br />

tyuili sakuTar Tavs TviTonve gaaba-<br />

Tilebs. adamianebi iolad mxolod<br />

sulelur tyuils ijereben. amitom,<br />

roca raime mkacrad akrZalulia, is<br />

aucileblad aris simarTle, da raki<br />

simarTlea, maSasadame xelovnebis<br />

obieqtia, radgan xelovneba, rodenis<br />

TqmiT _ da amas sxva didi mxatvrebic<br />

ambobdnen _ aris simarTlis, WeSmaritebis<br />

samsaxuri. cvetaevas imitomac<br />

devnidnen, rom poeti Sinaganad marTali<br />

iyo, Tavis nawerebSic arasodes<br />

tyuoda. ra mizeziT unda aekrZalaT<br />

misi Semoqmedeba? miTologiaze, siyvarulze,<br />

adamianur urTierTobebze<br />

werda. garda amisa, velimir xlebnikovis,<br />

ilia zdaneviCisa Tu sxvaTagan gansxvavebiT,<br />

is ar yofila ukiduresi<br />

avangardisti. ase rom, cvetaevas Semoqmedebis<br />

akrZalvis mizezi WeSmaritebis<br />

siyvaruli iyo. gaxsovT is leqsi,<br />

sikvdilis Semdeg pasternakma rom miuZRvna?<br />

amgvar miZRvnebSi xom, rogorc<br />

wesi, imaze weren, rac adamians sicocxleSi<br />

gansakuTrebiT gamoarCevda, rac<br />

damaxasiaTebeli iyo misTvis. magali-<br />

Tad, axmatovam pasternakze Tqva, mas<br />

mTeli buneba memkvidreobiT ergoo.<br />

pasternaki ki cvetaevaze werda: `Ëèöîì<br />

ïîâ¸ðíóòàÿ ê Áîãó, òû òÿíåøüñÿ ê Íåìó ñ<br />

Çåìëè~. maxsovs, samxatvro akademiis<br />

studentTa garkveuli wre akrZalul<br />

literaturas vkiTxulobdiT, maSin<br />

pirvelad movismine cvetaevas yvelaze<br />

akrZaluli leqsebis seria `Ëåáåäèííûé<br />

ñòàí~, sadac TeTrgvardielebze, maT<br />

winaswar ganwirul raindul sulze ewera.<br />

polonelebs aseTi gamoTqma aqvT<br />

_ dideba damarcxebulebs! maTi qveynis<br />

istoriuli warsuli Zalian hgavs<br />

saqarTvelos istorias. cvetaevasTvisac,<br />

romelsac deda naxevrad<br />

poloneli hyavda, gansakuTrebiT axlobeli<br />

iyo amgvari damokidebuleba<br />

damarcxebulis, daCagrulis mimarT.<br />

damarcxebuli _ Tundac imitom, rom<br />

is devnilia, simarTlisTvis ewama _<br />

yovelTvis axlos dgas qristianul<br />

WeSmaritebasTan. simarTle ki orive<br />

mxares aqvs. cvetaeva werda TeTri<br />

armiis oficrebze, glexebze, samRvdeloebaze,<br />

Zvel moskovze _ yvelaze da<br />

yvelaferze, rasac bolSevizmi anadgurebda<br />

da risi damcvelebic ganwirulni<br />

iyvnen damarcxebisTvis.<br />

_ Tqveni Semoqmedebac xom imave<br />

simarTlezea agebuli. Tqven<br />

yovelTvis xatavdiT im saxeebs, vis<br />

mimarTac Seuwynarebeli iyo komunisturi<br />

reJimi, radgan es saxeebi<br />

qarTul suls, Sinagan kulturas asxivebda.<br />

xatavdiT im Tbiliss, romelic<br />

ase Sors iyo sabWoTa realizmisgan<br />

da warsulSi abrunebda adamianebs.<br />

_ maxsovs, guram asaTiani Jurnal<br />

`literaturnaia gruzias~ redaqtorad<br />

rom dainiSna, viRac rusi TeTrgvardieli<br />

poetis leqsebi miutanes<br />

dasabeWdad. meubneboda: `ra vqna, es<br />

leqsebi rom davbeWdo, momedavebian,<br />

saqarTvelosTan am poets ra kavSiri<br />

aqvs? xom ar vetyvi, TeTrgvardielia<br />

da esaa misi kavSiri saaqarTvelos-<br />

Tano?!~ maSin Zalian axalgazrda viyavi,<br />

Sinaganad vxvdebodi ras gulisxmobda<br />

gurami, magram mindoda racionalurad<br />

gameazrebina misi sityvebi.<br />

13<br />

saqme isaa, rom TeTrgvardielebi istoriuli,<br />

monarqiuli, aristokratiuli<br />

kulturis matareblad miiCneodnen.<br />

qarTuli eTnosic am kulturis<br />

matarebelia. amitomac, igi mudam<br />

upirispirdeboda bolSevizms. cxadia,<br />

am SemTxvevaSi glexobasTan dapirispirebas<br />

ar vgulisxmob. piriqiT, aristokratiaSi<br />

feodaluri xanis _ memamulur-glexuri<br />

_ kultura moiazreba.<br />

raki saqarTveloSi, da nawilobriv<br />

ruseTSic, burJuaziuli fena SedarebiT<br />

gvian dawinaurda, qarTuli eTnosi<br />

didxans rCeboda aristokratiulad.<br />

amitomac, sabWoTa wlebSi devnidnen<br />

da krZalavdnen yvelafers, rac<br />

aristokratiulobis niSans atarebda.<br />

es ki iyo qristinuli sarwmunoeba,<br />

qarTuli ena, erovnuli samosi, Suasaukuneebis<br />

kedlis mxatvroba, xalxuri<br />

folklori. maxsovs, pirvelad<br />

ojaxuri portretebi rom davxate,<br />

miTxres, namuSevrebi aravis aCveno,<br />

menSevikebi dagixatavs da dagiWereno.<br />

ratom iyvnen menSevikebi? radgan Zveli<br />

qarTuli samosi ecvaT?! gamomdinare<br />

Cemi kredodan, rom rac akrZalulia<br />

_ WeSmaritebaa da maSasadame<br />

xelovnebaa, amis mxatvrulad gaazreba<br />

daviwye da socialistur realizms<br />

qarTuli fenomeni davupirispire. gadavwyvite<br />

socrealizms aramxolod<br />

formiT, aramed ideologiuradac<br />

davpirispirebodi. amitomac, 1975-dan<br />

moyolebuli, aTi wlis ganmavlobaSi,<br />

Tuki rame Rirebuli Sevqmeni, im periodSi<br />

Sevqmeni. gamofenebSi monawileobis<br />

saSualeba erTxelac ar momces,<br />

Cems namuSevrebs arsad iRebdnen.<br />

_ dRes, roca wignis didi arCevania,<br />

roca avtorebi aRar ikrZalebian,<br />

ra mimarTulebis literaturas<br />

kiTxulobT?<br />

_ roca aseTi arCevania, SeuZlebelia<br />

yvelaferi waikiTxo. me da albaT<br />

yvela im adamians, romelsac CemsaviT<br />

ufiqria mwerlobaze, literaturaze,<br />

survili hqonia swored literaturul<br />

procesebs mihyoloda, uamravi<br />

mizezis gamo dro aRar rCeba araprofesiuli<br />

literaturis sakiTxavad.<br />

aris wignebi, razec msmenia, mifiqria,<br />

risi wakiTxvac minda, magram zogi ver<br />

viSove, zogi Zviria, an kiTxvisTvis ver<br />

movicale. ise, yovelTvis vcdilobdi,<br />

yvela mimarTulebis literatura mekiTxa.<br />

_ Tanamedrove qarTuli literaturis<br />

nimuSebs ramdenad icnobT?<br />

_ zogs vicnob, zogs _ ara. raRac<br />

momwons, raRac _ naklebad. vfiqrob,<br />

bevr mwerals weris kargi teqnika da<br />

saintereso Temebi aqvs. imisTvis, rom<br />

Tanamedrove qarTul mwerlobaze<br />

garkveuli azri Camogiyalibdes, mxolod<br />

wakiTxva ar kmara, dro unda gavides<br />

_ drois da epoqis Sefaseba<br />

moxdes da gamoCndes, am mwerlobam ra<br />

Tqva, ra ar Tqva an, risi Tqma ver moaxerxa.<br />

esaubra Tamar Juruli


14<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

mogoneba 12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

`raa sicocxle, Tundac erT<br />

mwvervals,<br />

Tu wamiT fexi ver daabije~<br />

mTamsvlelis dRiuridan<br />

_ Tqveni moswavle Zaugis qarTul mdinare Tergze. Tergi am adgilebSi ar<br />

skolidan, arCil RuduSauri.<br />

boboqrobs da ar afrqvevs Semzarav Sx-<br />

axla Tavis mZlavr da Ronier efebs, mdored momdinareobs.<br />

mklavebiT Camikra gulSi Cemma maswav- SevyeviT aRmarTs, bilikma uRran<br />

lebelma~.<br />

wiwvnar tyeSi Segviyvana, levan maswav-<br />

mkiTxveli, albaT, ukve sunTqvaSeklebelma Sesveneba gamoacxada _ iqve,<br />

ruli elis oTxi aTas metrze amaRle- mwvane mdeloze wavisauzmeT, me gulaRbuli<br />

ucnauri maswavleblis vinaobis ma gaviSxlarTe da cas Sevcqerodi, ma-<br />

gagebas. vinc icis didi qarTveli mwgram ise iyo daburuli tye, ca arc ki<br />

erlisa da disidentis, uzado Canda.<br />

pirovnebis, levan goTuas cxovrebiseu- _ xom ar daiRaleT, bavSvebo?<br />

arCil RuduSauri li peripetiebi, misi qartexiliani da _ ara, maswavlebelo, _ yvelam<br />

levan goTua<br />

erTxel frangi mTamsvlelis, roJe<br />

bernandinisTvis ukiTxavT, mTaSi ratom<br />

dadixaro? upasuxia: `Tundac imisTvis,<br />

rom iq aseT briyvul SekiTxvebs ar<br />

iZleviano~.<br />

marTalia, mTamsvlelobas sakmao<br />

xnis istoria aqvs, magram SegviZlia<br />

darwmunebiT vTqvaT, rom mTaze msvlelobis<br />

Jinisa da miswrafebis wel-<br />

TaRricxva mainc SeuZlebelia. mas Semdeg,<br />

rac ca-miwis mociqulebi, umSvenieresi<br />

vertikalebi arseboben, adamis<br />

modgmasac dakarguli aqvs mSvidi Zili<br />

da mosveneba _ `Serekilebi~ Tu `TviTmkvlelebi~<br />

nebiT uvardebian xaxaSi<br />

pirdafCenil napralebsa da daundobel<br />

stiqionebs.<br />

am werilSi mwerlis Seupovar<br />

ltolvaze gvinda giamboT, oRond, sazogadoebisTvis<br />

dRemde ucnobi erTi<br />

mogonebis kvaldakval.<br />

alpinizmis instruqtorTa sakvalifikacio<br />

komisiisa da saqarTvelos<br />

alpuri klubis prezidiumis wevri, 1940<br />

wlis kavkasionis didi traversis,<br />

xolo 1938 wlis bakuriani-likanis<br />

pirveli saTxilamuro gadarbenis<br />

monawile, 1938 wels saTxilamuro<br />

sportSi Tbilisis pirvelobis mTavari<br />

msaji, 1940 wels samTo-saTxilamuro<br />

sportSi saqarTvelos pirvelobis Sejibrebis<br />

organizatori, alpiniadebis<br />

instruqtori da samTo-saZiebo jgufebis<br />

xelmZRvaneli _ arCil RuduSauri<br />

qarTvel mTamsvlelTa im Taobas<br />

ekuTvnis, romelic sportis damsaxurebuli<br />

ostatis, alioSa jafariZis<br />

xelmZRvanelobiT eziara kavkasionis<br />

mwvervalTa simaRleebs. misi samTo cxovrebis<br />

gamorCeuli mogoneba ki 1937<br />

wels ukavSirdeba.<br />

1937 wlis agvistoa. mTamsvlelTa<br />

jgufi alioSa jafariZis xelmZRvanelobiT,<br />

`xevis patarZlis~ _ myinvarwveris<br />

dasalaSqrad emzadeba,<br />

dagegmilia mwverval Sanze (Savanaze)<br />

sportuli asvlac.<br />

dilis xuT saaTze Seuyva mTamsvlelTa<br />

jgufi wminda samebis `xaverdovan,<br />

mwvane ferdobebs~, amindic saSuria,<br />

gamoidara da nislmac gadaiyara,<br />

pirbadeaxdili patarZaliviT mimzidveli<br />

da amo saWvretia myinvarwveri:<br />

`vuaxlovdebiT meteorologiur sadgurs,<br />

oTxi aTasi metris simaRleze myinvaris<br />

uzarmazar qedze gadmomdgari<br />

kacis siluets vxedavT, romelic bunebis<br />

silamaziT tkbeba. Cvens gancvifrebas<br />

sazRvari ara aqvs. mesmis alioSa<br />

jafariZis gakvirvebuli xma: _ vinaa<br />

es, marto ram amoiyvana aq?! vuaxlovdebiT.<br />

kaci siciliT gvxvdeba _<br />

TmaaburZgnili, zurgCanTaakidebuli,<br />

werayins dayrdnobili, muxlze Sarvalgadaxeuli.<br />

gvesalmeba... yvelas<br />

xels gvarTmevs... mec CamovarTvi xeli,<br />

CamovarTvi da aRarc gamiSvia, Cems<br />

gancvifrebas sazRvari ar hqonda,<br />

viyvire _ levan maswavlebelo, da gadavexvie.<br />

aTi wlis unaxav maswavlebels<br />

oTxi aTasi metris simaRleze vkocni<br />

daudgromeli cxovreba, romelic<br />

pedagogobasa da mTasvla-mgzavrosnobasac<br />

moicavs, ar gaukvirdeba, rom<br />

1937 wlis agvistos TveSi, myinvarwveris<br />

misadgomebTan, 4000 metris simaRleze<br />

sruliad marto, aRtacebuli<br />

mowafis win swored levan goTua idga.<br />

yvelaferi ki skolis merxidan, anu<br />

cota Soridan daiwyo. ai, ras gviambobs<br />

arCil RuduSauri Tavis dRiurSi:<br />

`1927-28 w.w.-Si levan goTua maswavlida<br />

CrdiloeT oseTis q. orjonikiZis<br />

qarTul me-19 saSualo skolaSi<br />

qarTul enasa da literaturas. levan<br />

goTua maswavlebelTa Soris usayvarlesi<br />

maswavlebeli iyo. gakveTilebis<br />

SualedebSi yovelTvis moswavleebTan<br />

fusfusebda, vexveodiT gars,<br />

aTasi SekiTxviT vabezrebdiT Tavs. levan<br />

maswavlebelic siamovnebiT gvpasuxobda<br />

da gvealerseboda. uyvarda<br />

CvenTan erTad burTis TamaSi. bevrjer<br />

laxtiT TamaSSi qamaric moxvedria.<br />

Cven gvixaroda, cas veweodiT, is ki<br />

laxtis dartymas sul RimiliT Rebulobda.<br />

misi laxtis datymasac ar gavurbodiT<br />

moswavleebi. erTxel me momiwia<br />

wreSi Cadgoma. _ aba, arCil,<br />

gauZeli laxts! mec siamovnebiT vRebulobdi<br />

maswavleblis msubuqad moqneul<br />

qamars, `ratomRac~ rbilad mxvdeboda<br />

da ar mtkioda, raRac uCinar<br />

siamovnebas ganvicdidi. levan maswavlebeli<br />

ki siciliT ibadreboda. moswavleTa<br />

da maswavleblis mxiarul<br />

TamaSs skolis direqtori _ vano<br />

giorgobianic adevnebda Tvals. marTalia,<br />

igi Zalze mkacri iyo, magram, amave<br />

dros, Zalze mamaSviluri da mxiaruli.<br />

levan maswavlebels xSirad<br />

davyavdiT eqskursiebze. Zalian uyvarda<br />

buneba, Zveli Zeglebis daTvaliereba.<br />

erTxel mogviyara ufros klaselebs<br />

Tavi da gviTxra: ai, im mTas xom<br />

xedavT da aRmosavleTisken gaiSvira<br />

xeli, mas `sasadilo mTas~ eZaxian;<br />

kavkasionis qedis kalTebze rom<br />

mokalaTebula, TiTqos TviTonve<br />

epatiJebodes stumrebs _ modiT da<br />

datkbiT Cemi silamaziTo. vis gaqvT<br />

survili CemTan erTad avideT da Rame<br />

gavaTenoT iq? xuTma amxanagma gamovTqviT<br />

survili. gagvafrTxila, rom<br />

mSoblebisTvis gveTqva, Tbilad<br />

Cagvecva da wagveRo ori dRis sagzali.<br />

davTqviT, rom SabaTs, dilis 6<br />

saaTze skolaSi moviyridiT Tavs. Cveni<br />

gadawyvetileba Seetyo skolis<br />

direqtors, vano giorgobians da skolaSi<br />

rom mivediT, iq dagvxvda _ mec<br />

TqvenTan erTad movdivaro. Cvens sixaruls<br />

sazRvari ar hqonda.<br />

gavudeqiT gzas, gezi yazbegisaken<br />

aviReT, mivdiodiT saqarTvelos<br />

samxedro gziT. mivediT sofel balTa-<br />

Si _ Tergis marjvena napirze grZlad<br />

gaSlili qistebis dasaxleba mwvaneSia<br />

Cafluli, patara koxta saxlebiTa da<br />

baRCebiT, Txilis wneliT lamazad<br />

erTxmad SevZaxeT.<br />

SuadRe axlovdeboda.<br />

_ aqedan or saaTSi `sasadilo<br />

mTaze~ wavixemsebT.<br />

gzas gavudeqiT, biliki aRma-aRma<br />

midioda, win levan maswavlebeli<br />

migviZRoda, bolosken _ direqtori,<br />

vano giorgobiani gvmfarvelobda da<br />

Tu vinmes SegvniSnavda daRlas, levans<br />

asZaxebda _ levan, cota nela, suli<br />

amogvZvrao, levanic uklebda svlas.<br />

daburuli tye gavlieT, gavediT<br />

xaverdovan, mobibine mTis kalTebze,<br />

misi mSvenebiT ver ZReboda Tvali. male<br />

mwvane ferdobebi qva-RorRma Secvala,<br />

aq cota gagviWirda siaruli. Segvatyo<br />

maswavlebelma da kvlav mcire droiT<br />

SevisveneT.<br />

_ axla ki sul axlosa varT, bavSvebo,<br />

sacaa mivalT!<br />

daviwyeT `sasadilo mTaze~ asvla.<br />

misi kalTebi kaJiviT magari kldiT iyo<br />

Semofargluli. _ bavSvebo, me ukve avedi!<br />

_ erTimeoris miyolebiT xels<br />

gvavlebs da gvexmareba levan maswavlebeli.<br />

_ vaSa! _ daiZaxa levanma, Cvenc<br />

yiJiniT avikeliT iqauroba. SoreTidan<br />

ki eqod Cvenive mxiaruli xmebi gvesmoda.<br />

`sasadilo mTa~ zedapirmoprialebul,<br />

ovalur magidas warmosaxavda,<br />

saidanac xelis guliviT sCanda q. orjonikiZe<br />

(amJamad vladikavkazi _ s.j.)<br />

da Zalian lamazi sanaxavi iyo.<br />

_ ai, bavSvebo, xom xedavT, Cven rom<br />

movdiodiT, im gzas, saqarTvelos<br />

samxedro gza hqvia, Tumca, saqarTvelo<br />

aqedan ar iwyeba _ es gza kavkasiis<br />

qedebs Sua miiklakneba da darialis<br />

xeobiT Cvens dedaqalaq TbilisSi Cadis.<br />

darialis xeobaSi pirveli patara<br />

qarTuli sofeli moxeveebiT dasaxlebuli<br />

larsia, _ levan maswavlebelma<br />

me gadmomxeda da gaiRima. _ Cveni sayvareli<br />

mwerlis aleqsandre yazbegis<br />

gmirebi, darialis misadgomebSi<br />

swiravdnen Tavs samSoblosaTvis da<br />

saqarTveloSi ar uSvebdnen urjuloebs~...<br />

vin icis, iqneb im dros yazbegis<br />

gmirebis magaliTze, levan goTua,<br />

farulad, Tavis awmyo Tu samermiso<br />

istoriasac uambobda sayvarel Segirdebs.<br />

misi biografiis mcodneT kargad<br />

uwyian, rom 22 wlis levan goTua,<br />

soloveckis kunZulebze sakoncentracio<br />

banakebSi gatarebuli pirveli patimrobis<br />

Semdeg, 1927 wlis agvistoSi,<br />

vladikavkazSi, Tavisufal gadasaxlebaSi<br />

iTvleboda. mas ekrZaleboda<br />

saqarTveloSi, dedaqalaqebsa Tu<br />

sazRvrispira raionebSi cxovreba. b-ni<br />

levanis mama, cnobili sazogado moRvawe<br />

parTen goTua ki, erT dros, `kavkav-<br />

Si~ muSaobda, iq mravali nacnobi ojaxi<br />

Tu megobari eguleboda da arCevanic<br />

aman ganapiroba, magram umTavresi<br />

mizezi, mainc, samSoblosTan geografiuli<br />

siaxlove iyo.<br />

levan goTuas vladikavkazSi Camosvlisas,<br />

qarTvelTa saTvistomoSi 10 000<br />

swavluli da patiosani mRvdeli, mama<br />

giorgi naTaZe wiravda. swored misi<br />

mecadineobiT auCines levan goTuas<br />

binac da samuSaoc. 1927-29 wlebSi<br />

Zaugis skolis maswavlebeli Tavs ar<br />

zogavda qarTuli saqmisaTvis. amis<br />

Sedegi gaxldaT, rom 1930-ian wlebSi<br />

bevri qarTuli ojaxi sacxovreblad<br />

Tbiliss gadmosula. mudmivi meTvalyureobiT<br />

ganawamebi da aforiaqebuli<br />

axalgazrda maswavlebeli yovelTvis<br />

naxulobda sasicocxlo Zalebs<br />

erovnuli saqmis sasikeTod:<br />

`...registraciaze Zveleburad<br />

davdivar, amas garda, axla yovel Tve-<br />

Si erTxel dakiTxvaze unda viaro, maT<br />

ar moswonT, me rom qarTul skolaSi<br />

var, magram ara uSavs ra... aq skolas-<br />

Tan erTad gvaqvs klubi da Teatri,<br />

xSir-xSirad imarTeba warmodgenebi da<br />

saRamoebi. samkiTxvelom miiRo bevri<br />

axali qarTuli wigni. saerTod,<br />

qarTul kolonias kvlav gamococxleba<br />

etyoba, me ra Tqma unda, vexmarebi<br />

maT rac SemiZlia~...<br />

unda iTqvas, rom vladikavkazidanve<br />

Seuyva didi qarTveli moRvawe<br />

golgoTis aRmarTs, gzis bolos ki<br />

`bednier tanjulad~, samSoblos uzomo<br />

siyvarulisTvis wamebul raindad<br />

iqca.<br />

isev mTamsvlelis dRiurs davubrundeT.<br />

1929 wels moswavle-maswavleblis<br />

gzebi gaiyara. arCil RuduSaurma<br />

swavla TbilisSi ganagrZo. aq ki<br />

xSirad stumrobda saqarTvelos<br />

alpur klubs, piradad gaicno da<br />

dauaxlovda qarTuli alpinisturi<br />

skolis Semqmnels, saqveynod cnobil<br />

mTamsvlels _ alioSa jafariZes da<br />

misi xelmZRvanelobiT mowyobil ramdenime<br />

asvlaSic monawileobda.<br />

sanTel-sakmeveli, mogexsenebaT,<br />

Tavis gzas yovelTvis ikvlevs, kvlav<br />

mTam Seyara erTad Segirdi da pedagogi.<br />

TiTqmis aTwliani ganSorebis Semdeg,<br />

spetak, Seuryvnel siwmindeSi, be-<br />

Tlemis saufloSi isev gagrZelda `sasadilo<br />

mTasTan~ Sewyvetili biliki.<br />

cxovrebiseuli saocreba da moulodneloba<br />

ki is aris, rom mTaTa sabrZanisSi<br />

moswavle axla Tavad iqca maswavleblad.<br />

umjobesia, kvlav arCil RuduSauris<br />

monaTxrobs mivadevnoT Tvali,<br />

aRtacebuli mowafe-maswavlebeli<br />

Cven 4000 metrze davtoveT: `gzas er-<br />

Tad gavudeqiT, sul male meteosadgurSi<br />

gavagrZeleT saubari. levan maswavlebels<br />

ufro axlos vacnob alio-<br />

Sas da jgufis wevrebs.<br />

adre movewyveT dasaZineblad –<br />

dilas xo gamTenies unda SevutioT<br />

yazbegs. Rame mowmendilia da wynari.<br />

mwvervalze asvlac unda movaswroT da<br />

yazbegSi dRis sinaTliT dabrunebac.<br />

levan maswavlebeli Suamavlad mgzavnis<br />

alioSa jafariZesTan, rom mwvervalis<br />

dalaSqvraSi miiRos monawileoba.<br />

vTxove alioSas da civi uariT<br />

gamomistumra: _ me Seni mikvirs, ar-<br />

Cil, _ meubneba igi, marTalia sando-<br />

mTeli sixarbiT.<br />

dawnuli RobeebiT. gzidan marcxniv qarTveli cxovrobda. aqve iyo qarTumiani, gulmisavali kaci sCans es Seni<br />

_ biWo, romeli xar, ver gicani! gavuxvieT, viwro xis xidiT gadavediT li skola da eklesia, sadac didad gan- maswavlebeli, magram ar viciT misi xa-


12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

siaTi, muxlis Zala da rac mTavaria,<br />

pirveladaa mTaSi. ver waviyvan mwvervalze.<br />

movaxsene levan maswavlebels, rom<br />

alioSa sastiki winaaRmdegia Tqveni<br />

mwvervalze wayvanis-meTqi.<br />

_ uTxar mag jafariZes, rom muxlic<br />

miWris da Zalac merCis, rogorc meteo-sadguramde<br />

amovedi marto, ise<br />

Tqvens nakvalevs gamovyvebi da mwvervalze<br />

mainc aval.<br />

Ramis 4 saaTia. vdgebiT da vemzadebiT<br />

mwvervalis dasalaSqrad, levan maswavlebeli<br />

ukve mzadaa.<br />

isev alioSa jafariZes vTxov, vexvewebi,<br />

waviyvanoT levani, Torem mtkice<br />

gadawyvetileba aqvs, Cvens nakvalevs<br />

gamoyves da rame rom daemarTos, xom<br />

sircxvils vWamT. alioSas, romelmac<br />

gulmosvla ar icoda da naCqarevi<br />

gadawyvetilebis miReba ar sCveoda,<br />

odnav wyeniT miTxra:<br />

_ Caibi bawarSi Seni maswavlebeli,<br />

Tvali da yuri ar moacilo!..<br />

gavudeqiT gzas. Cavibi maswavlebeli<br />

TokSi da Cem win gavuSvi, Tvali rom<br />

medevnebina misi moZraobisTvis, Tan<br />

vuxsnidi mTaSi moZraobis wesebs, werayinis<br />

xmarebas da sxva...<br />

mwvervalis mudmiv yinulian-Tovlian<br />

ferdobs mivyvebiT sul maRlamaRla.<br />

`xevis patarZalic~ ufro da<br />

ufro lamazdeba da gviaxlovdeba. Tu<br />

TviT mwvervalis umaRlesi wertili<br />

moZrav RrublebSia xSirad Cafluli,<br />

Cvens zurgs ukan, Tvalis momWreli,<br />

qaTqaTa TovliT dafaruli uSvelebeli<br />

tafobia, romlis irgvliv jaris<br />

sardlebiviT aRmarTulan mwvervali<br />

orwveri, yazbegis umcrosi Zma, sul<br />

TeTr CoxaSi Semosili, cota moSorebiT<br />

ki ufro miukarebeli, jmuxi, mediduri<br />

gamoxedvis, stumarTmoZule _<br />

jimarai-xoxi. levan maswavlebeli<br />

Sedga, mzera gadaitana zRaprul sanaxaobaze.<br />

alioSas Sevexmaure, xuTwu-<br />

Tiani Sesveneba vTxove. levans esiamovna,<br />

saxegabadruli, gancvifrebuli,<br />

TvalTa mzeras ar aSorebda kavkasionis<br />

qedis ulamazes panoramas:<br />

_ arCil, raze Cadgeboda alioSa<br />

Cems codvaSi da am zRapruli silamazis<br />

unaxavs gamxdida?!<br />

gza ganvagrZeT, mivdivarT sul maRla<br />

da maRla, ca iwmindeba, Rrublebi<br />

dabla eSvebian, unagiraze avdgiT fexi,<br />

odnav daivaka. alioSam dagvasvena. _<br />

erTic SevutioT biWebo, _ SemogvZaxa<br />

da ramdenime wuTSi Tavs moveqeciT<br />

umaRles wertils. 5043 metrze varT.<br />

– vaSa, _ daiZaxa alioSam da erTxmad<br />

biWebmac `vaSa~ davZaxeT. vexveviT,<br />

vkocniT erTmaneTs. levan maswavlebelma<br />

CambujRna Tavis mZlavr mklavebSi da<br />

didxans ar miSvebda. sizmarSi mgonia<br />

Tavi. saRamos yazbegSi varT, visvenebT.<br />

Rames vaTevT sabrala gomiaSvilis<br />

ojaxSi. ar isvenebs levani _ raRacas<br />

iwers ubis wignakSi, fiqrobs xvalindel<br />

dReze. alioSam Seuqo muxlis<br />

simZlavre da enatkbili moubroba. le-<br />

vani eqspediciaSi Cairicxa.<br />

erTi dRe davisveneT yazbegSi.<br />

vemzadebiT xdis xeobidan III jgufis<br />

siZnelis mwvervalis, Sanis (Savanas)<br />

dasalaSqrad~...<br />

dRiurSi grZeldeba Savanaze asvlis<br />

peripetiebis emociuri Txroba,<br />

magram Cven aq vwyvetT, radgan dainteresebul<br />

mkiTxvels levan goTuas<br />

narkvevi `xdedaleulni~ SeuZlia moiZios<br />

da mwverval Sanis dalaSqvris mxatvrul-dokumentur<br />

versias ukve<br />

didi mwerlis dRiuriT gaecnos.<br />

Cven mxolod gvsurda mTamsvlelis<br />

aqamde ucnobi masala mogvewodebina<br />

TqvenTvis da gveCvenebina, rogor<br />

gadaixada gulTbili da mosiyvarule<br />

maswavleblis amagi madlierma, swori<br />

da sufTa cxovrebiseuli gziT mavalma<br />

moswavlem. vfiqrob, arCil Rudu-<br />

Sauris dRiurma qarTveli klasikosis<br />

natura kidev erTi umSvenieresi kuTxiT<br />

warmogvidgina.<br />

Tavis mxriv, arc batoni levani<br />

darCenia valSi Segirds. man Tavisi<br />

ubadlo kalmiT ase ukvdavyo mTasvlis<br />

instruqtori, misi gzamkvlevi da<br />

Tokis mewyvile:<br />

`vwevar lodze cecxlis piras, xan<br />

zecas Sevcqeri, xan TavaSlil kocons.<br />

karvebi gaSlilia. Ramec uCumrad<br />

Camowva. cecxlze Caidani CifCifebs.<br />

koconis irgliv Tavmoyril mTamsvlelebs<br />

ruli dastrialebs.<br />

mTaSi cecxlma barze ufro<br />

gancxromis mogvra icis.<br />

_ vinc qvazea, zRapari Tqvas!<br />

es me Semexeba. vici vincaa – arCil<br />

RuduSauri (mTasvlis instruqtori)<br />

_ odesRac Cemi mowafe, axla damewia<br />

da mTasvlaSi maswavleblobasac gamiwevs~...<br />

`alioSam Toki welze Seiba da<br />

kerps Seaxoxda. arCili damcvelad<br />

daudga da Toks nel-nela uSvebs kldeze<br />

daxveuls~... `Tok-Cabmulni<br />

CavyeviT yinvars. win xan alioSaa, xan<br />

arCili. vaWedebT terfebs. wriapebs<br />

wkriali gaaqvT. vcdilobT erT nakvalevSi<br />

siaruls~...<br />

ai, maradiuli kiTxvis pasuxic: zviadi<br />

da `farcxala~ mTebis dalaxvis<br />

garda, mTamsvleloba swored `erT nakvalevSi~<br />

Camdgar im adamianTa erTobaa,<br />

sifxizliTa da siyvaruliT rom<br />

unda ucqerdes Tanamgzavrs, safrTxis<br />

dros misi damcveli Toki mTeli<br />

ZaliT mozidos da sicocxle sikvdilze<br />

azeimos.<br />

kacobis am umaRles, `yvela sxva<br />

mwvervalze umkacres~ mwvervals ki<br />

dRemde Rirseulad atyvia levan go-<br />

Tuasa da arCil RuduSauris mtkice<br />

nafexurebi!..<br />

P.S. madlobas vuxdi mTamsvlel ar-<br />

Cil RuduSauris SviliSvils, babuis<br />

sexnias da misi gzis Rirseul gamgr-<br />

Zelebels, umcros arCil RuduSaurs,<br />

ndobisa da masalis mowodebisaTvis.<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

mogoneba<br />

moamzada sofio jafariZem<br />

15<br />

`netav Cems gamomcemels<br />

qaRaldis mosvlam Seugvianos<br />

zRviTa Tu xmeliT...~<br />

1962 wels gamomcemloba `nakadulma~ qarTuli prozis Sedevri _ giorgi<br />

leoniZis `natvris xe~ gamosca. maRalmxatvrul novelebad akinZuli yrmobis<br />

mogonebani mweralma Zvirfas dedas miuZRvna. wignis dasawyisSi batoni<br />

giorgi wers:<br />

`xelCqarad momixda am wignis wera, sul ramdenime TveSi!<br />

Rolos uTqvams: netavi Cems patrons aTi wlis unaxavi Zma mouvides, rom<br />

cota kidev vixarSoo!<br />

me vinatrebdi: netav Cems gamomcemels qaRaldis mosvlam Seugvianos zRviTa<br />

Tu xmeliT, rom neba-neba, myudroebiTa da sitkboebiT vwero; raTa Cemi<br />

sityva gavfurCno, gavCarxo, gavakamkamo da ise warvdge mkiTxvelis winaSe,<br />

guliTa wrfeliTa da sityviTa naTeliTa!~.<br />

ratom natrobda mwerali gamomcemlisTvis qaRaldis dagvianebas da<br />

rogor Seiqmna misi `natvris xe~, am ambavs ixsenebs Tavis mogonebebSi arcTu<br />

ise didi xnis winaT Cvengan wasuli SesaniSnavi mTargmneli da literatori,<br />

qarTuli sagamomcemlo saqmis amagdari, qalbatoni nona kalandariSvili.<br />

igi ramdenime aTeuli weli gamomcemloba `nakadulis~ mTavari redaqtori<br />

iyo. gardacvalebamde oriode wliT adre man dawera mogonebani _ `wlebi<br />

da adamianebi~.<br />

qalbatoni nonas Canawerebi gamomcemlobis istorias da TanamSromlebs,<br />

iq gatarebuli wlebs eZRvneba. mogonebaTa furclebze didi adgili aqvs daTmobili<br />

cnobil qarTvel mwerlebsac, visac mWidro urTierToba hqondaT gamomcemloba<br />

`nakadulTan~ _ vaxtang WeliZes, arCil sulakaurs, revaz inaniSvils,<br />

giorgi leoniZes, giorgi SatberaSvils da bevr sxvas.<br />

gvinda, mkiTxvels SevTavazoT aRniSnuli mogonebebis xelnaweridan is<br />

fragmenti, romelic giorgi leoniZes da misi didebuli `natvris xis~ Seqmnas<br />

eZRvneba. es sayuradRebo istoria literaturul wreebsa da giorgi leoniZis<br />

biografebisa da Semoqmedebis mkvlevarTaTTvisn kargadaa cnobili.<br />

vfiqrobT, mwerlis Tanamedrovisa da am ambis uSualo momswris qalbaton<br />

nonas CanawerebSi dafiqsirebuli literaturuli faqti aseve daainteresebs<br />

literaturis moyvarul mkiTxvelTac.<br />

`amave wels (laparakia 1961 welze<br />

_ m.c.) daarsda seriebi `gamoCenil adamianTa<br />

cxovreba~, `norCi Taobis moamageni~<br />

`Tanamedrove qarTuli poeziis<br />

biblioTeka~. am seriis pirvel wignad<br />

gamovida galaktionis `asi leqsi~, Semdeg<br />

mas mohyva giorgi leoniZis, simon<br />

Ciqovanis, alio mircxulavas, irakli<br />

abaSiZis, grigol abaSiZis, aleqsandre<br />

gomiaSvilis, viqtor gabeskirias da<br />

sxvaTa leqsebi.<br />

calkeul gamocemaTagan aRsaniSnavia<br />

mayvala mrevliSvilis sabavSvo<br />

leqsebi, dasuraTebuli Salva cxadaZis<br />

mier, andersenis `gedebis~ Tedo<br />

saxokiaseuli Targmani, krebuli<br />

`izarde, mwvane jejilo~, mixeil Soloxovis<br />

`gatexili yamiri~ da `bedi<br />

kacisa~.<br />

moZlierebul gamomcemlobas Sesa-<br />

Zlebloba mieca cnobil avtorTaTvis<br />

wignebi daekveTa. im drois saukeTeso<br />

gamocemebad mimaCnia akademikos giorgi<br />

meliqiSvilis `rogor ametyveldnen<br />

lursmuli warwerebi~ da giorgi leoniZis<br />

`natvris xe~.<br />

cota ufro vrclad SevCerdebi<br />

giorgi leoniZis `natvris xis~ Seqmnis<br />

istoriaze.<br />

rogorc zemoT mogaxseneT, `Tanamedrove<br />

qarTuli poeziis biblioTekis~<br />

seriis pirvel wignad<br />

galaktionis `asi leqsi~ gamovida.<br />

mcire Sesavali werili am gamocemisaTvis<br />

TviT avtorebs unda daeweraT.<br />

jeri giorgi leoniZis leqsebis<br />

gamocemaze midga da direqtoris<br />

davalebiT me da qeTevan quCukaSvilma<br />

(me mTavari redaqtori gaxldiT, qeTo<br />

– leqsebis redaqtori) baton goglas<br />

vTxoveT, TviTonve daewera am wignisTvis<br />

winasityvaoba. mas uari ar uTqvams,<br />

Sesdgomia weras, magram ise<br />

gautacnia Tavisi bavSvobis mogonebebs,<br />

rom ramdenime Tve werda im<br />

mSvenier novelebs da sul gadaviwyebia<br />

Cveni saTxovari. roca SevaxsenebdiT,<br />

gvpasuxobda: `damaca, qalo, damaca,<br />

vwero~.am wignis winasityvaobaSi<br />

wers kidec: `netav Cems SemkveTs aTi<br />

wlis unaxavi Zma mouvides, an zRviT an<br />

xmeliT, qaRaldma daugvianos, rom<br />

neba-neba vweroo~. rom gavigeT dagvianebis<br />

mizezi, meti aRar Segviwuxebia<br />

batoni giorgi, mis leqsebs winasityvaoba<br />

Cvenve davuwereT da davelodeT<br />

mis mosvlas.<br />

1961 wlis gviani Semodgoma iyo. erT<br />

dRes dagvireka, es wigni Tqven damawerineT<br />

da pirvelad Tqven unda wagi-<br />

kiTxoTo. didxans gvalodina, saRamo<br />

xans movida amayi, zviadi, lamazi, cisferi<br />

Tvalebi keTilad ucinoda.<br />

mTeli gamomcemloba da ramdenime<br />

avtoric mouTmenlad velodiT. batoni<br />

xutas (xuta berulava gamomcemlobis<br />

direqtori iyo 1958-1965 wlebSi _<br />

m.c.) kabineti veRar itevda msurvelebs<br />

da maSindelma poligrafiisa da gamomcemlobis<br />

sammarTvelos ufrosma batonma<br />

boris nanitaSvilma migviwvia<br />

Tavis kabinetSi.<br />

kiTxulobda batoni gogla Tavisi<br />

buxuna xmiT, drodadro Seisvenebda,<br />

suls moiTqvamda.<br />

rom daviSaleT, Tendeboda, qalaqi<br />

ukve iRviZebda. aRaravis axsovda, Tu<br />

saxlSi vinme elodeboda. dedaCems<br />

rogorRac ki Sevatyobine, magram is<br />

Rame quCaSi gaeTenebina.<br />

batoni konstantines (igulisxmeba<br />

konstantine lorTqifaniZe, gamomcemlobis<br />

direqtori 1965-1973 wlebSi _<br />

m.c.) dros iSviaTad modioda xolme gamomcemlobaSi<br />

giorgi leoniZe.<br />

erT dRes mobrZanda, direqtori ar<br />

dauxvda da CemTan Semovida. miTxra:<br />

`qalo, firosmanze poema maqvs, minda<br />

davbeWdo, Tu damibeWdavTo~. raRa<br />

Tqma unda, Sevpirdi ise, rom baton konstantines<br />

pasuxs ar davlodebivar,<br />

dagirekavT-meTqi. es iyo misi ukanaskneli<br />

mosvla gamomcemlobaSi. ukanasknelad<br />

vnaxe batoni giorgi. garegnulad<br />

araferi etyoboda. ra vicodi<br />

maSin, Tu misi dReebi daTvlili iyo~.<br />

moamzada maia cercvaZem


16 iumori<br />

* * *<br />

erT meqalTane poets hainem auwya:<br />

_ dRes erTi qalbatoni mestumra,<br />

erTaderTi qalbatoni, romelsac<br />

Tqven ar icnobT.<br />

_ romeli?<br />

_ muza!<br />

* * *<br />

germaniaSi mogzaurobisas erT-erT<br />

gazeTSi hainem amoikiTxa cnoba misi<br />

gardacvalebis Sesaxeb.<br />

_ yvelaze metad iman gamabraza,<br />

rom redaqtorma es informacia gaze-<br />

Tis pirvel gverdze ar dabeWda, – ganacxada<br />

aRSfoTebulma poetma.<br />

* * *<br />

bankiri rotSildi rom gardaicvala,<br />

hainem ixumra:<br />

_ etyoba, daesizmra, TiTqos<br />

Ratakebs asi franki dauriga da amis<br />

javrma gadaiyolao.<br />

* * *<br />

axalgazrda mweralma konan doils<br />

sakuTari deteqtiuri romani miutana<br />

Sesafaseblad. cotaxnis Semdeg avtors<br />

xelnaweri daubrunda aseTi minaweriT:<br />

`mSvenieri wignia! avtori ise<br />

Rrmad SeiWra damnaSavis rolSi, rom<br />

TviTonac sxvisi siuJetis miTvisebis<br />

udidesi niWi gamoamJRavna~.<br />

* * *<br />

xandazmul bernard Sous erTma<br />

qalbatonma hkiTxa:<br />

_ bodiSs gixdiT zedmeti cnobismoyvareobisaTvis,<br />

batono Sou, magram<br />

mainteresebs ramdeni wlisa brZandebiT?<br />

_ es damokidebulia Tqvens ganzraxvaze,<br />

– upasuxa mweralma.<br />

* * *<br />

avadmyof Sous megobari estumra.<br />

maspinZeli iwva da werda.<br />

_ rogor werT mwoliare? –<br />

gaukvirda stumars.<br />

_ ra vqna, kargad rom gavxdebi da<br />

wamovdgebi, werisTvis dro ar damr-<br />

Ceba.<br />

* * *<br />

cxare kamaTis dros erTma axalgazrda<br />

poetma wamoiZaxa:<br />

_ me Tavs davdeb, rom...<br />

_ ukacravad, – Seawyvetina Soum, –<br />

Cven mxolod Zvirfas nivTebs vRebulobT.<br />

* * *<br />

erTxel Sous acnobes, rom deteqtiuri<br />

romanebis avtori edgar uolesi<br />

mxolod maSin wers, roca eweva.<br />

_ eh, rom SeiZlebodes wevas gadavaCvioT!<br />

_ amoioxra Soum.<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

gamodis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />

dacvis saministros finansuri mxardaWeriT<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

mwerlebi icinian<br />

`is, rac sasaciloa, ar SeiZleba saSiSi iyos~.<br />

* * *<br />

saaTebis gamofenis daTvalierebis<br />

Semdeg Sous hkiTxes, rogori STabeWdileba<br />

moaxdines masze eqsponatebma.<br />

_ samwuxarod, veraviTar progress<br />

ver vxedav. Tanamedrove saaTebi<br />

imave siCqariT muSaoben, rogorc Cemi<br />

siymawvilis droindeli qronometrebi<br />

muSaobdnen.<br />

* * *<br />

avadmyof SousTan eqimi moiwvies:<br />

_ samwuxarod, me saswaulmoqmedi<br />

ara var da ver gagaaxalgazrdavebT, –<br />

gulwrfelad ganucxada eqimma.<br />

_ me gaaxalgazrdavebas arc vapireb,<br />

me mxolod is minda, rom ar<br />

davberde, – upasuxa mweralma.<br />

* * *<br />

erT wveulebaze erTma stumarma<br />

Sous hkiTxa:<br />

_ Tqvena xarT is saxelganTqmuli<br />

iumoristi? marTalia, rom mamaTqveni<br />

TerZi iyo?<br />

_ diax.<br />

_ maSin Tqvenc ratom ar airCieT<br />

mamis xeloba?<br />

_ Zneli saTqmelia. albaT bedisweris<br />

bralia, anda ubralo axirebaa. ai,<br />

magaliTad, mamaTqveni, Tu ar vcdebi,<br />

jentlmeni brZandeboda, ara?<br />

_ ra Tqma unda.<br />

_ maSin Tqven ratom ar daemsgavseT<br />

mamaTqvens?!<br />

* * *<br />

Sou Teatrs ewvia da pirveli moqmedebis<br />

Semdeg saxlSi wamovida, radgan<br />

ar surda dro amaod daekarga. meore<br />

dRes Teatris direqtorisagan<br />

gamogzavnili konverti miiRo. konvertSi<br />

Svidi Silingi da werili ido:<br />

`Rrmad pativcemulo bernard, Zalian<br />

vwuxvar, rom bolomde ar daeswariT<br />

speqtakls. gibrunebT meore moqmedebis<br />

Tanxas~.<br />

Soum Teatris direqtors maSinve<br />

gaugzavna sapasuxo telegrama: `rodis<br />

damibrunebT pirveli moqmedebis<br />

Tanxas?~.<br />

* * *<br />

_ taSi gaxlavT mavne Cveva, romelic<br />

Teatris myudroebas arRvevs, – ambobda<br />

Sou, – zogierTebi bunebrivad<br />

amJRavneben TavianT keTil nebas ise,<br />

rom araferi exarjebaT. danarCenebi<br />

ki sxvebs baZaven. me, raki bileTi viyide,<br />

amiT Sevafase da davafase artistebis<br />

Semoqmedeba da amitom taSs<br />

aRar vukrav.<br />

volteri<br />

* * *<br />

Sous TeatrSi daagvianda da sTxoves,<br />

Cumad misuliyo Tavis loJasTan.<br />

_ rogor, mayureblebs ukve sZinavT?<br />

– ikiTxa Soum.<br />

* * *<br />

axalgazrda Sou gamocdas abarebda.<br />

profesorma veRar aitana misi xangrZlivi<br />

dumili da gabrazda:<br />

_ iciT, ymawvilo, gamocda igive<br />

Teatria. Tqven msaxiobi brZandebiT da<br />

me – mayurebeli.<br />

_ geTanxmebiT, batono profesoro,<br />

– daudastura Soum, – Tu SeiZleba<br />

Cemi Tanakurseli jimi momiyvaneT.<br />

_ jimis aq ra unda?<br />

_ sufliori mWirdeba!<br />

* * *<br />

erTma mweralma Sou sakuTari komediis<br />

premieraze dapatiJa. rodesac<br />

avtori da Sou erTad mividnen Teatr-<br />

Si, kontroliorma Sou ar gaatara.<br />

saqmeSi administracia Caeria da Sou<br />

SeuSves.<br />

stumarma yuradRebiT moismina<br />

mTeli komedia, magram araviTari azri<br />

ar gamouTqvams. rodesac farda daeSva,<br />

gamovida darbazidan, monaxa kontroliori,<br />

romelic ar uSvebda da<br />

gadasca erTi funti sterlingi:<br />

_ bodiSs gixdiT! axla davrwmundi,<br />

rom Tqven Cemdami savsebiT samarTliani<br />

ganzraxva gamoZravebdaT.<br />

* * *<br />

Sous Zalian msuqani jentlmeni Sexvda<br />

da, gamxdari mwerali rom dainaxa,<br />

uTxra:<br />

_ vinc Tqven SegxedavT, egoneba,<br />

rom mTeli inglisi SimSilobs.<br />

_ vinc Tqven SegxedavT, is ki ifiqrebs,<br />

rom am SimSilis mizezi Tqven<br />

brZandebiT.<br />

* * *<br />

Sou reJisorebs piesis teqstis<br />

Secvlaze da Semoklebaze arasodes<br />

eTanxmeboda. londonis erT-erTma<br />

Teatrma Sous komedia dadga. generaluri<br />

repeticiis Semdeg Teatris<br />

direqtorma avtors depeSa gaugzavna:<br />

`neba gviboZeT, SevamokloT piesa,<br />

winaaRmdeg SemTxvevaSi provinciuli<br />

qalaqebidan Camosul mayureblebs<br />

ukanasknel matarebelze agviandebaT~.<br />

`Semoklebas gikrZalavT: SecvaleT<br />

matareblebis ganrigi~, – ityobineboda<br />

sapasuxo telegrama.<br />

* * *<br />

rogorc cnobilia, Soum Tavis<br />

droze uari Tqva nobelis premiaze.<br />

roca mizezi hkiTxes, upasuxa:<br />

_ nobelis premia gaxlavT maSveli<br />

rgoli, romelsac gadaugdeben<br />

xolme dasaxrCobad ganwiruls im momentSi,<br />

rodesac man ukve miaRwia napirs.<br />

* * *<br />

erT saqvelmoqmedo saRamoze Soum<br />

sacekvaod gamoiwvia qalbatoni,<br />

romelmac aRtaceba ver damala:<br />

_ rogori Tavaziani brZandebiT,<br />

12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

batono bernard, CemisTana umniSvnelo<br />

pirovnebas rom ecekvebiT!<br />

_ momiteveT, qalbatono! _ gaeRima<br />

Sous, – es xom saqvelmoqmedo saRamoa?!<br />

* * *<br />

erTma avtorma Sous usayvedura,<br />

Cemi piesis kiTxvis dros CageZinaTo.<br />

_ Zilic kritikis erT-erTi formaa,<br />

– upasuxa Soum.<br />

* * *<br />

gaseirnebisas Sous velosipedi<br />

daejaxa. sabednierod, orivem mxolod<br />

mciredi daJeJiloba miiRo da SeSinda.<br />

rodesac Sewuxebulma da darcxvenilma<br />

damnaSavem bodiSi mouxada, mxcovanma<br />

dramaturgma igi SeaCera:<br />

_ ar gagimarTlaT. cota meti energiuloba<br />

rom gamogeCinaT, ukvdavebas<br />

moipovebdiT, raki Cemi mkvleli<br />

aRmoCndebodiT.<br />

* * *<br />

wignismoyvarulebze saubrisas alfons<br />

dodem ganacxada:<br />

_ zogierT kerZo biblioTekas,<br />

rogorc wamlis SuSas, aseTi iarliyi<br />

unda miakra: `mxolod garegani moxmarebisaTvis~.<br />

* * *<br />

_ rogoraa saqme? _ ikiTxa oskar<br />

uaildma, rodesac Tavisi erTi piesis<br />

dasrulebis Semdeg TeatrSi mivida.<br />

_ SesaniSnavad, speqtaklma didi<br />

warmatebiT Caiara, oRond, samwuxarod,<br />

mayureblebma Seircxvines Tavi.<br />

* * *<br />

erT-erT miRebaze mark tveni erT<br />

qalbatons esaubreboda, karg xasiaTze<br />

brZandeboda da Tanamosaubres mimarTa:<br />

_ namdvilad momajadovebeli br-<br />

ZandebiT.<br />

keklucma qalbatonma upasuxa:<br />

_ samwuxarod, ar SemiZlia msgavsi<br />

komlimpentiT gadagixadoT madloba.<br />

mwerals gaecina:<br />

_ CemsaviT moiqeciT: momatyueT!<br />

* * *<br />

taleirani mweral qals ana stals<br />

earSiyeboda da imave dros erT qalbatonTan<br />

gaaba romani. ana stalma gadawyvita,<br />

gamoecada taleirani da<br />

hkiTxa:<br />

_ mainteresebs, orive rom vixrCobodeT,<br />

romel maTgans gadagvarCendiT?<br />

_ darwmunebuli var, Tqven Sesani-<br />

Snavad curavT, _ Tavi daiZvrina taleiranma.<br />

Cveni gazeTis Semdegi nomeri<br />

gamova 2 seqtembers<br />

redaqtori irakli javaxaZe<br />

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />

Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />

tel.: 2292196; mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!